Prezident Shavkat Mirziyoyev dorilar va tibbiyot mahsulotlarini import qilish, nazorat qilish hamda davlat xaridlari tizimini isloh qilishga qaratilgan bir qator farmon va qarorlarni imzoladi. Ushbu islohotlar nafaqat iqtisodiy jarayonlarni soddalashtirish, balki aholi uchun dori vositalari va tibbiyot mahsulotlariga bo‘lgan ehtiyojni samarali ta’minlashni maqsad qilgan.

Import boji bekor qilinadi va JST doirasida islohotlar o‘tkaziladi

2025-yil 1-yanvardan boshlab dori vositalari va tibbiyot mahsulotlarini bojxona rasmiylashtirish uchun olinadigan to‘lov bekor qilinadi. Hozirda ushbu to‘lov ularning bojxona qiymatining 1,2 foizini tashkil etadi. Bu chora tibbiy vositalarni import qilishni soddalashtirib, ularning narxini pasaytirishga xizmat qiladi.

Bundan tashqari, 2024-yil oxirigacha Jahon savdo tashkiloti (JST) talablariga mos ravishda bojxona yig‘imlari va transport xarajatlariga subsidiya ajratish tizimi isloh qilinadi. Ushbu o‘zgarishlar xalqaro savdo qoidalariga mos keluvchi ochiq va adolatli tizimni shakllantirishga qaratilgan.

Shuningdek, import uchun litsenziya berish jarayonlarini avtomatlashtirish va raqamlashtirish bo‘yicha loyihalar ishlab chiqiladi. Import qilinadigan mahsulotlarning davlat tilida markirovka qilinish tartibi ham yangi talablarga moslashtiriladi, bu esa iste’molchilar uchun mahsulot haqida aniq va tushunarli ma’lumot olish imkonini yaratadi.

Dorilar savdosi ustidan postmarketing nazorati

2025-yil 1-yanvardan boshlab farmatsevtika mahsulotlarini postmarketing nazorati bo‘yicha yangi tartib kuchga kiradi. Bu tizim dorilar va tibbiy mahsulotlarning texnik me’yorlarga muvofiqligini aniqlash va ularning xavfsizligini ta’minlashga xizmat qiladi.

Sog‘liqni saqlash vazirligi huzuridagi Farmatsevtika mahsulotlari xavfsizligi markazi har oyda dorilar va tibbiy vositalarni nazorat xaridlari orqali sinovdan o‘tkazadi. Jarayon laboratoriya tadqiqotlarini o‘z ichiga oladi, bunda mahsulotlarning sifati va xavfsizligi sinchiklab tekshiriladi.

Bunda nazorat xaridlari xavf tahliliga asoslangan elektron tizim tavsiyalari yoki fuqarolardan tushgan murojaatlar asosida amalga oshiriladi. Agar qonunbuzarliklar aniqlansa, markaz tezkor choralarni belgilab, mahsulotni bozordan chiqarish yoki sifatini yaxshilash bo‘yicha qaror qabul qiladi. Ushbu choralar dori vositalarining noqonuniy savdosiga qarshi kurashishda muhim ahamiyatga ega.

Ishlab chiqaruvchilardan to‘g‘ridan-to‘g‘ri davlat xaridlari

2025-yildan boshlab davlat tibbiyot muassasalari ishlab chiqaruvchilar va rasmiy yetkazib beruvchilardan to‘g‘ridan-to‘g‘ri shartnomalar asosida dori vositalarini xarid qilish huquqiga ega bo‘ladi. Bu jarayon original preparatlar, shoshilinch va tez tibbiy yordam xizmatlari uchun zarur dori vositalarini xarid qilishda qulaylik yaratadi.

Davlat xaridlarini samarali tashkil etish uchun maxsus markaz tashkil etiladi. Ushbu markaz Toshkent shahridan tashqari barcha hududlarda filiallar orqali faoliyat yuritadi. Xarid jarayonlari ochiqligi va qonuniyligini ta’minlash maqsadida Bosh prokuratura huzuridagi Iqtisodiy jinoyatlarga qarshi kurash departamenti dorilarni manzilli yetkazib berish va ular bilan bog‘liq moliyaviy operatsiyalarni nazorat qiladi.

Mazkur islohotlar dorilarni aholiga yetkazib berish qulayligini oshirish, ularning sifatini yaxshilash va import tartiblarini soddalashtirishga xizmat qiladi. Shu bilan birga, ushbu o‘zgarishlar sog‘liqni saqlash sohasida zamonaviy va shaffof tizim yaratishda muhim qadam bo‘lib, aholi farovonligini oshirishga qaratilgan.