Aritmiya nima va u nima uchun xavfli?

Aritmiya - bu yurakning normal qisqarish ritmining buzilishi. Yurak juda tez (taxikardiya), juda sekin (bradikardiya) yoki tartibsiz urishi mumkin. Bu holat vaqtinchalik va zararsiz bo‘lishi mumkin, ammo ba’zi hollarda yurak-qon tomir tizimida jiddiy muammolar borligini ko‘rsatadi.

Muhim! Aritmiyaning ba’zi shakllari insult yoki yurak yetishmovchiligiga olib kelishi mumkin, shuning uchun xavotirli alomatlarni e’tiborsiz qoldirib bo‘lmaydi.

Aritmiya sabablari

Yurak ritmining buzilishiga sabab bo‘lishi mumkin bo‘lgan ko‘plab omillar mavjud. Eng ko‘p uchraydiganlari quyidagilar:

1. Yurak-qon tomir kasalliklari - yurak ishemik kasalligi, gipertoniya, yurak yetishmovchiligi.

2. Stress va hissiy zo‘riqish - asabiy zo‘riqish ekstrasistoliya va taxikardiyaga olib kelishi mumkin.

3. Gormonal buzilishlar - qalqonsimon bez faoliyatining buzilishi aritmiyaga olib kelishi mumkin.

4. Mikroelementlar yetishmasligi - kaliy, magniy va kalsiy yetishmasligi yurak faoliyatiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi.

5. Dorilarning nojo‘ya ta’siri - ba’zi dorilar yurak ritmining buzilishiga olib kelishi mumkin.

6. Kofein va spirtli ichimliklarni ko‘p iste’mol qilish - yurak urishining tezlashishiga olib kelishi mumkin.

7. Chekish - nikotin qon tomirlarini toraytiradi va aritmiya xavfini oshiradi.

Aritmiyaning asosiy belgilari

Aritmiya belgilari uning turiga qarab turlicha bo‘lishi mumkin. Biroq, quyidagi ogohlantiruvchi signallarga e’tibor qaratish lozim:

• yurak faoliyatidagi uzilishlarni his qilish;

• bosh aylanishi yoki hushdan ketish;

• ko‘krak qafasidagi og‘riqlar;

• zaiflik, hatto kichik yuklamada ham nafas qisilishi;

• tez-tez bosh og‘rig‘i va bezovtalik.

Aritmiya turlari

1. Bo‘lmachalar fibrillyatsiyasi - eng ko‘p uchraydigan turi bo‘lib, bunda yurak tartibsiz va tez-tez uradi.

2. Taxikardiya - yurak urishining tezlashishi (minutiga 100 dan ortiq).

3. Bradikardiya - sekinlashgan ritm (bir daqiqada 60 tadan kam).

4. Ekstrasistoliya - yurakning navbatdan tashqari qisqarishi.

5. Sinus tuguni zaifligi sindromi - tabiiy ritm boshqaruvchisi faoliyatining buzilishi.

Aritmiyani qanday aniqlash mumkin?

Yurak ritmining buzilishini aniqlash uchun shifokor quyidagilarni buyurishi mumkin:

• EKG (elektrokardiogramma) - ayni paytda yurakning ishlashini ko‘rsatadi;

• Xolter monitoringi - yurak ritmini uzoq vaqt (24-48 soat) o‘lchash;

• Exokardiografiya - yurakni ultratovush tekshiruvi;

• Qon tahlillari - ehtimoliy sabablarni (masalan, qalqonsimon bez bilan bog‘liq muammolarni) aniqlash uchun.

Aritmiyani davolash usullari

Davolash aritmiyaning turi va sababiga bog‘liq. Mumkin bo‘lgan usullar:

• Hayot tarzini tuzatish - zararli odatlardan voz kechish, stress darajasini pasaytirish, vaznni nazorat qilish.

• Medikamentoz terapiya - antiaritmik preparatlar, beta-blokatorlar, antikoagulyantlar.

• Kardiostimulyator - bradikardiyada qurilma implantatsiyasi talab qilinishi mumkin.

• Kateter ablyatsiyasi - aritmiyaning og‘ir shakllarida ritm buzilishlarini keltirib chiqaradigan anomal o‘choqlarni yo‘q qiluvchi muolaja o‘tkaziladi.

Aritmiyaning oldini olish mumkinmi?

Ha, profilaktika asosiy rol o‘ynaydi. Nima qilish kerak:

 ✅ Stress darajasini nazorat qilish va ortiqcha zo‘riqishdan saqlanish.

✅ To‘g‘ri ovqatlanishga rioya qiling - ko‘proq sabzavotlar, yong‘oqlar, baliq va don mahsulotlarini iste’mol qiling.

✅ Muntazam ravishda tibbiy ko‘rikdan o‘tib turish, ayniqsa yurak-qon tomir kasalliklariga moyillik bo‘lsa.

✅ Qahva, spirtli ichimliklar iste’molini cheklash va chekishdan voz kechish.

✅ Jismoniy faollikni saqlab turish - o‘rtacha yuklamalar yurak uchun foydali.

Ko’p so‘raladigan savollar

1. Aritmiya xavflimi?

Aritmiyaning ba’zi turlari zararsiz, ammo boshqalari insult yoki yurak to‘xtashi kabi jiddiy asoratlarga olib kelishi mumkin.

2. Aritmiyani abadiy davolash mumkinmi?

Ba’zi hollarda to‘g‘ri davolash va turmush tarzini o‘zgartirish bilan aritmiya yo‘qolishi yoki nazorat ostida bo‘lishi mumkin.

3. Yurak ritmini qanday qilib tez tiklash mumkin?

Bu aritmiyaning sababiga bog‘liq. Ba’zida qo‘zg‘atuvchi omillarni bartaraf etish kifoya, boshqa hollarda esa uzoq muddatli davolanish talab etiladi.

Xulosa

Aritmiya jiddiy signal bo‘lib, uni e’tiborsiz qoldirib bo‘lmaydi. O‘zingizda xavotirli alomatlarni sezsangiz, kardiologga borishni kechiktirmang. Muammoni erta aniqlash og‘ir oqibatlarning oldini olishga va yurak salomatligini saqlashga yordam beradi!