Artrit va osteoporoz hayot sifatini yomonlashtiradigan ikkita keng tarqalgan kasallikdir. Ular og‘riqlarga, harakatchanlikning pasayishiga va sinish xavfining oshishiga olib keladi. Yosh o‘tishi bilan bu kasalliklarning rivojlanish ehtimoli ortadi, ammo profilaktika va to‘g‘ri turmush tarzi salomatlikni saqlashga yordam beradi.

Fakt: JSST ma’lumotlariga ko‘ra, dunyoda 500 milliondan ortiq odam artritdan aziyat chekadi, osteoporoz esa har yili millionlab sinishlarga sabab bo‘ladi.

Artrit va osteoporoz nima?

Artrit

Artrit - bo‘g‘imlarning yallig‘lanish kasalligi bo‘lib, og‘riq, shish va harakatning cheklanishi bilan kechadi. Artrit turlari:

• Osteoartrit - tog‘ay to‘qimasining yemirilishi

• Revmatoid artrit - autoimmun yallig‘lanish

• Podagra - bo‘g‘imlarda siydik kislotasining to‘planishi

Osteoporoz

Osteoporoz suyaklar zichligining pasayishi bo‘lib, ularni mo‘rt va sinishga moyil qiladi. Asosiy sabablari:

• Kalsiy va D vitamini yetishmasligi

• Gormonal o‘zgarishlar

• Kam harakatli turmush tarzi

Xavfning asosiy sabablari va omillari

Umumiy xavf omillari: ✔️ Yosh (50 yoshdan keyin xavf ortadi) ✔️ Genetik moyillik ✔️ Jismoniy faollikning yetishmasligi ✔️ Kalsiy, D vitamini, omega-3 yetishmasligi ✔️ Zararli odatlar (chekish, spirtli ichimliklar)

Artrit uchun xavf omillari:

• Ortiqcha vazn

• Boshdan kechirilgan jarohatlar

• Autoimmun kasalliklar

Osteoporozning xavf omillari:

• Menopauzadagi ayollarda gormonal o‘zgarishlar

• Uzoq muddatli gormonlar yoki steroidlar qabul qilish

Alomatlar va diagnostika

Artrit:

• Bo‘g‘imlarda og‘riq va qotish

• Qizarish va shish

• Cheklangan harakatchanlik

Osteoporoz

• Bukchayganlik va bo‘yning pasayishi

• Tez-tez sinishlar (ayniqsa umurtqa pog‘onasi, bilaklar, son)

• Suyak og‘rig‘i

Muhim! Osteoporoz ko‘pincha birinchi sinishdan oldin simptomsiz kechadi, shuning uchun profilaktik tekshiruvlar muhim.

Qanday qilib artrit va osteoporozning oldini olish mumkin?

Asosiy profilaktika choralari

1. Sog‘lom ovqatlanish - ko‘proq kalsiy, oqsil va D vitamini

2. Jismoniy faollik - suyak va bo‘g‘imlarni mustahkamlash uchun mashqlar

3. Vazn nazorati - ortiqcha vazn bo‘g‘imlarga yuklamani oshiradi

4. Zararli odatlardan voz kechish - chekish va spirtli ichimliklar suyak massasining yo‘qolishini tezlashtiradi

5. Muntazam tekshiruvlar - suyak zichligi va bo‘g‘imlar holatini nazorat qilish

Artrit va osteoporozni davolash

Artritni davolash usullari

• Yallig‘lanishga qarshi dorilar

• Fizioterapiya va DJT

• Omega-3 va kollagenga boy parhez

• Favqulodda holatlarda - jarrohlik aralashuvi

Osteoporozni davolash usullari

• Kalsiy va D vitamini preparatlari

• Bisfosfonatlar - suyak yemirilishini sekinlashtiradi

• Jismoniy mashqlar - suyak zichligini oshiradi

Ko‘p beriladigan savollar 

1. Artritni to‘liq davolash mumkinmi?

Bu artrit turiga bog‘liq. Osteoartrit surunkali kasallik, ammo uning rivojlanishini sekinlashtirish mumkin. Revmatoid artrit kompleks davolashni talab qiladi.

2. Osteoporoz qaysi yoshda rivojlanadi?

Xavf 50 yoshdan keyin, ayniqsa menopauzadagi ayollarda ortadi.

3. Bo‘g‘imlar uchun qaysi biri yaxshiroq - yugurishmi yoki yurish?

Yurish kamroq jarohat yetkazadi, ayniqsa ortiqcha vazn bilan. Bo‘g‘im mashqlari bilan birga qo‘shib olib borilgani ma’qul.

Xulosa: bo‘g‘im va suyaklar salomatligini qanday saqlash mumkin?

✅ To‘g‘ri ovqatlanish ✅ Muntazam jismoniy faollik ✅ Vaznni nazorat qilish ✅ Zararli odatlardan voz kechish ✅ Profilaktik tekshiruvlar

Muhim! Agar sizda bo‘g‘imlarda og‘riq paydo bo‘lsa yoki harakatchanlik susaysa - shifokorga borishni kechiktirmang! Erta davolanish asoratlarning oldini olishga yordam beradi.