Gijja invaziyasi bolalar orasidagi eng keng tarqalgan muammolardan biridir. Statistik ma’lumotlarga ko‘ra, har uchinchi bola hayotida kamida bir marta parazitlar bilan zararlanishga duchor bo‘ladi. Bolalar, ayniqsa, qo‘l va o‘yinchoqlarini og‘ziga solish odati, gigiyena qoidalariga rioya qilmasligi va atrof-muhit bilan tez-tez aloqada bo‘lishi tufayli bu xavfga ko‘proq moyil bo‘ladilar. Kasallik alomatlarini o‘z vaqtida aniqlash va bolani himoya qilish choralarini ko‘rish juda muhimdir. Ushbu maqolada biz gelmintlarning asosiy turlari, yuqish yo‘llari, belgilari, tashxisi va oldini olish usullarini ko‘rib chiqamiz.

Bolalarda gijja turlari

Bola organizmiga zarar yetkazishi mumkin bo‘lgan ko‘plab parazitlar mavjud, ammo quyidagi turlar eng keng tarqalgan hisoblanadi:

• Ostritsalar - enterobiozni keltirib chiqaradi, oson yuqishi sababli bolalar orasida keng tarqalgan.
• Askaridalar - yirik parazitlar bo‘lib, jiddiy asoratlarga olib kelishi mumkin.
• Lyambliyalar - gelmintlar emas, balki ichak va jigarni zararlantiruvchi sodda organizmlardir.
• Tasmasimon chuvalchanglar - kamroq uchraydi, ammo jiddiy oqibatlarga olib kelishi mumkin.

Yuqish yo‘llari

Gijjalar bola organizmiga turli yo‘llar bilan kiradi:

1. Iflos qo‘llar orqali - eng keng tarqalgan usul.
2. Yuvilmagan sabzavot va mevalar orqali - ularda parazit tuxumlari bo‘lishi mumkin.
3. Zararlangan suv orqali - ayniqsa ochiq suv havzalarida.
4. Hayvonlar bilan aloqa qilganda - jun va panjalar gelmint tuxumlarini tashuvchi bo‘lishi mumkin.
5. Maishiy buyumlar - o‘yinchoqlar, kiyim-kechaklar, choyshablar orqali.
6. Yetarlicha termik ishlov berilmagan oziq-ovqatlar - go‘sht va baliq orqali.

Gijja invaziyasi belgilari

Boladagi gelmintozni aniqlash har doim ham oson emas, chunki alomatlar boshqa kasalliklarga o‘xshashi mumkin. Asosiy belgilari:

• Anal teshik sohasida qichishish (ayniqsa tunda).
• Aniq sabablarsiz qorin og‘rig‘i.
• Ishtahaning buzilishi - pasayishi ham, kuchayishi ham.
• Normal ovqatlanishda vazn yo‘qotish.
• Tez charchash, injiqlik.
• Uyquning buzilishi, tunda tishlarni g‘ijirlatish.
• Allergik reaksiyalar - teri toshmalari, shamollashsiz yo‘tal.
• Ich kelishining buzilishi - qabziyat yoki diareya.

Agar bolada bir nechta shunday alomatlar kuzatilsa, tashxis qo‘yish uchun shifokorga murojaat qilish kerak.

Bolalarda gijja diagnostikasi

Parazitlarning mavjudligini tasdiqlash yoki rad etish uchun shifokor quyidagilarni buyurishi mumkin:

• Axlatni gijja tuxumlariga tekshirish - standart diagnostika usuli.
• Enterobioz uchun qirma - ostritsalarni aniqlashda samarali.
• Gelmintlarga qarshi antitanachalar uchun qon tahlili - yashirin infeksiyalarni aniqlash imkonini beradi.
• UTT va boshqa instrumental usullar - asoratlarga shubha tug‘ilganda qo‘llaniladi.

Gijja invaziyasini davolash

Davolash faqat aniq tashxisdan so‘ng shifokor tomonidan tayinlanishi kerak. U quyidagilarni o‘z ichiga oladi:

1. Gijjaga qarshi preparatlar - parazit turiga qarab tanlanadi.
2. Enterosorbentlar - organizmdan toksinlarni chiqarib tashlashga yordam beradi.
3. Antigistamin preparatlar - allergik reaksiyalarni kamaytiradi.
4. Vitaminlar va probiotiklar - immunitet va ichak mikroflorasini tiklash uchun.

Xalq tabobati usullari: qo‘llash mumkinmi?

Ba’zi ota-onalar parazitlarga qarshi kurashda xalqona vositalardan foydalanadilar. Ular qo‘shimcha chora bo‘lishi mumkin, lekin asosiy davolashning o‘rnini bosmaydi.

• Qovoq urug‘i - tarkibida gijjalarni falajlovchi kukurbitin moddasi mavjud.
• Sabzi sharbati - immunitetni mustahkamlash uchun foydali.
• Pijma qaynatmasi - ehtiyotkorlik bilan va faqat shifokor bilan maslahatlashgandan so‘ng qo‘llaniladi.
• Sarimsoq - gijjalarga qarshi ta’sirga ega, ammo oshqozonni bezovta qilishi mumkin.

Bolalarda gelmintozlarning oldini olish

Infeksiya xavfini kamaytirish uchun oddiy profilaktika choralariga rioya qilish muhim:

• Ko‘chadan, hojatxonadan, hayvonlar bilan aloqadan so‘ng qo‘llarni muntazam yuvish.
• Sabzavot va mevalarni iste’mol qilishdan oldin yaxshilab yuvish kerak.
• O‘yinchoqlar va choyshablarga ishlov berish.
• Bolaga faqat toza suv ichirish.
• Uy hayvonlariga muntazam ravishda gigiyenik ishlov berish.
• Bolaning tirnoqlari tozaligiga e’tibor bering - ular ostida parazit tuxumlari to‘planib qolishi mumkin.

Gijjalar haqidagi afsonalar

• "Qurtlar faqat iflos bolalarda bo‘ladi" - har qanday bola hatto yaxshi parvarish qilinganda ham kasallikni yuqtirishi mumkin.
• "Qurtlarni faqat xalq usullari bilan yo‘qotish mumkin" - bu xavfli noto‘g‘ri tushuncha, ko‘pincha dori-darmonlar bilan davolash zarur.
• "Simptomlar bo‘lmasa, demak, gijjalar yo‘q" - parazitlarning ko‘p turlari uzoq vaqt davomida namoyon bo‘lmasligi mumkin.
• "Profilaktik davolash olti oyda bir marta barcha muammolardan xalos etadi" - tashxissiz preparatlarni profilaktik qabul qilish samaradorligiga kafolat yo‘q.

Xulosa

Bolalarda gijjalar keng tarqalgan, ammo nazorat qilinadigan muammodir. Asosiysi, alomatlarni o‘z vaqtida payqash, tashxis qo‘yish va shifokor tavsiyalariga amal qilishdir. Gigiyena qoidalariga va profilaktika choralariga rioya qilish infeksiya xavfini sezilarli darajada kamaytiradi. Boshqa ota-onalarga farzandlarini gijjalardan himoya qilishda yordam berish uchun ushbu maqolani do‘stlaringiz bilan baham ko‘ring!