BOLAMNI ISHTAHASI YO‘Q
Ko‘pincha ishtahani yo‘qolishi, bolaning organizmida biron-bir nosozlikni belgisi sifatida namoyon bo‘ladi va shuning uchun avvalo uni tekshirish lozim. Ammo sog‘lom bolada ham ovqatni iste’mol qilishda ishtaha bo‘lmasligi mumkin. Ana sunda bolani tarbiyalashdagi kamchiliklar haqida o‘ylash mumkin.
Asosiy qoida – ovqatlanish rejimiga qat’iy rioya qilish, bolaga beriladigan ovqat miqdorini oshirmaslik, emizish orasida suvdan boshqa narsa bermaslik kerak.
Ona suti va sutli aralashmalarni ishtaha bilan yeydigan bola ba’zan ovqatdan (sabzavotli pyure, qiymalangan go‘sht, suyuq ovqatdan butunlay yuz o‘giradi. Bu holat bolani o‘ziga notanish bo‘lgan ovqatdan qo‘rqishi bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin. Notanish ta’m, ko‘rinish, hid bolani sergak torttiradi. Bunday hollarda bolani yangi ovqatga ko‘nikishi uchun vaqt berish kerak. Ba’zida bir necha kun davomida ona ko‘kragini emizishdan oldin qo‘shimcha ovqatdan 2-3 qoshiqchada berish, so‘ngra yangi ovqatga to‘liq o‘tish foydali hisoblanadi.
Ovqatlantirish paytida bolada qusish ro‘y beradigan bo‘lsa, o‘ta ehtiyotkorlik, sabr va xotirjamlik bilan emizish lozim. Ko‘pincha yosh onalarda kuzatiladigan xavotirlanish va xavfsirash holatlarini bola sezmasligi zarur.
Bolani oldiga tutiladigan salfetka doimo ozoda bo‘lishi lozim, chunki xarakterli chuchuk hid qusish refleksini mustahkamlashi mumkin. Bunday bolalarda so‘lak kam ishlab chiqarilishi natijasida ovqat uni og‘zida quruq tishlam holida turib qoladi va uni yutolmaydi. Shuning uchun ikkinchi ovqatni sharbat, kompot, kisel bilan ichirish kerak.
Ba’zida boladagi qusishni to‘xtashiga uni ovqatlantirishdagi shart-sharoitni (boshqa joy, bolani ovqatlantirishda ishlatiladigan boshqa idish-tovoqdan foydalanish, boshqa shaxs tomonidan ovqat berish) o‘zgarishi ham sababchi bo‘ladi.
Agarda bola ovqatdan qat’iy bosh tortadigan bo‘lsa, uni majburlamasdan yaxshisi bitta ovqatlantirishni o‘tkazib yuborish lozim. Hech qachon bolani majburan ovqatlantirish uchun unga jahl qilish, siltalash, qichqirish va xafa bo‘lish kerakmas. Bularning barchasi uning ishtahasini yanada yomonlashtiradi.
(“Здоровье” jurnali, 1960, № 7, prof. M.M.Bubnova maqolasi asosida tayyorlandi)
×
18+
DIQQAT! O‘zbekiston Respublikasining “Bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilish to‘g‘risida” 08.09.2017 yildagi qonuniga muvofiq: bolalarni ularning hayotiga va (yoki) sog‘lig‘iga xavf soladigan xatti-harakatlarni sodir etishga, shu jumladan o‘z sog‘lig‘iga zarar yetkazishga, o‘z joniga qasd qilishga va shunday harakatlarni targ‘ib qilishga undaydigan; bolalarda alkogolli va tamaki mahsulotlarini, giyohvandlik vositalarini, psixotrop moddalarni yoki aql-iroda faoliyatiga ta’sir etuvchi boshqa moddalarni iste’mol qilish, qimor o‘yinlarida, ommaviy tartibsizliklarda ishtirok etish, fohishalik, darbadarlik, tilanchilik yoki g‘ayriijtimoiy xatti-harakatning boshqa shakllari bilan shug‘ullanish istagini paydo qiladigan; odamlarga yoki hayvonlarga nisbatan zo‘ravonlik va shafqatsizlik qilish mumkinligini asoslaydigan yoki oqlaydigan yoxud zo‘ravonlik xatti-harakatlarini amalga oshirishga undaydigan; oilaviy qadriyatlarni inkor etadigan, axloqsizlikni targ‘ib qiladigan, shuningdek ota-onasiga va oilaning boshqa a’zolariga nisbatan hurmatsiz munosabatni shakllantiradigan; g‘ayriqonuniy xulq-atvorni oqlaydigan va huquqbuzarlik sodir etishga olib keladigan; jamiyatda buzg‘unchilik g‘oyalarini targ‘ib etishga chaqiradigan; uyatli so‘zlarni o‘z ichiga olgan; pornografiya xususiyatiga ega bo‘lgan axborotni o‘z ichiga olgan; g‘ayriqonuniy harakatlar natijasida jabrlangan bolalar to‘g‘risidagi, shu jumladan bunday bolaning familiyasi, ismi, otasining ismi, uning ota-onasi va boshqa qonuniy vakillarining foto- va videotasvirlari, bunday bolaning tug‘ilgan sanasi, uning ovozi yozilgan audiotasma, yashash joyi yoki vaqtincha turgan joyi, o‘qish yoki ish joyi to‘g‘risidagi, bunday bolaning shaxsini bevosita yoxud bilvosita aniqlashga imkon beradigan boshqa axborotni o‘z ichiga olgan axborot mahsuloti bolalar o‘rtasida tarqatilishi taqiqlangan axborot mahsulotlari jumlasiga kiradi. Shunga ko‘ra, davo.uz saytida e’lon qilinayotgan ayrim axborot (xabar, ma’lumot, maqola)lar bolalar uchun taqiqlangan axborot mahsuloti hisoblanadi va 18 yoshga to‘lmagan shaxslar undan foydalanishi taqiqlanadi.
“DAVO.UZ” saytida eʼlon qilingan materiallardan nusxa koʻchirish, tarqatish va boshqa shakllarda
foydalanish faqat tahririyat yozma roziligi bilan amalga oshirilishi mumkin.
Muassis "E-MEHMON" MCHJ. Manzil: 100056, Toshkent shaxri, Mirzo Ulug'bek tumani, Navoiy MFY, Tepamasjid ko'chasi, 4а-uy Litsenziya oluvchi shaxsning STIR raqami 309666145 Hujjat raqami 238576 Reestr raqami C-5669510
Muassis "E-MEHMON" MCHJ. Manzil: 100056, Toshkent shaxri, Mirzo Ulug'bek tumani, Navoiy MFY, Tepamasjid ko'chasi, 4а-uy Litsenziya oluvchi shaxsning STIR raqami 309666145 Hujjat raqami 238576 Reestr raqami C-5669510