Nega oddiy tomoq og‘rig‘i e’tibordan chetda qolmasligi kerak?

Ko‘plab ota-onalar bola tomog‘i og‘rib, unda oq qoplama yoki yiring paydo bo‘lsa, buni darrov "angina" deb o‘ylashadi. Bu juda keng tarqalgan qarash – va ko‘p hollarda u to‘g‘ri bo‘ladi. Ammo har doim emas. Aynan mana shu "har doim emas" degan jihat eng muhimidir. Chunki tomoqdagi o‘zgarishlar faqat anginaning emas, balki boshqa, ba’zan ancha jiddiy yoki tamoman boshqa davolashni talab qiladigan kasalliklarning belgisi bo‘lishi mumkin.

Agar angina bo‘lmasa-chi? Unda noto‘g‘ri tashxis, noto‘g‘ri dori va, eng yomoni, asoratlar xavfi paydo bo‘ladi. Shuning uchun, bola tomog‘idagi yiring yoki oq qoplamani faqat "angina" bilan bog‘lash – xavfli soddalashtirishdir.

Ushbu maqolada biz aynan shu muammo – bola tomog‘ida yiring va oq qoplama anginadan boshqa holatlarda qanday namoyon bo‘lishi, ota-onalar qanday belgilarni e’tiborga olishlari, va eng asosiysi, nima qilish kerakligi haqida so‘z yuritamiz.

Ichki manzara: tomoqdagi yiring va oq qoplama nimalardan darak beradi?

Tomoq shilliq qavati juda sezgir va himoyaviy qatlamlardan iborat. U yerda oq qoplama yoki yiring paydo bo‘lishi bu qavatlar zararlanganini, ya’ni organizm tashqi tahdidga qarshi kurashayotganini bildiradi. Bu tahdid bakterial bo‘lishi ham mumkin, virusli yoki hatto qo‘ziqorinli – har bir holat o‘z davolanishiga ega.

Shu bois ham oq qoplama va yiring faqatgina anginaga xos emas. Ular boshqa kasalliklar, hatto ba’zan og‘iz gigiyenasi yoki umumiy immunitet holati bilan bog‘liq bo‘lgan muammolarning ham belgisi bo‘lishi mumkin. Ko‘pincha ota-onalar aynan shu nuqtada chalkashlikka yo‘l qo‘yishadi – simptom bir xil, ammo sabab butunlay boshqa.

Bu holatlarda shubha qilish kerak bo‘ladi:

• Bola og‘zi butunlay yiringli tomoq bilan emas, balki og‘iz bo‘shlig‘ining turli qismlarida oq dog‘lar bilan og‘riq sezmoqda.

• Harorat ko‘tarilmagan, lekin bola bezovta, yutishi qiyinlashgan.

• Tomoqdagi yiring doimiy qaytalanadi yoki davolanishga qaramasdan yo‘qolmaydi.

Bu angina emas! Qanday boshqa holatlar shunga o‘xshash belgilar beradi?

Farzandingiz tomog‘ida oq qoplama bor, siz esa angina deb o‘ylayapsiz. Ammo shifokor ko‘rikdan keyin "bu stomatit" yoki "bu qo‘ziqorinli infeksiya" deb aytishi mumkin. Ha, xuddi shunday bo‘lishi mumkin – chunki bu kasalliklarning tashqi ko‘rinishi o‘xshash bo‘lsa-da, ularning kelib chiqish sababi va davolash usuli butunlay boshqacha.

Masalan:

1. Virusli infeksiyalar. Ko‘pincha bolalarda uchraydigan adenovirus yoki herpesvirus infeksiyalarida tomoqda oq yoki sarg‘ish dog‘lar paydo bo‘ladi. Bu anginaga o‘xshash ko‘rinsa-da, antibiotik yordam bermaydi, chunki bu holatlarda viruslar sababchi.

2. Stomatit. Ba’zan bola tomog‘idagi og‘riq og‘iz bo‘shlig‘idagi yallig‘lanishdan kelib chiqadi. Bu holda tomoq devorida emas, balki tanglayda, lab ichida yoki yonoqning ichki tomonida oq yiringga o‘xshash dog‘lar bo‘ladi.

3. Qo‘ziqorin infeksiyasi (kandidoz). Odatda chaqaloqlarda yoki immuniteti past bolalarda uchraydi. Tomoq va og‘iz bo‘shlig‘i qalin, pishloqsimon oq qoplama bilan qoplanadi. Bu holatda antibiotik foyda bermaydi, balki ahvolni yanada yomonlashtirishi ham mumkin.

4. Mononukleoz. Juda o‘xshash simptomlar: tomoqda oq dog‘lar, yiring, yutishdagi og‘riq, lekin bunga virus sababchi. Mononukleozni anginadan faqat qon tahlili yordamida farqlash mumkin.

Bu holatlarning har biri alohida yondashuvni talab qiladi. Noto‘g‘ri tashxis esa – noto‘g‘ri davolash, va bu bolaga zarar yetkazishi mumkin.

Ota-onalar qanday yondashishi kerak: ehtiyotkorlik va kuzatuv

Bola tomog‘i og‘riganda eng muhim tamoyil – shoshmaslik va o‘zboshimchalik qilmaslik. Har qanday yiringli qoplamani angina deb hisoblab, darrov antibiotik berish xatodir. Bunday yondashuv nafaqat foyda bermaydi, balki mikroflorani buzib, yangi muammolarga sabab bo‘ladi.

Eng oqilona yondashuv – bola holatini sinchiklab kuzatish va kerak bo‘lsa, shifokorga murojaat qilish. Ayniqsa, agar:

• Bola yuqori haroratda bo‘lsa.

• Og‘riq kuchli bo‘lsa va uzoq vaqt saqlansa.

• Tomoqdagi oq qoplama bir necha kun o‘tib ham yo‘qolmasa yoki ko‘payib borayotgan bo‘lsa.

• Bola ovqat yeyishdan bosh tortsa, ich ketish yoki toshma bo‘lsa.

Shifokor nafaqat tashqi ko‘rinishga qaraydi, balki og‘iz bo‘shlig‘i, limfa bezlari, umumiy ahvol va kerak bo‘lsa, lab tahlillar asosida to‘g‘ri tashxis qo‘yadi.

Miflar va xavfli odatlar: ota-onalar orasidagi noto‘g‘ri tushunchalar

Oq qoplama haqida fikr yuritganda, bir nechta keng tarqalgan, ammo xavfli qarashlar haqida to‘xtalib o‘tish kerak:

Mif 1: “Agar tomoqda yiring bo‘lsa – demak antibiotik kerak.”
Bu xato fikr. Hammasi yiring sababi nimada ekaniga bog‘liq. Virusli yoki qo‘ziqorinli infeksiyada antibiotik yordam bermaydi, balki holatni og‘irlashtiradi.

Mif 2: “Uyda davolayman, o‘z-o‘zidan o‘tib ketadi.”
Ba’zi holatlar chindan ham yengil o‘tadi. Ammo uzoq davom etayotgan simptomlarni e’tiborsiz qoldirish yoki o‘z bilgancha dori berish bola sog‘lig‘iga jiddiy zarar yetkazishi mumkin.

Mif 3: “Agar tomoq yiringli bo‘lsa – demak angina va boshqa kasallik bo‘lishi mumkin emas.”
Bu eng keng tarqalgan va eng xavfli noto‘g‘ri tushuncha.

Ko‘p so‘raladigan savollar

– Bola tomog‘ida oq dog‘ bor, ammo isitma yo‘q. Bu anginami?

• Isitmasiz angina kam uchraydi. Bu holat ko‘proq stomatit yoki qo‘ziqorinli infeksiya bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin.

– Antibiotik qachon kerak bo‘ladi?

• Faqat bakterial infeksiyalarda. Bu faqat shifokor tashxisiga asoslanib aniqlanadi, nafaqat tomoq ko‘rinishiga qarab.

– Uyda qanday yordam berish mumkin?

• Issiq bo‘lmagan ichimliklar, og‘izni toza saqlash, va eng muhimi – ortiqcha dorilar bilan tajriba qilmaslik.

Tomoqdagi yiring – faqat alomat, to‘g‘ri tashxis esa asos

Bolada tomoqdagi oq qoplama yoki yiring har doim angina emas. Bu faqatgina simptom bo‘lib, uning sababi turlicha bo‘lishi mumkin – virusli, bakterial, qo‘ziqorinli, yoki hatto umumiy immunitetning pasayganligi bilan bog‘liq. Shuning uchun har qanday og‘riqli holatda ehtiyotkorlik, kuzatuvchanlik va kerakli vaqtda shifokorga murojaat qilish muhim.

Unutmang: har bir bola alohida organizm, va uni "odatiy sxema" bilan davolash – yondashuv emas, xatodir. Farzandingiz sog‘lig‘i haqida ma’lumotli qaror qabul qilmoqchisizmi? Unda bu maqolani do‘stlaringiz bilan ulashing, kanalimizga obuna bo‘ling va sog‘liq bo‘yicha eng dolzarb mavzularni birga muhokama qilaylik.