Suvsiz hayot yo‘q – ayniqsa jaziramada

Yozning jazirama kunlari boshlanishi bilan ko‘pchilik tanasida g‘alati bir charchoq, boshsizlik va lohaslik sezadi. Bu holatning eng ko‘p uchraydigan sababi — tananing suvsizlanishidir. Biroq suvsizlikni oddiy chanqoqlik deb qabul qilish — jiddiy xato. Aslida bu organizmning ichki muvozanatiga salbiy ta’sir qiladigan, ba’zida esa hayot uchun xavfli bo‘lgan holatdir. Shu sababli, issiq havoda to‘g‘ri ichimlik tanlash — bu oddiy odat emas, balki sog‘lom hayot garovi sanaladi.

Suvmi? Regidronmi? Yoki kompot? Har biri alohida foydali, lekin ularni ayni vaqtda bir xil darajada qo‘llash to‘g‘rimi? Quyidagi maqolada issiq havoda qaysi ichimlik, qachon va kim uchun foydaliroq ekanini tibbiy nuqtai nazardan tahlil qilamiz. Maqsad — sizga harorat ko‘tarilgan kunlarda sog‘lig‘ingizni asrashda haqiqiy yordam berish.

Tananing suyuqlikka bo‘lgan ehtiyoji: oddiy chanqoqlik emas

Inson tanasining katta qismi suvdan iborat. Yozda esa bu suvning katta qismi terlash orqali yo‘qoladi. Suv bilan birga, tanadan muhim minerallar — natriy, kaliy, magniy, xlor kabi elektrolitlar chiqib ketadi. Aynan shuning uchun faqat suv ichish har doim ham yetarli bo‘lavermaydi.

Organizmda suv miqdori kamayganda qon quyuqlashadi, yurak ortiqcha yuklama ostida ishlaydi, miya kislorod yetishmovchiligini sezadi, ichki organlar faoliyati sekinlashadi. Bularning barchasi esa charchoq, bosh og‘rig‘i, lohaslik va hattoki hushdan ketish bilan tugashi mumkin.

Shuning uchun gap faqat "ichimlik" haqida emas — u tanani qanday darajada qo‘llab-quvvatlashi haqida ketadi.

Oddiy suv: zarur, lekin doimo yetarli emas

Har doim aytiladigan maslahat: "Ko‘p suv iching." Bu mutlaqo to‘g‘ri. Oddiy ichimlik suvi organizm uchun asosiysi hisoblanadi, ayniqsa issiqda u tanani sovutadi, qon aylanishini me’yorda ushlab turadi va buyraklar faoliyatini yaxshilaydi. Ammo, muammo shundaki, ko‘p terlaganda suv bilan birga chiqib ketgan tuzlar oddiy suv bilan tiklanmaydi.

Agar faqat suv ichib, elektrolitlarni tiklamasangiz, hatto ko‘p ichgan suvingiz ham tanaga foyda keltirmaydi. Aksincha, natriy yetishmasligi (giponatriemiya) yuzaga kelib, tanani kuchsizlantiradi.

Qachon yetarli bo‘ladi?
Agar siz ko‘chada bo‘lmasangiz, jismoniy ish qilmayotgan bo‘lsangiz va tanangiz me’yorida suyuqlik yo‘qotayotgan bo‘lsa — oddiy suv yetarli. Lekin bu holda ham uni asta-sekin ichish va kun davomida teng taqsimlash kerak.

Regidron: har doim kerak emas, lekin muhim yordamchi

Regidron — bu dorixonada sotiladigan tayyor eritma yoki kukun bo‘lib, u suvga qo‘shilgach organizmga zarur elektrolitlar va glyukoza beradi. Ayniqsa, uzoq vaqt quyoshda bo‘lganda, ich ketish yoki ko‘p terlash natijasida suvsizlanish kuchaysa, regidron tanani tezda tiklashga yordam beradi.

Ammo bu vositani oddiy ichimlik sifatida muntazam ichish noto‘g‘ri. Tana o‘zi tuzlar muvozanatini tiklashga qodir bo‘lsa, sun’iy aralashuv ortiqcha bo‘lishi mumkin. Shuningdek, regidronning yengil sho‘r va shirin ta’mi har kimga yoqavermaydi.

Qachon kerak?
Quyosh urishi alomatlari, ko‘p terlash, qusish, ich ketish, suvsizlanish — bunday hollarda regidron tanani barqarorlashtirishda juda samarali. Ammo uni profilaktik maqsadda har kuni ichish tavsiya etilmaydi.

Kompot va tabiiy ichimliklar: foydali, agar to‘g‘ri tayyorlansa

Ko‘pchilik yozda ichish uchun kompot tayyorlaydi. Mevali ichimliklar nafaqat mazali, balki foydali ham bo‘lishi mumkin — ular organizmga vitaminlar, antioksidantlar va tabiiy fruktoza beradi. Masalan, quritilgan mevalardan tayyorlangan kompot qisman regidron vazifasini ham bajara oladi — u nafaqat suyuqlik, balki minerallarni ham tiklaydi.

Ammo bu yerda muhim bir noziklik bor — ichimlikka ko‘p shakar qo‘shilsa, u aks ta’sir ko‘rsatadi. Ortiqcha shakar chanqoqni yana kuchaytiradi, metabolizmni sekinlashtiradi va hatto ich ketishga olib keladi. Kompot foydali bo‘lishi uchun uni shakarsiz yoki kam shakar bilan tayyorlash kerak.

Eng yaxshisi qanday?
Quritilgan olxo‘ri, olma, o‘rik, mayizdan tayyorlangan kompot, ozgina tuz va limon qo‘shilgan holda, ayni muddao. Bunday ichimlik organizmni tinchlantiradi, sovitadi va quvvat beradi.

Nima ichmaslik kerak: ayrim keng tarqalgan xatolar

Issiq havoda ayrim ichimliklar foydali emas, balki xavfli bo‘lishi mumkin. Gazlangan ichimliklar, kuchli choy va qahva, energiya ichimliklari — bularning barchasi tanadan suyuqlikni yana-da ko‘proq chiqaradi.

Ayniqsa bolalar va qariyalar bunday ichimliklarga nisbatan sezuvchan bo‘lishadi. Yozda bu ichimliklarni to‘liq cheklash — sog‘lik uchun eng to‘g‘ri qaror.

Ko‘p so‘raladigan savollar

Haroratda qancha ichish kerak?

• Mutaxassislar kuniga 2,5–3 litr suv ichishni tavsiya etadi. Ammo bu miqdor har bir kishiga, tananing vazni va faoliyatiga qarab o‘zgaradi. Eng muhimi — chanqashni kutmay ichishni odat qilish.

Limonli suv foydalimi?

• Ha. Limon C vitamini beradi, yoqimli ta’m beradi va metabolizmni faollashtiradi. Biroq, ko‘p limon kislotasi ichakni bezovta qilishi mumkin.

Muzdek ichimliklar sog‘lommi?

• Juda sovuq ichimliklar tomoqni shamollatadi, hazm jarayonini sekinlashtiradi. Eng yaxshisi — xona haroratidagi suyuqlik.

Miflar va noto‘g‘ri tushunchalar

"Ko‘p suv ichish zararli."

• Aksincha, ko‘p ichish — ayni zarur. Faqat uni tez-tez va kichik miqdorda ichish kerak.

"Suvning o‘zi yetarli."

• Agar siz ko‘p terlayotgan bo‘lsangiz yoki kasallik sababli suyuqlik yo‘qotayotgan bo‘lsangiz, faqat suv bilan cheklanmaslik kerak — elektrolitlar ham muhim.

"Shakarli ichimliklar quvvat beradi."

• Qisqa muddatli energiya hissi bo‘lishi mumkin, lekin bu holat ortidan charchoq va suvsizlik kuchayadi.

Harorat baland — ichimliklar ongli bo‘lsin

Issiq kunlarda sog‘liqni saqlash — bu faqat salqin joyda qolish emas. Tanani to‘g‘ri ichimlik bilan qo‘llab-quvvatlash ham muhim. Oddiy suv — har doim kerak. Regidron — kerakli holatlarda. Kompot — foydali qo‘shimcha. Yagona yondashuv yo‘q, har bir holatda tanangizning ehtiyojiga qarab harakat qilish muhim.

Agar maqola sizga foydali bo‘lgan bo‘lsa — uni yaqinlaringiz bilan bo‘lishing, Telegram kanalimizga obuna bo‘ling va sog‘lom hayot sari birgalikda qadam tashlaylik!