Osteoxondroz umurtqa pog‘onasining degenerativ kasalligi bo‘lib, umurtqalararo disklarga ta’sir qiladi, ularning yupqalashishiga, elastikligining pasayishiga va tuzilishining buzilishiga olib keladi. Vaqt o‘tishi bilan kasallik churralar, protruziyalar va surunkali bel og‘rig‘i kabi jiddiy asoratlarga olib kelishi mumkin.
Osteoxondroz rivojlanishining asosiy sabablari:
1. Kam harakatli turmush tarzi - o‘tirib ishlash va yetarlicha harakat qilmaslik mushak korsetining zaiflashishiga olib keladi.
2. Noto‘g‘ri qomat - umurtqa pog‘onasining qiyshayishi umurtqalararo disklarga qo‘shimcha bosim tushiradi.
3. Ortiqcha vazn - umurtqa pog‘onasiga bosimni oshirib, uning yeyilishini tezlashtiradi.
4. Yoshga bog‘liq o‘zgarishlar - yosh o‘tishi bilan disklar namligi va elastikligini yo‘qotadi.
5. Umurtqa pog‘onasi jarohatlari - hatto kichik jarohatlar ham osteoxondroz rivojlanishiga sabab bo‘lishi mumkin.
6. Genetik moyillik - biriktiruvchi to‘qimalarning zaifligi nasldan naslga o‘tishi mumkin.
7. Surunkali stress - qon tomir tizimi va umurtqa disklarining oziqlanishiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi.
Kasallikning belgilari zararlanishning joylashuviga bog‘liq:
- Bosh og‘rig‘i, bosh aylanishi.
- Quloq shang‘illashi, ko‘rish qobiliyatining pasayishi.
- Qo‘l va barmoqlarning uvishishi.
- Bo‘yin va yelka sohasida og‘riq.
- Ko‘krak qafasida og‘riq, siqilish hissi.
- Tomoqda "yutinish qiyinligi" hissi.
- Qovurg‘alararo nevralgiya.
- Belda og‘riq, oyoqlarga tarqalishi..
- Harakatning cheklanishi, qotish hissi.
- Oyoqlarda zaiflik hissi.
- Kichik chanoq a’zolarining faoliyati buzilishi.
Tashxis qo‘yish uchun shifokor quyidagilarni tayinlashi mumkin:
- Rentgen - umurtqa pog‘onasi tuzilishidagi o‘zgarishlarni aniqlaydi.
- MRT - umurtqalararo disklar holatini batafsil ko‘rib chiqish imkonini beradi.
- KT - suyak tuzilmalarini baholash uchun ishlatiladi.
- Qon aylanishining buzilishiga shubha qilinganda - tomirlarning ultratovush tekshiruvi.
- Og‘riq qoldiruvchi dorilar (yallig‘lanishga qarshi nosteroid vositalar - ibuprofen, diklofenak).
- Miorelaksantlar - mushak spazmini kamaytiradi.
- Xondroprotektorlar - tog‘ay to‘qimasining tiklanishiga ko‘maklashadi.
- B guruhi vitaminlari - asab o‘tkazuvchanligini yaxshilaydi.
- Massaj - qon aylanishini yaxshilaydi va taranglikni yumshatadi.
- Davolovchi jismoniy tarbiya - orqa mushaklarini mustahkamlaydi.
- Igna refleksoterapiyasi - og‘riqni qoldirishga yordam beradi.
- Ozonoterapiya - yallig‘lanishni bartaraf etadi.
Og‘ir hollarda, konservativ davolash natija bermaganda qo‘llaniladi.
1. Osteoxondrozni butunlay davolash mumkinmi?
Yo‘q, lekin uning rivojlanishini sezilarli darajada sekinlashtirish va belgilarini bartaraf etish mumkin.
2. Osteoxondrozda qanday mashqlar foydali?
Cho‘zilish, suzish, yoga va davolovchi jismoniy mashqlar umurtqa pog‘onasi holatini yaxshilaydi.
3. Osteoxondrozda sport bilan shug‘ullanish mumkinmi?
Ha, ammo og‘ir yuklamalar va keskin harakatlardan saqlanish lozim.
Osteoxondroz keng tarqalgan kasallik, biroq to‘g‘ri yondashuv orqali uning alomatlarini kamaytirishning iloji bor. Faol turmush tarzini saqlab qolish, qaddi-qomatga e’tibor berish va o‘z vaqtida shifokorga murojaat qilish juda muhim.