Tadqiqot: mobil internetdan voz kechish kuchli samara beradi

Zamonaviy odam internetda kuniga o‘rtacha 7-9 soat vaqt o‘tkazadi, bu esa ruhiy salomatlik, kognitiv funksiyalar va umumiy holatga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Biroq yaqinda o‘tkazilgan tadqiqot shuni ko‘rsatdiki, smartfonsiz atigi ikki hafta miya faoliyatini sezilarli darajada yaxshilashi va stress darajasini pasaytirishi mumkin.

Tajriba nimani ko‘rsatdi? 

Olimlar guruhi tajriba o‘tkazdi: ishtirokchilar 14 kun davomida mobil internetdan butunlay mahrum qilindi. Ular telefondan faqat qo‘ng‘iroq qilish va SMS yozish uchun foydalanishlari mumkin edi, ammo ijtimoiy tarmoqlar, messenjerlar va brauzerlar mavjud emas edi. Natijalar hayratlanarli bo‘ldi:

• Ruhiy salomatlik antidepressantlarga qaraganda kuchliroq yaxshilandi. Ishtirokchilar xavotir, depressiya va hissiy charchoqning pasayishini qayd etishdi.

• Odamlar ko‘proq harakat qila boshladilar va jonli muloqot qila boshladilar. Bu o‘zini yaxshi his qilishga, energiya darajasining oshishiga va hayotdan qoniqishga olib keldi.

• Aqliy qobiliyatlar o‘sdi, xuddi miya 10 yilga yoshargandek. Ishtirokchilar muammolarni tezroq hal qilishdi, ma’lumotlarni yaxshiroq eslab qolishdi va diqqatni jamlashdi.

• Uyqu o‘rtacha 17 daqiqaga uzaygan. Uyquga ketishdan oldin ekranlar ta’sirini kamaytirish orqali uyqu sifati yaxshilandi.

• Ishtirokchilarning atigi 25 foizi to‘liq muddatga bardosh berdi, ammo ularda konsentratsiya va umumiy holatning yaxshilanishi kuzatildi.

Nima uchun smartfonlar miyaga zarar yetkazadi?

Raqamli kontentni har kuni iste’mol qilish miyani zo‘riqtiradi, diqqatni jamlash qobiliyatini pasaytiradi va hissiy muhitni yomonlashtiradi. Doimiy bildirishnomalar va cheksiz ma’lumotlar oqimi quyidagilarga olib keladi:

• Dofamin toliqishi - miya tez mukofotga o‘rganib qoladi va murakkab faoliyatga bo‘lgan motivatsiyani yo‘qotadi.

• Yuzaki fikrlash - uzoq vaqt diqqatni jamlash va chuqur tahlil qilish qobiliyati pasayadi.

• Surunkali stress - doimiy yangiliklar tasmalari va ijtimoiy tarmoqlar xavotir uyg‘otadi.

• Uyquning buzilishi - ekranlarning ko‘k nuri melatonin ishlab chiqarilishini to‘xtatib, uyquga ketishni yomonlashtiradi.

Ko’p beriladigan savollar

1. Smartfonlar qaramlikni keltirib chiqarishi rostmi?

Ha, gadjetlardan haddan tashqari ko‘p foydalanish o‘yin yoki oziq-ovqatga o‘xshash dofaminga qaramlikni keltirib chiqaradi.

2. Smartfondan voz kechilgandan so‘ng qancha vaqt o‘tgach, yaxshilanish seziladi?

Dastlabki ijobiy ta’sirlar 2-3 kun ichida seziladi va 2 haftadan keyin miya sezilarli darajada yaxshi ishlay boshlaydi.

3. Butunlay voz kechmasdan, telefondan foydalanishni kamaytirish mumkinmi?

Ha, hatto ekran vaqtini 50% ga qisqartirish allaqachon ijobiy ta’sir ko‘rsatmoqda.

4. Raqamli bog‘liqligim borligini qanday bilsam bo‘ladi?

Agar smartfonsiz uzoq vaqt o‘tira olmasangiz, doimiy ravishda bildirishnomalarni tekshirib tursangiz va u yo‘qligida xavotirga tushsangiz - bu qaramlik alomatlari.