Tibbiyotdagi yutuqlar ba’zan eng kutilmagan joylarda sodir bo‘ladi. Shunday kashfiyotlardan biri dastlab qandli diabetni davolash uchun ishlab chiqilgan, ammo vaznni kamaytirish qobiliyati tufayli mashhurlikka erishgan Ozempic preparati bo‘ldi. Uning tarixi Shimoliy Amerika cho‘llarida boshlangan bo‘lib, u yerda noyob zaharli sudralib yuruvchi - gila-monstr (Heloderma suspectum) yashaydi.

G‘ayrioddiy xususiyatlarga ega noyob mavjudot

Gila-monstr - AQShning janubida va Meksikaning shimoliy hududlarida uchraydigan sekin kaltakesak. U deyarli butun umrini yer ostida o‘tkazadi, faqat kamdan-kam hollarda yer yuzasiga chiqadi. Uning ovqatlanishi juda tartibsiz: yiliga atigi bir necha marta mayda hayvonlarni ovlaydi, tuxum va hatto boshqa sudralib yuruvchilarni ham yeydi.

Bunday uzoq vaqt ovqat yemaslik qobiliyati uning organizmining xususiyatlari bilan bog‘liq. Qalin dum yog‘ zaxirasining o‘ziga xos ombori bo‘lib xizmat qiladi va sekin metabolizm energiyani iloji boricha tejamkorlik bilan sarflashga yordam beradi. Aynan shu biologik xususiyatlar olimlarning e’tiborini tortdi va muhim kashfiyotga olib keldi.

Tabiiy toksindan dori vositasigacha

Ushbu kaltakesakning so‘lagida GLP-1 gormoniga o‘xshash bo‘lgan eksenidin-4 moddasi mavjud bo‘lib, u qondagi qand miqdorini tartibga solishda muhim rol o‘ynaydi. Tadqiqotlar uning asosida ikkinchi turdagi qandli diabetni davolash uchun samarali vosita yaratish mumkinligini isbotladi. Shunday qilib, Ozempic - glyukoza darajasini nazorat qilishga yordam beradigan va ma’lum bo‘lishicha, ishtahani bo‘g‘adigan dori paydo bo‘ldi.

Shov-shuvga sabab bo‘lgan dori

2017-yildan beri Ozempic diabetni davolashda qo‘llaniladi. Keyinchalik uning semizlikka qarshi kurashish uchun mo‘ljallangan yanada kuchli versiyasi - Wegovy ishlab chiqildi. Biroq uning vazn yo‘qotish qobiliyati haqidagi ma’lumotlarning tez tarqalishi kutilmagan ta’sirga olib keldi: vosita nafaqat tibbiy ko‘rsatmalar bo‘yicha, balki vazn yo‘qotish uchun "tezkor yechim" sifatida ham qo‘llanila boshlandi.

Ko‘plab taniqli shaxslar, jumladan, Ilon Mask ham bu dorini qabul qilganini tan olgan. Natijada, talabning oshishi tanqislikka olib keldi, bu esa unga haqiqatan ham muhtoj bo‘lgan bemorlar uchun qiyinchilik tug‘dirdi.

Bilish muhim bo‘lgan xavflar

Shifokorlar ogohlantiradi: Ozempikni nazoratsiz qabul qilish ko‘ngil aynishi, ovqat hazm qilish muammolari, pankreatit va o‘t pufagi kasalliklari kabi jiddiy nojo‘ya ta’sirlarga olib kelishi mumkin. Ushbu dori universal vazn yo‘qotish vositasi emas va undan foydalanish faqat mutaxassis nazorati ostida amalga oshirilishi kerak.