Симвастатин

-

Симвастатин

Oziq-ovqat hazm qilish tizimi: qorin og'rig'i, qabziyat, meteorizm, toshqoq, diareya, pankreatit, quvoq, gepatit, jigar fermentlarining faolligining oshishi, shiloxonal fosfokinaza va kreatinfosfokinaza (KFK) faolligining oshishi mumkin. Asab tizimi va sezgi organlari: astenik sindrom, bosh og'rig'i, bosh aylanishi, uyqusizlik, mushaklarning tutqanoqlari, paresteziyalar, periferik neyropatiya, ko'rishning loyqaligi, ta'm sezish buzilishi. Allergik va immunopatologik reaktsiyalar: angionevrotik shish, revmatik polimiyalgiya, vaskulit, trombotsitopeniya, ESR oshishi, isitma, artrit, urtikariya, fotosensibilizatsiya, teri giperemiyasi, ishtaha, nafas qisishi, lupusga o'xshash sindrom, eozinofiliya. Dermatologik reaktsiyalar: kamdan-kam hollarda teri toshmasi, qichishish, alopesiya, dermatomiyozit. Qo'llab-quvvatlash tizimi tomonidan: miopatiya, mialgiya, mushaklarning tutqanoqlari, zaiflik; kamdan-kam hollarda - rabdomioliz. Boshqa: anemiya, yurak urishi, o'tkir buyrak yetishmovchiligi (rabdomioliz tufayli), potensiyaning pasayishi.

Jigar kasalliklari faol bosqichda, noaniq etiologiyali jigar fermentlarining yuqori faoliyati; skelet mushaklarining kasalliklari (miopatiya); 18 yoshgacha bo'lgan bolalar (samaradorlik va xavfsizlik tasdiqlanmagan); simvastatin yoki boshqa preparat tarkibidagi moddalar (shu jumladan, irsiy laktoza intoleransi) va boshqa statinlar (HMG-CoA reduktaza ingibitorlari) bilan o'tgan tarixda yuqori sezuvchanlik. Hushyorlik bilan: alkogolni haddan tashqari iste'mol qilgan bemorlarga, transplantatsiya qilingan bemorlarga, immunosupressiv davolash olib borilayotgan bemorlarga (rabdomioliz va buyrak yetishmovchiligi xavfi yuqori bo'lganligi sababli); buyrak funksiyasining jiddiy buzilishi xavfi mavjud bo'lgan holatlarda, masalan, arteriya gipotenziya, og'ir o'tkir infektsion kasalliklar, jiddiy metabolik va endokrin buzilishlar, suv-elektrolit muvozanatining buzilishi, jarrohlik operatsiyalar (shu jumladan, stomatologik) yoki jarohatlar; noaniq etiologiyali skelet mushaklarining kamayishi yoki oshishi bilan bemorlar; epilepsiya.

Qarshi ko‘rsatma: 18 yoshgacha (samaradorlik va xavfsizlik aniqlanmagan).

Terapiyaning boshida simvastatin qabul qilish jigarda fermentlar darajasining o‘tkinchi oshishiga olib kelishi mumkin. Terapiyani boshlashdan oldin va keyinchalik jigar funksiyasini muntazam ravishda tekshirish (jigar fermentlari faoliyatini dastlabki 3 oy davomida har 6 haftada, keyingi birinchi yil mobaynida har 8 haftada, so‘ngra har 6 oyda tekshirish), shuningdek, dozani oshirishda jigar funksiyasi bo‘yicha test o‘tkazish kerak. Doza 80 mg ga oshirilganda, testni har 3 oyda o‘tkazish lozim. Transaminazlar faoliyati uch karra oshganda simvastatinni qabul qilishni to‘xtatish kerak. Simvastatin, xuddi boshqa GMG-KoA-reduktaza ingibitorlari kabi, rabdomioliz va buyrak yetishmovchiligi rivojlanish xavfi yuqori bo‘lgan holatlarda (o‘tkir og‘ir infektsiya, arterial gipotenziya, katta jarrohlik amaliyoti, travma, jiddiy metabolik buzilishlar fonida) qo‘llanilmasligi kerak. Gipolipidemik vositalarni homiladorlik davrida bekor qilish birlamchi giperkolesterinemiya bilan uzoq muddatli davolash natijalariga jiddiy ta'sir ko‘rsatmaydi. GMG-KoA-reduktaza ingibitorlari xolesterin sintezini inhibe qilgani sababli, xolesterin va uning sintezining boshqa mahsulotlari homila rivojlanishida, shu jumladan steroidlar va hujayra membranalarining sintezida muhim rol o‘ynaydi. Simvastatin homilador ayollarda qabul qilinganda homilaga salbiy ta'sir ko‘rsatishi mumkin (reproduktiv yoshdagi ayollar homiladorlikdan saqlanishlari kerak). Agar davolash vaqtida homiladorlik ro‘y bersa, preparatni bekor qilish va ayolni homila uchun xavf borligi haqida ogohlantirish zarur. Simvastatinni kontratseptiv vositalarni ishlatmaydigan reproduktiv yoshdagi ayollarga tavsiya etish mumkin emas. Qalqonsimon bezning past faoliyati (gipotireoz) yoki ba'zi buyrak kasalliklari (nefrotik sindrom) bo‘lgan bemorlarda xolesterin darajasi oshgan bo‘lsa, avvalo asosiy kasallikni davolash kerak. Simvastatin spirtli ichimliklarni suiiste'mol qiladigan va/yoki anamnezida jigar kasalliklari bo‘lgan odamlarga ehtiyotkorlik bilan buyuriladi. Davolashni boshlashdan oldin va davolanish davrida bemor xolesterin miqdorini pasaytiruvchi parhezga rioya qilishi kerak. Greypfrut sharbati bir vaqtda qabul qilinganda simvastatin bilan bog‘liq nojo‘ya ta'sirlar kuchayishi mumkin, shuning uchun bir vaqtda qabul qilishdan saqlanish kerak. Simvastatin I, IV va V turdagi gipertirgliceridemiya bo‘lgan hollarda qo‘llanilmaydi. Simvastatin bilan davolash miyopatiya, rabdomioliz va buyrak yetishmovchiligini keltirib chiqarishi mumkin. Ushbu patologiya rivojlanish xavfi quyidagi dorilar bilan bir vaqtda qabul qilganda oshadi: fibratlar (gemfibrozil, fenofibrat), siklosporin, nefazodon, makrolidlar (eritromitsin, klaritromitsin), azol guruhidagi zamburug‘larga qarshi vositalar (ketokonazol, itrakonazol) va OIV proteaza ingibitorlari (ritonavir). Miyopatiya xavfi buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda ham oshadi. Simvastatin bilan davolashni boshlagan yoki dozani oshirayotgan barcha bemorlar miyopatiya ehtimoli va mushaklarda tushunarsiz og‘riq, sezgirlik, holsizlik yoki kuchsizlik paydo bo‘lganda darhol shifokorga murojaat qilish zarurati haqida ogohlantirilishi kerak, ayniqsa bu holsizlik yoki isitma bilan birga kuzatilsa. Agar miyopatiya aniqlansa yoki gumon qilinsa, davolash darhol to‘xtatilishi kerak. Miyopatiyaning rivojlanishini diagnostika qilish uchun KFK darajasini muntazam o‘lchash tavsiya etiladi. Simvastatin bilan davolash paytida zardobdagi KFK darajasi oshishi mumkin, bu ko‘krak og‘rig‘ini differentsial diagnostikasi paytida hisobga olinishi kerak. Agar KFK darajasi me'yorning yuqori chegarasidan 10 marta oshsa, preparatni bekor qilish lozim. Miyalgiya, miasteniya va/yoki KFK faoliyati sezilarli oshishi kuzatilgan bemorlarda davolash to‘xtatiladi. Preparat monoterapiya shaklida ham, safro kislotalari sekvestrantlari bilan kombinatsiyada ham samaralidir. Agar navbatdagi doza qabul qilinmasa, iloji boricha tezroq qabul qilish kerak. Agar keyingi dozani qabul qilish vaqti kelgan bo‘lsa, dozani ikki baravar oshirish tavsiya etilmaydi. Og‘ir buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlar buyrak funksiyasi nazorati ostida davolanishadi. Preparatni qo‘llash davomiyligini davolovchi shifokor individual belgilaydi. Transport vositalari va mexanizmlarini boshqarish qobiliyatiga ta'siri Simvastatinning avtomobil boshqarish yoki mexanizmlar bilan ishlash qobiliyatiga salbiy ta'siri haqida xabar berilmagan.

Sitostatiklar, zamburug‘larga qarshi vositalar (ketokonazol, itrakonazol), fibratlar, yuqori dozadagi nikotin kislotasi, immunodepressantlar, eritromitsin, klaritromitsin, telitromitsin, OITS-proteaza ingibitorlari, nefazodon miyopatiya rivojlanish xavfini oshiradi. Siklosporin yoki danazol: yuqori dozada simvastatin bilan birga qo‘llanganda siklosporin yoki danazol bilan birgalikda miyopatiya/rabdomioliz rivojlanish xavfi ortadi. Miyopatiya rivojlanishiga olib kelishi mumkin bo‘lgan boshqa gipopidemiya vositalari: kuchli CYP3A4 ingibitorlari bo‘lmagan, lekin monoterapiya sharoitida miyopatiyani keltirib chiqarishi mumkin bo‘lgan boshqa gipopidemiya vositalari bilan birga qo‘llanganda miyopatiya xavfi oshadi, masalan, gemfibrozil va boshqa fibratlar (fenofibratdan tashqari), shuningdek, 1 g/kun dozadagi niatsin (nikotin kislotasi). Amiodaron va verapamil: yuqori dozadagi simvastatin bilan birga qo‘llanganda amiodaron yoki verapamil bilan birgalikda miyopatiya rivojlanish xavfi ortadi. Diltiazem: simvastatinni 80 mg dozada qabul qilayotgan bemorlarda diltiazem bilan bir vaqtda qo‘llanganda miyopatiya rivojlanish xavfi biroz oshadi. Simvastatin og‘iz orqali qabul qilinadigan antikoagulyantlar (masalan, fenprokumon, varfarin) ta'sirini kuchaytiradi va qon ketishi xavfini oshiradi, bu esa davolashni boshlashdan oldin, shuningdek, terapiyaning boshlang‘ich davrida qonni ivish ko‘rsatkichlarini kuzatishni talab qiladi. Prothrombin vaqti yoki Xalqaro Normallashtirilgan Nisbati (MNO) barqaror darajaga yetgandan so‘ng, antikoagulyantlar bilan davolanayotgan bemorlar uchun tavsiya etilgan intervalda kuzatish davom ettirilishi kerak. Simvastatin dozasini o‘zgartirish yoki qabul qilishni to‘xtatganda ham yuqorida ko‘rsatilgan sxema bo‘yicha prothrombin vaqtini yoki MNOni nazorat qilish kerak. Simvastatin terapiyasi antikoagulyantlar qabul qilmayotgan bemorlarda prothrombin vaqtini va qon ketishi xavfini o‘zgartirmaydi. Qon plazmasidagi digoksin darajasini oshiradi. Kolestiramin va kolestipol biokiraolishlikni kamaytiradi (ushbu dori vositalarini qabul qilgandan keyin 4 soat o‘tib simvastatin qabul qilish mumkin, bu esa qo‘shiluvchi ta'sir ko‘rsatadi). Greypfrut sharbati CYP3A4 ingibitorlari bo‘lgan bir yoki bir nechta komponentlarni o‘z ichiga oladi va CYP3A4 orqali metabolizmga uchraydigan vositalarning qon plazmasidagi konsentratsiyasini oshirishi mumkin. Kuniga 250 ml sharbat iste'mol qilinganda GMG-KoA-reduktaza ingibitorlarining faolligi minimal darajada oshadi va klinik ahamiyatga ega emas. Biroq, kuniga 1 litrdan ko‘p sharbat iste'mol qilish simvastatin qabul qilinganda GMG-KoA-reduktaza ingibitsiya faolligini sezilarli darajada oshiradi. Shu sababli greypfrut sharbatini ko‘p miqdorda iste'mol qilishdan saqlanish kerak.

Gipolipidemik prеparat bo'lib, Aspergillus terreus fеrmеntatsiyasi mahsuloti asosida sintеtik yo'l bilan olinadi, u faol bo'lmagan lakton bo'lib, organizmda gidrolizlanib, gidroksi kislota hosilasiga aylanadi. Faol mеtabolit 3-gidroksi-3-mеtil-glutaril-KoA-rеduktaza (GMG-KoA-rеduktaza) fеrmеntini ingibir qiladi, bu fеrmеnt GMG-KoAdan mеvalonat hosil bo'lishining boshlang'ich rеaktsiyasini katalizlaydi. GMG-KoAni mеvalonatga aylanishi хolеstеrin sintеzining dastlabki bosqichi bo'lgani uchun, simvastatin qo'llanilishi organizmda potеntsial toksik stеrollarning to'planishiga olib kеlmaydi. GMG-KoA osongina atsetil-KoAga mеtabolizlanadi, bu esa ko'plab sintеz jarayonlarida ishtirok etadi. Qon plazmasidagi triglitseridlar (TG), past zichlikdagi lipoprоtеidlar (PZL), juda past zichlikdagi lipoprоtеidlar (JPZL) va umumiy хolеstеrin darajasini pasaytiradi (gеtеrozigot oilaviy va oilaviy bo'lmagan gipеrxolеstеrinеmiya shakllari va aralash gipеrlipidеmiya hollari, qachonki хolеstеrinning ko'payishi xavf omili bo'lsa). Yuqori zichlikdagi lipoprоtеidlar (YZL) darajasini oshiradi va PZL/YZL hamda umumiy хolеstеrin/YZL nisbatlarini kamaytiradi. Ta'sir ikki haftalik qabuldan kеyin boshlanadi, maksimal tеrapеvtik ta'sir 4-6 haftadan so'ng erishiladi. Ta'sir davolanish davomida saqlanadi, davolanishni to'xtatgandan kеyin хolеstеrin miqdori asta-sеkin boshlang'ich darajaga qaytadi.

Simvastatinning so‘rilishi yuqori. Ichga qabul qilingandan keyin plazmadagi Cmax taxminan 1.3 - 2.4 soatdan keyin erishiladi va 12 soatdan keyin 90% ga kamayadi. Qon plazmasi oqsillari bilan bog‘lanishi taxminan 95% ni tashkil qiladi. Jigarda metabolizmga uchraydi, jigardan “birinchi o‘tish” ta’siriga ega (beta-gidroksikislotani hosil qilish uchun gidrolizlanadi, boshqa faol va faol bo‘lmagan metabolitlar ham aniqlangan). Faol metabolitlarning T1/2 1.9 soatni tashkil qiladi. Asosan metabolitlar shaklida axlat bilan chiqariladi (60%). Taxminan 10-15% buyraklar orqali faol bo‘lmagan shaklda chiqariladi.

Simvastatin bilan davolashni boshlashdan oldin bemorga standart gipoxolesterinemik dieta buyurilishi kerak va bu dieta butun davolash davrida davom ettirilishi lozim. Simvastatin og‘iz orqali kuniga 1 marta kechqurun yetarli miqdorda suv bilan ichiladi. Preparatni ovqat bilan qabul qilish vaqti bilan bog‘lash shart emas. Gipoxolesterinemiya davolash uchun tavsiya etilgan doza 10 mg dan 80 mg gacha bo‘lib, kechqurun 1 marta qabul qilinadi. Gipoxolesterinemiyasi bo‘lgan bemorlar uchun tavsiya etilgan boshlang‘ich doza 10 mg ni tashkil qiladi. Maksimal sutkalik doza – 80 mg. Doza o‘zgarishini har 4 haftada bir marta amalga oshirish kerak. Ko‘pchilik bemorlarda optimal ta‘sir 20 mg/kun dozada erishiladi. Gomosigota irsiy gipoxolesterinemiya bo‘lgan bemorlarda tavsiya etilgan doza kuniga 40 mg yoki 80 mg ni tashkil qiladi, bunda dozani uch qismga bo‘lish mumkin: ertalab 20 mg, kun davomida 20 mg va kechqurun 40 mg. Ishemik yurak kasalligi (IYuK) yoki IYuK rivojlanish xavfi yuqori bo‘lgan bemorlar uchun samarali doza kuniga 20-40 mg ni tashkil qiladi. Shuning uchun bunday bemorlar uchun tavsiya etilgan boshlang‘ich doza 20 mg/kun ni tashkil qiladi. Doza o‘zgarishini har 4 haftada bir marta amalga oshirish lozim, zarur bo‘lganda dozani 40 mg/kun gacha oshirish mumkin. Agar LDL miqdori 75 mg/dl (1.94 mmol/l) dan kam bo‘lsa va umumiy xolesterin miqdori 140 mg/dl (3.6 mmol/l) dan past bo‘lsa, preparatning dozasini kamaytirish kerak. Keksalarda va yengil yoki o‘rtacha darajadagi buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda dozani o‘zgartirish talab qilinmaydi. Xronik buyrak yetishmovchiligi (KK < 30 ml/min) bo‘lgan bemorlar yoki siklosporin, danazol, gemfibrozil yoki boshqa fibratlar (fenofibratdan tashqari), lipidlarni kamaytiradigan dozadagi niatsin (> 1 g/kun) bilan birga qabul qilayotgan bemorlar uchun simvastatinning maksimal tavsiya etilgan dozasi kuniga 10 mg dan oshmasligi kerak. Amiodaron yoki verapamil bilan birga simvastatin qabul qiladigan bemorlar uchun sutkalik doza 20 mg dan oshmasligi kerak.

Simvastatin homiladorlarga qarshi ko'rsatilgan. Homilador onalari simvastatinni qabul qilganida bolalarning anomaliyalarini rivojlanishi haqida bir necha xabarlar mavjud. Tug'ilish yoshidagi ayollar simvastatinni qabul qilayotgan bo'lsa, homiladorlikdan saqlanishlari kerak. Davolash jarayonida homiladorlik yuz bergan taqdirda, simvastatin bekor qilinishi va ayolga foetus uchun mumkin bo'lgan xavf haqida ogohlantirilishi kerak. Simvastatinning sutga ajralib chiqishi haqida ma'lumotlar yo'q. Laktatsiya davrida simvastatinni belgilash zarur bo'lganda, ko'plab dori vositalarining sutga chiqarilishi va og'ir reaktsiyalar rivojlanish xavfi mavjudligini hisobga olish kerak, shuning uchun davolanish davrida ko'krak bilan oziqlantirish tavsiya etilmaydi.

No‘xush holatlar: faol fazadagi jigar kasalliklari, noma’lum etiologiyali jigar fermentlari faolligining barqaror oshishi.

Yengil yoki o‘rtacha darajadagi buyrak yetishmovchiligida dozani o‘zgartirish talab etilmaydi. Surunkali buyrak yetishmovchiligida (KK 30 ml/min dan kam) yoki siklosporin, danazol, gemfibrozil yoki boshqa fibratlar (fenofibratdan tashqari) yoki lipidlarni kamaytiruvchi dozada niatsin (> 1 g/sut) bilan birga simvastatin qo‘llanganda, simvastatinning maksimal tavsiya etilgan doza 10 mg/sutdan oshmasligi kerak.

Preparat retsept bo‘yicha beriladi.

Ma’lumotlar: bir necha dozani oshirib yuborish holatlarida (maksimal doza 450 mg) maxsus simptomlar aniqlanmagan. Davolash: qusishni qo‘zg‘atish, faol ko‘mir qabul qilish. Simptomatik davolash. Jigar va buyrak funksiyasini, qon zardobida KFK darajasini nazorat qilish kerak. Miopatiya, rabdomioliz va o‘tkir buyrak yetishmovchiligi rivojlangan hollarda (kamdan-kam, ammo jiddiy yon ta’sir) preparatni darhol to‘xtatish va diuretik va natriy bikarbonatni bemorga (tomir ichiga infuziya) kiritish kerak. Zarur bo‘lsa, gemodializ tavsiya etiladi. Rabdomioliz giperkaliemiyani keltirib chiqarishi mumkin, bu vena ichiga kalsiy xlorid yoki kalsiy glyukonat, glyukoza va insulin infuziyasi, kaliy ion almashinuvi yoki og‘ir holatlarda gemodializ orqali bartaraf etiladi.

Bolalar ololmaydigan joyda, 15-25°C haroratda saqlang.

Giperxolesterinemiya: birlamchi giperxolesterinemiya (IIa va IIb turi) xolesterin miqdori past diet va boshqa dori vositalarisiz davolash (jismoniy mashqlar va tana vaznini kamaytirish) samarasiz bo'lgan va koronar ateroskleroz xavfi yuqori bo'lgan bemorlarda; maxsus dieta va jismoniy mashqlar bilan tuzatilmaydigan kombinatsiyalangan giperxolesterinemiya va gipertigliseridemiya. Yurak ishemik kasalligi: miokard infarktining oldini olish, o'lim xavfini kamaytirish, yurak-qon tomir buzilishlari xavfini kamaytirish (insult yoki tranzitor ishemik epizodlar), koronar qon tomirlarning aterosklerozini rivojlanishini sekinlashtirish, revaskulyarizatsiya protseduralari xavfini kamaytirish.

Qariyalardagi bemorlarda preparatning dozasi o‘zgartirilmaydi.

Yaroqlik muddati - 2 yil.