Арвицин-Ретард

-

Арвицин-Ретард

Anamnezda QT intervalining uzayishi, ventrikulyar aritmiya yoki “piruet” tipidagi ventrikulyar taxikardiya mavjudligi; gipokaliemiya (QT intervali uzayishi xavfi); jigar va buyrak faoliyatining bir vaqtning o‘zida og‘ir darajada buzilishi; anamnezda klaritromitsin qabulida rivojlangan xolestatik sariqlik/gepatit; porfiriya; homiladorlikning I trimestri; emizish davri; klaritromitsinni astemizol, sisaprid, pimozid, terfenadin bilan bir vaqtda qo‘llash; qoramug‘ (sporynya) alkolloidlari (masalan, ergotamin, dihidroergotamin) bilan bir vaqtda qo‘llash; ichga qabul qilinadigan midazolam; CYP3A4 izofermenti orqali yuqori darajada metabolizlanadigan HMG-KoA-reduktaza ingibitorlari (statinlar) (lovastatin, simvastatin), kolxitsin, tikagrelor yoki ranolazin bilan birga qo‘llash; klaritromitsinga va boshqa makrolidlarga yuqori sezuvchanlik.

6 oylikkacha bo‘lgan bolalarda klaritromitsinni qo‘llashning samaradorligi va xavfsizligi to‘g‘risida yetarli ma'lumot yo‘q.

Klaritromitsinni o'rtacha va og'ir darajadagi buyrak yetishmovchiligi bo'lgan bemorlarda ehtiyotkorlik bilan qo'llash kerak; o'rtacha va og'ir darajadagi jigar yetishmovchiligi, IHS, og'ir yurak yetishmovchiligi, gipomagniemiya, aniq bradikardiya (50 tadan kam/min); benzodiazepinlar bilan bir vaqtning o'zida, masalan, alprozolam, triazolam, intravenoz midozolam; boshqa ototoksik preparatlar bilan bir vaqtning o'zida, ayniqsa, aminoglikozidlar bilan; izofermentlar tomonidan metabolizmga uchraydigan preparatlar bilan bir vaqtning o'zida CYP3A (shu jumladan karbamazepin, silostazol, siklosporin, dizopiramid, metilprednizolon, omeprazol, bilvosita antikoagulyantlar, xinin, rifabutin, sildenafil, takrolimus, vinblastin); induktorlar bilan bir vaqtda CYP3A4 (shu jumladan rifampitsin, fenitoin, karbamazepin, fenobarbital, zveroboy); izofermentga bog'liq bo'lmagan statinlar bilan bir vaqtning o'zida CYP3A (shu jumladan fluvastatin); sekin kalsiy kanallarining blokerlari bilan bir vaqtda CYP3A4 (shu jumladan verapamil, amlodipin, diltiazem); IA sinfidagi antiaritmik vositalar bilan bir vaqtda (xinin, prokainamid) va III sinf (dofetilid, amiodaron, sotalol). Makrolidlar guruhidagi antibiotiklar o'rtasida o'zaro chidamlilik mavjud. Antibiotiklar bilan davolash ichakning normal florasini o'zgartiradi, shuning uchun rezistent mikroorganizmlar keltirib chiqaradigan superinfeksiya rivojlanishi mumkin. Og'ir va doimiy diareya rivojlanishi psödomembranöz kolitni rivojlanishi bilan bog'liq bo'lishi mumkinligini yodda tutish kerak. Varfarin yoki boshqa og'iz orqali antikoagulyantlarni bir vaqtning o'zida qabul qiladigan bemorlarda protrombin vaqtini muntazam nazorat qilish kerak.

Klaritromitsin CYP3A4 izofermentining faolligini bostiradi, bu astemizolning metabolizm tezligini sekinlashtirib, ularning birgalikda qo'llanilishi natijasida QT intervalining uzayishiga va "piruet" tipidagi ventrikulyar aritmiya rivojlanish xavfini oshiradi. Klaritromitsin bilan lovastatin yoki simvastatinni bir vaqtda qabul qilish qarshi ko'rsatilgan, chunki ushbu statinlar asosan CYP3A4 izofermenti yordamida metabolizmlanadi va klaritromitsin bilan birga qo'llanilganda ularning qon serumidagi kontsentratsiyalari oshadi, bu miopatiya, jumladan rabdomiyoliz rivojlanish xavfini oshiradi. Rabdomiyoliz holatlari klaritromitsin bilan birga ushbu dori vositalarini qabul qilgan bemorlarda kuzatilgan. Agar klaritromitsinni qo'llash zarur bo'lsa, davolanish davrida lovastatin yoki simvastatinni qabul qilishni to'xtatish kerak. Klaritromitsinni boshqa statinlar bilan birgalikda ehtiyotkorlik bilan qo'llash kerak. CYP3A izofermentlariga bog'liq bo'lmagan metabolizmga ega bo'lgan statinlarni, masalan fluvastatinni qo'llash tavsiya etiladi. Agar statinlar bilan bir vaqtda qabul qilish zarur bo'lsa, statinning eng kichik dozasini qabul qilish va miopatiya alomatlari va simptomlarini diqqat bilan kuzatish kerak. Atorvastatin bilan birgalikda qo'llanganda, atorvastatinning qon plazmasidagi kontsentratsiyasi o'rtacha darajada oshadi, miopatiya rivojlanish xavfi ortadi. Klaritromitsin metabolizmini induksiya qiluvchi dori vositalari (masalan, rifampitsin, fenitoin, karbamazepin, fenobarbital, teshikli zveroboy) klaritromitsinning subterapevtik kontsentratsiyasiga olib kelishi va uning samaradorligini pasaytirishi mumkin. Klaritromitsin bilan bir vaqtda qo'llanganda CYP3A indutsirlari plazmadagi kontsentratsiyasi oshishi mumkin, chunki klaritromitsin CYP3A ni inhibe qiladi. Rifabutin bilan birgalikda qo'llanganda rifabutinning plazmadagi kontsentratsiyasi oshadi, uveit rivojlanish xavfi ortadi, klaritromitsinning plazmadagi kontsentratsiyasi kamayadi. Klaritromitsin bilan bir vaqtda fenitoin, karbamazepin, valproat kislotasi kabi dori vositalarining plazmadagi kontsentratsiyalari oshishi mumkin. Kuchli CYP450 izofermentlarining indutsirlari, masalan efavirents, nevirapin, rifampitsin, rifabutin va rifapentin, klaritromitsinning metabolizmini tezlashtirib, uning plazmadagi kontsentratsiyasini pasaytirishi va terapevtik ta'sirini zaiflashtirishi mumkin, shu bilan birga 14-OH-klaritromitsin — faol metabolitining kontsentratsiyasini oshiradi. Mikrobiologik faolligi turli bakteriyalarga nisbatan farq qilganligi sababli, klaritromitsin va ferment indutsirlarining birgalikda qo'llanilishi terapevtik ta'sirni pasaytirishi mumkin. Etravirin bilan bir vaqtda qo'llanganda klaritromitsinning plazmadagi kontsentratsiyasi kamayadi, faol metabolit 14-OH-klaritromitsinning kontsentratsiyasi esa oshadi. 14-OH-klaritromitsin MAC (Mycobacterium avium complex) infektsiyalariga nisbatan past aktivlikka ega bo'lganligi sababli, MAC davolashda boshqa alternativ dori vositalarini ko'rib chiqish kerak. Farmakokinetik tadqiqotlar klaritromitsin (500 mg har 12 soatda) va ritonavir (200 mg har 8 soatda) birga qabul qilganda klaritromitsinning metabolizmini sezilarli darajada inhibe qilishini ko'rsatdi. Bunda klaritromitsinning Cmax miqdori 31% ga, Cmin miqdori 182% ga oshgan va AUC 77% ga ortgan, shu bilan birga uning metaboliti 14-OH-klaritromitsinning kontsentratsiyasi ancha kamaygan. Klaritromitsinni kuniga 1 g dan ko'proq dozalarda ritonavir bilan birga qabul qilish tavsiya etilmaydi. Klaritromitsin, atazanavir va sakvinavir CYP3A izofermentining substratlari va inhibitorlari hisoblanadi, bu ularning ikki yo'nalishli ta'sirini belgilaydi. Sakvinavirni ritonavir bilan birga qabul qilganda, ritonavirning klaritromitsin ta'siriga ehtimoliy ta'siri inobatga olinishi kerak. Klaritromitsin bilan zidovudinni bir vaqtda qabul qilish zidovudinning biodostupligini biroz kamaytiradi. Kolxitsin CYP3A va P-glikoprotein substrati hisoblanadi. Ma'lumki, klaritromitsin va boshqa makrolidlar CYP3A va P-glikoproteinni inhibe qiladi. Klaritromitsin va kolxitsinni bir vaqtda qabul qilish P-glikoproteinni va/yoki CYP3A ni inhibe qilishi kolxitsinning ta'sirini kuchaytirishi mumkin. Kolxitsin bilan zaharlanishning klinik simptomlarini diqqat bilan kuzatish kerak. Kolxitsin va klaritromitsinni bir vaqtda qabul qilish natijasida zaharlanish holatlari, ayniqsa keksa yoshdagi bemorlarda va buyrak yetishmovchiligi bo'lgan bemorlarda kuzatilgan, ba'zi holatlar o'lim bilan yakunlangan. Klaritromitsin va kolxitsinni bir vaqtda qabul qilish qarshi ko'rsatilgan. Klaritromitsin va midazolamni ichga (500 mg ikki marta/kun) qabul qilganda midazolamning AUC miqdori: vena ichiga midazolam qabul qilinganda 2.7 barobar va og'zaki qabul qilganda 7 barobar oshadi. Klaritromitsin bilan og'zaki midazolamni bir vaqtda qabul qilish qarshi ko'rsatilgan. Agar klaritromitsin bilan vena ichiga midazolam qo'llanilsa, bemorning holatini diqqat bilan kuzatib, zarurat tug'ilganda dozani tuzatish kerak. Boshqa benzodiazepinlar uchun, masalan, triazolam va alprazolam uchun ham, CYP3A orqali metabolizmlanadiganlari uchun shunga o'xshash ehtiyot choralari qo'llanilishi kerak. Temazepam, nitrazepam va lorazepam kabi CYP3A ga bog'liq bo'lmagan benzodiazepinlar uchun, klaritromitsin bilan klinik ahamiyatli o'zaro ta'sir ehtimoli past. Klaritromitsin va triazolamni bir vaqtda qabul qilish Markaziy Nerv Tizimi (MNT) ga ta'sir qilishi mumkin, masalan uykulilik va ongning chalkashishi. Ushbu kombinatsiyada MNT simptomlarini kuzatib borish tavsiya etiladi. Klaritromitsin va varfarinni bir vaqtda qabul qilish varfarinning antikoagulyant ta'sirini kuchaytirishi va qon ketish xavfini oshirishi mumkin. Digoksin P-glikoprotein substrati hisoblanadi va klaritromitsin P-glikoproteinni inhibe qiladi. Klaritromitsin bilan bir vaqtda digoksin qabul qilish digoksinning qon plazmasidagi kontsentratsiyasini sezilarli darajada oshirishi va glikozidli intoksikatsiya xavfini keltirib chiqarishi mumkin. Klaritromitsin va kinidin yoki dizopiramidni bir vaqtda qabul qilish ventrikulyar takhikardiya turidagi "piruet"ni keltirib chiqarishi mumkin. Klaritromitsin ushbu dori vositalari bilan bir vaqtda qabul qilganda, QT intervalining oshishini muntazam nazorat qilish va ushbu preparatlarning qon zardobidagi konsentratsiyalarini nazorat qilish kerak. Postmarketing qo'llanilishida klaritromitsin va dizopiramid birgalikda qabul qilinganda gipoglikemiya holatlari haqida xabar berilgan. Klaritromitsin va dizopiramidni bir vaqtda qo'llashda qon glukozasining konsentratsiyasini nazorat qilish zarur. Klaritromitsin ta'sirida jigar orqali uning metabolizmining inhibe qilinishi natijasida dizopiramidning qon plazmasidagi konsentratsiyasi oshishi mumkin deb o'ylashadi. Flukonazolning kuniga 200 mg dozasini va klaritromitsinni kuniga ikki marta 500 mg dozasini bir vaqtda qabul qilish, klaritromitsin minimal muvozanat konsentratsiyasi (Cmin) va AUC ni mos ravishda 33% va 18% ga oshiradi. Shu bilan birga, bu birgalikda qabul qilish 14-OH-klaritromitsin faol metabolitining o'rtacha muvozanat konsentratsiyasiga sezilarli ta'sir ko'rsatmaydi. Flukonazol bilan birgalikda qabul qilinganda klaritromitsinning dozasini tuzatish talab etilmaydi. Klaritromitsin va itrakonazol CYP3A fermentlarining substratlari va inhibitorlari hisoblanadi, bu ularning ikki tomonlama ta'sirini belgilaydi. Klaritromitsin itrakonazolning qon plazmasidagi konsentratsiyasini oshirishi mumkin, shu bilan birga, itrakonazol klaritromitsinning plazmadagi konsentratsiyasini oshirishi mumkin. Metilprednizolon bilan bir vaqtda qo'llanilganda metilprednizolonning klirensi kamayadi; prednizon bilan - o'tkir maniya va psixoz holatlari tavsiflangan. Omeprazol bilan bir vaqtda qo'llanilganda omeprazolning konsentratsiyasi sezilarli darajada va klaritromitsinning konsentratsiyasi biroz oshadi; lansoprazol bilan - glossit, stomatit va/yoki tilning qorayishi mumkin. Sertralin bilan bir vaqtda qo'llanilganda - nazariy jihatdan serotonin sindromi rivojlanishini inkor qilib bo'lmaydi; teofillin bilan - teofillin konsentratsiyasining qon plazmasida oshishi mumkin. Terfenadin bilan bir vaqtda qo'llanilganda uning metabolizm tezligining sekinlashishi va qon plazmasidagi konsentratsiyasining oshishi mumkin, bu QT intervalining oshishiga va "piruet" tipidagi ventrikulyar aritmiya rivojlanish xavfini oshirishi mumkin. Klaritromitsin ta'sirida CYP3A4 izoferment faolligining bostirilishi ularning bir vaqtda qo'llanilganda tsizapridning metabolizm tezligini sekinlashtiradi. Shu sababli, tsizapridning qon plazmasidagi konsentratsiyasi oshadi va hayot uchun xavfli yurak ritmi buzilishlari, jumladan, "piruet" tipidagi ventrikulyar aritmiyalar rivojlanish xavfi ortadi. Tolterodinning birinchi metabolizmi CYP2D6 ishtirokida amalga oshiriladi. Biroq, CYP2D6 ga ega bo'lmagan aholi qismida, metabolizm CYP3A ishtirokida sodir bo'ladi. Ushbu aholi guruhida CYP3A inhibitsiyasi tolterodinning qon zardobidagi ancha yuqori konsentratsiyalariga olib keladi. Shuning uchun, CYP3A inhibitorlari, masalan klaritromitsin mavjudligida CYP2D6 tomonidan boshqariladigan metabolizm darajasi past bo'lgan bemorlarda tolterodin dozasini kamaytirish talab qilinishi mumkin. Klaritromitsin va og'zaki gipoglikemik vositalar (masalan, sulfonylmochevina hosilalari) va/yoki insulin bilan birgalikda qo'llanganda aniq gipoglikemiya kuzatilishi mumkin. Klaritromitsin ba'zi gipoglikemik preparatlar (masalan, nateglinid, pioglitazon, repaglinid va roziglitazon) bilan bir vaqtda qo'llanilganda CYP3A izofermentlarini inhibe qilishi mumkin, bu gipoglikemiya rivojlanishiga olib kelishi mumkin. Tolbutamid bilan bir vaqtda qo'llanilganda gipoglikemiya rivojlanish ehtimoli bor deb hisoblanadi. Fluoksetin bilan bir vaqtda qo'llanilganda fluoksetinning ta'siridan kelib chiqadigan toksik ta'sirlar rivojlanishi tavsiflangan. Klaritromitsin boshqa ototoksik preparatlar, ayniqsa aminoglikozidlar bilan bir vaqtda qabul qilinganda ehtiyotkorlikni saqlash va davolanish davrida ham, davolanish tugagandan keyin ham vestibulyar va eshitish apparatlarining vazifalarini nazorat qilish talab etiladi. Klaritromitsin va tsiklosporin bilan bir vaqtda qo'llanilganda tsiklosporinning qon plazmasidagi konsentratsiyasi oshadi, bu yon ta'sirning kuchayish xavfini keltirib chiqaradi. Klaritromitsin va ergotamin yoki digidroergotamin bilan bir vaqtda qo'llanilganda, ergotaminlar guruhiga mansub dori vositalarining o'tkir zaharlanishiga bog'liq quyidagi ta'sirlar mumkin: tomir spazmi, ekstremitetlar va boshqa to'qimalar, jumladan MSK ishemiyasi. Klaritromitsin va sporin alkaloidlari bilan bir vaqtda qo'llanish qat'iy taqiqlanadi. Har biri ushbu FDE inhibitorlari, kamida qisman, CYP3A ishtirokida metabolizatsiya qilinadi. Shu bilan birga, klaritromitsin CYP3A ni inhibe qila oladi. Klaritromitsin bilan sildenafil, tadalafil yoki vardenafilning birgalikda qo'llanilishi FDE ga inhibe qiluvchi ta'sirini oshirishi mumkin. Ushbu kombinatsiyalarda sildenafil, tadalafil va vardenafil dozasini kamaytirish imkoniyatini ko'rib chiqish kerak. Klaritromitsin va CYP3A4 izofermenti tomonidan metabolizatsiya qilinadigan kalsiy kanallarini blokirovka qiluvchi preparatlar (masalan, verapamil, amlodipin, diltiazem) bilan bir vaqtda qo'llanilganda ehtiyotkorlik talab etiladi, chunki arterial gipotenziya rivojlanish xavfi mavjud. Klaritromitsin hamda kalsiy kanallarini blokirovka qiluvchi preparatlar plazma konsentratsiyalari bir vaqtda qo'llanilganda oshishi mumkin. Arterial gipotenziya, bradiaritmiya va laktatsidoz klaritromitsin va verapamil bir vaqtda qabul qilinganda rivojlanishi mumkin.

Yarim sintetik makrolid antibiotik. Mikrob hujayrasidagi oqsil sintezini bakteriyalarning 50S ribosomal bo‘linmasi bilan o‘zaro ta'sirlashib, bostiradi. Asosan bakteriostatik ta'sir ko‘rsatadi, ba'zi hollarda bakteritsid ta'sirga ega. Grammusbat aerob mikroorganizmlar (Staphylococcus aureus, Streptococcus pyogenes, Streptococcus pneumonia, Listeria monocytogenes), grammanfiy aerob mikroorganizmlar (Haemophilus influenzae, Haemophilus parainfluenzae, Moraxella (Branhamella) catarrhalis, Neisseria gonorrhoea, Legionella pneumophila, Helicobacter pylori) va asosan hujayra ichidagi mikroorganizmlar (Mycoplasma pneumonia, Chlamydia pneumonia, Mycobacterium leprae, Mycobacterium kansaii, Mycobacterium chelonae, Mycobacterium fortitum, Mycobacterium avium kompleksi) ga qarshi faollikka ega. In vitro sharoitida klaritromitsin quyidagi mikroorganizmlarning ko‘pgina shtammlariga qarshi faol: grammusbat aeroblar (Streptococcus agalactiae, Streptococcaceae guruhlari C, F, G), grammanfiy aeroblar (Bordetella pertussis, Pasteurella multocida, Campylobacter jejuni), grammusbat anaeroblar (Clostridium perfringens, Peptococcus niger, Propionibacterium acnes), grammanfiy anaeroblar (Bacteroides melaninogenicus) va spiroxetlar (Borrelia burgdorferi, Treponema pallidum). Metitsillinga va oksatsillinga rezistent stafilokokklarning ko‘pgina shtammlari klaritromitsinga ham chidamli.

Ichga qabul qilinganda klaritromitsin me’da-ichak traktidan yaxshi so‘riladi. Ovqat qabul qilish so‘rilishni sekinlashtiradi, ammo faol moddaning biokiraolishligiga ta’sir qilmaydi. Klaritromitsin biologik suyuqliklar va to‘qimalarga yaxshi kirib boradi, u yerda plazmaga nisbatan 10 baravar yuqori konsentratsiyaga yetadi. Klaritromitsinning taxminan 20% i darhol asosiy metabolit – 14-gidroklaritromitsin hosil qilgan holda metabolizmga uchraydi. 250 mg dozada T1/2 3-4 soat, 500 mg dozada esa 5-7 soatni tashkil etadi. Siydik bilan o‘zgarmagan holda va metabolitlar shaklida chiqariladi.

Yuqori yoki o‘rtacha darajadagi qusishga sabab bo‘ladigan o‘sma qarshi dori vositalar bilan davolashda yuzaga keladigan o‘tkir va kechikkan ko‘ngil aynishi va qusishning oldini olish uchun (boshqa qusishga qarshi preparatlar bilan birga qo‘llash).

Qo‘llash usuli va aniq preparatning dozalash tartibi uning chiqarilish shakli va boshqa omillarga bog‘liq. Optimal dozalash tartibini shifokor belgilaydi. Foydalanilayotgan dori shaklini aniq preparatning ko‘rsatmalariga va dozalash rejimiga qat‘iy rioya qilish kerak.

Homiladorlikning I uch oyligida qo‘llash mumkin emas. Homiladorlikning II va III uch oyliklarida faqat ona uchun kutilayotgan foyda homilaga potensial xavfdan ustun bo‘lganda qo‘llash mumkin. Emizish davrida qo‘llash zarur bo‘lsa, emizishni to‘xtatish kerak.

Og‘ir jigar yetishmovchiligi va anamnezda gepatit bo‘lgan holatlarda qo‘llash mumkin emas.

Buyrak faoliyati KK 30 ml/min dan kam yoki zardob kreatinin darajasi 3,3 mg/dl dan yuqori bo‘lgan bemorlarda doza 2 barobar kamaytirilishi yoki qabul oralig‘i ikki barobar oshirilishi kerak.