Simptomlar Markaziy asab tizimi tomonidan: markaziy asab tizimining qo‘zg‘alishi - xavotir, qo‘rquv, ong chalkashishi, gipernoza, taxikardiya, yuzning qizarishi bilan arterial bosimning oshishi, ko‘ngil aynishi, qusish, tremor, tirsakda tortishish, toniko-klonik tutqanoqlar; markaziy asab tizimining tormozlanishi - bosh aylanishi, eshitish buzilishi, gapirish qobiliyatini yo‘qotish, stupor, hushdan ketish, atoniya, qon tomirlarning harakatlanishini boshqaruvchi nervlarning falaji (zaiflik, rangparlik), nafas qisishi, nafas olish mushaklari falaji tufayli o‘lim. Yurak-qon tomir tizimi tomonidan: bradikardiya, aritmiya, qorinchalar fibrillyatsiyasi, arterial bosimning pasayishi, sianoz, yurak to‘xtashi. Davolash Intoksikatsiya yoki preparatning nojo‘ya ta’sirining dastlabki belgilarida, masalan, bosh aylanishi, motor qo‘zg‘alish yoki stupor paydo bo‘lishi bilan, preparatni yuborishni to‘xtatish va bemorni oyoqlari ko‘tarilgan holda gorizontal holatga o‘tkazish kerak. Nafas yo‘llarining o‘tkazuvchanligini ta’minlash va gemodinamika ko‘rsatkichlarini (YUS va arterial bosim) kuzatish lozim. Hatto intoksikatsiya simptomlari yengil ko‘rinsa ham, tomirlar orqali darhol kerakli dorilarni yuborish imkonini ta’minlash uchun venaga kirish ta’minlanishi tavsiya etiladi. Nafas olish buzilishlarida, ularning og‘irligiga qarab, kislorod berish, zarur holatlarda sun’iy nafas olish amalga oshiriladi, bu holatda endotraxeal intubatsiya va IVL (sun’iy nafas oldirish apparati) ishlatiladi. Mushaklarning tirsakda tortishishlari va umumiy tutqanoqlarni tez ta’sir qiluvchi mushaklarni bo‘shashtiruvchi preparatni (masalan, diazepam, suksametoniy xlorid) tomir ichiga yuborish orqali bartaraf etish mumkin. IVL (kislorod berish) ham tavsiya etiladi. Arterial bosimning keskin pasayishi, bradikardiya yoki taxikardiyani bemorni oyoqlari ko‘tarilgan holda gorizontal holatga o‘tkazish orqali ko‘pincha bartaraf etish mumkin. Og‘ir qon aylanishi buzilishlari va shok holatlarida, ularning sababidan qat’i nazar, preparatni yuborishni to‘xtatish va bemorni oyoqlari ko‘tarilgan holda gorizontal holatga o‘tkazish kerak. Kislorod berish, tomir ichiga elektrolit eritmalar, GKS (masalan, 250-1000 mg prednizolon yoki uning ishlab chiqarilgan birikmalaridan ekvivalent miqdordagi metilprednizolon) yuborish, o‘rnini to‘ldiruvchi infuzion terapiya (zarur bo‘lganda plazma almashtiruvchi, jumladan, odam albimini) o‘tkazish lozim. Kollaps va kuchaygan bradikardiya rivojlanganda, epinefrinni (adrenalin) tomir ichiga darhol yuborish lozim. 1 ml 0,1% epinefrin eritmasini (1:1000) 10 ml gacha suyultirish yoki 0,01% epinefrin eritmasidan (1:10000) foydalanib, asta-sekin tomir ichiga 0,25-1 ml (0,025-0,1 mg epinefrin) yuborish lozim, yurak ritmi va arterial bosim nazorati ostida (diqqat: yurak ritmi buzilishi mumkin!). Tomir ichiga yuborish uchun bir martalik doza 1 ml (0,1 mg epinefrin) dan oshmasligi kerak. Agar 0,1 mg dan oshadigan keyingi dozalar zarur bo‘lsa, epinefrin infuzion tarzda, yurak urish tezligi va arterial bosim nazorati ostida yuborilishi kerak. Kuchli taxikardiya va taxiaritmiyani antiaritmik vositalar bilan davolash mumkin, ammo nonselеktiv beta-adrenoblokatorlar, masalan, propranolol ishlatilmasligi kerak. Bunday holatlarda kislorod berish va qon aylanishini nazorat qilish zarur. Arterial gipertenziya bilan og‘rigan bemorlarda arterial bosim oshganida, zarur bo‘lsa, periferik vazodilatatorlar qo‘llaniladi.