Артрозан®

-

Артрозан®

meloksikamga yuqori sezuvchanlik; yuqori sezuvchanlik (shu jumladan, boshqa nosteroid yallig‘lanishga qarshi preparatlarga nisbatan); bronxial astma, qaytalanuvchi burun yoki burun-atrofi polipozi, angionevrotik shish yoki eshakemi (asetilsalitsil kislotasi yoki boshqa nosteroid yallig‘lanishga qarshi preparatlar intoleransi tufayli kelib chiqqan)ning to‘liq yoki qisman birikmasi, o‘zaro sezuvchanlik ehtimoli mavjudligi sababli (shu jumladan, anamnezda); faollashgan bosqichdagi yoki yaqinda o‘tkazilgan me’da va o‘n ikki barmoq ichak eroziyali-yarali shikastlanishlari; ichakning yallig‘lanish kasalliklari (Kron kasalligi yoki faollashgan yarali kolit); og‘ir jigar va yurak yetishmovchiligi; dializ qilinmaydigan og‘ir buyrak yetishmovchiligi (KK <30 ml/min, shuningdek, tasdiqlangan giperkaliemiya); faol jigar kasalligi; faol me’da-ichak qon ketishi, yaqinda o‘tkazilgan serebrovaskulyar qon ketishi yoki qon ivish tizimi kasalliklarining tasdiqlangan tashxisi; antikoagulyantlar bilan qo‘shma davolash, chunki mushak ichida gematoma rivojlanish xavfi mavjud; koronar arteriyalarda shuntlash amaliyoti vaqtida operatsiyaga tayyorgarlikda og‘riqni davolash; homiladorlik; emizish davri; 12 yoshgacha bo‘lgan bolalar yoshi. Ehtiyot choralarini ko‘rish: anamnezda GI kasalliklari (Helicobacter pylori infeksiyasi mavjudligi); qon aylanishi sustlashgan yurak yetishmovchiligi; buyrak yetishmovchiligi (KK 30-60 ml/min); IBS; serebrovaskulyar kasalliklar; dislipidemiya/giperlipidemiya; qandli diabet; quyidagi preparatlar bilan birga qo‘llanishi: antikoagulyantlar, peroral GKS, antiplateletlar, selektiv serotonin qayta qabul ingibitorlari; periferik arteriya kasalliklari; keksa yosh; uzoq muddat NSYA qo‘llash; chekish; alkogolni tez-tez iste’mol qilish.

12 yoshgacha bo‘lgan bolalar uchun qo‘llash mumkin emas.

Me’da-ichak kasalliklari bo‘lgan bemorlar muntazam kuzatuvdan o‘tishlari kerak. Me’da-ichak yarasi yoki me’da-ichak qon ketishi yuzaga kelganda meloksikamni bekor qilish kerak. NVSPlarni qo‘llashda me’da-ichak yaralari, perforatsiya yoki qon ketishi har qanday vaqtda yuzaga kelishi mumkin, bu kabi tashvishli belgilar yoki anamnezda og‘ir me’da-ichak asoratlari bo‘lganida ham, bunday belgilar bo‘lmaganida ham. Ushbu asoratlarning oqibatlari, odatda, keksa yoshdagi odamlar uchun jiddiyroq bo‘ladi. Meloksikamni qo‘llashda teri tomondan eksfoliativ dermatit, Stivens-Djonson sindromi, toksik epidermal nekroliz kabi jiddiy reaksiyalar rivojlanishi mumkin. Shuning uchun teri va shilliq qavatlaridan kelib chiqqan nojo‘ya ta’sirlar, shuningdek, yuqori sezuvchanlik reaksiyalari rivojlanishi haqida xabar bergan bemorlarga alohida e’tibor berish kerak, ayniqsa, bunday reaksiyalar avvalgi davolash kurslari davomida kuzatilgan bo‘lsa. Bunday reaksiyalar, odatda, davolashning birinchi oyida kuzatiladi. Teri toshmasi, shilliq qavatlarning o‘zgarishi yoki yuqori sezuvchanlikning boshqa belgilarining birinchi belgilari paydo bo‘lganda meloksikamni qo‘llashni to‘xtatish masalasi ko‘rib chiqilishi kerak. NVSPlarni qabul qilishda jiddiy yurak-qon tomir trombozlari, miokard infarkti, stenokardiya xurujlari, o‘limga olib kelishi mumkin bo‘lgan holatlar xavfi ortishi haqida xabarlar mavjud. Bunday xavf dori vositasini uzoq muddat qo‘llash davomida, shuningdek, yuqorida ko‘rsatilgan kasalliklari bo‘lgan bemorlarda va bunday kasalliklarga moyil bo‘lgan bemorlarda ortadi. NVSPlar buyraklarda prostaglandin sintezini ingibirlaydi, ular buyrak perfuziyasini saqlashda ishtirok etadi. NVSPlarni buyrak qon oqimi kamaygan yoki OVKT kamaygan bemorlarda qo‘llash yashirin buyrak yetishmovchiligining dekompensatsiyasiga olib kelishi mumkin. NVSPni bekor qilgandan so‘ng, buyrak funksiyasi odatda dastlabki darajasiga qaytadi. Ushbu reaksiyani rivojlanish xavfi eng yuqori bo‘lgan bemorlar keksa yoshdagi bemorlar, dehidratatsiya, turg‘un yurak yetishmovchiligi, jigar sirrozi, nefrotik sindrom yoki buyrak funksiyasining o‘tkir buzilishlari bo‘lgan bemorlar, diuretiklar, AAF ingibitorlari, angiotenzin II retseptorlari antagonistlarini bir vaqtda qabul qilayotgan bemorlar, shuningdek, gemodializga olib keladigan jiddiy jarrohlik aralashuvlaridan o‘tgan bemorlar. Bunday bemorlarni davolashning boshida diurez va buyrak funksiyasini diqqat bilan kuzatish kerak. NVSPlarni diuretiklar bilan birgalikda qo‘llash natriy, kaliy va suvning ushlanishiga, shuningdek, diuretiklarning natriyurik ta’sirining pasayishiga olib kelishi mumkin. Natijada, moyil bo‘lgan bemorlarda yurak yetishmovchiligi yoki arterial gipertenziya belgilari kuchayishi mumkin. Shuning uchun bunday bemorlarning holatini diqqat bilan kuzatish, shuningdek, yetarli darajada suyuqlik qabul qilish zarur. Davolashni boshlashdan oldin buyrak funksiyasini o‘rganish kerak. Kombinatsiyalangan terapiya o‘tkazilganda buyrak funksiyasini ham kuzatish kerak. Meloksikamni (shuningdek, boshqa ko‘pgina NVSPlarni) qo‘llashda qonda transaminazlar faolligining vaqt-vaqti bilan oshishi yoki jigar funksiyasi ko‘rsatkichlarining boshqa o‘zgarishlari kuzatilishi mumkin. Ko‘pgina hollarda bu o‘zgarishlar kichik va o‘tkinchi bo‘lgan. Agar aniqlangan o‘zgarishlar sezilarli bo‘lsa yoki vaqt o‘tishi bilan kamaymasa, meloksikamni bekor qilish va aniqlangan laboratoriya o‘zgarishlarini kuzatish kerak. Zaiflashgan yoki ozg‘in bemorlar nojo‘ya ta’sirlarni yomonroq o‘tkazishlari mumkin, shuning uchun bunday bemorlarni sinchkovlik bilan kuzatish kerak. Boshqa NVSPlarga o‘xshash meloksikam asosiy infeksion kasallikning belgilari yashirishga qodir. COX/prostaglandin sintezini ingibirlaydigan vosita sifatida meloksikam tug‘ish qobiliyatiga ta’sir qilishi mumkin, shuning uchun homiladorlikka erishishda qiyinchiliklarga duch kelgan ayollarga tavsiya etilmaydi. Ushbu masala bo‘yicha tekshiruvdan o‘tgan ayollarga meloksikamni to‘xtatish tavsiya etiladi. Buyrak yetishmovchiligi yengil va o‘rtacha bo‘lgan bemorlarda (KK>25 ml/min) dozani tuzatish talab qilinmaydi. Kompensatsiyalangan jigar sirrozi bo‘lgan bemorlarda dozani tuzatish talab qilinmaydi. Transport vositalari va mexanizmlarni boshqarish qobiliyatiga ta’siri Avtomobil boshqarishda va mexanizmlar bilan ishlashda bosh aylanishi, uyquchanlik, ko‘rish buzilishlari yoki markaziy nerv tizimidan kelib chiqadigan boshqa buzilishlar rivojlanishi mumkinligini hisobga olish kerak. Davolash davrida bemorlar transport vositalari va diqqatni jamlash va tezkor psixomotor reaksiyalarni talab qiladigan boshqa potentsial xavfli faoliyatlar bilan shug‘ullanishda ehtiyotkorlikni saqlashlari kerak.

Prostaglandin sintezini boshqa ingibitorlari, jumladan glyukokortikoidlar va salisilatlar bilan bir vaqtda qo'llanilganda OITS yaralarining hosil bo'lishi va gastro-intestinal qon ketish xavfi ortadi (harakatlar sinergizmi tufayli). Boshqa NPS bilan bir vaqtda qo'llanilishi tavsiya etilmaydi. Ichki antikoagulyantlar, sistemali qo'llaniladigan gepаrin, trombolitik vositalar bilan bir vaqtda qo'llanilganda meloksikam bilan birga qon ketish xavfi ortadi. Bunday kombinatsiyalarni qo'llashda qon ivish tizimini diqqat bilan nazorat qilish zarur. Antitrombotsit preparatlari, serotonin qayta qabul qilish ingibitorlari bilan bir vaqtda meloksikam qo'llanilganda qon ketish xavfi ortadi, chunki bu preparatlar trombotsitlar funksiyasini inhibe qiladi. Bunday holatda qon ivish tizimini diqqat bilan nazorat qilish talab etiladi. Litii preparatlari bilan birgalikda qo'llanilganda, NPS litii plazmadagi darajasini oshiradi, bu uning buyrak orqali chiqarilishini kamaytirishi va uning toksik ta'sirini oshirishi mumkin. Meloksikamni litii preparatlari bilan bir vaqtda qo'llash tavsiya etilmaydi. Zarurat tug'ilganda, litii kontsentratsiyasini plazmada butun davolash davri davomida diqqat bilan nazorat qilish zarur. Metotreksat - NPS metotreksatning buyrak orqali sekretsiyasini pasaytiradi va natijada uning plazmadagi kontsentratsiyasini oshiradi. Meloksikam va metotreksatni (haftasiga 15 mg dan ko'p dozada) bir vaqtda qo'llash tavsiya etilmaydi. Bunday kombinatsiyalarni qo'llashda buyrak faoliyati va qon formulasi diqqat bilan nazorat qilinishi kerak. Meloksikam metotreksatning gematologik toksikligini kuchaytirishi mumkin, ayniqsa buyrak faoliyati buzilgan bemorlarda. Diuretiklar - NPS diuretiklar bilan birgalikda qo'llanilganda, bemorlar suvsizlanishi holatida, bu o'tkir buyrak yetishmovchiligini rivojlanish xavfi bilan bog'liq. Antigipertenziv vositalar (beta-adrenoblokatorlar, APF ingibitorlari, vazodilatatorlar, diuretiklar) bilan bir vaqtda NPS qo'llanilganda, NPS vazodilatirlovchi xususiyatlarga ega prostaglandinlarni inhibe qilishi tufayli ularning samaradorligi pasayishi mumkin. Angiotenzin II retseptor antagonistlari, shuningdek APF ingibitorlari bilan bir vaqtda qo'llanilganda, NPS klубochkoviy filtratsiyani pasayishini kuchaytiradi, bu bemorlarning buyrak faoliyatining buzilishi bilan birgalikda o'tkir buyrak yetishmovchiligini rivojlanishiga olib kelishi mumkin. Kolestiramin, meloksikamni OITS orqali bog'lab, uni tezroq chiqarilishiga olib keladi. Pemetreksed bilan bir vaqtda qo'llanilganda, meloksikamni pemetreksed qabul qilishdan 5 kun oldin to'xtatib, keyin 2 kun o'tgach qayta boshlash kerak. Agar bir vaqtda qo'llash zarur bo'lsa, bemorlarni diqqat bilan kuzatish kerak, ayniqsa mielosupressiya va OITS yon ta'sirining paydo bo'lishi nuqtai nazaridan. Pazientlarning kreatinin klirensi <45 ml/min bo'lgan hollarda meloksikamni pemetreksed bilan bir vaqtda qo'llash tavsiya etilmaydi. NPS, buyrak prostaglandinlariga ta'sir qilib, tsiklosporinning nefrotoksikligini kuchaytirishi mumkin. Meloksikam bilan bir vaqtda CYP2C9 va/ёki CYP3A4 ingibitorlari (masalan, sulfonilmochevina hosilalari yoki probenetsid) qo'llanilganda, farmakokinetik o'zaro ta'sir ehtimolini hisobga olish kerak. Og'zaki gipoglikemik vositalar bilan (masalan, sulfonilmochevina hosilalari, nateglinid) bir vaqtda qo'llanilganda, CYP2C9 orqali vositachilik qilinadigan o'zaro ta'sir, gipoglikemik vositalarning va meloksikamning qon kontsentratsiyasini oshirishi mumkin. Bunday hollarda qon glukozasini diqqat bilan nazorat qilish kerak, chunki gipoglikemiya rivojlanishi mumkin.

Enol kislotasi hosilasi bo‘lgan yallig‘lanishga qarshi nosteroid preparat (NPVS), yallig‘lanishga qarshi, og‘riq qoldiruvchi va isitmani tushiruvchi ta’sir ko‘rsatadi. Meloksikamning yallig‘lanishga qarshi ta’sir mexanizmi yallig‘lanish mediatorlari bo‘lgan prostaglandinlar sintezini ingibirlay olish qobiliyati bilan bog‘liq. Meloksikam in vivo sharoitida yallig‘lanish joyidagi prostaglandinlar sintezini oshqozon shilliq qavati yoki buyraklarga nisbatan ko‘proq bostiradi. Bu farq COX-2 ni COX-1 ga qaraganda ko‘proq selektiv ingibirlay olishi bilan bog‘liq. COX-2 ingibirlanishi NPVSning terapevtik ta’sirini ta’minlaydi, COX-1 izofermentining ingibirlanishi esa oshqozon va buyraklar uchun nojo‘ya ta’sirlarni keltirib chiqarishi mumkin. Meloksikamning COX-2 ga nisbatan selektivligi in vitro va in vivo sinov tizimlarida tasdiqlangan. In vitro sharoitida butun qon tizimida meloksikamning COX-2 ni selektiv ingibirlay olish qobiliyati ko‘rsatilgan. Meloksikam (7,5 mg va 15 mg dozalarida) COX-2 ning lipopolisaxarid bilan stimullangan prostaglandin E2 ishlab chiqarilishini (COX-2 bilan boshqariladigan reaktsiya) COX-1 tomonidan boshqariladigan tromboksan ishlab chiqarishga nisbatan ko‘proq ingibirlagani aniqlandi. Ushbu ta’sirlar doza miqdoriga bog‘liq edi. Ex vivo sharoitida olib borilgan tadqiqotlarda meloksikam (7,5 mg va 15 mg dozalarida) trombotsitlar agregatsiyasiga va qon ketish vaqtiga ta’sir ko‘rsatmagani kuzatildi. Klinik tadqiqotlarda me’da-ichak traktiga bog‘liq nojo‘ya ta’sirlar meloksikam qabul qilinganida boshqa NPVSlarga nisbatan kamroq uchragan. Ushbu farq asosan meloksikam qabul qilinganida dispepsiya, qusish, ko‘ngil aynishi va qorin og‘rig‘i kabi nojo‘ya ta’sirlarning kamroq kuzatilishi bilan bog‘liq. Meloksikam qabul qilinganda yuqori me’da-ichak traktida perforatsiyalar, yaralar va qon ketishlari kam uchragan va bu ko‘rinishlar qabul qilingan dozaga bog‘liq bo‘lgan.

Meloksikam me'da-ichak yo'lidan yaxshi so‘riladi, buni ichga qabul qilgandan keyin yuqori absolyut biokiraolishligi (90%) ko‘rsatadi. Meloksikamni bir martalik qabul qilgandan so‘ng plazmadagi Cmax 5-6 soat ichida yetadi. Ovqat yoki noorganik antatsidlar bilan birga qabul qilinishi so‘rilishga ta’sir qilmaydi. Ichga qabul qilinganda (7.5 va 15 mg dozada) meloksikam kontsentratsiyasi dozaga proporsional. Farmakokinetikaning barqaror holati 3-5 kun ichida yetadi. Meloksikamning Cmax va Cmin o‘rtasidagi farq 1 marta/kun qabul qilinganda nisbatan kichik bo‘lib, 7.5 mg dozada 0.4-1.0 mkg/ml, 15 mg dozada esa 0.8-2.0 mkg/ml ni tashkil qiladi (barqaror farmakokinetika holatida, mos ravishda Cmin va Cmax qiymatlari berilgan), lekin ushbu diapazondan chiqadigan qiymatlar ham qayd etilgan. Barqaror farmakokinetika holatida Cmax ichga qabul qilingandan so‘ng plazmada 5-6 soatda yetadi. Meloksikam plazma oqsillari, asosan albumin bilan yuqori darajada bog‘lanadi (99%). Sinovial suyuqlikka o‘tadi, bunda sinovial suyuqlikdagi kontsentratsiyasi plazmadagi kontsentratsiyaning taxminan 50% ini tashkil qiladi. Ichga bir necha marta qabul qilingandan so‘ng Vd meloksikam (7.5 mg dan 15 mg gacha dozada) o‘rtacha 16 l ni tashkil qiladi, variatsiya koeffitsienti esa 11-32% orasida. Shaxsiy farqlar 7-20% ni tashkil qiladi. Meloksikam deyarli to‘liq jigarda metabolizlanadi va 4 ta farmakologik jihatdan nofaol hosila hosil qiladi. Asosiy metabolit 5'-karboksimeloksikam (doza miqdorining 60% ini tashkil qiladi), oraliq metabolit 5'-gidroksimetilmeloksikamni oksidlanishi orqali hosil bo‘ladi, u ham chiqariladi, lekin kamroq darajada (doza miqdorining 9%). In vitro tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, bu metabolik o‘zgarishda CYP2C9 izofermenti muhim rol o‘ynaydi, CYP3A4 izofermentining ham qo‘shimcha roli bor. Ikkita boshqa metabolitning hosil bo‘lishida (doza miqdorining mos ravishda 16% va 4% ini tashkil qiladi) peroksidaza ishtirok etadi, uning faolligi ehtimol individual farq qiladi. Ichak va buyraklar orqali teng darajada chiqariladi, asosan metabolitlar shaklida. Kundalik dozani kamida 5% o‘zgarmagan holda najas bilan chiqariladi, o‘zgarmagan holatda meloksikam siydikda faqat iz miqdorida aniqlanadi. Meloksikamning o‘rtacha T1/2 13 dan 25 soatgacha o‘zgaradi. Bir martalik qo‘llanilgandan so‘ng plazma klirensi o‘rtacha 7-12 ml/min ni tashkil qiladi.

Sipmtomatik davolash: osteoartrit (artroz, bo‘g‘imlarning degenerativ kasalliklari), jumladan, og‘riq komponenti bilan kechuvchi; revmatoid artrit; ankilozlovchi spondilit; boshqa suyak-mushak tizimi yallig‘lanish va degenerativ kasalliklari, masalan, artropatiyalar, dorsopatiyalar (masalan, ishias, bel og‘rig‘i, yelka periartriti), og‘riq bilan kechuvchi holatlar.

Qo‘llash usuli va aniq preparatning dozalash tartibi uning chiqarilish shakli va boshqa omillarga bog‘liq. Optimal dozalash tartibini shifokor belgilaydi. Foydalanilayotgan dori shaklini aniq preparatning ko‘rsatmalariga va dozalash rejimiga qat‘iy rioya qilish kerak.

Homiladorlik va emizish davrida qo'llash mumkin emas.

Jigar faoliyatining og‘ir darajada buzilishi yoki faol jigar kasalligi holatida qo‘llash mumkin emas. Kompensatsiyalangan jigar sirrozida dozani o‘zgartirish talab qilinmaydi.

Og‘ir buyrak yetishmovchiligi (gemodializ qilinmayotgan holatlar, KK <30 ml/min va tasdiqlangan giperkaliemiya) bo‘lgan bemorlarda qo‘llash mumkin emas. Buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan holatlarda ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak (KK 30-60 ml/min).

Keksa yoshdagi bemorlarda ehtiyotkorlik bilan qo'llanilishi kerak.