Рифафор

-

Рифафор

giperyuqtuyarlik rifamitsinlarga, izoniazidga, pirazinamidga, etambutolga yoki boshqa kimyoviy jihatdan o'xshash preparatlarga va/yoki Rifafor® tarkibidagi yordamchi moddalariga; porfiriya (rifamitsinning mavjudligi tufayli porfiriyaning kuchayishi mumkin); o'tkir podagrik artrit; surunkali buyrak yetishmovchiligi; ko'rish nervi nevriti; anamnezda dori gepatiti yoki o'tkir; surunkali jigar kasalliklarining kuchayishi, ularning kelib chiqishidan qat'i nazar, sariqlik, yaqinda o'tkazilgan (bir yildan kam) infeksion gepatit, izoniazid bilan oldingi davolash fonida kuzatilgan jigar yetishmovchiligi; og'ir yurak-o'pka yetishmovchiligi; katarakta, diabetik retinopatiya, ko'zning yallig'lanish kasalliklari; 13 yoshgacha bo'lgan bolalar yoki tana vazni 30 kg dan kam bo'lgan bolalar; midazolam bilan bir vaqtda qo'llash; vorikonazol va proteaza ingibitorlari (ritonavirdan tashqari, agar to'liq doza yoki kuniga ikki marta 600 mg dozada qabul qilinsa) bilan bir vaqtda qo'llash; tug'ma laktoza intoleransi, laktaza yetishmovchiligi yoki glyukoza-galaktoza malabsorbsiyasi. Hushyorlik bilan: giperyurikemiya, anamnezda podagrik artritda (pirazinamid siydik kislotasini chiqarib tashlashni kamaytirishi mumkin); qandli diabetda (preparat tarkibida izoniazid mavjudligi tufayli glikemik nazoratning yomonlashishi mumkin); epilepsiyada (preparat tarkibida izoniazid va etambutol mavjudligi tufayli tutqanoq kuchayishi mumkin); gormonal kontratsepsiyada (preparat tarkibida rifampitsin mavjudligi tufayli og'iz kontratseptivlarining samaradorligi pasayishi mumkin); qon tupurishda (pirazinamid qon ivish vaqtini oshirishi va tomir devorining yaxlitligiga salbiy ta'sir ko'rsatishi mumkin); anamnezda psixoz mavjudligida; ko'rish buzilishlari (ko'rish nervi nevriti bundan mustasno, bu preparatni qabul qilishga qarshi ko'rsatma) mavjudligida (etambutol mavjudligi tufayli ko'rish buzilishlarining kuchayishi mumkin); 35 yoshdan oshgan shaxslarda; anamnezda izoniazid bilan davolashni to'xtatishda; periferik neyropatiyada; OIV-infeksiyada; yurak-qon tomir tizimining dekompensatsiyalangan kasalliklarida (surunkali yurak yetishmovchiligi, stenokardiya, arterial gipertenziya); gipoteriozda; keksa yoshdagi shaxslarda, yaxshi ovqatlanmaydigan bemorlarda, “sekin” asetilyatorlarda, homilador ayollarda, qandli diabet va alkogolizm bilan og'rigan bemorlarda (bu bemorlarda preparat tarkibida izoniazid mavjudligi tufayli B6 vitamini yetishmovchiligi rivojlanishi mumkin); jigar funksiyasining buzilishida (faol ingredientlarning dozasini tanlashning qiyinchiligi va Rifafor® faol ingredientlarining gepatotoksik ta'siri xavfining oshishi); homiladorlik va emizish davrida.

13 yoshgacha yoki tana vazni 30 kg dan kam bo‘lgan bolalarda qo‘llash mumkin emas.

Rifafor® preparatini homiladorlik davrida qo'llash xavfsizligi to'liq o'rganilmagan. Rifampitsin, izoniazid, etambutol yo'ldosh to'sig'idan o'tadi. Etambutolning homila plazmasidagi konsentratsiyasi onaning plazmasidagi konsentratsiyasining 30% ini tashkil qilishi mumkin. Rifampitsin, izoniazid va etambutolni homiladorlik davrida qo'llash bo'yicha cheklangan klinik ma'lumotlarga ko'ra, homila rivojlanishida nuqsonlar soni oshgani aniqlanmagan. Pirasinamid homilaga zarar yetkazishi mumkinligi noma'lum. Rifahor® preparati bilan davolash homiladorlik davrida faqat onaga kutilayotgan foyda homila uchun mumkin bo'lgan xavfdan ustun bo'lganda qo'llanilishi mumkin. Homiladorlik davrida qo'shimcha ravishda piridoksin (vitamin B6) qo'llash tavsiya etiladi. Izoniazid bolaning asab tizimiga toksik ta'sir ko'rsatishi mumkin. Rifampitsin homiladorlikning uchinchi trimestrida qabul qilingan taqdirda onada va yangi tug'ilgan chaqaloqda tug'ruqdan keyingi qon ketishini keltirib chiqarishi mumkin, shuning uchun homiladorlikning oxirgi oyida fitomenadion (vitamin K) qabul qilish tavsiya etiladi. Rifampitsin, izoniazid, pirasinamid va etambutol ko'krak sutida ajraladi. Emizikli chaqaloqlarda nojo'ya ta'sirlar kuzatilmagan, ammo tarkibida izoniazid va etambutol mavjudligi sababli asab tizimiga potensial toksik ta'sir ehtimolini hisobga olgan holda, Rifahor® preparatini emizishni davom ettirayotgan onalarda faqat onaga kutilayotgan foyda bolaning mumkin bo'lgan xavfdan ustun bo'lgan holatlarda qo'llash tavsiya etiladi.

Tarixda dori gepatiti yoki o‘tkir gepatit, surunkali jigar kasalliklarining kuchayishi, sariqlik, yaqinda o‘tkazilgan (bir yildan kam) infeksion gepatit, yoki oldingi izoniazid davosi fonida kuzatilgan jigar yetishmovchiligi holatida qarshi ko‘rsatilgan. Jigar funktsiyasining buzilishlari bo‘lganida ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak (Rifafor® preparatining tarkibiy qismlari dozasini aniqlash qiyinligi va gepatotoksik ta’sir xavfi oshgani sababli).

O‘tkir yoki surunkali buyrak yetishmovchiligida qo‘llash mumkin emas.

Preparat retsept bo‘yicha beriladi.

Rifafor® preparati bilan dozani oshirib yuborishda davolash: Rifafor® preparatining dozasi oshirilgan hollarda oshqozonni imkon qadar tezroq yuvish kerak. Oshqozon ichidagini chiqarib bo‘lgach, me’da-ichak traktida qolgan preparatni so‘rish uchun suv bilan aralashtirilgan aktivlashtirilgan ko‘mir berish foydali. Kuchli ko‘ngil aynishi va qayt qilishni davolash uchun qaytishga qarshi vositalar qo‘llaniladi. Organizmning asosiy funksiyalarini qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha intensiv choralar ko‘rish boshlanishi kerak, shu jumladan nafas yo‘llarining ochiqligini ta’minlash va yuzaga kelgan alohida simptomlarni bartaraf etish uchun davolash choralarini qo‘llash lozim. Rifampitsin bilan dozani oshirib yuborishning belgilari va simptomlari Toksiklik: Tajribalar shuni ko‘rsatadiki, dozani oshirib yuborishda rifampitsinning ta’siri va natijalari turlicha bo‘lishi mumkin. 15 g dan 60 g gacha bo‘lgan rifampitsin dozalari kattalarda o‘limga olib kelgan, 9 g qabul qilish esa kattalarda og‘ir intoksikatsiyaga sabab bo‘lgan, o‘smirlarda 12 g qabul qilish o‘rtacha intoksikatsiyaga olib kelgan. Ayrim holatlarda, o‘limga olib kelgan va olib kelmagan dozani oshirib yuborishda bemorda alkogol iste’moli yoki alkogol bilan bog‘liq anamnez qayd etilgan. Simptomlar: Qisqa vaqt ichida me’da-ichak trakti tomonidan keladigan shikoyatlar – qorin og‘rig‘i, ko‘ngil aynishi, qayt qilish, terlash, nafas qisilishi, tirishishlar, bosh og‘rig‘i va ongning susayishi kabi holatlar kuzatilishi mumkin. Og‘ir jigar shikastlanishida hush yo‘qolishi ham mumkin. Zardobda «jigar» transaminazalari va/yoki bilirubin darajasining o‘tkinchi oshishi, buyrak yetishmovchiligi va umumiy qichishish paydo bo‘lishi mumkin. Teri, siydik, ter, tupuk, ko‘z yoshi va najas qizg‘ish-jigarrang yoki qizg‘ish-to‘q sariq rangga bo‘yalishi mumkin, bu qabul qilingan rifampitsin miqdoriga bog‘liq. Bolalarda yuz va ko‘z atrofi shishi kuzatilgan. Ba’zi o‘lim holatlarida arterial gipotenziya, sinusal taxikardiya, qorinchalar aritmiyasi, tutqanoqlar va yurak to‘xtashi qayd etilgan. O‘pka shishi ham mumkin. Davolash: Oshqozon ichidagini chiqarish va qayta-qayta aktivlashtirilgan ko‘mir berish. Isoniazid bilan dozani oshirib yuborishning belgilari va simptomlari Toksiklik: Toksiklik darajasi alkogol iste’moli bilan ortadi. 80-150 mg/kg tana vazniga teng doza o‘limga olib kelishi mumkin. Masalan, 15 yoshli o‘smirda 5 g isoniazid qabul qilganda o‘lim kuzatilgan; 8 yoshli bolada 900 mg qabul qilganda o‘rtacha intoksikatsiya, 3 yoshli bolada 2-3 g qabul qilish esa og‘ir intoksikatsiyaga olib kelgan. Simptomlar: Doza oshirib yuborilgandan so‘ng 0,5-3 soat ichida ko‘ngil aynishi, qayt qilish, bosh aylanishi, nutqning noaniqligi, ko‘rishning xiralashishi va yorqin ranglar yoki g‘alati tasvirlar ko‘rinishidagi gallyutsinatsiyalar kuzatilishi mumkin. Boshqa tipik simptomlarga tirishishlar va og‘ir metabolik asidoz kiradi. Shuningdek, ketonuriya, giperglikemiya, ko‘z atrofidagi mushaklarning tortishishi, quloqlarda shovqin, titroq, reflekslarning kuchayishi, paresteziyalar va ongning susayishi ham mumkin. Tashqi nafas olishning buzilishi va markaziy asab tizimining susayishi, stupordan chuqur komaga o‘tish va og‘ir, to‘xtatib bo‘lmaydigan tirishishlar yuzaga kelishi mumkin. Shuningdek, apnoe, taxikardiya, aritmiya, arterial bosimning pasayishi, isitma, skelet mushaklarining o‘tkir nekrozi, DVS-sindromi, giperkaliemiya va jigar shikastlanishi kuzatilgan. Davolash: Oshqozon ichidagini chiqarish (agar bemorda tirishishlar kuzatilmasa), aktivlashtirilgan ko‘mir qabul qilish yoki oshqozonga kiritish. Qon gazlari, elektrolitlar, azot, glyukoza darajalarini tezkor aniqlash kerak. Tirishish va metabolik asidoz holatida vena ichiga har 1 g isoniazid uchun 1 g piridoksin (B6 vitamini) yuboriladi. Agar qabul qilingan isoniazid dozasini aniqlab bo‘lmasa, tirishishlarni bartaraf qilish uchun vena ichiga 5 g piridoksin yuboriladi. Profilaktika uchun tirishishlar kuzatilmasa ham, vena ichiga 2-3 g piridoksin kiritiladi. Piridoksinning tirishishga qarshi ta’sirini kuchaytirish uchun diazepam qo‘llaniladi. Agar piridoksin mavjud bo‘lmasa, yuqori dozada diazepam yuborilishi mumkin. Og‘ir holatlarda sun’iy nafas oldirish talab qilinishi mumkin. Metabolik asidozni tuzatish uchun natriy bikarbonat qo‘llaniladi, elektrolitlar muvozanatini normallashtirish lozim. Diurezni ta’minlash kerak. Juda og‘ir intoksikatsiya holatida gemodializ yoki gemoperfuziya talab qilinishi mumkin. Agar ushbu qon tozalash usullari mavjud bo‘lmasa, peritoneal dializ yoki majburiy diurez qo‘llanilishi mumkin. Pirazinamid bilan dozani oshirib yuborishning belgilari va simptomlari Toksiklik: Pirazinamid bilan doza oshirib yuborish bo‘yicha ma’lumot cheklangan. Doza oshirilganda jigar toksikligi (jigar faoliyatining o‘tkir buzilishi) va giperurikemiya kuzatilishi mumkin. Davolash: Davolash asosan simptomatik hisoblanadi. Dastlabki soatlarda qayt qilish chaqirilishi va/yoki oshqozon yuvilishi kerak. Maxsus antidot mavjud emas. Qo‘llab-quvvatlovchi va simptomatik davolash amalga oshiriladi. Etambutol bilan dozani oshirib yuborishning belgilari va simptomlari Toksiklik: Etambutol bilan doza oshirib yuborish holatlari bo‘yicha ma’lumot cheklangan. Simptomlar: Ishtahaning yo‘qolishi, me’da-ichak bezovtalanishlari, isitma, bosh og‘rig‘i, bosh aylanishi, ongning chalkashishi, gallyutsinatsiyalar kuzatilishi mumkin. Davolash: Dastlabki soatlarda qayt qilish chaqirilishi va/yoki oshqozonni yuvish tavsiya etiladi. Gemodializ foydali bo‘lishi mumkin. Maxsus antidot mavjud emas. Qo‘llab-quvvatlovchi va simptomatik davolash amalga oshiriladi.

Preparatni bolalar ololmaydigan joyda, 25°C dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlash kerak.

O‘pka va o‘pkadan tashqari jarayonning boshlang‘ich intensiv bosqichidagi sil, boshqa tuberkulozga qarshi dori vositalari bilan birga qo‘llash zarurati mavjud bo‘lgan hollarda.

35 yoshdan oshgan, ayniqsa keksa bemorlarda ehtiyotkorlik bilan qo‘llanilishi kerak.

Yaroqlik muddati - 3 yil. Yaroqlik muddati tugagandan keyin dori vositasini qo'llash mumkin emas.