Terapevtik taʼsir
Ipratropium bromid va fenoterolning kombinatsiyalangan terapevtik taʼsiri ularning nafas yo‘llarida mahalliy taʼsir ko‘rsatishi natijasida yuzaga keladi. Bronxodilatatsiya rivojlanishi faol moddalarning farmakokinetik ko‘rsatkichlariga to‘g‘ridan-to‘g‘ri bog‘liq emas. Inhalyatsiyadan keyin dori dozasining 10-39% o‘pkaga yetib boradi (dori shakli va inhalyatsiya usuliga qarab), qolgan qismi esa og‘iz bo‘shlig‘i, tanglay va og‘iz-halqumda to‘planadi. Og‘iz-halqumda to‘plangan doz qismi yutib yuboriladi va oshqozon-ichak traktiga tushadi. O‘pkaga kirgan doz qismi tezda (bir necha daqiqa ichida) sistemali qon aylanishiga o‘tadi. Kombinatsiyalangan preparatning farmakokinetikasi alohida komponentlarining farmakokinetikasidan farq qilmaydi.
Fenoterol
Yutib yuborilgan doz qismi sulfat kon’yugatlariga aylangan holda metabolizmga uchraydi. Peroral qabul qilinganda uning mutlaq biokiraolishligi juda past (taxminan 1,5%). Vena ichiga yuborilganda 24 soat ichidagi siydik tahlilida erkin va kon’yugatlangan fenoterol miqdori mos ravishda yuborilgan dozadan 15% va 27% ni tashkil etadi. Inhalyatsiyalangan fenoterolning umumiy sistemali biokiraolishligi 7% ga baholanadi. Fenoterolning taqsimlanishini tavsiflovchi kinetik parametrlar vena ichiga yuborilgandan keyin plazmadagi konsentratsiyaga asoslanib hisoblangan. Vena ichiga yuborilgandan keyin plazmadagi konsentratsiya-vaqt profili 3 kamerali farmakokinetik model bilan ifodalanishi mumkin, bunda T1/2 taxminan 3 soatni tashkil qiladi. Ushbu modelda fenoterolning barqaror holatdagi taxminiy taqsimlanish hajmi (Vdss) taxminan 189 l (~2,7 l/kg) ni tashkil qiladi.
Fenoterolning taxminan 40% qon plazmasi oqsillari bilan bog‘lanadi. Doklinik tadqiqotlar fenoterol va uning metabolitlari gematoensefalik to‘siqdan o‘tmasligini ko‘rsatdi. Fenoterolning umumiy klirensi 1,8 l/min, buyrak klirensi esa 0,27 l/min ni tashkil qiladi. Izotop bilan belgilangan dozning umumiy buyrak orqali chiqarilishi (2 kun davomida), jumladan, asosiy birikma va barcha metabolitlar, vena ichiga yuborilgandan keyin 65% ni tashkil qilgan. Ichak orqali chiqarilishi vena ichiga yuborilganda 14,8%, peroral qabulda 40,2% (48 soat ichida) bo‘lgan. Peroral qabul qilingandan keyin buyrak orqali chiqarilish umumiy dozadan taxminan 39% ni tashkil qilgan.
Ipratropium bromid
Vena ichiga yuborilgan dozadan so‘ng, 24 soat ichida buyrak orqali chiqarilishining umumiy miqdori asl birikma shaklida taxminan 46% ni tashkil qiladi; peroral qabulda ushbu miqdor 1% dan kamroq, inhalyatsiyada esa 3-13% ni tashkil qiladi. Shu maʼlumotlarga asoslanib, peroral va inhalyatsiyali qo‘llashda ipratropium bromidning umumiy sistemali biokiraolishligi mos ravishda 2% va 7-28% ni tashkil qiladi. Shu sababli, ipratropium bromidning yutib yuborilgan qismi sistemali taʼsirga kam taʼsir ko‘rsatadi.
Ipratropium bromidning taqsimlanishini tavsiflovchi kinetik parametrlar uning vena ichiga yuborilgandan keyingi plazmadagi konsentratsiyasiga asoslanib hisoblangan. Plazmada tez ikki fazali konsentratsiya pasayishi kuzatiladi. Vdss taxminan 176 l (~2,4 l/kg) ni tashkil qiladi. Preparat plazma oqsillari bilan minimal darajada bog‘lanadi (20% dan kam). Doklinik tadqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, ipratropium bromid (to‘rtlamchi ammoniy birikmasi) gematoensefalik to‘siqdan o‘tmaydi. Yakuniy fazadagi T1/2 taxminan 1,6 soatni tashkil qiladi.
Ipratropium bromidning umumiy klirensi 2,3 l/min, buyrak klirensi esa 0,9 l/min ni tashkil qiladi. Vena ichiga yuborilganda taxminan 60% doza, asosan jigarda oksidlanish yo‘li bilan metabolizmga uchraydi. Izotop bilan belgilangan dozning umumiy buyrak orqali chiqarilishi (6 kun davomida), jumladan, asosiy birikma va barcha metabolitlar, vena ichiga yuborilganda 72,1%, peroral qabulda 9,3% va inhalyatsiyada 3,2% ni tashkil qilgan. Ichak orqali chiqarilishi vena ichiga yuborilganda 6,3%, peroral qabulda 88,5%, inhalyatsiyada esa 69,4% ni tashkil qilgan. Shunday qilib, vena ichiga yuborilganda asosiy chiqarilish yo‘li buyrak orqali amalga oshiriladi. Asl birikma va metabolitlar uchun T1/2 taxminan 3,6 soatni tashkil qiladi. Siydik bilan chiqariladigan asosiy metabolitlar muskarin retseptorlari bilan zaif bog‘lanadi va faolsiz deb hisoblanadi.