Абакавир+Зидовудин+Ламивудин

-

Абакавир+Зидовудин+Ламивудин

Gipersezuvchanlik reaktsiyasining simptomlari (GRS) quyidagicha: Qon yaratish tizimi tomonidan: limfopeniya. Asab tizimi tomonidan: bosh og‘rig‘i, paresteziyalar. Nafas olish tizimi tomonidan: nafas qisilishi, yo‘tal, tomog‘dagi og‘riq, respirator distress-sindromi, nafas yetishmovchiligi. Ovqat hazm qilish tizimi tomonidan: ko‘ngil aynishi, qusish, diareya, qorin og‘rig‘i, og‘iz bo‘shlig‘i shilliq qavatining yaralanishi, jigar funktsiyasini tekshirish ko‘rsatkichlarining oshishi, jigar yetishmovchiligi. Siydik chiqarish tizimi tomonidan: qon zardobidagi kreatinin konsentratsiyasining oshishi, buyrak yetishmovchiligi. Teri va subkutan yog‘ to‘qimasidan: toshma (makulo-papulyar yoki urtikar). Suyak-mushak tizimi tomonidan: miyalgiya, kam hollarda - mioliz, artalgiya, KFK faolligining oshishi. Boshqa: tananing haroratining oshishi, charchash hissi, holsizlik, shishlar, limfadenopatiya, arterial bosimning pasayishi, kon’yunktivit, anafilaksiya. Har qanday yuqoridagi simptomlar paydo bo‘lganda, gipersezuvchanlik reaktsiyasini istisno qilish uchun bemorning diqqat bilan tekshirilishi kerak. Agar gipersezuvchanlik reaktsiyasini istisno qilib bo‘lmasa, abakavir+lamivudin+zidovudin kombinatsiyasini yoki abakavir o‘z ichiga olgan boshqa preparatlarni qayta belgilash qat’iyan man etiladi. Yon ta’sirlarning tez-tezligini aniqlash: juda tez-tez (≥1/10); tez-tez (≥1/100, <1/10); kamdan-kam (≥1/1000, <1/100); kam hollar - (≥1/10 000, <1/1000); juda kam ( <1/10 000). Abakavir, lamivudin va zidovudin ta’siri ostida bemorlarda tanadagi yog‘ to‘qimasining qayta taqsimlanishi/kopayishi kuzatilgan. Bu hodisa ko‘plab omillarga, jumladan antiretroviral preparatlar kombinatsiyasiga bog‘liq.

O'rtacha va og'ir darajadagi jigar yetishmovchiligi (Child-Pugh shkala bo‘yicha B va C sinf); yengil darajadagi jigar yetishmovchiligi (Child-Pugh shkala bo‘yicha A sinf); buyrak funksiyasi buzilishi (KK <50 ml/min); neytrofillarning sezilarli darajada kamayishi (0,75×10⁹/l dan kam) yoki gemoglobin kontsentratsiyasining pasayishi (7,5 g/dl yoki 4,65 mmol/l dan kam) zidovudin tarkibi tufayli; 12 yoshgacha bo‘lgan yosh (dozani moslashtirish imkoni yo‘qligi sababli); tana vazni 40 kg dan kam. Ehtiyotkorlik bilan: suyak iligi gemopoezi pasayganda (gemoglobin konsentratsiyasi 9 g/l (5,59 mmol/l) dan kam yoki neytrofillarning qon tarkibida 1,0×10⁹/l dan kam bo'lganda) zidovudin dozasini o'zgartirish talab qilinishi mumkin (bu nojo'ya reaksiyalar rivojlanganida abakavir, zidovudin va lamivudin alohida preparatlar ko‘rinishida qo‘llaniladi); pankreatit (shu jumladan anamnezda); gepatomegaliya, gepatit, jigar kasalliklari xavfini oshiruvchi har qanday omillar; IBO rivojlanish xavfi omillari mavjudligi; keksa yoshdagi bemorlar.

12 yoshgacha bo‘lgan bolalarda qo‘llash mumkin emas, chunki doza tuzatish imkoniyati yo‘q.

Preparatlar tarkibida ushbu kombinatsiyani qo'llash yuqori sezuvchanlik reaktsiyasi (YSR) rivojlanish xavfi bilan bog'liq bo'lib, u isitma va/yoki toshma paydo bo'lishi va ko'p a'zoli shikastlanish belgilari bilan ifodalanadi. YSR hayot uchun xavfli bo'lishi mumkin va ba'zida tegishli davolash amalga oshirilmasa, o'lim bilan yakunlanishi mumkin. Ushbu kombinatsiyani qo'llashda YSR rivojlanish xavfi HLA-B5701 alleli mavjudligini aniqlash testi ijobiy natijaga ega bemorlarda sezilarli darajada yuqori. Ammo abakavirga bo'lgan YSR ushbu allel tashuvchilari bo'lmagan bemorlarda kamroq qayd etilgan. Terapiyani boshlashdan oldin HLA-B5701 alleli mavjudligini aniqlash kerak, shuningdek, abakavirni oldin yaxshi ko'targan, ammo HLA-B5701 alleli holati noma'lum bo'lgan bemorlarda ushbu kombinatsiya bilan terapiyani qayta boshlashdan oldin ham test o'tkazilishi kerak. Ushbu allel mavjud bo'lsa, HLA-B5701 ga nisbatan statusidan qat'i nazar, abakavirni o'z ichiga olgan boshqa har qanday dori vositasi qo'llanganda YSR gumon qilingan bemorlarga tavsiya etilmaydi. Ushbu kombinatsiya bilan davolanayotgan barcha bemorlarda gumon qilingan YSR klinik tashxisi klinik qaror qabul qilishning asosi bo'lishi kerak. Agar YSR gumon qilinsa, ushbu kombinatsiya bilan terapiya darhol to'xtatilishi kerak, hattoki HLA-B5701 alleli mavjud bo'lmasa ham. YSR yuzaga kelganidan keyin ushbu kombinatsiya bilan terapiyani kechiktirish hayot uchun xavfli holatga olib kelishi mumkin. Abakavirga gumon qilingan YSRdan keyin abakavir o'z ichiga olgan preparatlarni qayta qo'llash bir necha soat ichida alomatlarning tezda qaytishiga olib kelishi mumkin, ular hayot uchun xavfli bo'lgan arterial gipotenziya va o'limni o'z ichiga olishi mumkin. Har qanday sababga ko'ra abakavirni o'z ichiga olgan har qanday dori vositasini qo'llashni to'xtatgandan keyin terapiyani qayta boshlash masalasini ko'rib chiqishda terapiyani to'xtatish sababi, bemorda HLA-B5701 alleli mavjudligidan qat'i nazar, aniqlanishi kerak. Agar YSR istisno qilinmasa, ushbu kombinatsiyani yoki abakavir o'z ichiga olgan boshqa dori vositalarini qo'llashni qayta boshlash mumkin emas. Agar YSR istisno qilinsa, ushbu kombinatsiya bilan terapiyani qayta boshlash mumkin. Noyob hollarda, YSR simptomlari bilan bog'liq bo'lmagan sabablar tufayli abakavirni qo'llashni to'xtatgan bemorlarda ham abakavir bilan terapiyani qayta boshlaganidan keyin bir necha soat ichida hayot uchun xavfli reaktsiyalar rivojlangan. Ushbu kombinatsiya yoki abakavir o'z ichiga olgan boshqa dori vositalari bilan terapiyani faqat tezkor tibbiy yordamga kirish imkoni mavjud bo'lgan hollarda qayta boshlash kerak. Nukleozid analoglari bilan antiretrovirus terapiyasi natijasida laktatsidoz va jigar steatozi bilan kechuvchi jigar kattalashishi, shu jumladan o'lim bilan yakunlangan holatlar haqida xabar berilgan, bularga abakavir, lamivudin va zidovudin yoki ularning kombinatsiyalari kiradi. Bunday holatlar asosan ayollarda kuzatilgan. Ushbu kombinatsiyani, ayniqsa, gepatomegaliya, gepatit yoki jigar shikastlanishi va jigar steatozi (muayyan dori vositalari va alkogolni o'z ichiga oladi) xavf omillari mavjud bo'lgan bemorlarda qo'llashda ehtiyot bo'lish kerak. Gepatit C virusi bilan qo'shma infeksiyasi bo'lgan va alfa-interferon va ribavirin bilan davolanayotgan bemorlar alohida xavf guruhini tashkil qilishi mumkin. Ushbu kombinatsiyani qo'llash klinik yoki laboratoriya ko'rsatkichlari laktatsidozni, gepatit yoki bo'lmagan holatni (bunga gepatomegaliya va steatoz kiradi, hattoki aminotransferazalar faolligining sezilarli darajada oshishi kuzatilmasa ham), simptomatik giperlaktatemiyani va metabolik asidozni/laktatsidozni, progressiv gepatomegaliyani yoki aminotransferazalar faolligining tezda oshishini ko'rsatsa, darhol to'xtatilishi kerak. In vitro va in vivo tadqiqotlar shuni ko'rsatdiki, nukleozid va nukleotid analoglari mitoxondriyal shikastlanishning turli darajalariga olib kelishi mumkin. Nukleozid analoglarini homiladorlik paytida va/yoki tug'ilgandan keyin olgan OIV-manfiy bolalarda mitoxondriyal disfunktsiya holatlari qayd etilgan. Asosiy nojo'ya reaksiyalar gematologik buzilishlar (anemiya, neyropeniya), moddalar almashinuvining buzilishi (giperlaktatemiya, giperlipazemiya) bo'lgan. Ushbu nojo'ya reaksiyalar ko'pincha o'tkinchi bo'lgan. Ba'zi kechikkan boshlanishdagi nevrologik buzilishlar (mushak tonusining oshishi, tutqanoq, xulq-atvor buzilishlari) qayd etilgan. Ushbu nevrologik buzilishlar o'tkinchi yoki doimiy ekanligi hozircha noma'lum. Har qanday bola, hattoki OIV-manfiy bo'lsa ham, nukleozidlar va nukleotidlar analoglariga bachadonda ta'sir qilgan bo'lsa, mos belgilari yoki simptomlari aniqlanganda mitoxondriyal disfunktsiyani istisno qilish uchun klinik va laboratoriya tekshiruvlaridan o'tishi kerak. Ushbu ma'lumotlar homilador ayollarda OIV infektsiyasining vertikal o'tishini oldini olish uchun APT ni qo'llash bo'yicha amaldagi milliy tavsiyalarga ta'sir qilmaydi. Zidovudin bilan davolash teri osti yog' to'qimalarini yo'qotish bilan kuzatilgan. Lipoatrofiya rivojlanish chastotasi va og'irligi umumiy ekspozitsiyaga bog'liq. Yog' to'qimalarining bunday yo'qolishi, ayniqsa yuz, oyoq-qo'llar va dumba sohalarida ko'proq namoyon bo'ladi, bu qaytarilishi qisman bo'lishi mumkin va yaxshilanish faqat zidovudin bo'lmagan davolash rejimiga o'tgandan bir necha oy o'tgach sodir bo'lishi mumkin. Zidovudin va boshqa zidovudin o'z ichiga olgan preparatlar bilan davolanish vaqtida bemorlarni lipoatrofiya belgilarini aniqlash uchun muntazam ravishda tekshirish kerak va lipoatrofiya rivojlanishi gumon qilingan hollarda iloji boricha muqobil davolash rejimiga o'tish kerak. Antiretrovirus terapiyasi vaqtida qonda lipidlar va glyukoza darajasi oshishi mumkin. Kasallikni nazorat qilish va turmush tarzini o'zgartirish ham ushbu jarayonga hissa qo'shishi mumkin. Qonda lipidlar va glyukoza darajasini aniqlash zaruriyatini ko'rib chiqish kerak. Lipid almashinuvi buzilishini klinik ko'rinishlariga ko'ra davolash kerak. Davolash davrida gematologik ko'rsatkichlarni diqqat bilan monitoring qilish kerak. Pankreatit belgilarini yoki laboratoriya ko'rsatkichlarini ko'rgan zahoti davolashni to'xtatish kerak. Dastlab jigar funktsiyasi buzilishi, shu jumladan faol surunkali gepatit bilan og'rigan bemorlarda birgalikda APT qo'llanganda jigar funktsiyasi buzilishi hollari ko'payadi. Bunday bemorlar standart klinik amaliyotga muvofiq kuzatilishi kerak. Bunday bemorlarda jigar funktsiyasining yomonlashuvi holatlarida ushbu kombinatsiyani qo'llashni to'xtatish yoki bekor qilish masalasini ko'rib chiqish kerak. Surunkali gepatit B yoki C bilan og'rigan va birgalikda APT bilan davolanayotgan bemorlarda jigar tomonidan jiddiy va hayot uchun xavfli nojo'ya reaktsiyalar rivojlanish xavfi oshadi. B gepatiti yoki C gepatitiga qarshi virusga qarshi terapiyani qo'llashda ushbu dori vositalarini qo'llash bo'yicha ko'rsatmalarga murojaat qilish kerak. B gepatiti bilan birga og'rigan bemorlarda davolashni to'xtatish bilan bog'liq holda, gepatitning qaytalanish xavfi mavjud bo'lib, bu bemorlarda gepatit qaytalanishi, ayniqsa jigar dekompensatsiyasi bo'lgan bemorlarda og'irroq oqibatlarga olib kelishi mumkin. Klinik tadqiqotlar natijalari va post-registratsion kuzatuv ma'lumotlari shuni ko'rsatadiki, ba'zi surunkali gepatit B bo'lgan bemorlarda lamivudin qo'llashni to'xtatgandan keyin gepatitning klinik va laboratoriya belgilarini qaytarilishi, ayniqsa jigar dekompensatsiyasi bo'lgan bemorlarda og'ir oqibatlarga olib kelishi mumkin. B gepatiti bilan birga og'rigan bemorlarda ushbu kombinatsiyani to'xtatishda jigar funktsiyasi va B gepatiti virusi replikatsiya markerlarini muntazam ravishda kuzatish masalasini ko'rib chiqish kerak. OIV infektsiyasini davolash rejimida zidovudinni qo'llashda ribavirin bilan bog'liq bo'lgan anemiyaning kuchayishi holatlari qayd etilgan, bu hodisaning aniq mexanizmi hali noma'lum. Shu sababli, ribavirin bilan bir vaqtda zidovudinni qo'llash tavsiya etilmaydi. Agar zidovudin allaqachon birgalikda antiretrovirus terapiyasi tarkibiga kiritilgan bo'lsa, uni almashtirish imkoniyatini ko'rib chiqish kerak. Bu, ayniqsa, anamnezda zidovudin bilan induktsiyalangan anemiya bo'lgan bemorlar uchun muhimdir. Og'ir immunitet tanqisligi bo'lgan OIV bilan kasallangan bemorlarda, antiretrovirus terapiyasi boshlanganda simptomsiz oppurtunist infektsiyalar yoki ularning qoldiq hodisalari mavjud bo'lsa, terapiya o'tkazish yallig'lanish jarayonini faollashtirishi va oppurtunist infektsiyalar simptomlarining kuchayishiga yoki boshqa og'ir oqibatlarga olib kelishi mumkin. Odatda bunday reaktsiyalar antiretrovirus terapiyasi boshlangandan bir necha hafta yoki oy o'tgach yuzaga keladi. Autoimmun kasalliklar (masalan, Greys kasalligi, polimiozit va Giyen-Barre sindromi) immunitetni tiklash fonida kuzatilgan, ammo boshlang'ich ko'rinishlar vaqti o'zgarib turar edi va kasallik terapiya boshlanganidan bir necha oy o'tgach paydo bo'lishi va noodatiy kechishi mumkin edi. Ushbu kombinatsiyani yoki boshqa antiretrovirus preparatlarini qo'llash OIV infektsiyasi bilan bog'liq oppurtunist infektsiyalar yoki boshqa asoratlarning rivojlanish ehtimolini istisno qilmaydi, shuning uchun bemorlar ushbu kasalliklarni davolash tajribasiga ega bo'lgan shifokor nazorati ostida bo'lishlari kerak. Garchi osteonekroz etiologiyasi ko'p omilli bo'lsa-da (GKS qabul qilish, alkogol iste'mol qilish, og'ir immunosupressiya, yuqori BMI), osteonekroz holatlari ko'pincha OIV infektsiyasining kech bosqichida bo'lgan va/yoki uzoq vaqt davomida birgalikda APT qabul qilgan bemorlarda kuzatilgan. Agar bemorlar bo'g'imlarda og'riq va qattiqlik yoki harakatda qiyinchiliklarni his qilsalar, ular shifokorga murojaat qilishlari kerak. Bemorlarni antiretrovirus preparatlari bilan davolash jinsiy aloqa va qon ifloslanishi orqali OIV yuqish xavfini oldini olmaydi, shuning uchun bemorlar tegishli ehtiyot choralariga rioya qilishlari kerak. Abakavir o'z ichiga olgan antiretrovirus terapiyasini ehtiyotkorlik bilan yurak ishemik kasalligi xavfi bo'lgan bemorlarga buyurish kerak. Modifikatsiyalanadigan xavf omillarini minimallashtirish uchun barcha choralarni ko'rish kerak (masalan, arterial gipertenziya, giperlipidemiya, qandli diabet va chekish). Bemorlarni har qanday dori vositalarini o'z-o'zidan davolashdan ogohlantirish kerak. Ushbu kombinatsiyani lamivudin yoki emtritsitabin o'z ichiga olgan preparatlar bilan qo'llash kerak emas. Stavudin va zidovudinni bir vaqtda qo'llashdan saqlanish kerak. Lamivudinni kladribin bilan birga qo'llash tavsiya etilmaydi.

Dori vositalarining o‘zaro ta’siri, abakavir mavjudligi sababli Abakavirning metabolizmi etanol bilan bir vaqtda qo‘llanganda buziladi, bu abakavirning AUC darajasini taxminan 41% ga oshishiga olib keladi. Abakavirning xavfsizlik profili hisobga olinsa, bu ma’lumotlar klinik jihatdan ahamiyatli deb hisoblanmaydi. Abakavir etanolning metabolizmiga ta’sir ko‘rsatmaydi. Abakavir (600 mg kuniga 2 marta) va metadon bir vaqtda qo‘llanganda preparatlarning farmakokinetikasini o‘rganishda abakavirning Cmax darajasini 35% ga kamayishi va Cmax ga erishish vaqtini 1 soatga kamayishi kuzatildi, biroq AUC o‘zgarishsiz qoldi. Abakavirning farmakokinetikasi o‘zgarishlari klinik jihatdan ahamiyatli deb topilmadi. Ushbu tadqiqotda abakavir metadonning umumiy klirensini 22% ga oshirdi. Bu o‘zgarish aksariyat bemorlar uchun klinik jihatdan ahamiyatli deb topilmadi, biroq ba’zan metadon dozasini tuzatishga ehtiyoj tug‘ilishi mumkin. Lamivudin mavjudligi sababli dori vositalarining o‘zaro ta’siri Trimetoprim/sulfametoksazol 160 mg/800 mg (ko-trimoksazol) lamivudin ekspozitsiyasini 40% ga oshiradi, bu trimetoprimning mavjudligi bilan bog‘liq. Biroq, buyrak yetishmovchiligi bo‘lmagan bemorlar bundan mustasno, lamivudin dozasini o‘zgartirish talab etilmaydi. Lamivudin ushbu preparatlar bir vaqtda qo‘llanganda zaltsitabin hujayra ichidagi fosforlanishini bostirishi mumkin. Shu sababli zaltsitabin bilan birga qo‘llash tavsiya etilmaydi. Zidovudin mavjudligi sababli o‘zaro ta’sir Zidovudin atovakvonning farmakokinetikasiga ta’sir qilmaydi. Biroq, farmakokinetik ma’lumotlar atovakvon zidovudinning glyukuronidga metabolizm darajasini kamaytirishini ko‘rsatadi (muvozanat holatida zidovudinning AUC 33% ga oshadi, glyukuronidning plazmadagi Cmax esa 19% ga kamayadi). Zidovudin 500–600 mg/sutka dozalarda va o‘tkir pnevmotsistik pnevmoniya uchun 3 haftalik qo‘shimcha atovakvon bilan davolanishda zidovudin plazmadagi yuqori kontsentratsiyasi bilan bog‘liq nojo‘ya reaksiyalar tez-tezligining oshishi ehtimoli past. Ushbu preparatlarni uzoq vaqt birga qo‘llash zarur bo‘lsa, bemorning klinik holatini sinchkovlik bilan kuzatish tavsiya etiladi. Zidovudinning so‘rilishi klaritromitsin tabletkalari bilan bir vaqtda qo‘llanganda kamayadi. Klaritromitsin va zidovudin o‘rtasida qabul qilish orasida kamida 2 soatlik intervalni saqlash kerak. Zidovudin va fenitoin kombinatsiyasini qabul qilgan ayrim bemorlarda fenitoinning qon darajasi pasaygan, va bir holatda fenitoinning qon darajasi oshgan. Ushbu kuzatishlar zidovudin+lamivudin va fenitoin kombinatsiyasini bir vaqtda qabul qilayotgan bemorlarda fenitoinning qon darajalarini nazorat qilish zaruriyatini ko‘rsatadi. Ba’zi ma’lumotlarga ko‘ra, probenetsid glyukuronid hosil bo‘lishini bostirishi natijasida zidovudinning o‘rtacha T1/2 va AUC ni oshiradi. Probenetsid mavjud bo‘lganda glyukuronidning va ehtimol, zidovudinning o‘zining buyrak orqali chiqarilishi kamayadi. Zidovudin va rifampitsinni bir vaqtda qo‘llashda zidovudinning AUC darajasi 48±34% ga kamayishi mumkinligini ko‘rsatadigan cheklangan ma’lumotlar mavjud. Biroq, ushbu kuzatishning klinik ahamiyati noma’lum. Zidovudin va stavudinni bir vaqtda qo‘llashda zidovudin stavudinning hujayra ichidagi fosforlanish jarayonini inhibitsiya qilishi mumkin, shuning uchun stavudin va zidovudin+lamivudin kombinatsiyasini birga qo‘llash tavsiya etilmaydi. DNK replikatsiyasini buzadigan nukleozid analoglari, masalan, ribavirin, in vitro sharoitida zidovudinning virusga qarshi faolligini kamaytirishi mumkin. Zidovudinni bunday dori vositalari bilan bir vaqtda qo‘llash tavsiya etilmaydi. Ribavirin bilan majmuaviy VICH-infeksiyani davolashda zidovudinning qo‘llanilishi bilan bog‘liq kamqonlik holatining kuchayishi kuzatilgan. Zidovudinni ribavirin bilan birga qo‘llash kamqonlik rivojlanishi xavfi oshishi tufayli tavsiya etilmaydi. Zidovudin va doksorubitsinni bir vaqtda qo‘llash tavsiya etilmaydi, chunki in vitro sharoitida har ikki dori vositasining o‘zaro faolligi susayadi. Zidovudinni flukonazol bilan bir vaqtda qo‘llashda zidovudinning AUC darajasi 74% ga oshishi kuzatiladi, bu esa UDF-glyukuronoziltransferazani ingibitsiya qilishi bilan bog‘liq. Cheklangan ma’lumotlar mavjud bo‘lgani sababli, klinik ahamiyati noma’lum. Zidovudinning toksik ta’sirlarini nazorat qilish talab etiladi. Valproat kislotasi bilan bir vaqtda qo‘llashda UDF-glyukuronoziltransferazani ingibitsiya qilish tufayli zidovudinning AUC darajasi 80% ga oshishi kuzatiladi. Cheklangan ma’lumotlar mavjud bo‘lgani sababli, klinik ahamiyati noma’lum. Zidovudinning toksik ta’sirlarini nazorat qilish zarur. Asetilsalitsil kislotasi, kodein, morfin, indometatsin, ketoprofen, naproksen, oksazepam, lorazepam, simetidin, klofibrat, dapsone, inozin pranobeks zidovudinning glyukuronizatsiya jarayonini raqobatli inhibitsiya qilish yoki jigar mikrosomal fermentlari orqali bevosita metabolizmini bostirish orqali zidovudin metabolizmini o‘zgartirishi mumkin. Ushbu preparatlarni zidovudin+lamivudinni qo‘llashda, ayniqsa uzoq muddatli davolash uchun buyurishda, ehtimoliy dori o‘zaro ta’sirini baholash zarur. Zidovudin va potentsial nefrotoksik yoki miyelosupressiv preparatlarni (masalan, tizimli pentamidin, dapsone, pirimetamin, ko-trimoksazol, amfoteritsin V, flusitozin, gantsiklovir, interferon, vinkristin, vinblastin va doksorubitsin) bir vaqtda qo‘llash, ayniqsa o‘tkir holatlarni davolash uchun, zidovudinning nojo‘ya ta’sirlar xavfini oshirishi mumkin. Zidovudin+lamivudin kombinatsiyasi va ushbu preparatlardan biri qo‘llanganda buyrak funksiyasi va gematologik ko‘rsatkichlarni sinchkovlik bilan kuzatish va zarurat bo‘lganda bir yoki bir nechta preparatning dozasini kamaytirish kerak. Ba’zi bemorlarda kombinatsiyani qo‘llashga qaramasdan, oppurtunistik infeksiyalar rivojlanishi mumkin, shuning uchun infeksiyalarning oldini olish maqsadida qo‘shimcha terapiya talab etilishi mumkin. Bunday profilaktika uchun ko-trimoksazol, aerozol shaklidagi pentamidin, pirimetamin va atsiklovir qo‘llaniladi. Klinik tadqiqotlarning cheklangan ma’lumotlari zidovudinni ushbu preparatlar bilan bir vaqtda qo‘llashda zidovudinning nojo‘ya ta’sirlari tez-tezligi sezilarli darajada oshmasligini ko‘rsatadi.

Kompleks antivirus vosita. Abakavir, lamivudin va zidovudin – OITS teskari transkriptazining nukleozid ingibitorlari bo‘lib, ular OITS-1 va OITS-2 replikatsiyasini selektiv tarzda to‘xtatadi. Abakavir, lamivudin va zidovudin hujayra kinazlari ishtirokida ketma-ket metabolizm bosqichlaridan o‘tadi va mos ravishda 5'-trifosfatlar (TF)ga aylanadi. Abakavir-TF, lamivudin-TF va zidovudin-TF OITS teskari transkriptazasining substratlari va raqobatdosh ingibitorlari hisoblanadi. Faol moddalarining asosiy antivirus ta’siri ularning OITS DNK sinteziga monofosfat shaklida kiritilish qobiliyatida bo‘lib, bu replikatsiyaning to‘xtashiga olib keladi. Lamivudin, abakavir va zidovudinning hujayra xo‘jayini DNK-polimerazalariga nisbatan mosligi ancha past. In vitroda olingan abakavirga chidamli OITS shtammlarida teskari transkriptaza (TT) genining bir nechta kodonlarida - M184V, K65R, L74V va Y115F mutatsiyalari topilgan. Abakavirga OITS ning in vitro va in vivo chidamliligi asta-sekin shakllanadi. 50% shtammlar uchun klinik ahamiyatga ega bo‘lgan ingibitor kontsentratsiyasining IC50 (yovvoyi tur virusiga nisbatan 8 marta ko‘p) oshishi uchun virus genomida bir nechta mutatsiyalar talab qilinadi. Abakavirga chidamli izolyatlar lamivudin, zaltsitabin va/yoki didanozinga nisbatan sezuvchanligi kamaygan bo‘lishi mumkin, lekin zidovudin va stavudinga to‘liq sezuvchanligini saqlab qoladi. Dastlabki davolashda abakavir, lamivudin va zidovudin kombinatsiyasining samarasizligi odatda faqat bitta mutatsiya - M184V bilan bog‘liq bo‘ladi, shuning uchun bu kombinatsiyani qo‘llash ikkinchi bosqich terapiya rejimlarini keng tanlash imkoniyatini saqlab qoladi.

Lamivudin, abakavir va zidovudin ichga qabul qilinganda me'da-ichak traktidan tez va yaxshi so‘riladi. Kattalarda lamivudin, abakavir va zidovudinning og'iz orqali qabul qilingandan keyingi mutlaq biokiraolishligi mos ravishda 80-85%, 83% va 60-70% ni tashkil etadi. Lamivudin, abakavir va zidovudinning Vd ko‘rsatkichi tomir ichiga yuborilganda mos ravishda o‘rtacha 1,3, 0,8 va 1,6 l/kg ni tashkil etadi. Lamivudinning qon plazmasining asosiy oqsili – albumin bilan bog‘lanishi ahamiyatsiz darajada (in vitro sharoitida zardob albuminining 36% dan kam), lamivudinning farmakokinetikasi chiziqli xarakterga ega. Zidovudin qon plazmasining oqsillari bilan 34-38% bog‘lanadi. In vitro tadqiqotlar ma’lumotlariga ko‘ra, terapevtik dozalarda abakavir zardob oqsillari bilan taxminan 49% bog‘lanadi. Lamivudin, abakavir va zidovudin qon-miya to‘sig‘i orqali o‘tadi va orqa miya suyuqligida (OMS) aniqlanadi. Lamivudin va zidovudinning zardobdagi konsentratsiyasi bilan OMSdagi mos keluvchi konsentratsiyalari nisbati ichga qabul qilingandan keyin 2-4 soatdan so‘ng o‘rtacha lamivudin uchun 0,12 va zidovudin uchun 0,5 ni tashkil etadi. OIV infektsiyalangan bemorlarda o‘tkazilgan tadqiqotlar ma’lumotlariga ko‘ra, abakavir OMSga yaxshi o‘tadi, bunda OMSda abakavirning AUC ko‘rsatkichi plazmadagi AUC ning 30-44% ini tashkil etadi. Abakavir farmakokinetikasini o‘rganishga bag‘ishlangan 1-faza klinik tadqiqotida abakavirni kuniga 2 marta 300 mkg dozada yuborilgandan 1,5 soat o‘tib OMSdagi konsentratsiyasi 0,14 mkg/ml ni tashkil etishi ko‘rsatilgan. Abakavir kuniga 2 marta 600 mg dozada qo‘llanganda, uning OMSdagi konsentratsiyasi yuborilgandan 0,5-1 soat o‘tgach 0,13 mkg/ml dan, 3-4 soat o‘tgach 0,74 mkg/ml gacha oshadi. Shu tariqa, 600 mg dozada kuniga 2 marta yuborilgandan keyin 4 soatdan so‘ng ham, abakavirning OMSdagi konsentratsiyasi maksimumga yetmasa ham, u IC50 (0,8 mkg/ml yoki 0,6 mkmol/l) ni taxminan 9 marta oshiradi. Abakavir asosan jigar orqali metabolizmga uchraydi, faqat qabul qilingan dozaning 2% o‘zgarmagan holda buyrak orqali chiqariladi. Insonda abakavir asosan alkogoldegidrogenaza ta’siri ostida 5'-karbon kislotasi va glyukuron kislotasi bilan kon’yugatsiya yo‘li bilan 5'-glyukuronid hosil qiladi, ular buyrak orqali chiqarilgan preparatning umumiy miqdorining taxminan 66% ni tashkil etadi. Lamivudin o‘zgarmagan holda buyrak ekskresiyasi yo‘li bilan chiqariladi. Zidovudin asosan jigar orqali metabolizmga uchraydi. Qon plazmasi va siydikdagi zidovudinning asosiy metaboliti buyrak orqali chiqariladigan va qabul qilingan dozaning taxminan 50-80% ni tashkil etuvchi 5'-glyukuronid zidovudindir. Zidovudinning parenteral qo‘llashda yana bir metaboliti 3'-amino-3'-dezoksitimidindir (AMT). Lamivudinning T1/2 ko‘rsatkichi 5-7 soatni tashkil etadi. Lamivudinning o‘rtacha tizimli klirensi taxminan 0,32 l/soat kg ni tashkil etadi, uning asosiy qismini organik kationlar transport tizimi orqali amalga oshiriladigan buyrak klirensi (70% dan ortig‘i) egallaydi. Buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlar ishtirokidagi tadqiqotlarda lamivudinning chiqarilishiga buyrak faoliyatining buzilishi ta’sir ko‘rsatilgan. Og‘ir buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda zidovudinning qon plazmasidagi konsentratsiyasi oshgan. Abakavirning o‘rtacha T1/2 ko‘rsatkichi taxminan 1,5 soatni tashkil etadi. Abakavirni kuniga 2 marta 300 mg dozada takroran qabul qilinganda sezilarli kumulyatsiya kuzatilmaydi. Abakavir chiqarilishi jigar orqali metabolizmga uchrab, metabolitlar asosan buyraklar orqali ekskretsiyalanadi. Abakavirning qabul qilingan dozasining taxminan 83% buyrak orqali metabolitlar va o‘zgarmagan holda chiqariladi, qolgan miqdori ichak orqali chiqariladi. Buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlar ishtirokidagi tadqiqotlarda lamivudinning chiqarilishiga buyrak klirensining pasayishi ta’sir ko‘rsatishi, shuningdek, og‘ir buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda zidovudinning qon plazmasidagi konsentratsiyasi oshishi ko‘rsatilgan. Abakavir asosan jigar orqali metabolizmga uchraydi, uning kamroq 2% qismi o‘zgarmagan holda buyrak orqali chiqariladi. Terminal buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlardagi abakavirning farmakokinetikasi buyrak faoliyati normal bo‘lgan bemorlardagiga o‘xshash. Abakavir asosan jigar orqali metabolizmga uchraydi. Abakavirning farmakokinetikasi yengil darajadagi jigar yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda (Chayld-Pyu shkalasi bo‘yicha 5-6 ball) o‘rganilgan. Tadqiqot natijalari abakavirning AUC ko‘rsatkichining o‘rtacha 1,89 marta oshishi va abakavirning T1/2 ko‘rsatkichining 1,58 marta oshishi haqida dalolat beradi. Jigar faoliyatining buzilishi abakavir metabolitlarining AUC qiymatiga ta’sir ko‘rsatmaydi, ammo ularning hosil bo‘lish va chiqarilish tezligini pasaytiradi.

OIV infektsiyasini davolash kattalar va 12 yoshdan katta bolalarda antiretrovirus terapiya tarkibida.

Qo‘llash usuli va aniq preparatning dozalash tartibi uning chiqarilish shakli va boshqa omillarga bog‘liq. Optimal dozalash tartibini shifokor belgilaydi. Foydalanilayotgan dori shaklini aniq preparatning ko‘rsatmalariga va dozalash rejimiga qat‘iy rioya qilish kerak.

Ushbu kombinatsiyani homilador ayollarda qo'llash xavfsizligi hozirgacha o'rganilmagan. Hayvonlarda abakavir, lamivudin va zidovudin moddalari homila rivojlanishiga ta'sirini o'rganish bo'yicha tadqiqotlar mavjud. Shu sababli, homiladorlik davrida ushbu kombinatsiyani faqat onaga bo'lgan kutilayotgan foyda homilaga nisbatan xavfdan ustun kelgandagina qo'llash tavsiya etiladi. Abakavir, lamivudin va zidovudinning ayollarda fertilitetga ta'siri hali o'rganilmagan. Zidovudin erkaklarda spermatozoidlar soni, morfologiyasi va harakatchanligiga ta'sir ko'rsatmasligi aniqlangan. Mutaxassislar OIV infeksiyasiga chalingan bemor ayollarga OIVning chaqaloqqa o'tishini oldini olish maqsadida emizishni tavsiya etmaydilar. Chunki abakavir, uning metabolitlari va OIV ko'krak sutiga o'tadi, shuning uchun emizish mumkin emas.

Jigar faoliyatining o‘rtacha va og‘ir darajada buzilishi holatida preparatni qo‘llash mumkin emas.

Buyrak faoliyati buzilgan bemorlarda lamivudin dozasini KK pasayishiga mutanosib ravishda kamaytirish kerak. Shu sababli, KK 50 ml/min dan kam bo‘lgan hollarda preparatni qo‘llash tavsiya etilmaydi.