Бактрим Форте

-

Бактрим Форте

Jigar parenximasining zararlanishi; sulfanilamid va trimetoprim plazmadagi konsentratsiyasini nazorat qilish imkoni bo‘lmagan holda og‘ir darajadagi buyrak yetishmovchiligi; og‘ir darajadagi buyrak yetishmovchiligi (KK <15 ml/min); qonning og‘ir kasalliklari (aplastik anemiya, B12 yetishmovchilik anemiyasi, agranulositoz, leyopeniya, megaloblast anemiya, foliy kislotasi yetishmovchiligi bilan bog‘liq anemiya); bolalarda giperbilirubinemiya; glyukoza-6-fosfatdegidrogenaza yetishmovchiligi; homiladorlik; emizish davri; 2 oygacha bo‘lgan yoki 6 haftagacha bo‘lgan (OIV infeksiyali onalardan tug‘ilgan) bolalar — suspenziya va mushak ichiga infuziya uchun; 2 yoshgacha bo‘lgan bolalar — tabletkalar uchun; dofetilid bilan bir vaqtda qo‘llash; sulfanilamid va trimetoprimga yuqori sezuvchanlik.

Ko-trimoksazol ehtiyotkorlik bilan qo‘llanadi, ayniqsa, foliy kislotasi yetishmovchiligi bo‘lishi mumkin bo‘lgan bemorlarda, allergik reaksiyalar tarixi, bronxial astma, jigar, buyrak va qalqonsimon bez funksiyalari buzilgan bemorlarda. Uzoq muddatli davolashda periferik qon, jigar va buyrak funksiyalarining holatini muntazam ravishda tekshirish kerak. Keksa yoshdagi bemorlarga qo‘shimcha ravishda foliy kislotasi buyurish tavsiya etiladi. Ko-trimoksazol bilan davolanish davrida yetarli miqdorda suyuqlik iste’mol qilish kerak (kristalluriya rivojlanishining oldini olish uchun). Buyrak funksiyasi buzilgan bemorlarda doza kamaytirilishi kerak, shuningdek, qabul qilish oralig‘ini uzaytirish tavsiya etiladi. Nojo‘ya ta'sirlar rivojlanish xavfi keksa yoshdagi bemorlar va OITS bilan kasallangan bemorlarda ortadi. Buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda mushak ichiga in'ektsiyalar oldidan har 2-3 kunda plazmadagi sulfametoksazol konsentratsiyasini tekshirish kerak. Agar konsentratsiya 150 mkg/ml dan yuqori bo‘lsa, davolashni 120 mkg/ml ga tushguncha to‘xtatish kerak. Bolalarga faqat pediatriya uchun mo‘ljallangan ko-trimoksazol preparatlari buyurilishi kerak.

Ko-trimoksazolni bilvosita ta'sir qiluvchi antikoagulyantlar bilan bir vaqtda qo‘llash ularning inaktivatsiyasi sekinlashgani va plazma oqsillari bilan bog‘lanishdan ajralishi tufayli antikoagulyantlarning ta'sirini sezilarli darajada kuchaytiradi. Sulfonilmochevina hosilalari bilan bir vaqtda qo‘llanganda gipoglikemik ta'sirning kuchayishi mumkin, bu ko-trimoksazolning erkin fraktsiyasining konsentratsiyasi oshishi bilan bog‘liq. Ko-trimoksazol va metotreksatni bir vaqtda qo‘llash metotreksatning toksikligini oshirishi mumkin (xususan, pansitopeniya rivojlanishi), chunki u plazma oqsillari bilan bog‘lanishdan ajraladi. Butadion, indometatsin, naproksen, salitsilatlar va boshqa ayrim nosteroid yallig‘lanishga qarshi vositalar ta'sirida ko-trimoksazolning ta'siri kuchayishi va nojo‘ya ta'sirlarning rivojlanishi mumkin, chunki faol moddalar qon oqsillari bilan bog‘lanishdan ajraladi va ularning konsentratsiyasi oshadi. Diuretiklar va ko-trimoksazolni bir vaqtda qabul qilish trombotsitopeniya rivojlanish ehtimolini oshiradi, ayniqsa keksa bemorlarda. Xloridinni ko-trimoksazol bilan bir vaqtda buyurilganda antimikrob ta'sir kuchayadi, chunki xloridin nuklein kislotalar va oqsillar sintezi uchun zarur bo‘lgan tetrahidrofol kislotasining hosil bo‘lishini to‘xtatadi. O‘z navbatida, sulfanilamidlar tetrahidrofol kislotasi oldingi moddasi bo‘lgan digidrofol kislotasining hosil bo‘lishini to‘xtatadi. Ushbu kombinatsiya toksoplazmozani davolashda keng qo‘llaniladi. Kolestiramin bilan bir vaqtda qabul qilinganda sulfametoksazol va trimetoprimning so‘rilishi kamayadi, chunki erimaydigan komplekslar hosil bo‘ladi, bu ularning qondagi konsentratsiyasini pasaytiradi. Ko-trimoksazol fenitoinning jigarda metabolizm intensivligini pasaytiradi (uning T1/2 39% ga uzayadi), ta'siri va toksikligini oshiradi. Ko-trimoksazolni pirimetamin bilan bir vaqtda haftasiga 25 mg dan yuqori dozada qo‘llash megaloblastik anemiya rivojlanish xavfini oshiradi. Ko-trimoksazol, ayniqsa, keksa bemorlarda, digoksinning zardobdagi konsentratsiyalarini oshirishi mumkin, shuning uchun digoksinning zardobdagi konsentratsiyasini monitoring qilish zarur. Ko-trimoksazolni trisiklik antidepressantlar bilan birga qabul qilganda ularning samaradorligi pasayishi mumkin. Buyrak ko‘chirib o‘tkazilgan bemorlarda ko-trimoksazol va siklosporinni bir vaqtda qabul qilganda kretinin darajasining oshishi bilan namoyon bo‘luvchi buyrak funksiyasining qaytariladigan yomonlashuvi kuzatilishi mumkin. ACE ingibitorlari bilan, ayniqsa keksa bemorlarda, bir vaqtda qo‘llanganda giperkaliemiya rivojlanishi mumkin. Trimetoprim buyraklarning transport tizimini bloklaydi va dofetilidning AUC darajasini 103% ga, Cmax darajasini esa 93% ga oshiradi. Dofetilidning konsentratsiyasi oshganda QT intervalining uzayishi bilan kechadigan qorinchalar aritmiyasi, shu jumladan, "piruet" aritmiyasi paydo bo‘lishi mumkin. Bir vaqtda qo‘llash mumkin emas.

Keng ta’sir doirasiga ega sintetik mikroblarga qarshi vosita. Bakteritsid ta’sir ko‘rsatadi. Sulfametoksazol bakteriyalarda PABK (paraaminobenzoik kislota) utilizatsiyasini inhibe qilib, dihidrofolat kislotasining sintezini buzish orqali bakteriostatik ta’sir ko‘rsatadi. Trimetoprim fola kislota metabolizmida ishtirok etuvchi fermentni inhibe qiladi va dihidrofolatni tetrahidrofolatga aylantiradi. Shunday qilib, purinlar va natijada nuklein kislotalarining biosintezining 2 ketma-ket bosqichi bloklanadi, bu bakteriyalarning o‘sishi va ko‘payishi uchun zarurdir. Yuqori konsentratsiyalar o‘pkalar, buyraklar, prostata bezlari, orqa miya suyuqligi, o‘t, suyaklar to‘qimalarida hosil bo‘ladi. Ko-trimoksazol grampozitiv bakteriyalarga nisbatan faol: Staphylococcus spp. (shu jumladan penitsillinaza ishlab chiqaruvchi shtammlar), Streptococcus spp. (shu jumladan Streptococcus pneumoniae), Corynebacterium diphtheriae; grammanfiy bakteriyalar: Neisseria gonorrhoeae, Escherichia coli, Shigella spp., Salmonella spp., Proteus spp., Enterobacter spp., Klebsiella spp., Yersinia spp., Vibrio cholerae, Haemophilus influenzae; spor hosil qilmaydigan anaerob bakteriyalar: Bacteroides spp. Ko-trimoksazol shuningdek Chlamydia spp. ga nisbatan ham faol. Pseudomonas aeruginosa, Treponema spp., Mycoplasma spp., Mycobacterium tuberculosis va shuningdek viruslar va zamburug‘lar ko-trimoksazolga chidamli.

So‘rilishi va taqsimlanishi: Sulfametoksazol va trimetoprim ichga qabul qilingandan keyin me’da-ichak yo‘llaridan tez so‘riladi, ovqat qabul qilish so‘rilish jarayonini sekinlashtiradi. Ular keng miqyosda to‘qimalar va organizm suyuqliklariga tarqaladi. Trimetoprim plazma oqsillari bilan 50% bog‘lanadi, sulfametoksazol esa 66% bog‘lanadi. Chiqarilishi: Trimetoprim asosan o‘zgarmagan holda (taxminan 50%) va metabolitlar shaklida siydik orqali chiqariladi. Sulfametoksazol ham siydik orqali asosan o‘zgarmagan shaklda chiqariladi. T1/2 trimetoprim uchun 8.6-17 soatni, sulfametoksazol uchun esa 9-11 soatni tashkil etadi.

Ko-trimoksazol sezgir mikroorganizmlar chaqirgan infektsiya va yallig‘lanish kasalliklari: nafas yo‘llari infeksiyalari (o‘tkir va surunkali bronxit, plevra empiemasi, bronxiektaz, o‘pka absessi, pnevmoniya, tonzillit, faringit); siydik yo‘llari infeksiyalari (gonokokkli uretrit, sistit, pielonefrit, prostatit); me’da-ichak infeksiyalari (enterit, qorindagi tif, paratif, dizenteriya, xolecistit, xolangit); teri va yumshoq to‘qimalar infeksiyalari (piodermiya, furunkulyoz); septikemiya, brusellyoz.

Sulfanilamidlar va trimetoprim platsentarni to‘sar, ko‘krak suti bilan ajralib chiqadi. O‘smir va yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda yadro sariqlik va gemolitik anemiyani rivojlanishiga sabab bo‘lishi mumkin. Bundan tashqari, homilador ayollarda jigar yog‘ infiltratsiyasining rivojlanish xavfi ortadi. Shuning uchun homiladorlik davrida ko‘trimoksazol qo‘llash qarshi ko‘rsatilgan. Laktatsiya davrida ko‘trimoksazol belgilash zarur bo‘lganda, ko‘krak bilan oziqlantirishni to‘xtatish kerak.

Jigar faoliyatining og‘ir darajada buzilishlarida qo‘llash mumkin emas. Jigar faoliyati buzilgan bemorlarda ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak.

Buyrak faoliyatining sezilarli darajada buzilishlarida qo‘llash mumkin emas. Buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda dozani kamaytirish va qabul oralig‘ini oshirish lozim. Buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda parenteral qo‘llanganda sulfa-metoksazolning qon plazmasidagi konsentratsiyasini har 2-3 kunda nazorat qilish lozim; konsentratsiya 150 mkg/ml dan oshsa, davolash 120 mkg/ml ga tushguncha to‘xtatiladi.

Keksa bemorlarga qo‘shimcha foliy kislotasini tayinlash tavsiya etiladi. Keksa yoshdagi bemorlarda nojo‘ya ta'sirlar rivojlanish xavfi oshadi.