Баралгин® М

-

Баралгин® М

Metamizol natriyga va boshqa yordamchi moddalar, shuningdek, boshqa pirazolonlar (fenazon, propifenazon, izopropilaminofenazon) yoki pirazolidinlar (fenilbutazon, oksifenbutazon), masalan, ushbu preparatlardan birini qo‘llashda agranulositoz rivojlanishi bilan bog‘liq anamnezga ega bemorlarda yuqori sezuvchanlik; suyak iligi gemopoezining buzilishi (masalan, sitostatiklar bilan davolashdan keyin) yoki qon yaratish tizimi kasalliklari; anamnezda analjeziklar (masalan, salitsilatlar, paratsetamol, diklofenak, ibuprofen, indometatsin, naproksen) qo‘llashda bronxospazm yoki boshqa anafilaktik reaksiyalarning (masalan, eshakemiya, rinit, angionevrotik shish) rivojlanishi; o‘tkir intermitten jigar porfiriyasi (porfiriya xurujlarining rivojlanish xavfi); tug‘ma glyukoza-6-fosfatdegidrogenaza yetishmovchiligi (gemoliz rivojlanish xavfi); homiladorlikning I va III trimestrlari; emizish davri; 15 yoshgacha bolalar. Ehtiyotkorlik bilan: arterial gipotenziya (sistolik bosim 100 mm simob ustunidan past), gemodinamik beqarorlik (miokard infarkti, ko‘p sonli jarohatlar, boshlang‘ich shok holati), qon hajmining kamayishi, boshlang‘ich yurak yetishmovchiligi, yuqori isitma (AD keskin tushish xavfi); ADning sezilarli pasayishi xavfli bo‘lishi mumkin bo‘lgan kasalliklarda (og‘ir ishemik yurak kasalligi va miya arteriyalarining sezilarli darajada torayishi); alkogolizm; bronxial astma, ayniqsa polipozli rinosinusit bilan birga bo‘lganda, surunkali eshakemiya va boshqa atopiya turlari (merosiy moyillik bilan bog‘liq allergik kasalliklar, masalan, pollinoz, allergik rinit); alkogolga intolerans (hatto oz miqdordagi ba’zi alkogol ichimliklariga reaksiya — qichishish, ko‘zdan yosh oqishi, yuzning qizarishi); bo‘yoqlar (masalan, tartrazin) yoki konservantlar (masalan, benzoatlar) intoleransi; og‘ir jigar va buyrak funksiyasining buzilishlari (metamizol natriyni chiqarilishining sekinlashishi mumkinligi tufayli past dozalar qo‘llash tavsiya etiladi); homiladorlikning II trimestri.

Qarshi ko‘rsatmalar: 3 oygacha bo‘lgan yoki tana vazni 5 kg dan kam bo‘lgan bolalar (ushbu yosh guruhidagi bolalarda preparatni qo‘llash bo‘yicha yetarli ilmiy ma'lumot mavjud emas); 3 oylikdan 12 oylikkacha bo‘lgan bolalar (faqat tomir ichiga yuborish uchun).

Metamizol natriy qabul qilayotgan bemorlarni, ayniqsa sitostatik vositalar bilan davolanayotganlarni, preparatni faqat shifokor nazorati ostida qo‘llash kerak. Anafilaktik/anafilaktoid reaksiyalar Preparatni qo‘llash usulini tanlashda parenteral qo‘llashda anafilaktik/anafilaktoid reaksiyalar yuzaga kelish xavfi yuqori ekanligini hisobga olish kerak. Quyidagi holatlar metamizol natriyga yuqori sezuvchanlik reaksiyalari xavfini oshiradi: • og‘riq qoldiruvchi vositalar bilan qo‘zg‘atilgan bronxial astma sindromi; • eshakemi yoki angionevrotik shish turi bo‘yicha og‘riq qoldiruvchi vositalarni ko‘tara olmaslik; • bronxial astma, burun va burun bo‘shlig‘i polipozi va asetilsalitsil kislotasi yoki boshqa NYAQPga nisbatan intoleransning to‘liq yoki to‘liq bo‘lmagan kombinatsiyasi (jumladan, anamnezda); • surunkali eshakemi; • spirtli ichimliklarga intolerans (alkogolning oz miqdori ham bemorlarda aksirish, ko‘z yoshlanishi va yuz qizarishi kabi belgilarni keltirib chiqaradi). Alkogol intoleransi analgetiklar bilan bog‘liq bronxial astma (aspirinli astma) sindromining oldindan aniqlanmagan belgilari bo‘lishi mumkin; • bo‘yoqlarga (masalan, tartrazin) yoki konservantlarga (masalan, benzoatlar) intolerans yoki yuqori sezuvchanlik; • anamnezda boshqa pirazolonlar, pirazolidinlar yoki boshqa narkotik bo‘lmagan analgetiklarga nisbatan anafilaktik yoki immunologik reaksiyalar. Baraigin® M preparatini qo‘llashdan oldin bemor bilan ehtiyotkorlik bilan suhbat o‘tkazish kerak. Agar bemor anafilaktoid reaksiyalar rivojlanishi xavfi yuqori guruhga kirsa, preparatni qo‘llash to‘g‘risida qaror qabul qilishdan oldin xavflar va kutilgan foyda diqqat bilan baholanishi lozim. Agar Baraigin® M qo‘llashga qaror qilinsa, bunday bemorlar ustidan qat’iy tibbiy nazorat o‘tkazish va anafilaktik/anafilaktoid reaksiyalar rivojlanganda darhol yordam ko‘rsatish uchun zarur vositalar mavjud bo‘lishi kerak. Bronxial astma yoki atopiyasi bo‘lgan bemorlarda anafilaktik shok yuzaga kelishi mumkin, shuning uchun metamizol natriyni ehtiyotkorlik bilan buyurish kerak. Og‘ir teri reaksiyalari Metamizol natriy qabul qilish fonida hayot uchun xavf tug‘diruvchi teri reaksiyalari, masalan, Stivens-Djonson sindromi (SDS) va toksik epidermal nekroliz (TEN) kuzatilgan. SDS yoki TEN belgilarining paydo bo‘lishi bilan (tez rivojlanuvchi toshma, ko‘pincha pufakchalar yoki shilliq pardalarning shikastlanishi bilan birga) metamizol natriy bilan davolashni darhol to‘xtatish kerak. Preparat bilan davolashni hech qachon qayta boshlash mumkin emas. Bemorlarni ushbu kasalliklarning subyektiv va obyektiv simptomlari haqida xabardor qilish lozim. Bemorlarni teri reaksiyalarini diqqat bilan kuzatish, ayniqsa, davolashning dastlabki haftalarida zarur. Agranulositoz Metamizol bilan davolanish fonida agranulositoz immunoallergik kelib chiqishi bo‘lib, kamida bir hafta davom etadi. Bunday reaksiyalar juda kam hollarda paydo bo‘ladi, og‘ir, hayot uchun xavf tug‘diruvchi va hatto o‘lim bilan yakunlanishi mumkin. Ushbu reaksiyalar doza bilan bog‘liq emas va davolashning istalgan bosqichida yuzaga kelishi mumkin. Barcha bemorlarga quyidagi subyektiv yoki obyektiv simptomlar paydo bo‘lsa, preparatni qo‘llashni to‘xtatish va darhol shifokorga murojaat qilish zarurligi haqida ma’lumot berilishi kerak: isitma, titroq, tomoq og‘rig‘i, og‘iz bo‘shlig‘ida yaralar. Neytropeniya (neytrofillar soni <1500/mm³) rivojlanganda davolash darhol to‘xtatilishi, kengaytirilgan klinik qon tahlili zudlik bilan o‘tkazilishi va qon tarkibini normaga qaytguncha kuzatish kerak. Pantsitopeniya Pantsitopeniya rivojlanganda davolashni darhol to‘xtatish kerak va kengaytirilgan klinik qon tahlilining ko‘rsatkichlarini normal holatga qaytguncha kuzatib borish zarur. Barcha bemorlar metamizol bilan davolanish vaqtida qonning patologik o‘zgarishlarini ko‘rsatuvchi subyektiv yoki obyektiv simptomlar (masalan, umumiy holsizlik, infeksiya, davomli isitma, gematomalar, qon ketishlar, rangparlik) paydo bo‘lganda darhol tibbiy yordamga murojaat qilishlari kerakligi haqida ogohlantirilishi lozim. Yakkalangan gipotenziya reaksiyalari Metamizol natriy yuborilishi yakkalangan gipotenziya reaksiyalarini keltirib chiqarishi mumkin. Ushbu reaksiyalar preparatning dozasiga bog‘liq bo‘lishi mumkin va ko‘pincha parenteral yuborishdan keyin yuzaga keladi. Qorin bo‘shlig‘idagi o‘tkir og‘riq Baraigin® M preparati qorin bo‘shlig‘idagi o‘tkir og‘riqlarni sababi aniqlanmaguncha qo‘llash mumkin emas. Jigar va buyrak funksiyasining buzilishi Jigar yoki buyrak funksiyasi buzilgan bemorlarda Baraigin® M preparatini faqat shifokor bilan maslahatlashgan holda qo‘llash kerak, chunki bunday bemorlarda preparatning chiqarilish tezligi pasaygan. Dori vositalarining jigarni zararlashi Metamizol qabul qilgan bemorlarda o‘tkir gepatit, asosan gepatosellyulyar xarakterdagi holatlar kuzatilgan, bu davolash boshlanganidan bir necha kundan bir necha oy o‘tib boshlanadi. Belgilar va simptomlar orasida zardobda jigar fermentlarining ko‘tarilishi, sariqlik bilan yoki sariqliksiz, shuningdek, boshqa dori vositalariga yuqori sezuvchanlik reaksiyalari (masalan, teri toshmasi, qon diskraziyasi, isitma va eozinofiliya) fonida paydo bo‘lishi yoki avtoimmun gepatit belgilarining kuzatilishi mumkin. Ko‘pgina bemorlar metamizolni qabul qilishni to‘xtatgandan so‘ng tiklangan, ammo ayrim holatlarda o‘tkir jigar yetishmovchiligi rivojlanib, jigar transplantatsiyasini talab qilgan holatlar qayd etilgan. Metamizolning jigarni zararlash mexanizmi to‘liq tushunilmagan, ammo mavjud ma’lumotlar uning imunoallergik tabiatini ko‘rsatadi. Bemorlarni jigar zararlanishiga ishora qiluvchi simptomlar paydo bo‘lganda darhol shifokorga murojaat qilishlari lozimligi haqida ogohlantirish kerak. Bunday bemorlarda metamizol qabul qilishni to‘xtatish va jigar funksiyasini baholash lozim. Anamnezida metamizol qabul qilish vaqtida jigar zararlanishi bo‘lgan bemorlarda, agar jigar zararlanishining boshqa sabablarini aniqlash imkoni bo‘lmasa, preparatni qayta boshlash tavsiya etilmaydi. Laboratoriya tekshiruvlari natijalariga ta’siri Metamizol bilan davolangan bemorlarda Trinder reaksiyasi va shunga o‘xshash reaktsiyalar yordamida o‘tkazilgan laboratoriya testlarining (masalan, zardobdagi kreatinin, triglitseridlar, YUP xolesterin va siydik kislotasi miqdorini tahlil qilish) natijalari o‘zgarishi kuzatilgan. Transport vositalarini boshqarish va mexanizmlar bilan ishlash qobiliyatiga ta’siri Tavsiya etilgan dozada qo‘llanganda preparatning konsentratsiya qobiliyatiga va reaksiyalar tezligiga nojo‘ya ta’siri haqida ma’lumot yo‘q. Biroq, yuqori dozada qo‘llanganda konsentratsiya qobiliyatining pasayishi va reaksiyalar tezligining sekinlashishi mumkinligini hisobga olish kerak, bu ayniqsa, ushbu qobiliyatlar muhim bo‘lgan vaziyatlarda (masalan, avtomobil boshqarish yoki mexanizmlar bilan ishlash) xavf tug‘dirishi mumkin, ayniqsa, spirtli ichimliklarni iste’mol qilish bilan birga.

Boshqa narkotik bo‘lmagan analgetik vositalar bilan bir vaqtda qo‘llash Natriy metamizolning boshqa narkotik bo‘lmagan analgetik vositalar bilan bir vaqtda qo‘llanishi toksik ta'sirlarni o‘zaro kuchaytirishi mumkin. Trisiklik antidepressantlar, peroral kontratseptivlar, allopurinol Trisiklik antidepressantlar, peroral kontratseptivlar va allopurinol natriy metamizolning jigarda metabolizmini buzadi va uning toksikligini oshiradi. Barbituratlar, fenilbutazon va boshqa jigar mikrosomal fermentlarining induktorlari Barbituratlar, fenilbutazon va boshqa jigar mikrosomal fermentlarining induktorlari natriy metamizolning ta'sirini susaytiradi. Sedativ vositalar va trankvilizatorlar Sedativ vositalar va trankvilizatorlar natriy metamizolning og‘riq qoldiruvchi ta'sirini kuchaytiradi. Natriy metamizol va xlorpromazin bir vaqtda qo‘llanganda og‘ir gipotermiya rivojlanishi mumkin. Plazma oqsillari bilan yuqori darajada bog‘lanadigan dori vositalari (peroral gipoglikemik vositalar, bilvosita antikoagulyantlar, GKS va indometatsin) Natriy metamizol plazma oqsillari bilan bog‘lanishdan peroral gipoglikemik vositalarni, bilvosita antikoagulyantlarni, GKS va indometatsinni siqib chiqarib, ularning ta'sirini kuchaytiradi. Miyelotoksik dori vositalari Miyelotoksik dori vositalari natriy metamizolning gematotoksik ta'sirini kuchaytiradi. Metotreksat bilan bir vaqtda qo‘llash Metotreksat bilan birga natriy metamizolni qo‘llash metotreksatning gematotoksik ta'sirini, ayniqsa keksa bemorlarda kuchaytirishi mumkin. Shuning uchun ushbu dori vositalarini bir vaqtda qo‘llashdan saqlanish kerak. Tiamazol va sarkolizin bilan bir vaqtda qo‘llash Tiamazol va sarkolizin leykopeniya rivojlanish xavfini oshiradi. Kodein, H2-gistamin retseptorlari blokatorlari va propranolol Kodein, H2-gistamin retseptorlari blokatorlari va propranolol natriy metamizolning ta'sirini kuchaytiradi. Rentgenokontrast moddalar, kolloid qon o‘rnini bosuvchi vositalar va penitsillin Rentgenokontrast moddalar, kolloid qon o‘rnini bosuvchi vositalar va penitsillin bilan bir vaqtda natriy metamizolni qo‘llash mumkin emas, chunki bu anafilaktik/anafilaktoid reaksiyalar rivojlanish xavfini oshiradi. Asetilsalitsil kislotasi bilan bir vaqtda qo‘llash Natriy metamizol asetilsalitsil kislotasining trombotsitlar agregatsiyasiga ta'sirini kamaytirishi mumkin. Shuning uchun, agar bemorlar kardiyoproteksiya (trombozning oldini olish) maqsadida past dozalarda asetilsalitsil kislotasi qabul qilayotgan bo‘lsa, bu kombinatsiyani ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak. CYP2B6 va/yoki CYP3A4 substratlari bilan bir vaqtda qo‘llash Natriy metamizol CYP2B6 va CYP3A4 metabolizlovchi fermentlarini induktsiyalashi mumkin. Natriy metamizolni CYP2B6 va/yoki CYP3A4 substratlari, masalan, bupropion, efavirenz, metadon, siklosporin, takrolimus yoki sertralin bilan birga qo‘llash ularning qondagi konsentratsiyasini pasaytirishi mumkin. Shuning uchun, natriy metamizol va CYP2B6 va/yoki CYP3A4 substratlari bir vaqtda qo‘llanganda ehtiyotkorlikka rioya qilish tavsiya etiladi; klinik javobni va/yoki qondagi dori konsentratsiyasini baholash terapevtik dori monitoringi bilan birga olib borilishi kerak. Valproat bilan bir vaqtda qo‘llash Natriy metamizolni valproat bilan birga qo‘llash zardobdagi valproat konsentratsiyasini kamaytirishi mumkin, bu esa valproatning samaradorligini pasaytirishi mumkin. Preparat buyurayotgan shifokorlar klinik javobni (tutqanoqlar yoki kayfiyat nazoratini) kuzatishi va zarurat tug‘ilganda zardobdagi valproat konsentratsiyasini monitoring qilishni ko‘rib chiqishi kerak.

Pirazolonlar guruhiga mansub narkotik bo‘lmagan analgetik vosita bo‘lib, analgetik, isitma tushiruvchi va spazmolitik ta’sir ko‘rsatadi. Uning ta’sir mexanizmi to‘liq aniqlanmagan. Mavjud ma’lumotlarga ko‘ra, metamizol va uning asosiy metaboliti (4N-metilaminoantipirin [4-MAA]) markaziy va periferik ta’sir mexanizmlariga ega. Terapevtik dozadan yuqori dozalar qo‘llanganda yallig‘lanishga qarshi ta’sir kuzatilishi mumkin, ehtimol prostaglandinlar sintezini to‘xtatish orqali.

So‘rilishiOg‘zaki qabul qilingandan keyin metamizol natriy me’da shirasi ta’sirida asosiy metaboliti (4-MAA)ga tezda gidrolizlanadi va yaxshi so‘riladi. Metamizol natriy og‘zaki qabul qilingandan so‘ng deyarli to‘liq so‘riladi. 4-MAA ning biokiraolishi 85-93% ni tashkil qiladi. Cmax ga erishish uchun o‘rtacha vaqt 1,2-2 soat. Oziq-ovqatni bir vaqtda qabul qilish metamizol natriyning farmakokinetikasiga sezilarli ta’sir ko‘rsatmaydi.Taqsimlanishi4-MAA ning qon plazmasi oqsillari bilan bog‘lanishi 58% ni tashkil qiladi. Metamizolning boshqa metabolitlari qon plazmasi oqsillari bilan quyidagi darajada bog‘lanadi: 4-aminoantipirin - 48%, 4-formilaminoantipirin - 18% va 4-atsetilaminoantipirin - 14%.Metamizol yo‘ldosh to‘sig‘i orqali o‘tadi. Metamizolning metabolitlari emizikli onalarning ko‘krak sutiga o‘tadi.MetabolizmiMetamizolning asosiy metaboliti 4-MAA jigar orqali oksidlanish, demetillanish va keyingi atsetillanish jarayonlari orqali keyinchalik metabolizmga uchraydi. Metamizolning boshqa asosiy metabolitlari 4-aminoantipirin (4-AA), 4-formilaminoantipirin (4-FAA) va 4-atsetilaminoantipirin (4-AtsAA) hisoblanadi. Metamizolning to‘rtta asosiy metabolitining xususiyatlari o‘rganilganda, preparatning isitmani tushiruvchi, og‘riq qoldiruvchi va yallig‘lanishga qarshi ta’siri 4-MAA va 4-AA metabolitlari bilan bog‘liq bo‘lishi mumkinligi aniqlangan.ChiqishiSog‘lom erkaklarda ichga qabul qilingan preparatning 90% dan ortig‘i siydik bilan 7 kun ichida chiqariladi. Izotop bilan belgilangan metamizolning yarim parchalanish davri (T1/2) taxminan 10 soatni tashkil qiladi. 4-MAA ning terminal T1/2 qiymati turli qo‘llash yo‘llarida 2,5±0,06 dan 3,2±0,8 soatgacha, boshqa metabolitlar uchun esa T1/2 3,7 dan 11,2 soatgacha o‘zgaradi.Linearlik/nolinearlikMetamizolning barcha metabolitlari uchun nolinear farmakokinetika xosdir. Ushbu faktning klinik ahamiyati aniqlanmagan. Qisqa muddatli davolash kursida metabolitlarning to‘planishi minimal ahamiyatga ega.Bemorlarning maxsus guruhlari farmakokinetikasiKeksalar. Keksalar orasida sog‘lom ko‘ngillilarda 4-MAA ning T1/2 sezilarli darajada uzoqroq va 4-MAA ning klirensi yosh odamlarga nisbatan ancha past bo‘lgan.Bolalar. Bolalarda metabolitlarning chiqarilishi kattalarga nisbatan ancha tezroq sodir bo‘ladi.Jigar faoliyati buzilgan bemorlar. Jigar faoliyati buzilgan bemorlarda 4-MAA va 4-FAA ning T1/2 taxminan 3 baravar ko‘payadi. Shuning uchun jigar faoliyati buzilgan bemorlarda preparatning yuqori dozalarda qo‘llanishidan saqlanish kerak.Buyrak faoliyati buzilishi. Buyrak faoliyati buzilgan hollarda ayrim metabolitlar (4-AtsAA, 4-FAA) ning chiqarilish tezligi kamayadi. Shu sababli buyrak faoliyati buzilgan bemorlarda preparatni yuqori dozalarda qo‘llashdan saqlanish kerak.

Homiladorlik: Metamizolning homilaga salbiy ta'siri haqida ma'lumotlar yo‘q: kalamush va quyonlarda metamizol teratogen ta'sir ko‘rsatmagan, lekin yuqori dozalarda, ona organizmi uchun toksik bo‘lgan holatlarda homilaga toksik ta'sir kuzatilgan. Shunga qaramay, Baralgin® M preparatini homiladorlik davrida qo‘llash bo‘yicha klinik ma’lumotlar yetarli emas. Metamizol platsentadan o‘tadi. Homiladorlikning I trimestrida Baralgin® M preparatini qo‘llash qarshi ko‘rsatilgan. II trimestrida preparatni faqat aniq tibbiy ko‘rsatmalar bo‘yicha, ona uchun kutilayotgan foyda homilaga bo‘lgan potentsial xavfdan ustun bo‘lganda qo‘llash kerak. III trimestrda ham preparatni qo‘llash qarshi ko‘rsatilgan. Bu, garchi metamizol prostaglandin sintezining zaif inhibitori bo‘lsa-da, arterial (botall) yo‘lning erta yopilish ehtimoli va perinatal davrda murakkabliklarni bartaraf etish mumkin emasligi bilan bog‘liq. Laktatsiya davrida: Metamizolning metabolitlari ko‘krak sutiga o‘tadi. Baralgin® M preparatini davolash davrida va oxirgi qabulidan keyin 48 soat davomida emizishga ruxsat berilmaydi.

Jigar faoliyati buzilgan bemorlarda natriy metamizolning chiqarilish tezligi sekinlashadi, shu sababli preparatni qayta-qayta qo‘llashdan saqlanish kerak. Uzun muddatli qo‘llash bo‘yicha tajriba mavjud emas. Qisqa muddatli davolashda dozani o‘zgartirish talab qilinmaydi.

Buyrak faoliyati buzilgan bemorlarda metamizol natriy chiqish tezligi sekinlashadi, shuning uchun preparatni takroriy qo‘llashdan saqlanish lozim. Uzoq muddatli qo‘llash bo‘yicha tajriba yo‘q. Qisqa muddatli davolashda doza tuzatish talab etilmaydi.

Preparat retsept bo‘yicha beriladi.

Doza oshirib yuborilganda quyidagi simptomlar paydo bo‘lishi mumkin: ko‘ngil aynishi, qayt qilish, qorin og‘rig‘i, buyrak faoliyatining pasayishi/yoki o‘tkir buyrak yetishmovchiligi oliguriya bilan (masalan, interstitsial nefrit rivojlanishi tufayli), kamdan-kam hollarda markaziy asab tizimi simptomlari (bosh aylanishi, uyquchanlik, koma, tutqanoqlar) va arterial bosimning keskin pasayishi (ba'zan shokka o‘tadigan darajada), shuningdek, yurak ritmining buzilishi (taxikardiya). Juda yuqori dozalarda buyrak orqali nojo‘ya metabolit (rubazon kislotasi) chiqarilishi siydikning qizil rangga bo‘yalishiga olib kelishi mumkin. Davolash: metamizol natriyi uchun maxsus antidot mavjud emas. Metamizolning asosiy metaboliti (4-N-metilaminoantipirin) gemodializ, gemofiltratsiya, gemoperfuziya yoki plazma filtratsiyasi orqali chiqariladi. Tutqanoq sindromi rivojlanganida vena ichiga diazepam va tez ta’sir qiluvchi barbituratlar yuboriladi.

Preparatni bolalar ololmaydigan, quruq, yorug‘likdan himoyalangan joyda 15-25°C haroratda saqlash kerak.

Jarohatlar va operatsiyadan keyingi davrda o‘tkir yoki surunkali kuchli og‘riq sindromi, koliklar, onkologik kasalliklar va boshqa holatlar, boshqa davolash usullari mos kelmaganda; boshqa usullarga chidamli isitma.

Keksa yoshdagi bemorlarda natriy metamizol metabolitlarining chiqarilishi kamayishi mumkinligi sababli kichikroq dozalardan foydalanish lozim.

Yaroqlik muddati - 2 yil. Qadoqlamada ko'rsatilgan yaroqlik muddati tugagandan keyin ishlatmaslik.