Бацимекс

-

Бацимекс

Metronidazolga, boshqa nitroimidazol hosilalari va imidazolga yuqori sezuvchanlik; markaziy asab tizimining organik zararlanishlari (shu jumladan epilepsiya); leykopeniya (shu jumladan anamnezda); jigar yetishmovchiligi (agar yuqori dozalarda buyurilgan bo‘lsa); homiladorlik, emizish davri. Ehtiyotkorlik bilan: jigar ensefalopatiyasi, periferik va markaziy asab tizimining o‘tkir va surunkali kasalliklari (nevrologik simptomatikaning kuchayish xavfi), buyrak yetishmovchiligi.

Ko‘rsatmalarga muvofiq, yoshga mos tavsiya etilgan dozalar va sxemalarda bolalarda qo‘llash mumkin.

Metronidazolni spirtli ichimliklar (etanol) bilan bir vaqtda qo‘llash disulfiram ta’siriga o‘xshash ta’sir ko‘rsatishi mumkin (terining giperemiyasi, qizib ketishi, qusish, taxikardiya), shuning uchun bemorlarga metronidazol bilan davolanish davrida va undan keyin kamida bir kun spirtli ichimliklar yoki etanol o‘z ichiga olgan dorilarni qabul qilishdan saqlanish kerakligini ogohlantirish kerak. Metronidazolning uzoq muddatli qo‘llanilishining ko‘rsatmalarini diqqat bilan o‘ylab ko‘rish kerak va qat'iy ko‘rsatmalar bo‘lmaganda, uning uzoq muddatli qo‘llanilishidan saqlanish kerak. Agar qat'iy ko‘rsatmalar bo‘yicha metronidazol odatdagidan ko‘proq muddatga qo‘llanilsa, davolash qon ko‘rsatkichlari (ayniqsa, leykotsitlar) va periferik yoki markaziy nevropatiya kabi nojo‘ya ta’sirlar (paresteziya, ataksiya, bosh aylanishi, tutqanoq) kuzatilishi kerak, bularning har qanday paydo bo‘lishi metronidazol bilan davolashni to‘xtatish uchun asos bo‘ladi. Ayollarda trixomonal vaginit va erkaklarda trixomonal uretritni davolashda jinsiy aloqadan tiyilish kerak. Jinsiy hamkorlarning bir vaqtda davolanishi zarur. Hayz paytida davolashni to‘xtatmaslik kerak. Trixomoniazga qarshi terapiyadan so‘ng, keyingi 3 hayz tsikli davomida nazorat testlarini o‘tkazish kerak. Metronidazolni jigar ensefalopatiyasi bo‘lgan bemorlarda, shuningdek, markaziy yoki periferik asab tizimining o‘tkir yoki surunkali kasalliklari bo‘lgan bemorlarda nevrologik yomonlashuv xavfi tufayli ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak. Metronidazolni tizimli qo‘llash bilan davolangan Kokkayn sindromi bo‘lgan bemorlarda og‘ir gepatotoksiklik/og‘ir jigar yetishmovchiligi rivojlanishi haqida xabar berilgan (bu holatlar davolanish boshlanganidan keyin juda tez rivojlangan va o‘limga olib kelgan holatlar ham mavjud). Ushbu toifadagi bemorlarga metronidazolni faqat foyda/xavf nisbati ehtiyotkorlik bilan baholangandan so‘ng va boshqa muqobil davolash usullari bo‘lmasa, buyurish kerak. Davolashni boshlashdan oldin, davolanish paytida va davolash tugagandan keyin jigar funksiyasini tekshirish zarur, jigar ko‘rsatkichlari normal yoki boshlang‘ich darajaga qaytguncha kuzatishni davom ettirish kerak. Agar davolanish paytida jigar funksiyasi ko‘rsatkichlari sezilarli darajada oshsa, preparatni qo‘llashni to‘xtatish kerak. Kokkayn sindromi bo‘lgan bemorlarga har qanday jigar zararlanishi simptomlari paydo bo‘lishi bilanoq shifokorga murojaat qilish va metronidazolni qo‘llashni to‘xtatish tavsiya etiladi. Metronidazolni qo‘llash natijasida Stivens-Jonson sindromi, toksik epidermal nekroliz yoki o‘tkir generalizatsiyalangan ekzantematoz pustulyoz kabi og‘ir buloz teri reaksiyalari rivojlangan holatlar haqida xabar berilgan. Ushbu kasalliklarning simptomlari yoki belgilarini rivojlanishi bilan preparatni qo‘llashni darhol to‘xtatish kerak. Shuni inobatga olish kerakki, metronidazol treponemalarni immobilizatsiya qilishi mumkin, bu esa soxta musbat Nelson testiga olib kelishi mumkin. Metronidazolning uzoq muddatli qo‘llanishi mutagenlik va kanserogenlikka olib kelishi mumkinligi tufayli ehtiyotkorlik bilan o‘ylab ko‘rilishi kerak. Transport vositalari va mexanizmlarni boshqarish qobiliyatiga ta'siri: Metronidazolni qo‘llash davrida yuqori diqqat va tezkor psixomotor reaksiyalarni talab qiladigan potensial xavfli faoliyatlarni bajarishdan saqlanish maqsadga muvofiqdir.

Metronidazol va disulfiramni bir vaqtda qabul qilgan bemorlarda psixotik reaksiyalar rivojlanishi haqida xabarlar mavjud (ushbu dori vositalari o‘rtasidagi qo‘llash oralig‘i kamida 2 hafta bo‘lishi kerak). Metronidazolni etanol bilan bir vaqtda qo‘llashda disulfiramga o‘xshash reaksiyalar (terining giperemiyasi, teriga qonni oqib kelishi, ko‘ngil aynishi, qusish, taxikardiya) rivojlanishi mumkin. Metronidazolni bilvosita antikoagulyantlar (varfarin) bilan bir vaqtda qo‘llash antikoagulyant ta'sirni kuchaytirishi va jigar metabolizmining pasayishi bilan bog‘liq bo‘lgan qon ketishi xavfini oshirishi mumkin, bu prothrombin vaqtining uzayishiga olib kelishi mumkin. Metronidazol va bilvosita antikoagulyantlarni bir vaqtda qo‘llashda prothrombin vaqtini tez-tez kuzatish va kerak bo‘lganda antikoagulyantlarning dozasini tuzatish zarur. Metronidazolni litiy preparatlari bilan bir vaqtda qo‘llash plazmada litiy konsentratsiyasini oshirishi mumkin. Bir vaqtda qo‘llashda litiy, kreatinin va elektrolitlar konsentratsiyasini nazorat qilish zarur. Metronidazolni siklosporin bilan bir vaqtda qo‘llashda plazmadagi siklosporin konsentratsiyasi oshishi mumkin. Agar metronidazol va siklosporinni bir vaqtda qo‘llash zarur bo‘lsa, siklosporin va kreatinin konsentratsiyasini kuzatish kerak. Simetidin metronidazolning metabolizmini inhibitsiya qiladi, bu uning plazmadagi konsentratsiyasini oshirishi va nojo‘ya ta'sirlar xavfini kuchaytirishi mumkin. Metronidazolni jigar mikrosomal oksidlanish izofermentlarini induktsiyalovchi preparatlar (fenobarbital, fenitoin) bilan bir vaqtda qo‘llash metronidazolning chiqarilishini tezlashtirishi va natijada uning plazmadagi konsentratsiyasini pasaytirishi mumkin. Metronidazol ftoruratsilning klirensini pasaytiradi va uning toksikligini oshiradi. Metronidazol plazmada busulfan konsentratsiyasini oshiradi, bu busulfanning og‘ir toksik ta'sirining rivojlanishiga olib kelishi mumkin. Metronidazolni nedepolyarizatsiyalovchi miorelaksantlar (vekuroniya bromid) bilan birga qo‘llash tavsiya etilmaydi. Sulfanilamidlar metronidazolning antimikrob ta'sirini kuchaytiradi. Mebendazol va metronidazolni bir vaqtda qo‘llashdan saqlanish kerak. Natriy tuzlari saqlovchi eritmalar bilan birga metronidazolni kiritish natriyning organizmda ushlanib qolishiga olib kelishi mumkin. Metronidazol qabul qilinganida laboratoriya tadqiqotlari (AST, ALT, LDG, triglitseridlar konsentratsiyasi) natijalari noto‘g‘ri bo‘lishi mumkin.

Mikroblarga qarshi faollikka ega bo‘lgan protozoylarga qarshi vosita, 5-nitroimidazol hosilasi. Ta’sir mexanizmi anaerob mikroorganizmlar va oddiy organizmlarning hujayra ichidagi transport oqsillari tomonidan metronidazolning 5-nitro guruhini biokimyoviy qaytarishdan iborat. Qaytarilgan 5-nitro guruh metronidazol mikroorganizmlar hujayrasidagi DNK bilan o‘zaro ta’sir qilib, nuklein kislotalar sintezini ingibitsiya qiladi, bu esa mikroorganizmlarning o‘limiga olib keladi. Metronidazol quyidagi mikroorganizmlarga nisbatan faol: Trichomonas vaginalis, Entamoeba histolytica, shuningdek grammanfiy anaeroblar Bacteroides spp. (jumladan, Bacteroides fragilis, Bacteroides ovatus, Bacteroides distasonis, Bacteroides thetaiotaomicron, Bacteroides vulgatus), Fusobacterium spp., va ayrim grampozitiv anaeroblar (sezgir shtammlar Eubacterium spp., Clostridium spp., Peptococcus niger, Peptostreptococcus spp.). Ushbu shtammlar uchun minimal ingibitiv konsentratsiya (MIK) 0,125-6,25 mkg/ml ni tashkil qiladi. Amoksitsillin bilan kombinatsiyalangan holda Helicobacter pylori ga nisbatan faollik ko‘rsatadi (amoksitsillin metronidazolga qarshilikning rivojlanishini oldini oladi). Metronidazol aeroblarga va fakultativ anaeroblarga nisbatan sezgir emas, ammo aralash flora (aeroblar va anaeroblar) mavjud bo‘lganida metronidazol aeroblarga qarshi samarali antibiotiklar bilan sinergik ta’sir ko‘rsatadi.

Venaga 500 mg 20 daqiqa davomida yuborilganda 1 soat ichida qon zardobidagi Cmax - 35,2 mkg/ml. Venaga yuborilgandan 4 soat o‘tib qon zardobidagi metronidazol kontsentratsiyasi 33,9 mkg/ml ni, 8 soat o‘tgach esa 25,7 mkg/ml ni tashkil qiladi; keyingi yuborishda Cmin - 18 mkg/ml. Tmax - 30-60 daqiqa, terapevtik kontsentratsiya 6-8 soat davomida saqlanadi. Normal o‘t hosil bo‘lishida venaga yuborilgandan keyin metronidazolning o‘t pufagidagi kontsentratsiyasi plazmadagiga nisbatan sezilarli darajada yuqori bo‘lishi mumkin. Qon oqsillari bilan bog‘lanishi ahamiyatsiz bo‘lib, 10-20% dan oshmaydi. Metronidazol to‘qimalarga (o‘pka, buyraklar, jigar, teri, o‘t, orqa miya suyuqligi, so‘lak, urug‘ suyuqligi, vaginal sekret), ko‘krak sutiga tez kiradi va yo‘ldosh to‘sig‘i orqali o‘tadi. Metronidazolning taxminan 30-60% gidroksillanish, oksidlanish va glyukuronlanish orqali metabolizmga uchraydi. Asosiy metaboliti (2-oksimetronidazol) ham protozoyaga qarshi va mikroblarga qarshi ta’sir ko‘rsatadi. Metronidazolning 40-70% buyraklar orqali chiqariladi (qabul qilingan dozaning taxminan 35% o‘zgarmagan holda chiqariladi). T1/2 - 8-10 soat.

Protozoal infektsiyalar: ichakdan tashqari amebiaz (jumladan, amebali jigar abscessi), ichak amebiazi (amebali dizenteriya), trixomoniaz; Bacteroides spp. sababli kelib chiqqan infektsiyalar (jumladan, Bacteroides fragilis, Bacteroides ovatus, Bacteroides thetaiotaomicron, Bacteroides distasonis, Bacteroides vulgatus): suyak va bo‘g‘im infektsiyalari, markaziy asab tizimi infektsiyalari (jumladan, meningit, miya abscessi), bakterial endokardit, pnevmoniya, empiyema va o‘pka abscessi, sepsis; Clostridium spp., Peptococcus niger, Peptostreptococcus spp. sababli infektsiyalar: qorin bo‘shlig‘i infektsiyalari (peritonit, jigar abscessi), kichik chanoq a’zolari infektsiyalari (endometrit, fallop naychalari va tuxumdonlar abscessi, qin gumbazi infektsiyalari); antibiotiklarni qo‘llash bilan bog‘liq bo‘lgan psevdomembranoz kolit; Helicobacter pylori bilan bog‘liq bo‘lgan gastrit yoki o‘n ikki barmoqli ichak yarasi (kompleks terapiya tarkibida); operatsiyadan keyingi asoratlarning oldini olish (ayniqsa, yo‘g‘on ichak, pararektal soha, appendektomiya va ginekologik operatsiyalardan keyin).

Homiladorlik va emizish davrida qo'llash mumkin emas.

Jigar yetishmovchiligi holatida yuqori dozada qo‘llash mumkin emas. Jigar ensefalopatiyasi bo‘lgan bemorlarda ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak.

Buyrak yetishmovchiligida preparatni ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak.