Азаран

-

Азаран

Markaziy asab tizimidan: bosh og'rig'i, bosh aylanishi. Siydik chiqarish tizimidan: buyrak funksiyasining buzilishi (azotemiya, qonda mochevina miqdorining oshishi, giperkreatininemiya, glikozuriya, silindruriya, gematuriya, oliguriya, anuriya). Ovqat hazm qilish tizimidan: ko'ngil aynishi, qusish, ta'mni buzilishi, meteorizm, stomatit, glossit, diareya yoki qabziyat, psevdomebranli enterokolit, psevdoxolelitiaz (sladj-sindrom), disbakterioz, qorin og'rig'i, jigar transaminazalari va SHF faolligining oshishi, giperbilirubinemiya, xolestatik sariqlik. Qon yaratish tizimidan: anemiya, leykopeniya, leykotsitoz, limfopeniya, neytropeniya, granulotsitopeniya, trombotsitopeniya, trombotsitoz, bazofiliya, gemolitik anemiya. Qon ivish tizimidan: gipokoagulyatsiya, plazmadagi qon ivish omillari (II, VII, IX, X) miqdorining kamayishi, burundan qon ketishi, protrombin vaqtining uzayishi. Allergik reaksiyalar: kovak, toshma, qichishish, isitma, titrash; kam hollarda - bronxospazm, shishlar, eozinofiliya, eksudativ ko'p shaklli eritema (jumladan Stevens-Johnson sindromi), anafilaktik shok, zardob kasalligi. Mahalliy reaksiyalar: tomir ichiga kiritilganda - flebitlar, vena bo'ylab og'riq; mushak ichiga kiritilganda - kiritish joyida og'riq. Boshqa: superinfeksiya (jumladan kandidoz).

Preparat komponentlariga yuqori sezuvchanlik; boshqa sefalosporinlar, penisillinlar va karbapenemlarga yuqori sezuvchanlik. Ehtiyotkorlik bilan: jigar va/yoki buyrak faoliyati buzilgan, bilirubin darajasi yuqori bo‘lgan muddatidan oldin tug‘ilgan va yangi tug‘ilgan chaqaloqlar, YAK, shuningdek, antibakterial preparatlar bilan bog‘liq enterit yoki kolit mavjud bo‘lganda qo‘llanadi.

Preparatni muddatidan oldin tug‘ilgan va yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda ehtiyotkorlik bilan buyuriladi. Bolaning yoshiga qarab dozani sozlash zarur.

Preparat faqat statsionar sharoitda qo‘llaniladi. Bir vaqtning o‘zida og‘ir buyrak va jigar yetishmovchiligi bo‘lgan, gemodializda bo‘lgan bemorlarda, qon plazmasida seftriakson konsentratsiyasini muntazam nazorat qilish kerak. Uzoq muddatli davolashda periferik qon ko‘rsatkichlari, jigar va buyraklarning funksional holatini muntazam nazorat qilish kerak. Kamdan-kam hollarda, o‘t pufagi ultratovush tekshiruvida qorayishlar kuzatiladi, ular preparat bekor qilingandan keyin yo‘qoladi (hatto bu hodisa o‘ng qovurg‘a ostida og‘riq bilan kechsa ham, antibiotikni buyurishni davom ettirish va simptomatik davolashni o‘tkazish tavsiya etiladi). Preparatni qo‘llash vaqtida etanol iste’mol qilish mumkin emas, chunki disulfiramga o‘xshash ta’sirlar (yuzning qizarishi, qorin va oshqozon sohasidagi spazmatik og‘riqlar, ko‘ngil aynishi, qusish, bosh og‘rig‘i, arterial bosimning pasayishi, taxikardiya, nafas qisilishi) rivojlanishi mumkin. Azaran qo‘llash fonida keksa va zaif bemorlarga K vitaminini buyurish talab qilinishi mumkin. Boshqa sefalosporin antibiotiklari uchun qoida bo‘lganidek, batafsil anamnez yig‘ilishiga qaramay, anafilaktik shok rivojlanish ehtimolini istisno qilib bo‘lmaydi, bu esa darhol terapiyani talab qiladi: avval vena ichiga epinefrin, so‘ngra GKS yuboriladi. In vitro tadqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, boshqa sefalosporinlar kabi, seftriakson zardobdagi albumin bilan bog‘langan bilirubinni siqib chiqarishga qodir. Shuning uchun giperbilirubinemiya bilan tug‘ilgan chaqaloqlarda va, ayniqsa, muddatidan oldin tug‘ilgan chaqaloqlarda seftriaksonni qo‘llashda yanada ehtiyotkorlik talab etiladi.

Seftriakson va aminoglikozidlar ko'pgina grammanfiy bakteriyalar (shu jumladan Pseudomonas aeruginosa) ga qarshi sinergizmga ega. Ushbu preparatlar tavsiya etilgan dozalarda alohida kiritilishi kerak. Seftriakson ichak florasini bostirib, vitamin K sinteziga to'sqinlik qiladi. Shuning uchun, trombotsitlar agregatsiyasini pasaytiruvchi vositalar (NPSV, salitsilatlar, sulfingpirazon) bilan bir vaqtda qo'llanganda qon ketish xavfi ortadi. Antikoagulyantlar bilan bir vaqtda qo'llanganda antikoagulyant ta'siri kuchayadi. "Petyalov" diuretiklari va boshqa nefrotoksik preparatlar bilan bir vaqtda qo'llanganda nefrotoksik ta'sir xavfi oshadi. Preparat etanol bilan mos kelmaydi. Farmatsevtik o'zaro ta'sir: Seftriakson boshqa antibiotiklarni (jumladan vankomitsin va aminoglikozidlarni), flukonazolni o'z ichiga olgan eritmalar bilan mos kelmaydi. Seftriakson kalsiy saqlovchi eritmalar bilan (jumladan Ringer eritmasi) aralashtirilmasligi kerak.

Keng spektrli III avlod sefalosporin antibiotigi, parenteral qo'llash uchun. Bakterial hujayra devori sintezini bostirib, bakteritsid ta'sir ko'rsatadi. Membrana bilan bog'langan transpeptidazalarni asetillab, peptidoglikanlarning o'zaro bog'lanishini buzadi, bu hujayra devorining mustahkamligi va qattiqligini ta'minlash uchun zarur. Ko'pgina gram-musbat va gram-manfiy bakteriyalar tomonidan ishlab chiqarilgan β-laktamazalarga chidamli. Gram-musbat aerobi bakteriyalarga qarshi faol: Staphylococcus aureus, Staphylococcus epidermidis, Streptococcus pneumoniae, Streptococcus pyogenes, Streptococcus agalactiae, Streptococcus viridans, Streptococcus bovis; gram-manfiy aerobi bakteriyalar: Acinetobacter lwoffii, Acinetobacter anitratus, Aeromonas hydrophila, Alcaligenes faecalis, Alcaligenes odorans, Citrobacter spp., Enterobacter spp. (ba'zi shtammlar rezistent), Escherichia coli, Haemophilus ducreyi, Haemophilus influenzae (penitsillinaza ishlab chiqaruvchi shtammlar ham), Haemophilus parainfluenzae, Klebsiella spp. (shu jumladan Klebsiella pneumoniae), Moraxella spp., Morganella morganii, Neisseria gonorrhoeae (penitsillinaza ishlab chiqaruvchi shtammlar ham), Neisseria meningitidis, Plesiomonas shigelloides, Proteus mirabilis, Proteus vulgaris, Providencia spp., Salmonella spp. (shu jumladan Salmonella typhi), Serratia spp. (shu jumladan Serratia marsescens), Shigella spp., Vibrio spp. (shu jumladan Vibrio cholerae), Yersinia spp. (shu jumladan Yersinia enterocolitica), Pseudomonas aeruginosa (ba'zi shtammlar); gram-manfiy anaerobi bakteriyalar: Bacteroides spp. (shu jumladan ba'zi Bacteroides fragilis shtammlari), Clostridium spp. (Clostridium difficile dan tashqari), Fusobacterium spp. (Fusobacterium mortiferum va Fusobacterium varium dan tashqari), Peptococcus spp., Peptostreptococcus spp. Ushbu preparatga metitsillin-rezistent Staphylococcus spp., Enterococcus spp. (Enterococcus faecalis), Clostridium difficile va ko'pgina Bacteroides spp. (β-laktamaza ishlab chiqaruvchi) shtammlari rezistent.

So‘rilish va taqsimlanish: Mushak ichiga yuborilgandan keyin tseftriakson tez va to‘liq tizimli qon oqimiga so‘riladi. Nafas yo‘llari, suyaklar, bo‘g‘imlar, siydik chiqarish tizimi, teri, teri osti hujayralari va qorin bo‘shlig‘i a’zolariga yaxshi kirib boradi. Meninxeal qavatlar yallig‘langanida, miya orqa suyuqligiga yaxshi kiradi. Mushak ichiga yuborilganda tseftriaksonning biokiraolishligi 100% ni tashkil etadi. 500 mg va 1 g mushak ichiga yuborilganda, plazmadagi Cmax mos ravishda 38 mkg/ml va 76 mkg/ml ni tashkil qiladi; vena ichiga yuborilganda esa, 500 mg, 1 g va 2 g dozalar uchun Cmax mos ravishda 82 mkg/ml, 151 mkg/ml va 257 mkg/ml ga yetadi. Kattalarda, 50 mg/kg dozada yuborilgandan 2-24 soat o‘tgach, miya orqa suyuqligidagi konsentratsiya menengit qo‘zg‘atuvchilarining ko‘pchiligi uchun MIQ (minimal ingibitsiya konsentratsiyasi) dan ancha yuqori bo‘ladi. Barqaror holat 4 kundan keyin o‘rnatiladi. Plazma oqsillari bilan qaytar bog‘lanishi (albuminlar) 83–95% ni tashkil etadi. Taqsimlanish hajmi (Vd) — 5,78-13,5 l (0,12-0,14 l/kg), bolalarda esa 0,3 l/kg. Plasenta to‘sig‘idan kichik miqdorda o‘tadi. Chiqarilish: T1/2 6-9 soatni tashkil etadi, bu preparatni kuniga bir marta qo‘llash imkonini beradi. Plazma klirensi 0,58-1,45 l/soat, buyrak klirensi esa 0,32-0,73 l/soat. Kattalarda 48 soat davomida preparatning 50-60% buyraklar orqali o‘zgarmagan holda, 40-50% esa safro orqali ichakka chiqariladi va u yerda nofaol metabolitlarga aylanadi. Maxsus klinik holatlar: Yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda preparatning 70% buyrak orqali chiqariladi. Yangi tug‘ilgan chaqaloqlar va keksa yoshdagilar (75 yoshdan katta), shuningdek, buyrak va jigar faoliyati buzilgan bemorlarda T1/2 sezilarli darajada uzayadi. Gemodializdagi bemorlarda (KK 0-5 ml/min) T1/2 14,7 soatni tashkil qiladi; KK 5-15 ml/min bo‘lganda 15,7 soat; KK 16-30 ml/min bo‘lganda 11,4 soat va KK 31-60 ml/min bo‘lganda 12,4 soat. Menengitli bolalarda vena ichiga 50-75 mg/kg dozada yuborilganda T1/2 4,3-4,6 soatni tashkil etadi. Tseftriakson gemodializ orqali chiqarilmaydi.

Preparatni mushak ichiga (v/m) yoki vena ichiga (v/v) oqim yoki tomchilab yuboriladi. Kattalar va 12 yoshdan katta bolalar uchun kunlik o‘rtacha doza 1-2 g 1 marta/sutkada. Kattalar uchun maksimal kunlik doza 4 g ni tashkil etadi. Yangi tug‘ilgan chaqaloqlar (14 kunlikgacha) uchun doza 20-50 mg/kg/sutkada. Maksimal kunlik doza 50 mg/kg. 15 kundan 12 yoshgacha bo‘lgan bolalar uchun sutkalik doza 20-80 mg/kg ni tashkil etadi. Tana vazni 50 kg dan ortiq bo‘lgan bolalarga kattalar uchun dozalar buyuriladi. Kunlik doza 50 mg/kg yoki undan ko‘p bo‘lsa, uni 30 daqiqa davomida infuziya shaklida yuborish kerak. Davolash kursi odatda 10 kundan oshmaydi. Preparatni qabul qilish tana harorati normallashgandan va simptomlar yo‘qolgandan keyin yana 2-3 kun davom ettiriladi. Operatsiyadan keyingi infeksiyalarning oldini olish uchun preparat operatsiya boshlanishidan 30-90 daqiqa oldin 1-2 g dozada (infeksiya xavfi darajasiga qarab) bir marta yuboriladi. Yo‘g‘on va to‘g‘ri ichak operatsiyalarida 5-nitroimidazol guruhiga mansub qo‘shimcha preparat kiritish tavsiya etiladi. Emizikli chaqaloqlar va kichik yoshdagi bolalarda bakterial meningitda doza 1 marta/sutkada 100 mg/kg ni tashkil etadi. Maksimal sutkalik doza 4 g ni tashkil etadi. Davolash muddati qo‘zg‘atuvchiga bog‘liq va Neisseria meningitidis chaqirgan meningitda 4 kun, Enterobacteriaceae ning sezgir shtammlari chaqirgan meningitda 10-14 kunni tashkil qilishi mumkin. O‘tkir asoratsiz gonoreyada preparat v/m bir marta 250 mg dozada yuboriladi. Laym kasalligida kattalar va bolalarga 1 marta/sutkada tana vazniga ko‘ra 50 mg/kg doza buyuriladi, maksimal sutkalik doza 2 g. Davolash muddati 14 kunni tashkil etadi. Buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda doza tuzatish faqat og‘ir darajadagi buyrak yetishmovchiligida (KK 10 ml/min dan kam) talab qilinadi, bu holda kunlik doza 2 g dan oshmasligi kerak. Buyrak faoliyati buzilgan, ammo jigar faoliyati normal bo‘lgan bemorlarda dozani tuzatish talab etilmaydi. Jigar faoliyati buzilgan, ammo buyrak faoliyati normal bo‘lgan bemorlarda ham dozani tuzatish talab etilmaydi. Buyrak va jigar yetishmovchiligi birga kelganda plazmadagi seftriakson konsentratsiyasini muntazam nazorat qilish va zarurat bo‘lsa, dozani tuzatish kerak. Gemodializdagi bemorlarga dializdan keyin qo‘shimcha dozani yuborish talab etilmaydi, chunki seftriakson dializda chiqarib yuborilmaydi. Bunday bemorlarda seftriaksonning chiqarilish tezligi o‘zgarishi mumkin, shuning uchun dozani tuzatish ehtimolini hisobga olib, qon plazmasidagi seftriakson konsentratsiyasini nazorat qilish kerak. Inyeksiya uchun eritmani tayyorlash va yuborish qoidalari Mushak ichiga (v/m) yuborish uchun eritmani tayyorlash 1 g preparat 3.6 ml inyeksiya uchun suvda eritiladi, hosil bo‘lgan eritmaning 1 ml si taxminan 250 mg seftriaksonni o‘z ichiga oladi. Zarur bo‘lganda, ko‘proq suyultirilgan eritma ishlatilishi mumkin. 1 g preparat 3.5 ml 1% li lidokain xloridi eritmasida eritiladi. Eritma nisbatan katta mushak ichiga (masalan, dumba yoki son mushagiga) chuqur yuboriladi. Bir mushakka 1 g dan ortiq yuborish tavsiya etilmaydi. Shuni esda tutish kerakki, lidokain xloridi eritmasini v/v yuborish mumkin emas. Vena ichiga (v/v) yuborish uchun eritmani tayyorlash 1 g preparat 9.6 ml steril inyeksiya suvida eritiladi, hosil bo‘lgan eritmaning 1 ml si taxminan 100 mg seftriaksonni o‘z ichiga oladi. Eritma v/v 2-4 daqiqa davomida asta-sekin yuboriladi. Vena ichiga (v/v) infuziya uchun eritmani tayyorlash 2 g preparat kaltsiy saqlamaydigan eritmalardan birida eritiladi (masalan, 0.9% natriy xlorid eritmasi; 0.45% natriy xlorid eritmasi + 2.5% dekstroza eritmasi; 5% dekstroza eritmasi; 10% dekstroza eritmasi; 5% dekstroza eritmasidagi 6% dekstran eritmasi; 6-10% gidroksi-etillangan kraxmal eritmasi). Vena ichiga infuziya davomiyligi kamida 30 minutni tashkil qiladi. Yangi tayyorlangan seftriakson eritmalari xona haroratida 6 soat davomida, 2° dan 8°С gacha bo‘lgan haroratda saqlanganida esa 24 soat davomida barqaror bo‘ladi.

Azaran preparatini homiladorlikda faqat onaga bo‘lgan foyda homilaga bo‘lgan xavfdan yuqori bo‘lgan holatdagina qo‘llash mumkin (seftriakson yo‘ldosh orqali o‘tadi). Laktatsiya davrida Azaranni qo‘llash zarur bo‘lsa, emizishni to‘xtatish kerak, chunki seftriakson ko‘krak sutiga ajraladi.

Jigar faoliyati buzilgan bemorlarda preparatning yarim chiqarilish davri sezilarli darajada ortadi.

Buyrak funksiyasi buzilgan bemorlarda doza tuzatish faqat og‘ir darajadagi buyrak yetishmovchiligida talab qilinadi (KK 10 ml/min dan kam), bunday holda sutkalik tseftriakson dozasini 2 g dan oshirmaslik kerak.

Preparat retsept bo‘yicha beriladi.

Hozirgi vaqtda Azaran bilan doza oshishi holatlari haqida xabar berilmagan. Davolash: simptomatik terapiya o‘tkazish. Maxsus antidot mavjud emas. Tseфtriakson gemodializ va peritoneal dializ yordamida chiqarilmaydi.

Preparatni bolalar ololmaydigan, quruq, yorug‘likdan himoyalangan joyda 15-25°C haroratda saqlash kerak.

Sezgir mikroorganizmlar chaqirgan yuqumli-yallig‘lanish kasalliklarini davolash: yuqori va quyi nafas yo‘llari infeksiyalari (jumladan, pnevmoniya, o‘pka abstsessi, plevra empiyemasi); teri va yumshoq to‘qimalarning infeksiyalari; suyak va bo‘g‘im infeksiyalari; siydik yo‘llari infeksiyalari (jumladan, pielonefrit); me’da-ichak trakti va o‘t yo‘llarining yallig‘lanish kasalliklari (jumladan, xolangit, o‘t pufagi empiyemasi); kichik tos organlari infeksiyalari; peritonit; bakterial meningit; bakterial endokardit; sepsis; o‘tkir murakkablanmagan gonoreya; Laym kasalligi; shigelloz; salmonellyoz. Infeksiyalangan operatsiyadan keyingi asoratlarning oldini olish va davolash.

Yaroqlik muddati - 4 yil.