Блиссель

-

Блиссель

Estriolga yuqori sezuvchanlik; ko‘krak bezi saratoni (tasdiqlangan, anamnezda mavjud yoki gumon qilingan); estrogenga bog‘liq o‘simtalar (masalan, endometriy saratoni) yoki ularga shubha; noma’lum etiologiyadagi vaginal qon ketishi; davolanmagan endometriy gipergenezi; hozirgi va o‘tmishdagi venoz trombozlar (chuqur vena trombozi, o‘pka arteriyasi tromboemboliyasi); tasdiqlangan trombofiliyalar (masalan, protein C, protein S yoki antitrombin yetishmovchiligi); tromboz va tromboemboliyalar (venoz va arterial) hozirda yoki anamnezda mavjud (jumladan, chuqur vena trombozi, o‘pka arteriyasi tromboemboliyasi, miokard infarkti, insult); serebrovaskulyar buzilishlar; trombozga oldindan sabab bo‘luvchi holatlar (jumladan, tranzitor ishemik atakalar, stenokardiya) hozirda yoki anamnezda; jigar kasalliklarining o‘tkir bosqichi yoki anamnezdagi jigar kasalligi (agar jigar funktsiyalari me’yoriga qaytmagan bo‘lsa); porfiriya. Ehtiyotkorlik bilan: Quyidagi kasalliklar yoki holatlar mavjud bo‘lsa yoki ular ilgari homiladorlik yoki gormonal davolash paytida kuzatilgan va kuchaygan bo‘lsa, estroilni faqat shifokor nazorati ostida ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak, chunki ularning qaytalanishi yoki kuchayishi mumkin: leymioma (bachadon fibromalari) yoki endometrioz; tromboemboliyalar xavf omillari; estrogenga bog‘liq o‘simtalar xavfi omillari, masalan, ko‘krak bezi saratoni uchun 1-darajali merosiylik; arterial gipertenziya; jigar adenomalari kabi jigar o‘simtalari; angiopatiyasiz yoki angiopatiyali qandli diabet; o‘t tosh kasalligi; sariqlik (shu jumladan, oldingi homiladorlik davrida anamnezda); jigar yetishmovchiligi; migren yoki kuchli bosh og‘rig‘i; tizimli qizil yuguruk; anamnezdagi endometrial gipergenez; epilepsiya; bronxial astma; otoskleroz; oilaviy giperlipoproteinemiya; pankreatit.

18 yoshgacha bo‘lgan bolalar va o‘smirlarda qo‘llash uchun mo‘ljallanmagan.

Terapiyani quyidagi holatlar aniqlanganda yoki quyidagi sharoitlar paydo bo‘lganda to‘xtatish kerak: sariqlik yoki jigar funksiyasining yomonlashuvi, arterial bosimning sezilarli darajada oshishi, migren tipidagi bosh og‘rig‘i, homiladorlik. Umumiy dalillar shuni ko‘rsatadiki, estrogen va progestagenlar bilan kombinatsiyalangan terapiya olgan ayollarda va, ehtimol, faqat estrogenlar bilan monoterapiya olgan ayollarda ko‘krak bezi saratoni rivojlanish xavfi ortadi. Estrogenlar bilan monoterapiya o‘tkazilganda xavf darajasi progestagenlar bilan birgalikda qo‘llangandagi xavfdan ancha past bo‘ladi. Xavf darajasi ZGT (zamonaviy gormon terapiyasi) davomiyligiga bog‘liq. Ko‘krak bezi saratoni rivojlanish xavfi bemor bilan muhokama qilinishi va ZGTning ma’lum foydasi bilan taqqoslanishi muhimdir. Ayollar ko‘krak bezlaridagi o‘zgarishlar haqida shifokorga xabar berish zarurligi haqida xabardor qilinishi kerak. Tasdiqlangan trombofiliya bo‘lgan bemorlarda venoz tromboemboliya (VTE) rivojlanish xavfi yuqori bo‘lib, ZGT bu xavfni yanada oshirishi mumkin. Shu sababli bunday ayollarga ZGT kontrendikedir. VTEning umumiy tan olingan xavf omillari estrogenlarni qabul qilish, keksa yosh, keng qamrovli jarrohlik amaliyotlari, uzoq muddatli harakatsizlik, semizlik (tana massasi indeksi >30 kg/m2), homiladorlik/poslerod davri, tizimli qizil yuguruk va saratonni o‘z ichiga oladi. VTE rivojlanishida varikoz kengaygan tomirlarning mumkin bo‘lgan roli bo‘yicha yakdil fikr yo‘q. Har qanday jarrohlik amaliyotidan so‘ng VTEning oldini olish choralari ko‘rilishi kerak. Agar uzoq muddatli harakatsizlik rejalashtirilgan operatsiya bilan bog‘liq bo‘lsa, ZGTni operatsiyadan 4-6 hafta oldin vaqtincha bekor qilish zarur. Davolashni ayol yurishni boshlagandan keyin qayta boshlash kerak. Agar estriol preoperatsion va postoperatsion davolash sifatida qo‘llanilsa, trombozning oldini olish masalasi ko‘rib chiqilishi kerak. Anamnezda VTE mavjud bo‘lmagan, lekin yaqin qarindoshlarida yoshligida tromboz aniqlangan bemorlarga, barcha cheklovlar oldindan muhokama qilingan holda, skrining tekshiruvdan o‘tish taklif qilinishi mumkin (skrining faqat trombofiliyaning ayrim buzilishlarini aniqlash imkonini beradi). Agar trombofilik defekt aniqlansa va u qarindoshlaridagi kasallikka mos kelmasa yoki jiddiy defekt (masalan, antitrombin, protein S yoki protein C yetishmovchiligi yoki ushbu defektlarning kombinatsiyasi) aniqlansa, ZGT kontrendikedir. Antikoagulyantlar bilan davolanayotgan ayollar bo‘yicha ZGTning foyda-xavf nisbatini sinchkovlik bilan baholash zarur. Agar estriol bilan davolash boshlangandan keyin VTE rivojlansa, davolashni to‘xtatish kerak. Bemorlar tromboemboliya belgilari paydo bo‘lsa (masalan, oyog‘ining og‘riqli shishishi, to‘satdan ko‘krak qafasida og‘riq, hansirash) darhol shifokorga murojaat qilish zarurligi haqida xabardor bo‘lishlari kerak. Estrogenlar va progestagenlar bilan kombinatsiyalangan terapiya va estrogenlar bilan monoterapiya ishemik insult xavfini 1,5 baravarga oshiradi. Nisbiy xavf yoshi va menopauza boshlangandan keyingi vaqt bilan o‘zgarmaydi. Biroq, insultning boshlang‘ich xavfi ko‘proq yoshga bog‘liq bo‘lib, ZGT fonida umumiy insult xavfi yosh bilan ortadi.

Estrogenlarning metabolizmi dori vositalari metabolizmida ishtirok etadigan fermentlarni, ayniqsa, sitoxrom P450 izofermentlarini induktsiya qiluvchi moddalar bilan birga qo'llanganda kuchayishi mumkin, masalan, antikonvulsantlar (fenobarbital, fenitoin, karbamazepin) va antimikrob preparatlar (rifampitsin, rifabutin, nevirapin, efavirenz). Ritonavir va nelpinafir steroid gormonlari bilan bir vaqtda qo'llanganda induksiyalovchi xususiyatga ega. Hypericum perforatum (zveroboy) o'z ichiga olgan o'simlik preparatlari estrogenlarning metabolizmini induksiya qilishi mumkin. Estrogenlarning kuchaygan metabolizmi ularning klinik ta'sirini kamaytirishi mumkin. Estriol gipolipidemik dori vositalarining ta'sirini kuchaytiradi; erkak jinsiy gormonlari, antikoagulyantlar, antidepressantlar, diuretiklar, gipotenziya va gipoglikemik dori vositalarining ta'sirini kamaytiradi. Umumiy anesteziya vositalari, narkotik analgetiklar, anksiolitiklar, ayrim gipotenziya dori vositalari, etanol estradiol samaradorligini pasaytiradi. Foliy kislotasi va qalqonsimon bez preparatlari estriolning ta'sirini kuchaytiradi.

Estriol - ayollarda tabiiy estrogen gormoni analogi. Postmenopauza davridagi ayollarda estrogen yetishmovchiligini qoplaydi va postmenopauza simptomlarini kamaytiradi. Estriol, ayniqsa, siydik-tanosil tizimining buzilishlarini davolashda samaralidir. Pastki siydik-tanosil traktining shilliq qavati atrofiyasi holatida estriol siydik-tanosil trakt epiteliyasini normallashtirishga, normal mikroflora va vaginal fiziologik pH ni tiklashga yordam beradi. Natijada, siydik-tanosil trakt epitelial hujayralarining infeksiya va yallig‘lanishga qarshi chidamliligini oshiradi, jinsiy aloqa paytidagi og‘riq, vaginal quruqlik va qichishishni kamaytiradi, vaginal va siydik yo‘llari infeksiyalari xavfini kamaytiradi, siyishning normallashishiga yordam beradi va siydik tutmaslikning oldini oladi. Boshqa estrogenlardan farqli o‘laroq, estriol qisqa muddatli ta'sirga ega, chunki u endometriy hujayralarining yadrosida qisqa vaqt davomida saqlanadi. Kunlik dozani bir martalik kiritish endometriy proliferatsiyasini keltirib chiqarmaydi, shuning uchun siklik tarzda progestagen kiritish talab qilinmaydi va bekor qilish qon ketishini keltirib chiqarmaydi. Shuningdek, estriol mamografik zichlikni oshirmasligi isbotlangan.

Estriolni intravaginal qo‘llash Estriolni vaginal yo‘l bilan qo‘llash ta’sir joyida optimal biokiraolishlikni ta’minlaydi. Estriol shuningdek so‘rilib, umumiy qon aylanish tizimiga kiradi, bu esa plazmada bog‘lanmagan estriol konsentratsiyasining tez oshishi bilan namoyon bo‘ladi. Plazmada Cmax vaginal qo‘llashdan keyin 1-2 soat o‘tgach kuzatiladi. Vaginal qo‘llash uchun 0,5 mg estriol dozasida maksimal konsentratsiya (Cmax) taxminan 100 pg/ml, minimal konsentratsiya (Cmin) taxminan 25 pg/ml, o‘rtacha konsentratsiya (Css) esa taxminan 70 pg/ml ni tashkil etadi. 0,5 mg estriolni 3 hafta davomida kundalik qo‘llashdan keyin Css 40 pg/ml gacha pasaydi. Plazmada estriolning deyarli barchasi (90%) albumin bilan bog‘langan va boshqa estrogenlardan farqli ravishda jinsiy gormonlar bilan bog‘lovchi globulin bilan deyarli bog‘lanmaydi. Estriolning metabolizmi asosan ichak-jigar aylanishida kon’yugatsiyalangan va kon’yugatsiyalanmagan holatga o‘tishini o‘z ichiga oladi. Metabolizmning oxirgi mahsuloti sifatida estriol asosan siydik orqali bog‘langan holda chiqariladi. Faqat kichik bir qismi (taxminan 2%) axlat bilan, asosan bog‘lanmagan estriol shaklida chiqariladi. Yarim chiqarilish davri (T1/2) taxminan 6-9 soatni tashkil qiladi.

ZG terapiya sifatida ayollarda menopauza davrida estrogen yetishmovchiligi bilan bog‘liq pastki siydik-tanovul tizimi shilliq qavatining atrofiyasini davolash; menopauzadan keyingi davrdagi ayollarda vaginal yo‘l orqali bajariladigan jarrohlik aralashuvlar oldidan va keyin davolash; atrofik manzaraga ega bachadon bo‘yni surtmasini olish uchun diagnostik yordamchi vosita sifatida qo‘llaniladi.

Homiladorlik va emizish davrida qo'llash mumkin emas.

Estrioldan jigar kasalligining o‘tkir bosqichi yoki anamnezda bo‘lgan jigar kasalligidan so‘ng jigar funksiyasi ko‘rsatkichlari normaga qaytmagan bemorlarda foydalanish mumkin emas. Jigar yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda estriolni ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak.

Estrogenlar suyuqlik ushlanishini chaqirishi mumkin, shu sababli buyrak funksiyasi buzilgan bemor ayollar sinchkov kuzatuv ostida bo‘lishi kerak.

65 yoshdan oshgan ayollarga qo‘llash tavsiya etilmaydi.