Валз Н

-

Валз Н

valsartan, gidroxlorotiazid, boshqa sulfonamid hosilalari yoki preparat tarkibidagi boshqa komponentlarga yuqori sezuvchanlik; homiladorlik va homiladorlikni rejalashtirish; ko‘krak suti bilan boqish davri; jigar funksiyasining og‘ir buzilishlari (Child-Pugh shkalasi bo‘yicha 9 balldan yuqori), jigar biliar sirrozi va xolestaz; anuriya, buyrak funksiyasining og‘ir buzilishi (GFR <30 ml/min/1,73 m² tana yuzasi); 18 yoshgacha bo‘lgan bolalar (bu toifadagi bemorlarda preparatni qo‘llash samaradorligi va xavfsizligi hali o‘rnatilmagan); refrakter gipokaliemiya, giponatriemiya, giperkaltsemiya va simptomatik giperurikemiya; diabet va/yoki o‘rtacha yoki og‘ir darajadagi buyrak funksiyasi buzilgan (GFR <60 ml/min/1,73 m² tana yuzasi) bemorlarda aliskiren va aliskiren o‘z ichiga olgan preparatlar bilan bir vaqtda qo‘llash; diabetik nefropatiyali bemorlarda APF ingibitorlari bilan bir vaqtda qo‘llash; laktoza intoleransi, laktaza yetishmovchiligi, glyukoza-galaktoza malabsorbtsiyasi (preparat tarkibida laktoza monohidrat mavjud). Ehtiyotkorlik bilan: kaliyni saqlovchi ozuqa qo‘shimchalari, kaliyni saqlovchi diuretiklar, kaliy o‘z ichiga olgan tuz o‘rnini bosuvchi moddalar, shuningdek, kaliy darajasini oshirishi mumkin bo‘lgan boshqa preparatlar bilan bir vaqtda qo‘llash; bir yoki ikkala buyrak arteriyasi stenozi yoki yagona buyrak arteriyasi stenozi; suv-elektrolit muvozanati buzilishi bilan bog‘liq holatlar: tuz yo‘qotish bilan kechuvchi nefropatiyalar va prerenal (kardiogen) buyrak funksiyasi buzilishlari; gipokaliemiya, giponatriemiya, giperkaltsemiya; natriy tanqisligi va/yoki OCK kamayishi (masalan, yuqori dozalarda diuretik qabul qiluvchi bemorlarda); o‘rtacha darajadagi jigar funksiyasi buzilishlari (Child-Pugh klassifikatsiyasiga ko‘ra B klassi); NYHA klassifikatsiyasiga ko‘ra III-IV funksional sinfdagi surunkali yurak yetishmovchiligi, mitral yoki aortal stenoz, gipertrofik obstruktiv kardiomiopatiya; tizimli qizil volchanka; birlamchi giperal’dosteronizm; qandli diabet, giperurikemiya; giperkolesterinemiya va gipertiglitseridemiya; o‘t chiqarish yo‘llarining obstruktiv kasalliklari va xolestaz; anamnezda penitsillinga allergik reaksiyalar; buyrak transplantatsiyasidan keyingi holat; “piruet” tipidagi polimorf qorinchalar taxikardiyasini chaqiruvchi dori vositalari bilan bir vaqtda qo‘llash; podagra; anamnezda noma’lum teri saratoni; gipokaliemiya va litiy preparatlari bilan bir vaqtda qo‘llash.

Valz N preparati 18 yoshgacha bo‘lgan bolalar va o‘smirlarda qo‘llash mumkin emas, chunki samaradorlik va xavfsizlik bo‘yicha ma'lumotlar mavjud emas.

Valsartan: Qon zardobidagi elektrolitlar miqdorining o'zgarishi Kaliy o'z ichiga olgan biologik faol qo'shimchalar, kaliyni saqlovchi diuretiklar, kaliyni o'z ichiga olgan tuz o'rnini bosuvchi vositalar yoki qon tarkibidagi kaliy miqdorini oshirishi mumkin bo'lgan boshqa dorilar (masalan, geparin) bilan bir vaqtda qo'llanganda ehtiyotkorlikka rioya qilish va kaliyning qon zardobidagi miqdorini muntazam nazorat qilish zarur. Gidroxlortiazid Tiazid diuretiklari qon zardobidagi kaliy va magniy miqdorini kamaytirishi tufayli elektrolit buzilishi bilan kechadigan holatlarda, masalan, tuz yo'qotish bilan bog'liq bo'lgan nefropatiya va prerenal (kardiogen) buyrak yetishmovchiligi bo'lgan bemorlarda ehtiyotkorlik bilan qo'llanishi kerak. Agar gipokaliemiyaning klinik belgilari (mushak kuchsizligi, parezlar, EKG o'zgarishlari) paydo bo'lsa, Valz N preparatini qabul qilish to'xtatilishi kerak. Preparatni qo'llashdan oldin gipokaliemiyani va gipomagniemiyani to'g'rilash kerak. Tiazid diuretiklarini qabul qilayotgan barcha bemorlarda, ayniqsa, kaliy miqdorini muntazam ravishda nazorat qilish kerak. Valz N preparati qo'llanganda tiazid diuretiklarining giponatremiya va gipoxloremik alkalozni chaqirishi, shuningdek, mavjud giponatremiyani kuchaytirishi mumkinligini hisobga olish kerak. Bunday hollarda giponatremiya kamdan-kam hollarda nevrologik belgilar bilan birga keladi. Qon zardobidagi natriy miqdorini muntazam ravishda nazorat qilish zarur. Tana natriyining yetishmovchiligi va/yoki OCKning kamayishi Tiazid diuretiklarini, shu jumladan gidroxlorotiazidni qabul qilayotgan bemorlarda tanada natriy yetishmovchiligi va/yoki OCKning kamayishi klinik belgilarini kuzatish kerak. Tanada natriy yetishmovchiligi va/yoki OCKning kamayishi bo'lgan bemorlarda, masalan, yuqori dozalarda diuretiklarni qabul qilayotgan bemorlarda, Valz N preparati bilan davolash boshida kamdan-kam hollarda arterial gipotenziya klinik belgilar bilan rivojlanishi mumkin. Valz N preparati bilan davolashni boshlashdan oldin natriy yetishmovchiligini to'g'rilash va/yoki OCKni tiklash kerak, aks holda davolash qat'iy tibbiy nazorat ostida boshlanishi kerak. Agar kuchli arterial gipotenziya rivojlansa, bemorni yotqizish va zarur bo'lganda tomir ichiga 0,9% natriy xlorid eritmasini quyish kerak. AB barqarorlashtirilgandan so'ng Valz N preparati bilan davolash davom ettirilishi mumkin. Buyrak arteriyasi stenozi Bir yoki ikki tomonlama buyrak arteriyasi stenozi yoki yagona buyrak arteriyasi stenozi bo'lgan bemorlarda Valz N preparatini qabul qilish zardobdagi siydik azoti va kreatinin miqdorini oshirishi mumkin, shuning uchun bunday bemorlarda preparat ehtiyotkorlik bilan qo'llanishi kerak. Birlamchi giperal'dosteronizm Ushbu toifadagi bemorlarda RAA tizimi faollashmaganligi sababli, Valz N preparati birlamchi giperal'dosteronizm bo'lgan bemorlarda arterial gipertenziyani davolashda samarasiz. Aortal va mitral stenoz, obstruktiv gipertrofik kardiomiopatiya Boshqa vazodilatator dorilar kabi, Valz N preparatini aortal yoki mitral stenoz va obstruktiv gipertrofik kardiomiopatiya bo'lgan bemorlarda ehtiyotkorlik bilan qo'llash kerak. Buyrak funktsiyasining buzilishi Buyrak funktsiyasi yengil yoki o'rtacha darajada buzilgan bemorlarda (GFR > 30 ml/min/1,73 m²) preparat dozasini o'zgartirish talab qilinmaydi. Buyrak funktsiyasi buzilgan bemorlarda Valz N preparatini qabul qilishda kaliyning, kreatininning va qon zardobidagi siydik kislotasining miqdorini muntazam nazorat qilish kerak. Buyrak transplantatsiyasi Valsartan/gidroxlortiazid kombinatsiyasini yaqinda buyrak transplantatsiyasi o'tkazgan bemorlarda qo'llash tajribasi mavjud emas. Jigar funktsiyasining buzilishi Jigar funktsiyasi yengil (Child-Pugh bo'yicha 5-6 ball) va o'rtacha (7-9 ball) darajada buzilgan, ammo xolestaz kuzatilmagan bemorlarda Valz N preparati ehtiyotkorlik bilan qo'llanishi kerak. Surunkali yurak yetishmovchiligi (SYU) NYHA bo'yicha III-IV sinf, shu jumladan miokard infarktini boshdan kechirgandan keyin RAA tizimining holatiga bog'liq bo'lgan buyrak funktsiyasi (masalan, surunkali yurak yetishmovchiligi bo'lgan bemorlarda) APF ingibitorlari va ARA II bilan davolashda o'liguriya va/yoki azotemiya oshishi, kamdan-kam hollarda o'tkir buyrak yetishmovchiligi bilan kuzatilishi mumkin. Yurak yetishmovchiligi va miokard infarktini boshdan kechirgan bemorlarni tekshirishda buyrak funktsiyasi o'rganilishi kerak. Sistemali qizil volchanka Tiazid diuretiklari, jumladan gidroxlortiazid qo'llanganda, biriktiruvchi to'qima kasalliklarining (masalan, sistemali qizil volchanka) kuchayishi va yomonlashishi haqida xabarlar mavjud. Boshqa metabolik buzilishlar Tiazid diuretiklari, jumladan gidroxlortiazid, glyukoza toleransini o'zgartirishi, shuningdek, qon zardobidagi xolesterin, triglitseridlar va siydik kislotasi miqdorini oshirishi mumkin. Saxarli diabeti bo'lgan bemorlarda gipoglikemik dorilar dozasini tuzatish talab qilinishi mumkin. Siydik kislotasi klirensining pasayishi giperyurikemiya va podagra rivojlanishiga olib kelishi mumkin. Tiazid diuretiklari kalsiyning buyraklardan ajralishini kamaytiradi va kalsiyning qon plazmasidagi miqdorini biroz oshirishi mumkin. Tiazid diuretiklarini qabul qilish fonida ifodalangan giperkaltsiemiya (>12 mg/dl) yoki preparatni bekor qilishga javob bermaydigan giperkaltsiemiya kalsiy almashinuvining hamroh bo'ladigan buzilishlari mavjudligini ko'rsatishi mumkin. Bir necha bemorlarda tiroid bezlaridagi patologik o'zgarishlar Uzoq muddat davomida tiazid diuretiklari qo'llanganda giperkaltsiemiya va gipofosfatemiya bilan bir necha bemorlarda paratiroid bezlarida patologik o'zgarishlar aniqlangan. Paratiroid bezlarini tekshirishdan oldin tiazid diuretiklarini qabul qilishni to'xtatish kerak. Gipersensitivlik reaksiyalari Gidroxlorotiazid qo'llanilganda allergik reaktsiyalar va bronxial astma bilan kasallangan bemorlarda gipersenstitivlik reaksiyalari ko'pincha kuzatilgan. Valsartan bilan davolashda tomoq va ovoz paylarining shishi, nafas yo'llarining obstruktsiyasiga olib keluvchi yuz, lablar, tomoq va/yoki tilning shishi bilan kechadigan angionevrotik shish rivojlanishi haqida xabar berilgan. Bunday bemorlarning ba'zilarida avvalgi dorilar, jumladan, APF ingibitorlari fonida angionevrotik shish rivojlangan. Angionevrotik shish rivojlanganda Valz N preparatini darhol to'xtatish kerak va uni qayta qabul qilish taqiqlanadi. Fotosensitivlik reaksiyalari Tiazid diuretiklari qo'llanganda fotosensitivlik reaktsiyalari rivojlanganligi haqida xabar berilgan. Fotosensitivlik reaktsiyalari rivojlanganda Valz N preparatini qabul qilishni to'xtatish tavsiya etiladi. Agar diuretikni qayta qo'llash zarur bo'lsa, ultrabinafsha nurlanishiga ta'sir qilishdan qochish kerak. Xorioidal eksudat, o'tkir miyopiya/yopiq burchakli ikkilamchi glaukoma Gidroxlorotiazid idiokratik reaktsiyani keltirib chiqarishi mumkin, bu o'tkir miyopiya va yopiq burchakli ikkilamchi glaukoma rivojlanishiga olib kelishi mumkin. Belgilarga quyidagilar kiradi: gidroxlorotiazid bilan davolash boshlanganidan bir necha soat yoki haftalar ichida ko'rish o'tkirligining keskin pasayishi yoki ko'z og'rig'i. Agar davolanmasa, yopiq burchakli o'tkir glaukoma qaytarilmas ko'rish qobiliyatini yo'qotishga olib kelishi mumkin. Belgilar paydo bo'lganda gidroxlorotiazidni qabul qilishni iloji boricha tezroq to'xtatish kerak. Agar ko'z ichki bosimi nazorat ostiga ololmasa, zudlik bilan dori bilan davolash yoki jarrohlik aralashuvi talab qilinishi mumkin. O'tkir yopiq burchakli glaukomani rivojlanish xavf omillari orasida: sulfonamidlarga yoki penisillinga allergik reaktsiya borligi kiradi. Nemelanoma teri saratoni Daniya Milliy Saraton Registridan olingan ma'lumotlarga asoslangan ikki farmakoepidemiologik tadqiqotda gidroxlorotiazid qabul qilish va nemelanoma teri saratoni (NMRS) – bazal hujayrali karsinoma va yassi hujayrali karsinoma rivojlanish xavfining oshishi o'rtasidagi bog'liqlik aniqlandi. NMRS rivojlanish xavfi gidroxlorotiazidning umumiy (to'plangan) dozasi oshishi bilan ortdi. NMRS rivojlanishining mumkin bo'lgan mexanizmi gidroxlorotiazidning fotosensibilizatsiya qiluvchi ta'siri hisoblanadi. Gidroxlorotiazidni monoterapiya yoki boshqa dori vositalari bilan birgalikda qabul qilayotgan bemorlar NMRS rivojlanish xavfi haqida ogohlantirilishi kerak. Bunday bemorlarga teridagi har qanday yangi shubhali lezyonlarni, shuningdek, mavjud teri lezyonlaridagi o'zgarishlarni tekshirish tavsiya etiladi. Terining shubhali joylarini darhol shifokorga ko'rsatish kerak. Shubhali teri joylarini mutaxassis tekshirishi kerak. Diagnostikani aniqlashtirish uchun teri biopsiyasi talab qilinishi mumkin. NMRS rivojlanish xavfini kamaytirish uchun bemorlarga quyosh nuri va ultrabinafsha nurlardan himoya choralarini ko'rish tavsiya etiladi. Anamnezida NMRS bo'lgan bemorlarda gidroxlorotiazid qo'llash maqsadga muvofiqligini qayta ko'rib chiqish tavsiya etiladi. Doping-nazorat natijalari Gidroxlorotiazid doping-nazoratda musbat natija berishi mumkin. O'tkir nafas olish toksikligi Gidroxlorotiazid qabul qilgan bemorlarda o'tkir respirator distress sindromi (ORDS) kabi o'tkir nafas olish toksikligining kam uchraydigan, og'ir holatlari haqida xabarlar mavjud. O'pka shishi odatda gidroxlorotiazid qabul qilinganidan keyin bir necha daqiqa yoki soat ichida rivojlanadi. Dastlabki simptomlar nafas qisilishi, isitma, o'pka holatining yomonlashishi va arterial gipotenziyani o'z ichiga oladi. ORDS tashxisiga shubha tug'ilsa, dori vositasini qabul qilishni to'xtatish va mos davolashni buyurish kerak. Gidroxlorotiazidni ilgari ORDSni boshdan kechirgan bemorlarga buyurmaslik kerak. Transport vositalarini boshqarish va mexanizmlar bilan ishlash qobiliyatiga ta'siri Valz N preparatini qabul qilgan bemorlarda bosh aylanishi yoki hushdan ketish kabi noxush ta'sirlar rivojlanishi mumkin bo'lganligi sababli, bunday bemorlar transport vositalarini boshqarishda yoki boshqa potensial xavfli faoliyat bilan shug'ullanishda ehtiyotkorlikni saqlashlari kerak.

Valsartan va gidroxlorotiazidning umumiy dori vositalararo ta'siri: Dorilar guruhining bir vaqtning o'zida qo'llanilishidan saqlanish kerak: • Litiy preparatlari: Litiy preparatlari bilan bir vaqtda qo'llanganda litiyning qon plazmasidagi kontsentratsiyasi vaqtinchalik oshib ketishi va unga bog'liq toksik ta'sirlari kuchayishi kuzatilgan. ACE inhibitorlari va ARB II yoki tiazid diuretiklari bilan birgalikda qo'llanilganda litiyning buyrak orqali chiqarilish pasayishi kuzatilishi mumkin, bu uning toksik ta'sirlarini yanada kuchaytirishi mumkin. Ehtiyotkorlik bilan qo'llanadigan dori vositalari: • Gipotenziv preparatlar: Valsartan va boshqa bosimni pasaytiruvchi dori vositalar (ACE inhibitorlari, beta-adrenoblokatorlar, sekin kalsiy kanallari blokerlari, guanetidin, metildopa, vazodilatatorlar, to'g'ridan-to'g'ri renin inhibitorlari, ARB II) bilan birga qo'llanganda antihipertenziv ta'siri kuchayishi mumkin. • Pressor aminlar: Norepinefrin va epinefrin kabi pressor aminlarning ta'siri zaiflashishi mumkin, lekin bu birgalikda qo'llashni to'xtatishni talab qilmaydi. • NSAIDlar, jumladan COX-2 selektiv inhibitorlari: NSAIDlar ARB II va gidroxlorotiazidning antihipertenziv ta'sirini pasaytirishi mumkin. Valsartan va NSAIDlarni bir vaqtda qo'llanganda buyrak funktsiyasini buzilishi va qon zardobidagi kaliy miqdorining oshishi mumkin. Bunday kombinatsiyadan oldin buyrak funktsiyasini baholash va suv-elektrolit balansini tuzatish zarur. Valsartanning dori vositalararo ta'siri: • Kaliyni tejovchi diuretiklar va boshqa kaliy miqdorini oshiruvchi vositalar: Kaliyni tejovchi diuretiklar, biologik faol qo'shimchalar, kaliy o'z ichiga olgan oziq-ovqat tuzining o'rnini bosuvchi vositalar va kaliy miqdorini oshiruvchi boshqa dori vositalarini (masalan, geparin) bir vaqtda qo'llash, qon zardobidagi kaliy miqdorini oshirishi mumkin, bu esa ehtiyotkorlik choralarini talab qiladi. RAASning ikki tomonlama bloklanishi: • RAASni ta'sirlovchi dori vositalari bilan davolash: RAASga ta'sirlovchi dori vositalarini, ayniqsa ularning kombinatsiyasi, yuqori sezgir bemorlarda keskin arterial gipotenziya, bayg'onlik, insult, giperkaliyemiya va buyrak funktsiyasining buzilishi (shu jumladan o'tkir buyrak yetishmovchiligi) kabi holatlarni rivojlanishiga olib kelishi mumkin. Shunday qilib, ARB II, jumladan valsartan, ACE inhibitorlari yoki aliskiren kabi RAASni bloklaydigan boshqa dori vositalari bilan bir vaqtda qo'llanganda ehtiyotkorlik talab etiladi. Aliskiren o'z ichiga olgan dori vositalarini diabet yoki o'rta va og'ir darajadagi buyrak yetishmovchiligi bo'lgan bemorlarda qo'llash qarshi ko'rsatilgan. Valsartan va gidroxlorotiazidning umumiy dori vositalararo ta'siriga oid ma'lumotlar quyidagicha: Litiy preparatlari: • Valsartan va gidroxlorotiazid: Litiy preparatlari bilan bir vaqtda qo'llanilganda litiyning qon plazmasidagi kontsentratsiyasi vaqtinchalik oshishi va unga bog'liq toksik ta'sirlari kuchayishi mumkin. Gidroxlorotiazid litiyning buyrak orqali chiqarilishini pasaytiradi, bu uning toksik ta'sirlarini yanada kuchaytirishi mumkin. Shuning uchun litiy bilan birgalikda qo'llanganda litiyning qon plazmasidagi kontsentratsiyasini diqqat bilan kuzatish tavsiya etiladi. Boshqa gipotenziv preparatlar: • Gipotenziv ta'sirni kuchaytirish: Tiazid diuretiklari, jumladan gidroxlorotiazid, boshqa gipotenziv preparatlar bilan birgalikda qo'llanganda ularning bosimni pasaytiruvchi ta'sirini kuchaytirishi mumkin. Bular orasida guanetidin, metildopa, beta-adrenoblokatorlar, sekin kalsiy kanallari blokerlari, ACE inhibitorlari, angiotenzin retseptorlari antagonistlari va renin inhibitorlari kiradi. Kurarepodobnye miorelaksantlar: • Ta'sirni kuchaytirish: Tiazid diuretiklari, jumladan gidroxlorotiazid, nedepolyarizatsiyalovchi miorelaksantlar (muscle relaxants) ta'sirini kuchaytirishi mumkin. Shuning uchun anesteziya davrida bu turdagi preparatlar bilan bir vaqtda qo'llanganda ehtiyot bo'lish kerak. Kaliy va natriy miqdorini o'zgartiruvchi preparatlar: • Kaliy miqdorini o'zgartiruvchi preparatlar: Gidrokortizon, laxatives, ACTH, amfoteritsin B, karbenoksolon, penitsillin, asetilsalitsil kislotasi va uning hosilalari, antiaritmik preparatlar (masalan, kaliy kanallarini bloklaydiganlar) tiazid diuretiklari ta'sirida gipokaliemiya xavfini oshirishi mumkin. • Natriy miqdorini o'zgartiruvchi preparatlar: Antidepressantlar, antipsixotiklar va antikonvulsantlar (masalan, karbamazepin) bilan bir vaqtda qo'llanganda gidroxlorotiazidning giponatriyemik ta'sirini kuchaytirishi mumkin. "Piruet" turidagi polimorf ventrikulyar takhikardiya qo'zg'atuvchi preparatlar: • Antiaritmik preparatlar: Sinfi IA (quinidin, hydroquinidin, disopyramid) va sinfi III (amiodaron, dofetilide, ibutilide), sotalol. • Antipsixotik preparatlar: Tioridazin, klorpromazin, levomepromazin, trifluoperazin, tsiamemazin, sulpirid, sultoprid, amisulprid, tiaprid, pimozid, galoperidol, droperidol. Bu ta'sirlar tufayli, yuqorida sanab o'tilgan preparatlarning birgalikda qo'llanilishi juda ehtiyotkorlik bilan amalga oshirilishi kerak va zarurat tug'ilganda tegishli kuzatuv va tahlillar o'tkazilishi lozim. Valsartan va gidroxlorotiazid bilan davolanayotgan bemorlarda ushbu o'zaro ta'sirlar tufayli yuzaga kelishi mumkin bo'lgan salbiy ta'sirlarni minimallashtirish uchun diqqatli monitoring va zarurat tug'ilganda davolash rejimini moslashtirish talab etiladi. Valsartan va gidroxlorotiazidning o'zaro ta'siriga oid muhim ma'lumotlar quyida bayon etilgan: Litiy preparatlari: • Litiy preparatlari bilan bir vaqtda qo'llanganda gidroxlorotiazid litiyning qon plazmasidagi kontsentratsiyasini oshirishi va bunga bog'liq toksik ta'sirlarini kuchaytirishi mumkin. Bunday holatda litiy darajasini diqqat bilan nazorat qilish kerak. Gipoglikemik vositalar: • Tiazid diuretiklari, jumladan gidroxlorotiazid, glukozaga chidamlilikni o'zgartirishi mumkin, shu sababli insulin va og'zaki gipoglikemik dori dozalarini qayta ko'rib chiqish zarur bo'lishi mumkin. • Metformin bilan bir vaqtda qo'llanilganda, gidroxlorotiazidning buyrak funktsiyasiga ta'siri tufayli rivojlanishi mumkin bo'lgan metformin bilan bog'liq laktat asidoz xavfi mavjud. Beta-adrenoblokatorlar va diazoksid: • Gidroxlorotiazid va beta-adrenoblokatorlar bir vaqtda qo'llanganda giperglikemiya xavfi oshishi mumkin. • Gidroxlorotiazid diazoksidning giperglikemik ta'sirini kuchaytirishi mumkin. Urikozurik vositalar: • Gidroxlorotiazid mokiy kislota kontsentratsiyasini oshirishi mumkin, bu urikozurik dori vositalarining (probenezid, sulfinpirazon) dozasini sozlashni talab qilishi mumkin. • Gidroxlorotiazid allopurinol bilan bog'liq allergik reaktsiyalar xavfini oshirishi mumkin. Yurak glikozidlari: • Gidroxlorotiazidning yurak ritmi buzilishlari xavfini oshiruvchi hipokaliemiya va hipomagnemiya kabi nojo'ya ta'sirlari mavjud. Nosteroid yallig'lanishga qarshi preparatlar (NSAIDlar): • NSAIDlar gidroxlorotiazidning diuretik va antihipertenziv ta'sirlarini zaiflashtirishi mumkin. Bunday kombinatsiya, ayniqsa suvsizlanish holatida, o'tkir buyrak yetishmovchiligini keltirib chiqarishi mumkin. N- va m-kolinoblokatorlar: • N- va m-kolinoblokatorlar (masalan, atropin, biperiden) gidroxlorotiazidning biologik mavjudligini oshirishi mumkin, chunki ular oshqozon-ichak yo'llarining peristaltikasini pasaytiradi va oshqozonni bo'shatish tezligini kamaytiradi. Anion almashinuvchi smolalar: • Kolestiramin va kolestipol kabi anion almashinuvchi smolalar gidroxlorotiazidning so'rilishini buzishi mumkin. Gidroxlorotiazidni ushbu smolalarni qabul qilishdan 4 soat oldin yoki 4-6 soat keyin olish tavsiya etiladi. Vitamin D va kalsiy tuzlari: • Gidroxlorotiazid bilan bir vaqtda vitamin D yoki kalsiy preparatlari qo'llanganda giperkalsiyemiya xavfi mavjud. Tsiklosporin: • Gidroxlorotiazid va tsiklosporin bir vaqtda qo'llanganda giperurikemiya va podagra xurujining kuchayish xavfi oshadi. Metildopa: • Gidroxlorotiazid va metildopa bir vaqtda qo'llanganda gemolitik anemiya holatlari kuzatilgan. Amantadin va tsitotoksik dori vositalari: • Gidroxlorotiazid amantadinga bog'liq yon ta'sirlar xavfini oshirishi mumkin va tsitotoksik dori vositalari (masalan, tsiklofosfamid, metotreksat) bilan bir vaqtda qo'llanganda ularning miyelosupressiv ta'sirini kuchaytirishi mumkin. Etanol, barbituratlar va giyohvand moddalar: • Bu moddalar bilan bir vaqtda qo'llanganda gidroxlorotiazid ortostatik gipotenzion ta'sirini kuchaytirishi mumkin. Yodli kontrast moddalar: • Yodli kontrast vositalarining yuqori dozalari diuretiklar, jumladan gidroxlorotiazid tufayli kamaygan qon aylanish hajmi sharoitida qo'llanganda o'tkir buyrak yetishmovchiligini rivojlanish xavfi mavjud. Shuning uchun protseduradan oldin qon aylanish hajmini to'ldirish kerak.

Valz N — bu kombinatsiyalangan gipotenziv preparat bo‘lib, tarkibida angiotenzin II retseptorlari antagonisti (ARA II) va tiazidli diuretik mavjud. Angiotenzin II RAAS tizimining faol gormoni bo‘lib, angiotenzin I dan AAF ta’sirida hosil bo‘ladi. Angiotenzin II turli to‘qimalardagi hujayra membranalarida joylashgan spetsifik retseptorlarga bog‘lanadi va arterial bosimni (AB) tartibga solishda to‘g‘ridan-to‘g‘ri va bilvosita ishtirok etuvchi fiziologik ta’sirlar ko‘rsatadi. U tomirlarni toraytiruvchi vosita sifatida to‘g‘ridan-to‘g‘ri pressor javobni keltirib chiqaradi. Bundan tashqari, u aldosteron sekretsiyasini rag‘batlantiradi va natriy ionlarini ushlab qolishga yordam beradi. Valsartan — bu faol spesifik ARA II bo‘lib, AT1 ost turi retseptorlarini selektiv ravishda bloklaydi, ular angiotenzin II ning vazopressor ta’sirini tartibga soladi. Valsartan AT1-retseptorlarini bloklab, qon zardobida angiotenzin II konsentratsiyasining oshishi AT2-retseptorlarning stimulyatsiyasiga olib kelishi mumkin, bu esa AT1-retseptorlarning aktivatsiyasi bilan bog‘liq vazopressor ta’sirlarni qisman muvozanatlashtiradi. Valsartan AT1-retseptorlarga agonistik faollikka ega emas. Valsartan AT1-retseptorlarga AT2-retseptorlarga qaraganda 20 000 marta ko‘proq yaqinlikka ega. Valsartan AAF ni ingibitsiya qilmagani uchun angiotenzin I ni angiotenzin II ga aylantirish va bradikininni parchalanishiga olib kelmaydi, bu bradikinin to‘planishi bilan bog‘liq nojo‘ya ta’sirlar, masalan, quruq yo‘tal ehtimoli kamligini bildiradi. Valsartan boshqa gormonlar yoki yurak-qon tomir tizimi faoliyatini tartibga solishda ishtirok etadigan ion kanallari bilan o‘zaro ta’sir qilmaydi va ularni bloklamaydi. Gidroxlorotiazid — tiazidli diuretik bo‘lib, buyrak korteksining distal naychalari retseptorlariga ta’sir qiladi. Ular natriy (Na+) va xlor (Cl-) ionlarining reabsorbtsiyasini susaytiradi. Na+ va Cl- ning ko-transport tizimi Cl- ni bog‘laydigan maydonlar uchun raqobat qilish orqali susayadi. Natijada, natriy va xlor ionlari ekskresiyasi bir xil darajada oshadi. Diuretik ta’sir oqibatida aylanayotgan qon hajmi (AQH) kamayadi, bu renin faolligining oshishiga, aldosteron sekretsiyasining kuchayishiga va buyraklar orqali kaliyning chiqarilishiga olib keladi, natijada qon zardobidagi kaliy miqdori kamayadi.

Valsartan • So‘rilishi: Valsartan ichga qabul qilinganda plazmadagi maksimal konsentratsiyaga (Сmax) 2-4 soat ichida erishiladi. O‘rtacha absolyut biokiraolishligi 23% ni tashkil qiladi. Ovqat bilan qabul qilinganda valsartanning AUC ko‘rsatkichi 48% ga kamayadi, ammo 8 soatdan keyin ovqat bilan yoki ovqatsiz qabul qilingan holatlarda plazmadagi konsentratsiyalar bir xil bo‘ladi. AUC ning kamayishi terapevtik ta’sirga klinik jihatdan sezilarli ta’sir qilmasligi sababli valsartanni ovqat bilan yoki ovqatsiz qabul qilish mumkin. • Taqsimlanishi: Valsartanning muvozanat holatidagi taqsimlanish hajmi (Vd) taxminan 17 l ni tashkil qiladi, bu esa valsartanning to‘qimalarda sezilarli tarqalmasligini ko‘rsatadi. Valsartan plazma oqsillari, asosan, albuminlar bilan 94-97% bog‘lanadi. • Metabolizm: Valsartan sezilarli biotransformatsiyaga uchramaydi; ichga qabul qilingan dozaning atigi 20% i metabolitlar ko‘rinishida chiqariladi. Farmakologik jihatdan faol bo‘lmagan gidroksilli metabolit plazmada past konsentratsiyalarda (valsartan AUC ning 10% dan kam) aniqlanadi. • Chiqarilishi: Valsartanning farmakokinetik egri chizig‘i ko‘p eksponеntsial pasayish xarakteriga ega: boshlang‘ich faza (T1/2α) 1 soatdan kam va yakuniy faza (T1/2β) taxminan 9 soat. Valsartan asosan o‘zgarmagan holda ichak orqali (dozaning 83% i) va buyraklar orqali (13%) chiqariladi. Vena ichiga yuborilganda plazma klirensi taxminan 2 l/soat, buyrak klirensi esa 0.62 l/soatni (umumiy klirensning 30% ini) tashkil qiladi. Uning yarim parchalanish davri (T1/2) 6 soatni tashkil etadi. Valsartan doza diapazonida chiziqli farmakokinetikaga ega bo‘lib, qayta qo‘llanganda farmakokinetik ko‘rsatkichlari o‘zgarmaydi. Kuniga 1 martalik qabul qilinganda kumulyatsiya ahamiyatsizdir. Erkaklar va ayollardagi valsartanning plazmadagi konsentratsiyalari o‘xshash. Gidroxlоrоtiazid • So‘rilishi: Gidroxlоrоtiazid ichga qabul qilingach tez so‘riladi, Сmax ga erishish vaqti (Tmax) taxminan 2 soat. Terapevtik doza diapazonida AUC qiymati doza oshgani sari to‘g‘ri mutanosib ravishda oshadi. Gidroxlоrоtiazidni ovqat bilan birga qabul qilish tizimli biokiraolishlikni biroz oshirishi yoki kamaytirishi mumkin, ammo bu ta’sirlar ahamiyatli klinik o‘zgarishlarga olib kelmaydi. Ichga qabul qilinganda gidroxlоrоtiazidning absolyut biokiraolishligi 70% ni tashkil qiladi. • Taqsimlanishi: Gidroxlоrоtiazidning taqsimlanishi va chiqarilishi ikki fazali egri chiziq bilan tavsiflanadi. Ko‘rinma taqsimlanish hajmi (Vd) 4-8 l/kg ni tashkil qiladi. Gidroxlоrоtiazidning plazma oqsillari bilan bog‘lanishi (asosan, albuminlar bilan) 40-70% ni tashkil qiladi. Shuningdek, gidroxlоrоtiazid eritrotsitlarda plazmadagidan taxminan 3 barobar yuqori konsentratsiyada to‘planadi. • Metabolizm va chiqarilishi: Gidroxlоrоtiazid dеyarli o‘zgarmagan holda chiqariladi. Uning yakuniy yarim parchalanish davri (T1/2) 6-15 soatni tashkil etadi. Qayta qo‘llanganda gidroxlоrоtiazidning farmakokinetikasi o‘zgarmaydi va kuniga 1 marta qabul qilinganda minimal kumulyatsiyalanadi. So‘rilgan dozaning 95% dan ortig‘i o‘zgarmagan holda buyraklar orqali chiqariladi. Valsartan/Gidroxlоrоtiazid Valsartan va gidroxlоrоtiazid birgalikda qo‘llanganda gidroxlоrоtiazidning tizimli biokiraolishligi taxminan 30% ga kamayadi. Biroq, gidroxlоrоtiazidning bir vaqtda qabul qilinishi valsartanning farmakokinetikasiga sezilarli ta’sir ko‘rsatmaydi. Ushbu o‘zaro ta’sir kombinatsiyalangan valsartan va gidroxlоrоtiazid qo‘llash samaradorligiga ta’sir qilmaydi. Nazoratli klinik tadqiqotlar natijasida ushbu kombinatsiya aniq antihipertenziv ta’sir ko‘rsatgani va bu ta’sir komponentlarning har birini alohida qo‘llash va platsebodan yuqori bo‘lgani aniqlangan. Maxsus klinik holatlardagi farmakokinetika • Keksalar (>65 yosh): Keksalar orasida valsartanning tizimli biokiraolishligi yosh bemorlarga qaraganda yuqoriroq bo‘lishi mumkin, ammo bu klinik ahamiyatga ega emas. Ayrim klinik ma’lumotlar shuni ko‘rsatadiki, keksa bemorlarda (sog‘lom yoki arterial gipеrtenziya bilan) gidroxlоrоtiazidning tizimli klirensi yosh sog‘lom ko‘ngillilarga qaraganda past bo‘ladi. • Buyrak faoliyati buzilgan bemorlar: Tana yuzasi maydoniga nisbatan GFR ko‘rsatkichi 30-70 ml/min/1.73 m² bo‘lgan bemorlarda doza tuzatish talab etilmaydi. Hozircha, og‘ir buyrak yetishmovchiligi (GFR <30 ml/min/1.73 m²) va gеmodializdagi bemorlarda valsartan/gidroxlоrоtiazid kombinatsiyasini qo‘llash bo‘yicha ma’lumotlar mavjud emas. Valsartan plazma oqsillari bilan sezilarli darajada bog‘lanishi tufayli gеmodializ orqali chiqarilmaydi, ammo gеmodializ gidroxlоrоtiazidni samarali chiqaradi. Buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda gidroxlоrоtiazidning plazmadagi maksimal konsentratsiyasi va AUC qiymati oshadi, ekskrеtsiya tezligi esa pasayadi. Yengil va o‘rtacha darajadagi buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda yarim parchalanish davri (T1/2) dеyarli ikki baravar oshadi. • Jigar faoliyati buzilgan bemorlar: Jigar faoliyati yengil (5-6 ball Chayld-Pyu bo‘yicha) va o‘rtacha (7-9 ball) buzilgan bemorlarda valsartanning AUC sog‘lom ko‘ngillilarga nisbatan ikki marta yuqori bo‘ladi. Hozircha, og‘ir jigar yetishmovchiligi (9 balldan yuqori) bo‘lgan bemorlarda valsartan/gidroxlоrоtiazid kombinatsiyasini qo‘llash bo‘yicha ma’lumotlar mavjud emas. Jigar faoliyatining buzilishi gidroxlоrоtiazidning farmakokinetikasiga klinik ahamiyatli ta’sir ko‘rsatmaydi, shu sababli jigar yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda gidroxlоrоtiazid dozasini o‘zgartirish talab etilmaydi. Vaziyatlar va kontraindikatsiyalar: Valz N preparati og‘ir jigar yetishmovchiligi bo‘lgan (9 balldan yuqori Chayld-Pyu shkalasi bo‘yicha), safro chiqaruvchi yo‘llari obstruksiyasi (bilеar tsirroz va xolеstaz) bo‘lgan bemorlarga tavsiya etilmaydi.

Homiladorlik. Xatarlar haqida qisqacha ma’lumot RAAS (renin-angiotenzin-aldosteron tizimi)ga ta'sir qiluvchi boshqa har qanday preparat kabi, Valz N preparatini homiladorlikda qo'llash mumkin emas. ARA II (angiotenzin II retseptorlari antagonistlari)ning ta'sir mexanizmini hisobga olib, homilaga xavf ehtimolini istisno qilib bo‘lmaydi. Ma’lumki, APF (angiotenzin aylantiruvchi ferment) ingibitorlarini homiladorlikning II va III trimestrida qo‘llash homilada zararlanish va o‘limga olib keladi. Retrospektiv tahlillar shuni ko‘rsatadiki, homiladorlikning I trimestrida APF ingibitorlarini qo‘llash homilaning rivojlanish nuqsonlari xavfini oshirishi mumkin. Gidroxlortiazid platsenta to‘sig‘idan o‘tadi. Homiladorlik paytida valartanni tasodifan qabul qilgan hollarda homiladorlikning o‘z-o‘zidan to‘xtashi, kam suvlik (oligogidramnion) va yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda buyrak faoliyatining buzilishi holatlari qayd etilgan. Gidroxlortiazid kabi tiazid diuretiklarining homilaga bachadon ichidagi ta’siri homilada yoki yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda sariqlik yoki trombotsitopeniyaga olib kelishi bilan bog‘liq va kattalarda qayd etilgan boshqa nojo‘ya ta’sirlar bilan ham bog‘liq bo‘lishi mumkin. Agar Valz N bilan davolanish vaqtida homiladorlik aniqlansa, preparatni imkon qadar tezroq to‘xtatish kerak. Klinik jihatlar Kasallik bilan bog‘liq onalik va/yoki embriyon-fetal xavf Homiladorlikda arterial gipertenziya xavfi preeklampsiya, gestatsion diabet, erta tug‘ruq, shuningdek, tug‘ruqdagi asoratlar (masalan, kesarcha kesish zarurati va tug‘ruqdan keyingi qon ketish) rivojlanishi xavfini oshiradi. Arterial gipertenziya homilaning bachadon ichidagi rivojlanishining kechikishi va homila o‘limi xavfini oshiradi. Homila/yangi tug‘ilgan chaqaloq bilan bog‘liq xavf Homiladorlikning II va III trimestrida RAASga ta’sir qiluvchi preparatlarni qabul qilayotgan ayollarda kam suvlik holati homilada buyrak faoliyatining yomonlashishiga, bu esa o‘z navbatida anuriya va buyrak yetishmovchiligiga, homilaning o‘pka gipoplaziyasiga, homila skeletining deformatsiyasiga (bosh suyagi suyaklarining gipoplaziyasini ham o‘z ichiga olgan), arterial gipotenziyaga va homila o‘limiga olib kelishi mumkin. Homiladorlikda ARA preparatlarini tasodifan qabul qilganda homila holatini muntazam kuzatish zarurligini ko‘rib chiqish lozim. Yangi tug'ilgan chaqaloqlar ARA terapiyasini qabul qilgan onalarning yangi tug‘ilgan chaqaloqlarini arterial gipotenziyaning rivojlanishi borasida sinchkovlik bilan kuzatish kerak. Valsartan Valsartan bilan olib borilgan embrio-fetal rivojlanish tadqiqotlarida sichqonlar, quyonlar va kalamushlarda fetotoksiklik kuzatilgan, bu kalamushlarda sutkalik dozasi 600 mg/kg bo‘lganda ona toksikligi bilan bog‘liq bo‘lgan (bu doza tana vazni 60 kg bo‘lgan bemor uchun tavsiya etilgan maksimal sutkalik dozadan taxminan 6 marta yuqoridir). Shuningdek, quyonlarda sutkalik dozasi 10 mg/kg bo‘lganida fetotoksiklik qayd etilgan (bu tana vazni 60 kg bo‘lgan inson uchun tavsiya etilgan maksimal sutkalik dozadan taxminan 0.6 marta yuqoridir). Sichqonlarda sutkalik 600 mg/kg gacha bo‘lgan dozada ona toksikligi yoki fetotoksiklik holatlari kuzatilmagan (bu tana vazni 60 kg bo‘lgan bemor uchun tavsiya etilgan maksimal sutkalik dozadan taxminan 9 marta yuqoridir). Gidroxlortiazid Gidroxlortiazidni uch turdagi hayvonlarda qo‘llashda teratogenlik, fertilitetga yoki urug‘lanishga ta’sir ko‘rsatilmagan. Kalamushlarda og‘iz orqali 0, 100, 300 va 1000 mg/kg dozalarida qo‘llanganda doza bog‘liq fetotoksiklik kuzatilmagan. Sut emayotgan kalamushlarning tana vazni yuqori dozalar va gidroxlortiazidning diuretik ta’siri tufayli va uning sut ishlab chiqarishga ta’siri sabab sekinlashgan. Emizish davri Valsartanning ayollar sutiga o‘tishi noma'lum. Doklinik tadqiqotlarda valsartanning emizikli kalamushlarda sut orqali chiqarilishi aniqlangan. Gidroxlortiazid emizikli sut bilan chiqariladi. Emizish davrida ushbu preparatni qo‘llash mumkin emas. Reproduktiv salohiyatga ega bemorlar RAASga bevosita ta’sir ko‘rsatuvchi boshqa preparatlar kabi, Valz N preparatini homiladorlikni rejalashtirayotgan ayollarga buyurish mumkin emas. RAASga ta’sir qiluvchi preparatni tanlashda, shifokor reproduktiv salohiyatga ega bemorni homiladorlik davrida preparatni qo‘llash mumkin bo‘lgan xavf haqida xabardor qilishi kerak. Fertillik Valsartan yoki gidroxlortiazidning inson fertilitetiga ta’siri bo‘yicha ma’lumotlar yo‘q. Doklinik tadqiqotlarda valsartan yoki gidroxlortiazidning kalamushlarda fertilitetga ta’siri qayd etilmagan.

Xolestaz ko‘rinishlari yo‘q, yengil (5-6 ball) va o‘rtacha (7-9 ball) jigar faoliyati buzilishlari bo‘lgan bemorlarda valsartan dozasi 80 mg dan oshmasligi kerak. Og‘ir (9 balldan yuqori) jigar faoliyati buzilishlari bo‘lgan bemorlarda Valz N qabul qilish mumkin emas.

Buyrak funksiyasi yengil yoki o‘rtacha darajada buzilgan bemorlarda (SKF >30 ml/min/1,73 m² tana yuzasi maydoni) doza o‘zgartirish talab qilinmaydi. Tarkibida faol moddalaridan biri gidroxlorotiazid mavjudligi sababli Valz N preparatini buyrak funksiyasi og‘ir buzilgan bemorlarda (SKF <30 ml/min/1,73 m² tana yuzasi maydoni) qabul qilish mumkin emas.

Preparat retsept bo‘yicha beriladi.

Sintomlar: Valsartan dozasini oshirish arterial bosimning keskin pasayishi, ongni susaytirish, tomir kollapsi va/yoki o‘limga olib keluvchi shok holatiga olib kelishi mumkin. Gidroxlorotiyazid dozasini oshirish esa ko‘ngil aynishi, uyquchanlik, gipovolemiya, yurak ritmi buzilishi va elektrolitlar muvozanati buzilishi tufayli mushak spazmlariga olib kelishi mumkin. Davolash: simptomatik, vaqti va simptomlar og‘irligiga qarab o‘zgaradi. Doza oshirilishi erta aniqlangan holatlarda bemorda qayt qilishni chaqirish tavsiya etiladi. Arterial bosimning keskin pasayishida vena ichiga 0,9% natriy xlorid eritmasi kiritilishi va yurak hamda nafas tizimining faoliyatini, qon aylanishi hajmini va siydik chiqarishni muntazam nazorat qilish zarur. Bemorni oyoqlari ko‘tarilgan holda yotqizish tavsiya etiladi. Valsartan plazma oqsillari bilan bog‘lanish darajasi yuqori bo‘lgani uchun gemodializ orqali chiqarilmaydi, ammo gidroxlorotiyazid gemodializ orqali samarali chiqarilishi mumkin.

30°C dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlash kerak. Bolalar ololmaydigan joyda saqlang!

Arterial gipertenziya uchun bemorlarga ko'rsatilgan kombinlangan terapiya.

Keksa yoshdagi bemorlarga dozani tuzatish talab etilmaydi.

Yaroqlik muddati - 3 yil. Yaroqlik muddati tugagandan keyin qo'llash mumkin emas.