Валз Н

-

Валз Н

valsartan, gidroxlorotiazid va boshqa sulfonamid hosilalari yoki preparatning boshqa komponentlariga yuqori sezuvchanlik; jigar funksiyasining og‘ir buzilishlari (Child-Pugh shkalasi bo‘yicha 9 balldan yuqori); jigar biliar sirrozi; xolestaz; buyrak funksiyasining og‘ir buzilishi (GFR <30 ml/min/1,73 m²); anuriya; refrakter gipokaliemiya, giponatriemiya, giperkaltsiemiya; simptomatik giperurikemiya; diabet va/yoki o‘rtacha yoki og‘ir buyrak funksiyasi buzilgan (GFR <60 ml/min/1,73 m²) bemorlarda aliskiren yoki aliskiren o‘z ichiga olgan preparatlar bilan bir vaqtda qo‘llash; homiladorlik va homiladorlikni rejalashtirish; emizish davri (ko‘krak suti bilan boqish); 18 yoshgacha (bu toifadagi bemorlarda qo‘llash samaradorligi va xavfsizligi hali o‘rnatilmagan); laktoza intoleransi, laktaza yetishmovchiligi, glyukoza-galaktoza malabsorbtsiyasi (preparat tarkibida laktoza monohidrat mavjud). Ehtiyotkorlik bilan: preparatni kaliyni saqlovchi tuz o‘rnini bosuvchilar, kaliyni saqlovchi diuretiklar, kaliy miqdorini oshirishi mumkin bo‘lgan preparatlar (masalan, geparin) bilan bir vaqtda qo‘llash zarurati bo‘lsa; bir yoki ikkala buyrak arteriyasi stenozi yoki yagona buyrak arteriyasi stenozi bo‘lgan bemorlarda suv-elektrolit muvozanati buzilishlari mavjud holatlar, masalan, tuz yo‘qotish bilan kechuvchi nefropatiya, prerenal (kardiogen) buyrak funksiyasi buzilishlari; gipokaliemiya, gipomagnezemiya, giponatriemiya, giperkaltsiemiya bilan og‘rigan bemorlar; tanada natriy tanqisligi va/yoki aylanuvchi qon hajmining kamayishi (masalan, yuqori dozalarda diuretik qabul qiluvchi bemorlarda); o‘rtacha darajadagi jigar funksiyasi buzilishi, NYHA bo‘yicha III-IV funksional sinfdagi surunkali yurak yetishmovchiligi, mitral yoki aortal stenoz, gipertrofik obstruktiv kardiomiopatiya, tizimli qizil volchanka, birlamchi giperal’dosteronizm, qandli diabet, giperurikemiya, giperkolesterinemiya va gipertigliseridemiya, yopiq burchakli glaukoma, buyrak transplantatsiyasidan keyin; shuningdek, irsiy angionevrotik shishi bo‘lgan yoki angiotenzin II retseptor blokerlari yoki APF ingibitorlari bilan oldingi davolanish fonida angionevrotik shish rivojlangan bemorlarda preparatni ayniqsa ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak.

Elektrolitlar miqdorini o‘zgarishi Valsartan. Kaliyni saqlovchi biologik faol qo‘shimchalar, kaliyni saqlovchi diuretiklar, kaliyni o‘z ichiga olgan tuz o‘rnini bosuvchi vositalar yoki qonda kaliyning oshishiga olib kelishi mumkin bo‘lgan boshqa preparatlar (masalan, gepatrin) bilan bir vaqtda qo‘llanganda ehtiyotkorlik talab qilinadi va qonda kaliyning darajasini muntazam nazorat qilish lozim. Gidroxlorotiazid. Tiazidli diuretiklar qon zardobida kaliy va magniy miqdorini kamaytirish xususiyatiga ega bo‘lganligi sababli, elektrolitlar buzilishi bilan kechadigan holatlar, masalan, tuzni yo‘qotish bilan bog‘liq nefropatiya yoki prerenal (kardiogen) buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda ehtiyotkorlik bilan qo‘llanishi kerak. Agar gipokaliemiya klinik alomatlari (mushak zaifligi, parezlar, EKG o‘zgarishlari) yuzaga kelsa, Valz N preparati bilan davolashni to‘xtatish kerak. Preparatni qo‘llashdan oldin gipokaliemiya va gipomagniyemiyani to‘g‘rilash lozim. Tiazidli diuretiklar saqlovchi preparatlarni qabul qilayotgan barcha bemorlarda plazmadagi elektrolitlar, ayniqsa kaliy miqdorini muntazam kuzatib borish lozim. Valz N preparatini qo‘llashda tiazidli diuretiklarning giponatriemiya va gipoxloremik alkalozga olib kelishi, shuningdek, mavjud giponatriemiyani kuchaytirishi mumkinligini hisobga olish kerak. Bunday hollarda giponatriemiya kamdan-kam hollarda nevrologik simptomatika bilan kechadi. Qon plazmasidagi natriy miqdorini muntazam kuzatib borish zarur. Organizmda natriy tanqisligi va/yoki O‘TK kamayishi. Tiazidli diuretiklar, jumladan gidroxlorotiazidni qabul qilayotgan bemorlarda, organizmda natriy tanqisligi va/yoki O‘TK kamayishi alomatlari kuzatilishi mumkin. Natriy tanqisligi va/yoki O‘TK kamayishi bo‘lgan bemorlarda, masalan, yuqori dozada diuretik qabul qilayotgan bemorlarda, Valz N bilan davolash boshlandan so‘ng kamdan-kam hollarda klinik alomatlar bilan kechadigan arterial bosimning keskin pasayishi rivojlanishi mumkin. Valz N bilan davolashni boshlashdan oldin organizmdagi natriy darajasini to‘g‘rilash va/yoki O‘TKni tiklash kerak, aks holda davolash qat’iy tibbiy nazorat ostida boshlanishi kerak. Agar arterial bosimning keskin pasayishi yuzaga kelsa, bemorni yotqizish va kerak bo‘lsa, 0,9% natriy xlorid eritmasi bilan vena ichiga infuziya qilish lozim. Arterial bosim barqarorlashgandan so‘ng Valz N preparati bilan davolash davom ettirilishi mumkin. Buyrak arteriyasi stenozi. Bir tomonlama yoki ikki tomonlama buyrak arteriyasi stenozi yoki yagona buyrak arteriyasi stenozi bo‘lgan bemorlarda Valz N preparatini qabul qilish qon zardobida siydik azoti va kreatinin miqdorini oshirishi mumkin, shuning uchun bunday bemorlarda preparat ehtiyotkorlik bilan qo‘llanilishi kerak. Birlamchi giperal’dosteronizm. Birlamchi giperal’dosteronizmi bo‘lgan bemorlarda RAAS faollashishi kuzatilmagani uchun Valz N preparati arterial gipertenziyani davolashda samarasiz. Aortal va mitral stenoz, obstruktiv gipertrofik kardiomiopatiya. Boshqa vazodilatatorlar kabi, Valz N preparatini aortal yoki mitral stenozi va obstruktiv gipertrofik kardiomiopatiyasi bo‘lgan bemorlarda ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak. Buyrak faoliyatining buzilishi. Yengil yoki o‘rtacha buyrak faoliyati buzilgan bemorlarda (SKF >30 ml/min/1,73 m²) preparat dozasini o‘zgartirish talab qilinmaydi. Buyrak faoliyati buzilgan bemorlarda Valz N preparatini qabul qilish vaqtida zardobdagi kaliy, kreatinin va siydik kislotasi miqdorini muntazam nazorat qilish talab qilinadi. Buyrak transplantatsiyasi. Val¬sartan/gidroxlorotiazid kombinatsiyasini yaqinda buyrak ko‘chirib o‘tkazilgan bemorlarda qo‘llash tajribasi mavjud emas. Jigar faoliyatining buzilishi. Yengil (5-6 ball Chayld-Pyu shkalasi bo‘yicha) va o‘rtacha (7-9 ball Chayld-Pyu shkalasi bo‘yicha) jigar faoliyati buzilgan, ammo xolestaz kuzatilmagan bemorlarda Valz N preparatini ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak. NYHA tasnifi bo‘yicha III-IV FK xronik yurak yetishmovchiligi, shu jumladan miokard infarktini boshdan kechirgan bemorlar. Buyrak faoliyati RAAS holatiga bog‘liq bo‘lgan bemorlarda (masalan, xronik yurak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlar) AKE ingibitorlari va angiotenzin II retseptorlari blokatorlari bilan davolash oliguriya va/yoki progressiv azotemiya, kamdan-kam hollarda o‘tkir buyrak yetishmovchiligi bilan kechishi mumkin. Bemorlarni tekshirish Qon aylanishi yetishmovchiligi va miokard infarktini boshdan kechirgan bemorlarni tekshirish jarayoniga buyrak faoliyatini o‘rganish ham kiritilishi lozim. Sistemali qizil volchanka Tiazidli diuretiklar, jumladan gidroxlorotiazid, qo‘llanganda bog‘lovchi to‘qimalar kasalliklari (masalan, sistemali qizil volchanka) kuchayishi va yomonlashishi haqida xabarlar mavjud. Boshqa metabolik buzilishlar Tiazidli diuretiklar, shu jumladan gidroxlorotiazid, glyukozaga nisbatan tolerantlikni o‘zgartirishi, shuningdek, qon zardobida xolesterin, triglitseridlar va siydik kislotasi miqdorini oshirishi mumkin. Qandli diabetga chalingan bemorlarda gipoglikemik vositalarning dozasini tuzatish talab qilinishi mumkin. Siydik kislotasi klirensining kamayishi ba’zi bemorlarda gipyerurikemiya va podagra rivojlanishiga olib kelishi mumkin. Tiazidli diuretiklar buyrak orqali kalsiyning chiqarilishini kamaytiradi va kalsiyning qon plazmasidagi darajasini oz miqdorda oshirishi mumkin, agar kalsiy almashinuvi buzilishlari bo‘lmasa. Tiazidli diuretiklar bilan davolash fonida rivojlangan sezilarli giperkalsiemiya (>12 mg/dl) yoki preparat bekor qilingandan so‘ng ham davolanmayotgan giperkalsiemiya kalsiy almashinuvi bilan bog‘liq qo‘shimcha buzilishlarning mavjudligiga dalolat qilishi mumkin. Tiazidli diuretiklarni uzoq vaqt qo‘llagan ba’zi bemorlarda giperkalsiemiya va gipofosfatemiya fonida qalqonsimon bezning patologik o‘zgarishlari aniqlangan. Qalqonsimon bezni tekshirishdan oldin tiazidli diuretiklarni qabul qilishni to‘xtatish kerak. Gipersensitivlik reaktsiyalari Gidroxlorotiazid bilan davolash fonida gipyersensitivlik reaktsiyalari, asosan, allergik reaktsiyalar va bronxial astmasi bo‘lgan bemorlarda kuzatilgan. Valsartan bilan davolashda tomoq va ovoz paylarining shishishi bilan kechadigan angionevrotik shish rivojlanishi haqida xabarlar mavjud bo‘lib, bu nafas yo‘llarining to‘silib qolishiga va/yoki yuz, lablar, tomoq va/yoki tilning shishishiga olib kelgan. Ushbu guruh bemorlarida ilgari AKE ingibitorlarini qabul qilish fonida ham angionevrotik shish kuzatilgan. Agar angionevrotik shish rivojlansa, Valz N preparatini darhol bekor qilish kerak, keyinchalik preparatni qayta qabul qilish taqiqlanadi. Fotosensitivlik reaktsiyalari Tiazidli diuretiklar bilan davolashda fotosensitivlik reaktsiyalari rivojlanganligi haqida xabar berilgan. Agar fotosensitivlik reaktsiyalari rivojlansa, Valz N preparatini qabul qilishni to‘xtatish tavsiya etiladi. Agar diuretikni qayta qabul qilish zarur bo‘lsa, UV nurlanishdan saqlanish tavsiya etiladi. Yopiq burchakli glaukomaning o‘tkir xuruji Gidroxlorotiazidni qo‘llash fonida o‘tkinchi miopiya va yopiq burchakli glaukomaning o‘tkir rivojlanishi hollari kuzatilgan. Yopiq burchakli glaukomaning o‘tkir rivojlanishi xavf omili sülfanilamidlar va penitsillinga bo‘lgan allergik reaktsiyalar haqidagi anamnez hisoblanadi. Belgilari: davolash boshlanganidan keyin bir necha soatdan bir haftagacha muddat ichida keskin ko‘rish qobiliyatining pasayishi yoki ko‘zdagi og‘riq. O‘z vaqtida davolanmagan yopiq burchakli glaukoma ko‘rish qobiliyatining doimiy yo‘qolishiga olib kelishi mumkin. Birinchi navbatda gidroxlorotiazidni qabul qilishni to‘xtatish kerak. Agar preparat bekor qilingandan so‘ng ko‘z ichi bosimi pasaymasa, qo‘shimcha dori-darmon yoki jarrohlik davolash kerak bo‘lishi mumkin. Doping-kontrol natijalari Gidroxlorotiazid doping-kontrol paytida ijobiy natija berishi mumkin. Transport vositalarini boshqarish va mexanizmlar bilan ishlash qobiliyatiga ta’siri Valz N bilan davolash fonida bosh aylanishi yoki hushdan ketish kabi nojo‘ya ta’sirlar rivojlanishi mumkinligi sababli, Valz N preparatini qabul qilayotgan bemorlar transport vositalarini boshqarishda va boshqa potensial xavfli faoliyat turlari bilan shug‘ullanishda ehtiyot bo‘lishlari kerak.

Valsartan va gidroxlorotiazidning umumiy dori vositalararo ta'siri: Dorilar guruhining bir vaqtning o'zida qo'llanilishidan saqlanish kerak: • Litiy preparatlari: Litiy preparatlari bilan bir vaqtda qo'llanganda litiyning qon plazmasidagi kontsentratsiyasi vaqtinchalik oshib ketishi va unga bog'liq toksik ta'sirlari kuchayishi kuzatilgan. ACE inhibitorlari va ARB II yoki tiazid diuretiklari bilan birgalikda qo'llanilganda litiyning buyrak orqali chiqarilish pasayishi kuzatilishi mumkin, bu uning toksik ta'sirlarini yanada kuchaytirishi mumkin. Ehtiyotkorlik bilan qo'llanadigan dori vositalari: • Gipotenziv preparatlar: Valsartan va boshqa bosimni pasaytiruvchi dori vositalar (ACE inhibitorlari, beta-adrenoblokatorlar, sekin kalsiy kanallari blokerlari, guanetidin, metildopa, vazodilatatorlar, to'g'ridan-to'g'ri renin inhibitorlari, ARB II) bilan birga qo'llanganda antihipertenziv ta'siri kuchayishi mumkin. • Pressor aminlar: Norepinefrin va epinefrin kabi pressor aminlarning ta'siri zaiflashishi mumkin, lekin bu birgalikda qo'llashni to'xtatishni talab qilmaydi. • NSAIDlar, jumladan COX-2 selektiv inhibitorlari: NSAIDlar ARB II va gidroxlorotiazidning antihipertenziv ta'sirini pasaytirishi mumkin. Valsartan va NSAIDlarni bir vaqtda qo'llanganda buyrak funktsiyasini buzilishi va qon zardobidagi kaliy miqdorining oshishi mumkin. Bunday kombinatsiyadan oldin buyrak funktsiyasini baholash va suv-elektrolit balansini tuzatish zarur. Valsartanning dori vositalararo ta'siri: • Kaliyni tejovchi diuretiklar va boshqa kaliy miqdorini oshiruvchi vositalar: Kaliyni tejovchi diuretiklar, biologik faol qo'shimchalar, kaliy o'z ichiga olgan oziq-ovqat tuzining o'rnini bosuvchi vositalar va kaliy miqdorini oshiruvchi boshqa dori vositalarini (masalan, geparin) bir vaqtda qo'llash, qon zardobidagi kaliy miqdorini oshirishi mumkin, bu esa ehtiyotkorlik choralarini talab qiladi. RAASning ikki tomonlama bloklanishi: • RAASni ta'sirlovchi dori vositalari bilan davolash: RAASga ta'sirlovchi dori vositalarini, ayniqsa ularning kombinatsiyasi, yuqori sezgir bemorlarda keskin arterial gipotenziya, bayg'onlik, insult, giperkaliyemiya va buyrak funktsiyasining buzilishi (shu jumladan o'tkir buyrak yetishmovchiligi) kabi holatlarni rivojlanishiga olib kelishi mumkin. Shunday qilib, ARB II, jumladan valsartan, ACE inhibitorlari yoki aliskiren kabi RAASni bloklaydigan boshqa dori vositalari bilan bir vaqtda qo'llanganda ehtiyotkorlik talab etiladi. Aliskiren o'z ichiga olgan dori vositalarini diabet yoki o'rta va og'ir darajadagi buyrak yetishmovchiligi bo'lgan bemorlarda qo'llash qarshi ko'rsatilgan. Valsartan va gidroxlorotiazidning umumiy dori vositalararo ta'siriga oid ma'lumotlar quyidagicha: Litiy preparatlari: • Valsartan va gidroxlorotiazid: Litiy preparatlari bilan bir vaqtda qo'llanilganda litiyning qon plazmasidagi kontsentratsiyasi vaqtinchalik oshishi va unga bog'liq toksik ta'sirlari kuchayishi mumkin. Gidroxlorotiazid litiyning buyrak orqali chiqarilishini pasaytiradi, bu uning toksik ta'sirlarini yanada kuchaytirishi mumkin. Shuning uchun litiy bilan birgalikda qo'llanganda litiyning qon plazmasidagi kontsentratsiyasini diqqat bilan kuzatish tavsiya etiladi. Boshqa gipotenziv preparatlar: • Gipotenziv ta'sirni kuchaytirish: Tiazid diuretiklari, jumladan gidroxlorotiazid, boshqa gipotenziv preparatlar bilan birgalikda qo'llanganda ularning bosimni pasaytiruvchi ta'sirini kuchaytirishi mumkin. Bular orasida guanetidin, metildopa, beta-adrenoblokatorlar, sekin kalsiy kanallari blokerlari, ACE inhibitorlari, angiotenzin retseptorlari antagonistlari va renin inhibitorlari kiradi. Kurarepodobnye miorelaksantlar: • Ta'sirni kuchaytirish: Tiazid diuretiklari, jumladan gidroxlorotiazid, nedepolyarizatsiyalovchi miorelaksantlar (muscle relaxants) ta'sirini kuchaytirishi mumkin. Shuning uchun anesteziya davrida bu turdagi preparatlar bilan bir vaqtda qo'llanganda ehtiyot bo'lish kerak. Kaliy va natriy miqdorini o'zgartiruvchi preparatlar: • Kaliy miqdorini o'zgartiruvchi preparatlar: Gidrokortizon, laxatives, ACTH, amfoteritsin B, karbenoksolon, penitsillin, asetilsalitsil kislotasi va uning hosilalari, antiaritmik preparatlar (masalan, kaliy kanallarini bloklaydiganlar) tiazid diuretiklari ta'sirida gipokaliemiya xavfini oshirishi mumkin. • Natriy miqdorini o'zgartiruvchi preparatlar: Antidepressantlar, antipsixotiklar va antikonvulsantlar (masalan, karbamazepin) bilan bir vaqtda qo'llanganda gidroxlorotiazidning giponatriyemik ta'sirini kuchaytirishi mumkin. "Piruet" turidagi polimorf ventrikulyar takhikardiya qo'zg'atuvchi preparatlar: • Antiaritmik preparatlar: Sinfi IA (quinidin, hydroquinidin, disopyramid) va sinfi III (amiodaron, dofetilide, ibutilide), sotalol. • Antipsixotik preparatlar: Tioridazin, klorpromazin, levomepromazin, trifluoperazin, tsiamemazin, sulpirid, sultoprid, amisulprid, tiaprid, pimozid, galoperidol, droperidol. Bu ta'sirlar tufayli, yuqorida sanab o'tilgan preparatlarning birgalikda qo'llanilishi juda ehtiyotkorlik bilan amalga oshirilishi kerak va zarurat tug'ilganda tegishli kuzatuv va tahlillar o'tkazilishi lozim. Valsartan va gidroxlorotiazid bilan davolanayotgan bemorlarda ushbu o'zaro ta'sirlar tufayli yuzaga kelishi mumkin bo'lgan salbiy ta'sirlarni minimallashtirish uchun diqqatli monitoring va zarurat tug'ilganda davolash rejimini moslashtirish talab etiladi. Valsartan va gidroxlorotiazidning o'zaro ta'siriga oid muhim ma'lumotlar quyida bayon etilgan: Litiy preparatlari: • Litiy preparatlari bilan bir vaqtda qo'llanganda gidroxlorotiazid litiyning qon plazmasidagi kontsentratsiyasini oshirishi va bunga bog'liq toksik ta'sirlarini kuchaytirishi mumkin. Bunday holatda litiy darajasini diqqat bilan nazorat qilish kerak. Gipoglikemik vositalar: • Tiazid diuretiklari, jumladan gidroxlorotiazid, glukozaga chidamlilikni o'zgartirishi mumkin, shu sababli insulin va og'zaki gipoglikemik dori dozalarini qayta ko'rib chiqish zarur bo'lishi mumkin. • Metformin bilan bir vaqtda qo'llanilganda, gidroxlorotiazidning buyrak funktsiyasiga ta'siri tufayli rivojlanishi mumkin bo'lgan metformin bilan bog'liq laktat asidoz xavfi mavjud. Beta-adrenoblokatorlar va diazoksid: • Gidroxlorotiazid va beta-adrenoblokatorlar bir vaqtda qo'llanganda giperglikemiya xavfi oshishi mumkin. • Gidroxlorotiazid diazoksidning giperglikemik ta'sirini kuchaytirishi mumkin. Urikozurik vositalar: • Gidroxlorotiazid mokiy kislota kontsentratsiyasini oshirishi mumkin, bu urikozurik dori vositalarining (probenezid, sulfinpirazon) dozasini sozlashni talab qilishi mumkin. • Gidroxlorotiazid allopurinol bilan bog'liq allergik reaktsiyalar xavfini oshirishi mumkin. Yurak glikozidlari: • Gidroxlorotiazidning yurak ritmi buzilishlari xavfini oshiruvchi hipokaliemiya va hipomagnemiya kabi nojo'ya ta'sirlari mavjud. Nosteroid yallig'lanishga qarshi preparatlar (NSAIDlar): • NSAIDlar gidroxlorotiazidning diuretik va antihipertenziv ta'sirlarini zaiflashtirishi mumkin. Bunday kombinatsiya, ayniqsa suvsizlanish holatida, o'tkir buyrak yetishmovchiligini keltirib chiqarishi mumkin. N- va m-kolinoblokatorlar: • N- va m-kolinoblokatorlar (masalan, atropin, biperiden) gidroxlorotiazidning biologik mavjudligini oshirishi mumkin, chunki ular oshqozon-ichak yo'llarining peristaltikasini pasaytiradi va oshqozonni bo'shatish tezligini kamaytiradi. Anion almashinuvchi smolalar: • Kolestiramin va kolestipol kabi anion almashinuvchi smolalar gidroxlorotiazidning so'rilishini buzishi mumkin. Gidroxlorotiazidni ushbu smolalarni qabul qilishdan 4 soat oldin yoki 4-6 soat keyin olish tavsiya etiladi. Vitamin D va kalsiy tuzlari: • Gidroxlorotiazid bilan bir vaqtda vitamin D yoki kalsiy preparatlari qo'llanganda giperkalsiyemiya xavfi mavjud. Tsiklosporin: • Gidroxlorotiazid va tsiklosporin bir vaqtda qo'llanganda giperurikemiya va podagra xurujining kuchayish xavfi oshadi. Metildopa: • Gidroxlorotiazid va metildopa bir vaqtda qo'llanganda gemolitik anemiya holatlari kuzatilgan. Amantadin va tsitotoksik dori vositalari: • Gidroxlorotiazid amantadinga bog'liq yon ta'sirlar xavfini oshirishi mumkin va tsitotoksik dori vositalari (masalan, tsiklofosfamid, metotreksat) bilan bir vaqtda qo'llanganda ularning miyelosupressiv ta'sirini kuchaytirishi mumkin. Etanol, barbituratlar va giyohvand moddalar: • Bu moddalar bilan bir vaqtda qo'llanganda gidroxlorotiazid ortostatik gipotenzion ta'sirini kuchaytirishi mumkin. Yodli kontrast moddalar: • Yodli kontrast vositalarining yuqori dozalari diuretiklar, jumladan gidroxlorotiazid tufayli kamaygan qon aylanish hajmi sharoitida qo'llanganda o'tkir buyrak yetishmovchiligini rivojlanish xavfi mavjud. Shuning uchun protseduradan oldin qon aylanish hajmini to'ldirish kerak.

Valz N — bu kombinatsiyalangan gipotenziv preparat bo‘lib, tarkibida angiotenzin II retseptorlari antagonisti (ARA II) va tiazidli diuretik mavjud. Angiotenzin II RAAS tizimining faol gormoni bo‘lib, angiotenzin I dan AAF ta’sirida hosil bo‘ladi. Angiotenzin II turli to‘qimalardagi hujayra membranalarida joylashgan spetsifik retseptorlarga bog‘lanadi va arterial bosimni (AB) tartibga solishda to‘g‘ridan-to‘g‘ri va bilvosita ishtirok etuvchi fiziologik ta’sirlar ko‘rsatadi. U tomirlarni toraytiruvchi vosita sifatida to‘g‘ridan-to‘g‘ri pressor javobni keltirib chiqaradi. Bundan tashqari, u aldosteron sekretsiyasini rag‘batlantiradi va natriy ionlarini ushlab qolishga yordam beradi. Valsartan — bu faol spesifik ARA II bo‘lib, AT1 ost turi retseptorlarini selektiv ravishda bloklaydi, ular angiotenzin II ning vazopressor ta’sirini tartibga soladi. Valsartan AT1-retseptorlarini bloklab, qon zardobida angiotenzin II konsentratsiyasining oshishi AT2-retseptorlarning stimulyatsiyasiga olib kelishi mumkin, bu esa AT1-retseptorlarning aktivatsiyasi bilan bog‘liq vazopressor ta’sirlarni qisman muvozanatlashtiradi. Valsartan AT1-retseptorlarga agonistik faollikka ega emas. Valsartan AT1-retseptorlarga AT2-retseptorlarga qaraganda 20 000 marta ko‘proq yaqinlikka ega. Valsartan AAF ni ingibitsiya qilmagani uchun angiotenzin I ni angiotenzin II ga aylantirish va bradikininni parchalanishiga olib kelmaydi, bu bradikinin to‘planishi bilan bog‘liq nojo‘ya ta’sirlar, masalan, quruq yo‘tal ehtimoli kamligini bildiradi. Valsartan boshqa gormonlar yoki yurak-qon tomir tizimi faoliyatini tartibga solishda ishtirok etadigan ion kanallari bilan o‘zaro ta’sir qilmaydi va ularni bloklamaydi. Gidroxlorotiazid — tiazidli diuretik bo‘lib, buyrak korteksining distal naychalari retseptorlariga ta’sir qiladi. Ular natriy (Na+) va xlor (Cl-) ionlarining reabsorbtsiyasini susaytiradi. Na+ va Cl- ning ko-transport tizimi Cl- ni bog‘laydigan maydonlar uchun raqobat qilish orqali susayadi. Natijada, natriy va xlor ionlari ekskresiyasi bir xil darajada oshadi. Diuretik ta’sir oqibatida aylanayotgan qon hajmi (AQH) kamayadi, bu renin faolligining oshishiga, aldosteron sekretsiyasining kuchayishiga va buyraklar orqali kaliyning chiqarilishiga olib keladi, natijada qon zardobidagi kaliy miqdori kamayadi.

Valsartan • So‘rilishi: Valsartan ichga qabul qilinganda plazmadagi maksimal konsentratsiyaga (Сmax) 2-4 soat ichida erishiladi. O‘rtacha absolyut biokiraolishligi 23% ni tashkil qiladi. Ovqat bilan qabul qilinganda valsartanning AUC ko‘rsatkichi 48% ga kamayadi, ammo 8 soatdan keyin ovqat bilan yoki ovqatsiz qabul qilingan holatlarda plazmadagi konsentratsiyalar bir xil bo‘ladi. AUC ning kamayishi terapevtik ta’sirga klinik jihatdan sezilarli ta’sir qilmasligi sababli valsartanni ovqat bilan yoki ovqatsiz qabul qilish mumkin. • Taqsimlanishi: Valsartanning muvozanat holatidagi taqsimlanish hajmi (Vd) taxminan 17 l ni tashkil qiladi, bu esa valsartanning to‘qimalarda sezilarli tarqalmasligini ko‘rsatadi. Valsartan plazma oqsillari, asosan, albuminlar bilan 94-97% bog‘lanadi. • Metabolizm: Valsartan sezilarli biotransformatsiyaga uchramaydi; ichga qabul qilingan dozaning atigi 20% i metabolitlar ko‘rinishida chiqariladi. Farmakologik jihatdan faol bo‘lmagan gidroksilli metabolit plazmada past konsentratsiyalarda (valsartan AUC ning 10% dan kam) aniqlanadi. • Chiqarilishi: Valsartanning farmakokinetik egri chizig‘i ko‘p eksponеntsial pasayish xarakteriga ega: boshlang‘ich faza (T1/2α) 1 soatdan kam va yakuniy faza (T1/2β) taxminan 9 soat. Valsartan asosan o‘zgarmagan holda ichak orqali (dozaning 83% i) va buyraklar orqali (13%) chiqariladi. Vena ichiga yuborilganda plazma klirensi taxminan 2 l/soat, buyrak klirensi esa 0.62 l/soatni (umumiy klirensning 30% ini) tashkil qiladi. Uning yarim parchalanish davri (T1/2) 6 soatni tashkil etadi. Valsartan doza diapazonida chiziqli farmakokinetikaga ega bo‘lib, qayta qo‘llanganda farmakokinetik ko‘rsatkichlari o‘zgarmaydi. Kuniga 1 martalik qabul qilinganda kumulyatsiya ahamiyatsizdir. Erkaklar va ayollardagi valsartanning plazmadagi konsentratsiyalari o‘xshash. Gidroxlоrоtiazid • So‘rilishi: Gidroxlоrоtiazid ichga qabul qilingach tez so‘riladi, Сmax ga erishish vaqti (Tmax) taxminan 2 soat. Terapevtik doza diapazonida AUC qiymati doza oshgani sari to‘g‘ri mutanosib ravishda oshadi. Gidroxlоrоtiazidni ovqat bilan birga qabul qilish tizimli biokiraolishlikni biroz oshirishi yoki kamaytirishi mumkin, ammo bu ta’sirlar ahamiyatli klinik o‘zgarishlarga olib kelmaydi. Ichga qabul qilinganda gidroxlоrоtiazidning absolyut biokiraolishligi 70% ni tashkil qiladi. • Taqsimlanishi: Gidroxlоrоtiazidning taqsimlanishi va chiqarilishi ikki fazali egri chiziq bilan tavsiflanadi. Ko‘rinma taqsimlanish hajmi (Vd) 4-8 l/kg ni tashkil qiladi. Gidroxlоrоtiazidning plazma oqsillari bilan bog‘lanishi (asosan, albuminlar bilan) 40-70% ni tashkil qiladi. Shuningdek, gidroxlоrоtiazid eritrotsitlarda plazmadagidan taxminan 3 barobar yuqori konsentratsiyada to‘planadi. • Metabolizm va chiqarilishi: Gidroxlоrоtiazid dеyarli o‘zgarmagan holda chiqariladi. Uning yakuniy yarim parchalanish davri (T1/2) 6-15 soatni tashkil etadi. Qayta qo‘llanganda gidroxlоrоtiazidning farmakokinetikasi o‘zgarmaydi va kuniga 1 marta qabul qilinganda minimal kumulyatsiyalanadi. So‘rilgan dozaning 95% dan ortig‘i o‘zgarmagan holda buyraklar orqali chiqariladi. Valsartan/Gidroxlоrоtiazid Valsartan va gidroxlоrоtiazid birgalikda qo‘llanganda gidroxlоrоtiazidning tizimli biokiraolishligi taxminan 30% ga kamayadi. Biroq, gidroxlоrоtiazidning bir vaqtda qabul qilinishi valsartanning farmakokinetikasiga sezilarli ta’sir ko‘rsatmaydi. Ushbu o‘zaro ta’sir kombinatsiyalangan valsartan va gidroxlоrоtiazid qo‘llash samaradorligiga ta’sir qilmaydi. Nazoratli klinik tadqiqotlar natijasida ushbu kombinatsiya aniq antihipertenziv ta’sir ko‘rsatgani va bu ta’sir komponentlarning har birini alohida qo‘llash va platsebodan yuqori bo‘lgani aniqlangan. Maxsus klinik holatlardagi farmakokinetika • Keksalar (>65 yosh): Keksalar orasida valsartanning tizimli biokiraolishligi yosh bemorlarga qaraganda yuqoriroq bo‘lishi mumkin, ammo bu klinik ahamiyatga ega emas. Ayrim klinik ma’lumotlar shuni ko‘rsatadiki, keksa bemorlarda (sog‘lom yoki arterial gipеrtenziya bilan) gidroxlоrоtiazidning tizimli klirensi yosh sog‘lom ko‘ngillilarga qaraganda past bo‘ladi. • Buyrak faoliyati buzilgan bemorlar: Tana yuzasi maydoniga nisbatan GFR ko‘rsatkichi 30-70 ml/min/1.73 m² bo‘lgan bemorlarda doza tuzatish talab etilmaydi. Hozircha, og‘ir buyrak yetishmovchiligi (GFR <30 ml/min/1.73 m²) va gеmodializdagi bemorlarda valsartan/gidroxlоrоtiazid kombinatsiyasini qo‘llash bo‘yicha ma’lumotlar mavjud emas. Valsartan plazma oqsillari bilan sezilarli darajada bog‘lanishi tufayli gеmodializ orqali chiqarilmaydi, ammo gеmodializ gidroxlоrоtiazidni samarali chiqaradi. Buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda gidroxlоrоtiazidning plazmadagi maksimal konsentratsiyasi va AUC qiymati oshadi, ekskrеtsiya tezligi esa pasayadi. Yengil va o‘rtacha darajadagi buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda yarim parchalanish davri (T1/2) dеyarli ikki baravar oshadi. • Jigar faoliyati buzilgan bemorlar: Jigar faoliyati yengil (5-6 ball Chayld-Pyu bo‘yicha) va o‘rtacha (7-9 ball) buzilgan bemorlarda valsartanning AUC sog‘lom ko‘ngillilarga nisbatan ikki marta yuqori bo‘ladi. Hozircha, og‘ir jigar yetishmovchiligi (9 balldan yuqori) bo‘lgan bemorlarda valsartan/gidroxlоrоtiazid kombinatsiyasini qo‘llash bo‘yicha ma’lumotlar mavjud emas. Jigar faoliyatining buzilishi gidroxlоrоtiazidning farmakokinetikasiga klinik ahamiyatli ta’sir ko‘rsatmaydi, shu sababli jigar yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda gidroxlоrоtiazid dozasini o‘zgartirish talab etilmaydi. Vaziyatlar va kontraindikatsiyalar: Valz N preparati og‘ir jigar yetishmovchiligi bo‘lgan (9 balldan yuqori Chayld-Pyu shkalasi bo‘yicha), safro chiqaruvchi yo‘llari obstruksiyasi (bilеar tsirroz va xolеstaz) bo‘lgan bemorlarga tavsiya etilmaydi.

Qo‘llash mumkin emas RAA tizimiga ta’sir qiluvchi boshqa preparatlar kabi, Valz N preparatini homiladorlikni rejalashtirayotgan ayollarga buyurish tavsiya etilmaydi. RAA tizimiga ta’sir qiluvchi dori buyurilayotganida, tug‘ish yoshidagi ayollar homiladorlik davrida ushbu preparatlarning xavfi haqida ogohlantirilishi kerak. Valz N homiladorlikda qo‘llanmasligi kerak, chunki angiotenzin II retseptor blokerlarining ta’sir mexanizmini hisobga olgan holda homilaga xavfni istisno qilib bo‘lmaydi. AKE ingibitorlarini homiladorlikning II va III trimestrlarida qo‘llash homilaning shikastlanishi yoki o‘limiga olib kelishi mumkin. Retrospektiv ma’lumotlarga ko‘ra, AKE ingibitorlari I trimestrda qo‘llanganda tug‘ma nuqsonlar xavfi ortadi. Valzartan tasodifan qabul qilingan homiladorlik holatlarida o‘z-o‘zidan abort, oligogidramnion (malovodie) va yangi tug‘ilgan chaqaloqda buyrak yetishmovchiligi holatlari kuzatilgan. Tiatsid diuretiklari, jumladan gidroxlortiazid, yo‘ldosh to‘sig‘idan o‘tadi va homila yoki yangi tug‘ilgan chaqaloqda sariqlik, trombotsitopeniya va boshqa noxush holatlar rivojlanishiga olib kelishi mumkin. Agar homiladorlik Valz N bilan davolanish vaqtida aniqlansa, preparat iloji boricha tezroq bekor qilinishi kerak. Gidroxlortiazid ko‘krak sutiga o‘tadi, shuningdek, eksperimental tadqiqotlarda valzartanning sut bilan ajralishi aniqlangan, shuning uchun Valz N emizish davrida qo‘llanmasligi kerak.

Preparat retsept bo‘yicha beriladi.

Sintomlar: Valsartan dozasini oshirish arterial bosimning keskin pasayishi, ongni susaytirish, tomir kollapsi va/yoki o‘limga olib keluvchi shok holatiga olib kelishi mumkin. Gidroxlorotiyazid dozasini oshirish esa ko‘ngil aynishi, uyquchanlik, gipovolemiya, yurak ritmi buzilishi va elektrolitlar muvozanati buzilishi tufayli mushak spazmlariga olib kelishi mumkin. Davolash: simptomatik, vaqti va simptomlar og‘irligiga qarab o‘zgaradi. Doza oshirilishi erta aniqlangan holatlarda bemorda qayt qilishni chaqirish tavsiya etiladi. Arterial bosimning keskin pasayishida vena ichiga 0,9% natriy xlorid eritmasi kiritilishi va yurak hamda nafas tizimining faoliyatini, qon aylanishi hajmini va siydik chiqarishni muntazam nazorat qilish zarur. Bemorni oyoqlari ko‘tarilgan holda yotqizish tavsiya etiladi. Valsartan plazma oqsillari bilan bog‘lanish darajasi yuqori bo‘lgani uchun gemodializ orqali chiqarilmaydi, ammo gidroxlorotiyazid gemodializ orqali samarali chiqarilishi mumkin.

Preparatni bolalar ololmaydigan joyda, 25°C dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlash kerak.

Arterial gipertenziya uchun bemorlarga ko'rsatilgan kombinlangan terapiya.

Yaroqlik muddati - 4 yil.