Dori vositalarining o‘zaro ta'siri
In situ ichak o‘tkazuvchanligi modelida kalamushlarda valgansiklovirning valatsiklovir, didanozin, nelfinavir, siklosporin, omeprazol va mikofenolat mofetil bilan o‘zaro ta’siri aniqlanmadi. Valgansiklovir gansiklovirga aylanishi sababli, gansiklovirga xos bo‘lgan o‘zaro ta’sirlarni Valcyte qo‘llanishida ham kutish mumkin. Gansiklovirning plazma oqsillari bilan bog‘lanishi faqat 1-2% ni tashkil qiladi, shuning uchun oqsil bog‘lanishining almashinuvi bilan bog‘liq reaksiyalar kutilmaydi. Gansiklovir va imipenem/silastatinni bir vaqtning o‘zida olgan bemorlarda tutqanoq kuzatildi. Bu dori vositalarini birgalikda qo‘llashdan, faqat potentsial foyda mumkin bo‘lgan xavfdan yuqori bo‘lgan hollarda foydalanish kerak. Probenetsidning bir vaqtning o‘zida og‘zaki qabul qilinishi gansiklovirning buyrak klirensini taxminan 20% ga kamaytirishi va uning AUC ni statistik jihatdan ishonchli (40%) oshirishi mumkin. Bu o‘zaro ta’sir mexanizmi - buyrak naychalari ekskresiyasiga raqobat bilan izohlanadi. Probenetsid va Valcyte ni bir vaqtning o‘zida qabul qiladigan bemorlarni gansiklovirning toksikligi uchun kuzatish kerak. Og‘zaki gansiklovir bilan bir vaqtda buyurilganda ziduvidinning AUC oz miqdorda, ammo statistik jihatdan ishonchli ravishda (17%) oshishi mumkin; bundan tashqari, gansiklovir konsentratsiyasini pasaytirish tendensiyasi mavjud, lekin statistik jihatdan ishonchli emas. Zidovudin ham, gansiklovir ham neytropeniya va anemiyaga sabab bo‘lishi mumkinligi sababli, ba’zi bemorlar ushbu dorilarni to‘liq dozada bir vaqtning o‘zida qabul qila olmaydilar. Didanozin plazmadagi konsentratsiyalari gansiklovirni bir vaqtning o‘zida ham tomir ichiga, ham og‘zaki qo‘llashda barqaror ravishda oshishi aniqlandi. Gansiklovirni og‘zaki 3 g va 6 g/kun dozada qabul qilganda didanozinning AUC 84-124% ga, gansiklovirning tomir ichiga 5-10 mg/kg/kun dozada yuborilganda didanozinning AUC 38-67% ga oshgan. Ushbu oshishni buyrak naycha ekskresiyasiga raqobat bilan izohlash mumkin emas, chunki bu holatda didanozin chiqarilish foizi oshgan. Ushbu oshishning sababi biofoydalanishni oshishi yoki metabolizmning susayishi bo‘lishi mumkin. Gansiklovirning konsentratsiyasiga klinik ahamiyatga ega ta’sir kuzatilmadi. Biroq, gansiklovir mavjudligida didanozinning plazmadagi konsentratsiyalari oshganligi hisobga olinganda, didanozinning toksik ta’sir belgilari paydo bo‘lishi uchun bemorlarni diqqat bilan kuzatish kerak. Mikofenolat mofetilning bir marta og‘zaki qabul qilinishi va tavsiya etilgan doza bilan tomir ichiga gansiklovirni kiritish bo‘yicha o‘tkazilgan tadqiqot natijalari va buyrak faoliyatining buzilishi gansiklovir va mikofenolat mofetilning farmakokinetikasiga ta’siri haqida ma’lum bo‘lganligi sababli, ushbu dorilarni bir vaqtning o‘zida buyurish, naycha sekresiyasi jarayonida raqobat qiluvchi preparatlar sifatida, gansiklovir va mikofenol kislotasining fenol glyukuronid konsentratsiyalarining oshishiga olib kelishi mumkin.
Mikofenol kislotasining farmakokinetikasida sezilarli o‘zgarishlar kutilmaydi, mikofenolat mofetil dozasini tuzatish talab etilmaydi. Buyrak faoliyati buzilgan va bir vaqtda gansiklovir va mikofenolat mofetil oladigan bemorlarda gansiklovir dozasini tuzatish bo‘yicha tavsiyalarga rioya qilish va ularni diqqat bilan kuzatish kerak. Zaltsitabin ichga qabul qilingan gansiklovirning AUC0-8 ni 13% ga oshiradi. Boshqa farmakokinetik parametrlarning statistik jihatdan ishonchli o‘zgarishlari aniqlanmaydi. Gansiklovirni bir vaqtda ichga qabul qilishda zaltsitabin farmakokinetikasida klinik ahamiyatga ega o‘zgarishlar kuzatilmadi, garchi eliminatsiya tezligi konstanti bir oz oshgani qayd etilgan bo‘lsa-da. Stavudin va og‘zaki qabul qilingan gansiklovir bir vaqtning o‘zida qabul qilinganida statistik jihatdan ishonchli farmakokinetik o‘zaro ta’sirlar aniqlanmadi. Trimetoprim og‘zaki qabul qilingan gansiklovirning buyrak klirensini statistik jihatdan ishonchli ravishda 16,3% ga kamaytiradi, bu esa statistik jihatdan ishonchli terminal eliminatsiya tezligining kamayishi va mos ravishda T1/2 ni 15% ga oshishi bilan kuzatiladi. Biroq, ushbu o‘zgarishlarning klinik ahamiyatga ega bo‘lishi ehtimoldan yiroq, chunki AUC0-8 va Cmax bu holatda o‘zgarmaydi. Trimetoprimning farmakokinetik parametrlaridagi yagona statistik jihatdan ishonchli o‘zgarish bu gansiklovir bilan bir vaqtda qabul qilinganda Cmin ning oshishi edi. Biroq, bu klinik ahamiyatga ega bo‘lmasligi mumkin, shuning uchun doza tuzatish talab etilmaydi. Keyingi doza qabul qilinishidan oldin siklosporin konsentratsiyalarini solishtirganda gansiklovir siklosporin farmakokinetikasini o‘zgartirishi haqida ma’lumot olinmadi. Biroq, gansiklovir qabul qilinishni boshlaganidan keyin zardobdagi maksimal kreatinin darajasining biroz oshishi kuzatildi. Gansiklovirni miyelosupressiv ta’sir ko‘rsatadigan yoki buyrak faoliyatini buzadigan boshqa dorilar (masalan, dapsone, pentamidin, flusitozin, vinkristin, vinkblastin, adriamitsin, amfoteritsin V, nukleozid analoglari va gidroksimochevina) bilan bir vaqtda qo‘llash ularning toksik ta’sirini kuchaytirishi mumkin. Shuning uchun ushbu dorilar gansiklovir bilan faqat potentsial foyda mumkin bo‘lgan xavfdan yuqori bo‘lgan holatlarda birga qo‘llanilishi kerak.