Венофундин

-

Венофундин

GEK ga yuqori sezuvchanlik; kuyishlar, sepsis, ichki bosh miya bosimi, arterial gipertenziya, davom etayotgan ichki bosh miya yoki miya ichidagi qon ketish, surunkali yurak yetishmovchiligi, buyrak yetishmovchiligi yoki buyrak faoliyatini o‘rnini bosuvchi terapiya, og‘ir jigar yetishmovchiligi, o‘pka shishi, organ ko‘chirib o‘tkazishdan keyingi holat, gipergidratatsiya, gipervolumiya, suvsizlanish, og‘ir koagulyopatiya, og‘ir gipernatriemiya yoki og‘ir giperxloremiya, gipokaliemiya, gemodializ; 18 yoshgacha bo‘lgan bolalar va o‘smirlar yoshi; homiladorlikning birinchi trimestri. Yurakni ochiq operatsiya qilishda sun’iy qon aylanish sharoitida qo‘llash mumkin emas. Reanimatsiya va intensiv terapiya bo‘limida yotuvchi bemorlarda qo‘llash mumkin emas. Ehtiyotkorlik bilan: kompensatsiyalangan surunkali yurak yetishmovchiligi, surunkali jigar kasalliklari, qon ivishining buzilishlari, Villebrand kasalligi, gemorragik diatez, gipofibrinogenemiya, jarrohlik aralashuvi yoki travma mavjudligi, keksa yosh, homiladorlikning II-III trimestrlari; emizish davri.

18 yoshgacha bo‘lgan bolalar va o‘smirlarda qo‘llash mumkin emas.

Gipervolemiya tufayli yurak-qon tomir tizimi va buyraklarda asoratlarni oldini olish uchun yurak va/yoki buyrak yetishmovchiligi ehtimoli yuqori bo‘lgan keksa bemorlarga ehtiyotkorlik bilan doza tanlash va davolash davomida doimiy nazorat talab etiladi. GЭK eritmalarini qo‘llashda, qon ivishining buzilishi va jigar funksiyasining buzilishi bo‘lgan bemorlarda alohida ehtiyotkorlik talab qilinadi. GЭK yordamida gipovolemiyani davolash maqsadga muvofiqligini sinchiklab baholash va kerakli ta’sirga erishish hamda GЭK dozasini aniqlash uchun gemodinamik parametrlarni monitoring qilish kerak. Preparatning haddan tashqari dozasi yoki yuqori infuziya tezligi bilan bog‘liq hajmli ortiqcha yuklanishdan saqlanish kerak. Dozani, ayniqsa, o‘pka va yurak-qon tomir tizimi kasalliklari bo‘lgan bemorlarda ehtiyotkorlik bilan tanlash kerak. Gipovolemiya bo'lgan bemorlarga pentakraxmalni yuqori dozada buyurishdan saqlanish kerak, chunki bu sezilarli gemodilutsiyaga olib kelishi mumkin. Pentakraxmalni takroran qo'llashda qon ivish parametrlarini sinchkovlik bilan nazorat qilish kerak. Yuqori sezuvchanlik reaksiyalari rivojlangan taqdirda, pentakraxmalni kiritishni darhol to‘xtatish va zarur tezkor choralarni ko‘rish lozim. Bemorlar doimiy tibbiy kuzatuv ostida bo‘lishi kerak, qo‘shimcha terapevtik choralari bemorlarning holatiga qarab qabul qilinadi. Pentakraxmalni qo'llashda qon hajmi, elektrolitlar konsentratsiyasi, leykotsitlar, trombotsitlar, gemoglobin va qon ivish ko'rsatkichlarini monitoring qilish kerak. Koagulyopatiya belgilari paydo bo'lganda preparatni qo'llashni to'xtatish kerak. Sun'iy qon aylanishi bilan bog'liq bo'lgan ochiq yurak operatsiyalarida qon ketish xavfi oshadi, shuning uchun GЭK qo'llash mumkin emas. GЭK qo'llashdan oldin va qo'llash paytida buyrak funksiyasini tekshirish, qon zardobidagi kreatinin darajasini, suv-elektrolit muvozanatini va siydik tutish ko'rsatkichlarini doimiy nazorat qilish kerak. Buyrak shikastlanishining birinchi belgilarida pentakraxmal qo'llashni to'xtatish kerak. Buyrak funksiyasini monitoring qilish pentakraxmal qo'llanilganidan keyin 90 kun davomida amalga oshirilishi kerak (uzoq muddatli buyrak shikastlanishi xavfi). GЭK eritmasi bilan davolash fonida buyrak funktsiyasining buzilishi boshlang'ich jigar yetishmovchiligini (portal gipertenziya bilan) kuchaytirishi va o‘t yo‘llarining mexanik obstruksiyasiga olib kelishi mumkin. Davolash davomida tanaga yetarli miqdorda suyuqlik (kuniga kamida 2-3 litr) kiritilishini ta’minlash kerak. Qon guruhi aniqlanmagan bemorlarni davolashda GЭKning katta hajmlarda kiritilishi agglutinatsiya reaksiyasi natijalarini talqin qilishni qiyinlashtirishi mumkinligini yodda tutish kerak. Pentakraxmal doping-nazorat o'tkazilganda ijobiy natija berishi mumkin.

Aminoglikozidlar bilan bir vaqtda qo'llanganda nefrotoksiklik xavfi ortadi, shuning uchun pentakraxmal va aminoglikozidlarni uzoq muddat birga qo'llashdan saqlanish tavsiya etiladi. Antikoagulyantlar bilan bir vaqtda qo'llanganda qon ketish vaqti uzayishi mumkin. Pentakraxmal boshqa dori vositalarining eritmalari bilan mos kelmaydi.

Plazma almashtiruvchi vosita – gidroksietillangan kraxmal (GEK). GEK yuqori molekulyar birikma bo‘lib, kraxmalning tabiiy polisaxaridi bo‘lgan amilopektinni gidroksietillash orqali olinadigan polimerlangan glyukoza qoldiqlaridan iborat. Amilopektin qonda tez gidrolizlanadi, uning qon oqimidagi mavjudligi taxminan 20 daqiqa davom etadi. Amilopektinning barqarorligini oshirish va ta’sir davomiyligini uzaytirish uchun u gidroksietillanadi. Bu jarayonning chuqurligi o‘rinbosar darajasi bilan belgilanadi. GEK preparatlarining hajm o‘rnini bosuvchi ta’sirining intensivligi va davomiyligi GEKning molekulyar massasi va o‘rinbosar darajasi bilan aniqlanadi. O‘rinbosar darajasi qanchalik yuqori bo‘lsa, GEK qon aylanish tizimida shunchalik uzoq saqlanadi. C2/C6 nisbatining 8 dan yuqori bo‘lgan GEK organizmda 8 dan past nisbatdagiga nisbatan ancha sekin metabolizmga uchraydi. Pentakraxmalning molekulyar massasi taxminan 200 000 dalton bo‘lib, o‘rinbosar darajasi taxminan 0,5; C2/C6 nisbatini belgilovchi o‘rinbosarlik xususiyatlari 6 ga teng. Bu qonni reologik xususiyatlarini yaxshilaydi, gematokrit ko‘rsatkichlarini kamaytiradi, plazmaning qovushqoqligini pasaytiradi, eritrotsitlar agregatsiyasini kamaytiradi va buzilgan mikrotsirkulyatsiyani tiklashga yordam beradi. RES hujayralarida depolanadi, bu klinik ahamiyatga ega emas.

Tomir ichiga infuziya qilinganidan keyin pentakraxmal intensiv metabolizmga uchraydi, zardob amilazasi ta’sirida past molekulyar fragmentlarga parchalanadi. Molekulyar massasi 50 000 daltondan kam bo‘lgan metabolizm mahsulotlari tezda buyraklar orqali chiqariladi. Dozaning taxminan 70% siydik bilan 24 soat ichida, 80% esa bir hafta ichida chiqariladi.

Gipovolemiya va operatsiya, jarohatlar, yuqumli kasalliklar va kuyishlar bilan bog‘liq shokda plazmani almashtiruvchi vosita sifatida; mikrotsirkulyatsiya buzilishlari; terapevtik gemodilyutsiya.

Homiladorlikning birinchi trimestrida qo‘llash mumkin emas. Ikkinchi-uchinchi trimestrlarda faqat hayotiy ko‘rsatmalarga ko‘ra, onaga kutilayotgan foyda homila uchun mumkin bo‘lgan xavfdan yuqori bo‘lsa, qo‘llash mumkin. Homiladorlik davrida pentakraxmal qo‘llanganda anafilaktik reaksiyalar va homila miyasi shikastlanish xavfi mavjudligini hisobga olish kerak. Laktatsiya davrida qo‘llash zarur bo‘lsa, emizishni to‘xtatish masalasi ko‘rib chiqilishi kerak.

O‘ta og‘ir jigar yetishmovchiligida qo‘llash mumkin emas. Surunkali jigar kasalliklari bo‘lgan bemorlarga ehtiyotkorlik bilan qo‘llash tavsiya etiladi.

Buyrak yetishmovchiligi yoki buyrak o‘rnini bosuvchi davolash vaqtida qo‘llash mumkin emas.

65 yoshdan oshgan keksa bemorlarda ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak. Yurak-qon tomir va buyrak tizimida gipervolimiyaga sabab bo‘ladigan asoratlarning oldini olish uchun keksa bemorlar uchun dozani sinchkovlik bilan tanlash va davolash davomida nazorat qilish lozim.