Immun tizimi tomonidan: kam hollarda - teri allergik reaktsiyalari.
Ovqat hazm qilish tizimi tomonidan: juda kam hollarda - qabziyat, diareya, qorin og'rig'i, ko'ngil aynishi, qusish kuzatilishi mumkin.
Temir o'z ichiga olgan preparatlarni qabul qilish oqibatida najasning qoramtir (qora) rangga bo'yalishi mumkin, bu klinik ahamiyatga ega emas.
Foydalanishga qarshi ko‘rsatmalar
Temir o‘zlashtirishning buzilishi (sideroahrestik anemiya, qo‘rg‘oshin anemiyasi, talassemiya); organizmda temir miqdorining oshishi (gemoxromatoz, gemolitik anemiya); temir tanqisligi bilan bog‘liq bo‘lmagan anemiya. Ehtiyotkorlik bilan: temir tuzlari saqlovchi oziq-ovqatlar va qo‘shimchalar bilan bir vaqtda qo‘llash (ortiqcha doza xavfi); me’da-ichak shilliq qavatining yallig‘lanishi va yaralari bo‘lgan bemorlarda temir preparatlari bilan davolash fonida kasalliklarning kuchayishi xavfi hisobga olinishi kerak.
Bolalarda foydalanish
Ko‘rsatmalar bo‘yicha bolalarda qo‘llaniladi.
Maxsus ko‘rsatma
Preparat qo'llanishi natijasida tishlar barqaror qorayishi mumkin. Jigar yoki buyrak yetishmovchiligi temir yig'ilishi xavfini oshiradi. Preparat ichakning yarali va yallig‘lanishli kasalliklarini kuchaytirishi mumkin.
Dori vositalarining o‘zaro ta'siri
Maxsus antidot — deferoksamin (desferal). Temir tuzlari bir vaqtda qo'llanganda tetratsiklinlar, giraza ingibitorlari (masalan, siprofloksasin, levofloksasin, norfloksasin, ofloksasin), penisillamin, levodopa, karbidopa va metildopa kabi preparatlarning so'rilishini kamaytiradi. Natriy levotiroksin bilan o'rnini bosuvchi terapiya olgan bemorlarda temir tuzlari uning so'rilishini kamaytiradi. Temir preparatlari yuqori dozada qo'llanganda sink preparatlarining buyrak so'rilishini kamaytiradi (so'nggilarini temir preparatlari qabul qilingandan 2 soat o'tgach qabul qilish tavsiya etiladi). Temirning so'rilishi kolestiramin, alyuminiy, magniy, kalsiy, vismut saqlovchi antatsidlar va kalsiy va magniy qo'shimchalari bilan bir vaqtda qabul qilinganda kamayadi. Temir tuzlarini va NSVVP ni bir vaqtda qo'llash temirning me'da-ichak traktining shilliq qavatiga zararli ta'sirini kuchaytirishi mumkin. Bolalarda temirni bir vaqtda qo'llash E vitaminining samaradorligini kamaytiradi. Yuqoridagi barcha vositalarni Aktiferrin qabul qilingandan 3-4 soat oldin yoki keyin qabul qilish tavsiya etiladi. Agar dori vositalarini bir vaqtda buyurish zarur bo'lsa, tizimli klinik-laborator nazorat o'tkazilishi kerak. Choy, qahva, temir xelatlovchi moddalarni (masalan, fosfatlar, fitatlar, oksalatlar) o'z ichiga olgan o'simlik oziq-ovqat, sut, tuxum temirning so'rilishini kamaytiradi. Askorbin kislotasi va limon kislotasi temirning so'rilishini oshiradi. Etanol temirning so'rilishini va toksik asoratlar xavfini oshiradi.
Farmakologik ta'siri
Temir preparati. Temir organizm uchun eng muhim mikroelement hisoblanadi. Sitoxromoksidaza, katalaza va peroksidaza koenzimi sifatida, shuningdek, gemoglobin, mioglobin va sitoxromlar tarkibiy qismi sifatida u ko‘plab metabolik jarayonlarda ishtirok etadi va eritropoezni rag‘batlantiradi. Preparat tarkibidagi α-aminokislota serin temirning samaraliroq so‘rilishiga va uning tizimli qon aylanishiga kirishiga yordam beradi, bu esa organizmdagi temir miqdorini tezda tiklaydi. Bu preparatning yaxshi o‘zlashtirilishini ta’minlaydi va kerakli temir dozasini kamaytirishga imkon beradi. Kattalar uchun temirga bo‘lgan sutkalik ehtiyoj 1-2 mg, homilador ayollarda 2-5 mg, 7 yoshgacha bo‘lgan bolalarda esa 0,5-1,5 mgni tashkil qiladi. O‘rtacha 10% temir so‘riladi, shuning uchun temir ehtiyojini qoplash uchun ichga qabul qilinganda doza sutkalik ehtiyojdan 10 barobar yuqori bo‘lishi kerak.
Farmakokinetika
So‘rilish: Og‘iz orqali qabul qilinganda ikki valentli temirning taxminan 10-15% o‘n ikki barmoq va ingichka ichakdan so‘riladi. Temirning passiv diffuziya mexanizmi orqali ham so‘rilishi mumkin. Temir tanqisligi va ortgan eritropoez sharoitida so‘rilish sezilarli darajada oshadi. Gemoglobin miqdori past va temir zaxirasi kamaygan bemorlarda so‘rilish 50-60% ga yetishi, va bu ko‘rsatkich normal holatga qaytganda kamayishi mumkin. Temirning maksimal kontsentratsiyasi (Cmax) qabul qilingandan so‘ng 2-4 soat ichida kuzatiladi.
Ta’sir: Qonda temir transferin bilan bog‘lanib, uch valentli shaklda gemopoez joylariga va maxsus zaxiralarga yetkaziladi. Apoferritin bilan bog‘langandan so‘ng temir jigar, taloq va suyak iligida ferritin shaklida to‘planadi. Temir platsentar to‘siqdan o‘tadi, oz miqdorda esa ko‘krak sutiga chiqariladi.
Preparatning faol moddalariga ko‘rsatmalar
Temir tanqisligini davolash.
Dozalash tartibi
Qo‘llash usuli va aniq preparatning dozalash tartibi uning chiqarilish shakli va boshqa omillarga bog‘liq. Optimal dozalash tartibini shifokor belgilaydi. Foydalanilayotgan dori shaklini aniq preparatning ko‘rsatmalariga va dozalash rejimiga qat‘iy rioya qilish kerak.
Homilalik davrida foydalanish
Homiladorlik va emizish davrida qo‘llash mumkin, agar onaga davolashning kutilayotgan foydasi homila yoki go‘dak uchun mumkin bo‘lgan xavfdan ustun bo‘lsa.
Jigar disfunktsiyasi uchun foydalanish
Jigar yetishmovchiligi temirning kumulyatsiya xavfini oshiradi.
Buyrak etishmovchiligi uchun foydalanish
Buyrak yetishmovchiligi temirning kumulyatsiyasi xavfini oshiradi.
Sotish shartlari
Dozani oshirib yuborish
Saqlash shartlari
Preparat ko‘rsatmalar
Keksa bemorlarda foydalanish
Maxsus cheklovlar mavjud emas.
Preparat amal qilish muddati
Mahsulot saqlash shartlari
Mahsulot amal qilish muddati
Yangilandi: 2025-03-04
×
18+
DIQQAT!
O‘zbekiston Respublikasining “Bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilish
to‘g‘risida” 08.09.2017 yildagi qonuniga muvofiq:
bolalarni ularning hayotiga va (yoki) sog‘lig‘iga xavf soladigan xatti-harakatlarni sodir etishga, shu
jumladan o‘z sog‘lig‘iga zarar yetkazishga, o‘z joniga qasd qilishga va shunday harakatlarni targ‘ib
qilishga undaydigan;
bolalarda alkogolli va tamaki mahsulotlarini, giyohvandlik vositalarini, psixotrop moddalarni yoki aql-iroda
faoliyatiga ta’sir etuvchi boshqa moddalarni iste’mol qilish, qimor o‘yinlarida, ommaviy tartibsizliklarda
ishtirok etish, fohishalik, darbadarlik, tilanchilik yoki g‘ayriijtimoiy xatti-harakatning boshqa shakllari
bilan shug‘ullanish istagini paydo qiladigan;
odamlarga yoki hayvonlarga nisbatan zo‘ravonlik va shafqatsizlik qilish mumkinligini asoslaydigan yoki
oqlaydigan yoxud zo‘ravonlik xatti-harakatlarini amalga oshirishga undaydigan;
oilaviy qadriyatlarni inkor etadigan, axloqsizlikni targ‘ib qiladigan, shuningdek ota-onasiga va oilaning
boshqa a’zolariga nisbatan hurmatsiz munosabatni shakllantiradigan;
g‘ayriqonuniy xulq-atvorni oqlaydigan va huquqbuzarlik sodir etishga olib keladigan;
jamiyatda buzg‘unchilik g‘oyalarini targ‘ib etishga chaqiradigan;
uyatli so‘zlarni o‘z ichiga olgan;
pornografiya xususiyatiga ega bo‘lgan axborotni o‘z ichiga olgan;
g‘ayriqonuniy harakatlar natijasida jabrlangan bolalar to‘g‘risidagi, shu jumladan bunday bolaning
familiyasi, ismi, otasining ismi, uning ota-onasi va boshqa qonuniy vakillarining foto- va videotasvirlari,
bunday bolaning tug‘ilgan sanasi, uning ovozi yozilgan audiotasma, yashash joyi yoki vaqtincha turgan joyi,
o‘qish yoki ish joyi to‘g‘risidagi, bunday bolaning shaxsini bevosita yoxud bilvosita aniqlashga imkon
beradigan boshqa axborotni o‘z ichiga olgan axborot mahsuloti bolalar o‘rtasida tarqatilishi taqiqlangan
axborot mahsulotlari jumlasiga kiradi.
Shunga ko‘ra, davo.uz saytida e’lon qilinayotgan ayrim axborot (xabar, ma’lumot, maqola)lar bolalar uchun
taqiqlangan axborot mahsuloti hisoblanadi va 18 yoshga to‘lmagan shaxslar undan foydalanishi taqiqlanadi.