CYP3A4 izofermenti yordamida metabolizmga uchraydigan dori vositalari
Ritonavir CYP3A izofermentining kuchli ingibitori hisoblanadi. Ombitasvir/paritaprevir/ritonavir va dasabuvir preparatini asosan CYP3A izofermenti yordamida metabolizmga uchraydigan dorilar bilan bir vaqtda qabul qilish, ushbu dorilarning plazmadagi konsentratsiyasini oshirishga olib kelishi mumkin. CYP3A izofermentining faoliyatiga bog‘liq ravishda klirensi amalga oshadigan va plazmada konsentratsiyasi oshishi mumkin bo‘lgan dorilarni bir vaqtda qo‘llash, jiddiy nojo‘ya ta’sirlar xavfi sababli, mumkin emas (qarang: "Qarshi ko‘rsatmalar" bo‘limi).
Dori vositalari o‘rtasidagi o‘zaro ta’sir tadqiqotlarida baholangan va dozasini to‘g‘irlash va/yoki klinik ko‘rsatkichlarni monitoring qilish talab qilinishi mumkin bo‘lgan CYP3A izofermenti substratlariga siklosporin, sirolimus, takrolimus, amlodipin, rilpivirin va alprazolam kiradi (qarang: 5-jadval). Dozani to‘g‘irlash va/yoki klinik kuzatuv talab qilinishi mumkin bo‘lgan boshqa CYP3A4 substratlariga kalsiy kanali blokerlari (masalan, nifedipin) va trazodon kiradi. Garchi buprenorfin va zolpidem ham CYP3A izofermenti orqali metabolizmga uchrasa ham, ularni ombitasvir/paritaprevir/ritonavir va dasabuvir bilan bir vaqtda qabul qilish dozasini o‘zgartirishni talab qilmaydi (qarang: 5-jadval).
OATP va OCT1 transport oqsillari orqali tashiladigan dori vositalari
Paritaprevir jigar transport oqsillari OATP1B1 va OATP1B3 ning, paritaprevir va ritonavir esa OATP2B1 ning ingibitori hisoblanadi. Ritonavir OCT1 ni in vitro ingibitoridir, ammo bu faktning klinik ahamiyati noma’lum. Ombitasvir/paritaprevir/ritonavir va dasabuvirni OATP1B1, OATP1B3, OATP2B1 yoki OCT1 substratlari bo‘lgan dori vositalari bilan birga qabul qilish, ushbu transport oqsillari substratlarining plazmadagi konsentratsiyasini oshirishi va dori vositalarining dozasini to‘g‘irlash yoki klinik kuzatuv talab qilish ehtiyojini keltirib chiqarishi mumkin. Bunday dori vositalariga ayrim statinlar (qarang: 5-jadval), feksofenadin, repaglinid va angiotenzin II retseptorlari antagonistlari (masalan, valsartan) kiradi. OATP1B1/3 substratlari bo‘lgan pravaxtatin va rozuvastatin dori vositalari o‘rtasidagi o‘zaro ta’sir tadqiqotlarida baholangan (qarang: 5-jadval).
BCRP transport oqsillari orqali tashiladigan dori vositalari
Paritaprevir, ritonavir va dasabuvir sut bezi saratoniga qarshi rezistentlik oqsili (BCRP) ingibitorlari hisoblanadi. Ombitasvir/paritaprevir/ritonavir va dasabuvirni BCRP substratlari bo‘lgan dori vositalari bilan bir vaqtda qabul qilish, ushbu transport oqsillari substratlarining plazmadagi konsentratsiyasini oshirishi va dori dozasini o‘zgartirish yoki klinik kuzatuvni talab qilishi mumkin.
Bunday dori vositalariga sulfasalazin, imatinib va ayrim statinlar kiradi (qarang: 5-jadval). BCRP substratlari orasida bo‘lgan rozuvastatin dori vositalari o‘rtasidagi o‘zaro ta’sir tadqiqotlarida baholangan (qarang: 5-jadval).
Ichakda P-gp orqali tashiladigan dori vositalari
Paritaprevir, ritonavir va dasabuvir in vitro sharoitida P-glikoprotein ingibitorlari hisoblanadi, biroq ombitasvir/paritaprevir/ritonavir va dasabuvir preparatlarini digoksin bilan birga qabul qilinganda, P-glikoprotein substrati hisoblangan digoksin ekspozitsiyasida sezilarli o‘zgarishlar kuzatilmagan.
Glukuronidlanish yo‘li bilan (UGT1A1) metabolizmga uchraydigan dori vositalari
Ombitasvir, paritaprevir va dasabuvir UGT1A1 fermentining ingibitorlari hisoblanadi. Ombitasvir/paritaprevir/ritonavir va dasabuvirni asosan UGT1A1 fermenti yordamida metabolizmga uchraydigan dori vositalari bilan birga qabul qilish, ularning plazmadagi konsentratsiyasini oshirishi mumkin. Tor terapevtik indeksga ega dori vositalarida (masalan, levotiroksin) klinik ko‘rsatkichlarni muntazam kuzatib borish tavsiya etiladi. Raltegravir va buprenorfin bo‘yicha dori vositalari o‘rtasidagi o‘zaro ta’sir tadqiqotlarida berilgan maxsus ko‘rsatmalar ham 5-jadvalda keltirilgan.
CYP2C19 izofermenti yordamida metabolizmga uchraydigan dori vositalari
Viekira Pak preparatini CYP2C19 orqali metabolizmga uchraydigan dori vositalari (masalan, lansoprazol, ezomeprazol, s-mefenitoin) bilan birga qabul qilish, ularning ekspozitsiyasini kamaytirishi mumkin, bu esa dozani to‘g‘irlash va klinik kuzatuvni talab qilishi mumkin. CYP2C19 substratlari orasida omeprazol va essitalopram bor, ular dori vositalari o‘rtasidagi o‘zaro ta’sir tadqiqotlarida baholangan (qarang: 5-jadval).
CYP2C9 izofermenti yordamida metabolizmga uchraydigan dori vositalari
Viekira Pak preparatini qabul qilish CYP2C9 substrati bo‘lgan varfarin ekspozitsiyasiga ta’sir ko‘rsatmaydi. CYP2C9 izofermenti substratlari (NPSV, masalan, ibuprofen; diabetga qarshi preparatlar, masalan, glimepirid, glipizid) uchun ko‘p hollarda dozani to‘g‘irlash talab qilinmaydi.
CYP2D6 yoki CYP1A2 izofermentlari yordamida metabolizmga uchraydigan dori vositalari
Viekira Pak preparatini qabul qilish CYP2D6/CYP1A2 substrati bo‘lgan duloksetin ekspozitsiyasiga ta’sir ko‘rsatmagan. CYP1A2 substrati bo‘lgan siklobenzaprin ekspozitsiyasi kamaygan. CYP1A2 substratlari (masalan, ципрофлоксацин, siklobenzaprin, teofillin va kofein) uchun dozani to‘g‘irlash yoki klinik kuzatuv kerak bo‘lishi mumkin. CYP2D6 substratlari (masalan, dezipramin, metoprolol va dekstrometorfan) uchun ko‘p hollarda dozani to‘g‘irlash talab qilinmaydi.
Böyrak orqali transport oqsillari yordamida chiqariladigan dori vositalari
Ombitasvir, paritaprevir, dasabuvir va ritonavir organik anion tashuvchisi (OAT1) ni in vivo sharoitida ingibitsiya qilmaydi, bu tеnofovir (OAT1 substrati) bilan o‘zaro ta’sir kuzatilmagani bilan tasdiqlangan.
In vitro tadqiqotlari ombitasvir, paritaprevir, dasabuvir va ritonavirning klinik ahamiyatga ega konsentratsiyalarda organik kation tashuvchilari (OCT2), organik anion tashuvchilari (OAT3) yoki turli dori vositalari va toksinlarni chiqaruvchi oqsillarni (MATE1 va MATE2K) ingibitsiya qilmasligini ko‘rsatdi. Shu sababli, ombitasvir/paritaprevir/ritonavir va dasabuvir bu tashuvchilar orqali asosan buyrak orqali chiqariladigan dori vositalariga ta’sir ko‘rsatmasligi taxmin qilinadi.
CYP3A4 izofermentini ingibitsiya qiluvchi dori vositalari
Viekira Pak preparatini kuchli CYP3A izoferment ingibitorlari bilan bir vaqtda qabul qilish paritaprevirning plazmadagi konsentratsiyasini oshirishi mumkin (qarang: 5-jadval).
Ferment induktorlari
Viekira Pak preparatini CYP3A izofermentini induksiya qiluvchi dori vositalari bilan birga qabul qilish dasabuvir, paritaprevir, ombitasvir va ritonavirning plazmadagi konsentratsiyasini kutilgan darajada kamaytiradi va ularning terapevtik samaradorligini pasaytiradi. Bir vaqtda qo‘llanishi mumkin bo‘lmagan ferment induktorlari 5-jadvalda keltirilgan.
CYP3A4 va oqsil-tashuvchilarni ingibitsiya qiluvchi dori vositalari
Paritaprevir CYP3A4 orqali metabolizmga uchraydi va jigar oqsillari transporterlari (OATP1B1, P-gp va BCRP) substrati sifatida o‘t suyuqligi orqali chiqariladi. Viekira Pak preparatini CYP3A4 ning o‘rtacha ingibitori va bir nechta transport oqsillari (P-gp, BCRP va/yoki OATP1B1/OATP1B3) ingibitorlari bo‘lgan dori vositalari bilan birga qo‘llaganda ehtiyotkorlikka rioya qilish kerak. Bu dori vositalari paritaprevir ekspozitsiyasini klinik jihatdan sezilarli darajada oshirishi mumkin (masalan, ritonavir bilan atazanavir, eritromitsin, diltiazem yoki verapamil).
Transport oqsillarini ingibitsiya qiluvchi dori vositalari
P-gp, BCRP, OATP1B1 va/yoki OATP1B3 kuchli ingibitorlari paritaprevirning konsentratsiyasini oshirishi mumkin. Ushbu transport oqsillari ingibitsiya qilinganda, ombitasvir va dasabuvirning plazmadagi konsentratsiyasida klinik jihatdan sezilarli oshish kutilmaydi.
Vitamin K antagonistlarini qabul qilayotgan bemorlar
Agar Viekira Pak preparati vitamin K antagonisti bilan bir vaqtda qo‘llanilsa, xalqaro normalizatsiya koeffitsiyentini (MNO) sinchiklab kuzatish tavsiya etiladi. Bu Viekira Pak bilan davolanish davomida jigar funksiyasidagi o‘zgarishlar ehtimoli bilan bog‘liq.
Viekira Pak preparatini ayrim boshqa dorilar bilan birga qo‘llash bo‘yicha tavsiyalar 5-jadvalda keltirilgan. Agar bemor Viekira Pak qabul qilish davomida boshqa dori vositasini qabul qilsa yoki qabul qilishni boshlasa va o‘zaro ta’sir kutilsa, bir vaqtda qabul qilinayotgan dori vositasi dozasini o‘zgartirish yoki klinik ko‘rsatkichlarni tegishli monitoring qilishni ko‘rib chiqish kerak (5-jadval).
Agar Viekira Pak bilan davolanish fonida birga qo‘llanayotgan dori vositalarining dozasi o‘zgartirilgan bo‘lsa, Viekira Pak bilan davolash tugagach, ularning dozalarini qayta ko‘rib chiqish kerak.
Jadval 5 da Viekira Pak preparati bir vaqtda qo‘llanilgan dori vositalari konsentratsiyasiga ta’sirining minimal o‘rtacha kvadratik qiymatlari (90% ishonchli interval) keltirilgan. O‘q yo‘nalishi plazmadagi konsentratsiya (Cmax va AUC) o‘zgarishini ko‘rsatadi: paritaprevir, ombitasvir, dasabuvir va birga qo‘llanilgan dori vositalari uchun (↑ = oshish (20% dan ortiq), ↓= kamayish (20% dan ortiq), ↔ = o‘zgarish yo‘q yoki o‘zgarish 20% dan kam). Ushbu ro‘yxat to‘liq emas.
Jadval 5. Tadqiqotlar asosida aniqlangan dori vositalari o‘rtasidagi o‘zaro ta’sir
Birga qo‘llanilgan dori sinfi/dori nomi Konsentratsiyaga ta’sir Izohlar
Antiaritmik dori vositalari
Digoksin, bir martalik 0.5 mg doza ↔ digoksin ↔ ombitasvir ↔ paritaprevir ↔ dasabuvir Digoksin bir marta qabul qilinganda doza to‘g‘irlash talab qilinmaydi, ammo digoksinning qon zardobidagi konsentratsiyasini monitoring qilish tavsiya etiladi.
Amiodaron, Xinin, Dronedaron, Ranolazin, Dizopiramid Tadqiq qilinmagan, taxminan: ↑ amiodaron, ↑ xinin, ↑ dronedaron, ↑ ranolazin, ↑ dizopiramid Birga qo‘llash mumkin emas.
Antibiotiklar (sistemali yuborish)
Klaritromitsin, Telitromitsin Tadqiq qilinmagan, taxminan: ↑ klaritromitsin, ↑ telitromitsin, ↑ paritaprevir, ↑ dasabuvir Birga qo‘llash mumkin emas.
Eritromitsin Tadqiq qilinmagan, taxminan: ↑ eritromitsin, ↑ paritaprevir, ↑ dasabuvir Birga qo‘llash ehtiyotkorlikni talab qiladi, chunki birga qo‘llash eritromitsin va paritaprevir konsentratsiyasini oshirishi mumkin.
Fuzid kislotasi Tadqiq qilinmagan, taxminan: ↑ fuzid kislotasi Birga qo‘llash mumkin emas.
Sulfametoksazol, Trimetoprim (800/160 mg kuniga 2 marta) ↑ sulfametoksazol, ↑ trimetoprim, ↔ ombitasvir, ↓ paritaprevir, ↑ dasabuvir Viekira Pak dozasini to‘g‘irlash talab qilinmaydi.
Qarshi o‘sma dorilari/kinaza ingibitorlari
Enzalutamid, Mitotan Tadqiq qilinmagan, taxminan: ↓ ombitasvir, ↓ paritaprevir, ↓ dasabuvir Birga qo‘llash mumkin emas.
Imatinib Tadqiq qilinmagan, taxminan: ↑ imatinib Klinik monitoring va imatinibning kamaytirilgan dozalari tavsiya etiladi.
Enkorafenib, Fostamatinib, Ibrutinib, Ivosidenib Tadqiq qilinmagan, taxminan: ↑ enkorafenib, ↑ fostamatinib, ↑ ibrutinib, ↑ ivosidenib Ushbu kinaza ingibitori hisoblangan dorilarni birga qo‘llash nojo‘ya ta’sirlarni oshirishi mumkin. Kuchli CYP3A ingibitorlari bilan o‘zaro ta’sirini diqqat bilan ko‘rib chiqish tavsiya etiladi.
Antikoagulyantlar
Varfarin, bir martalik 5 mg doza va boshqa vitamin K antagonistlari ↔ R-varfarin, ↔ S-varfarin, ↔ ombitasvir, ↔ paritaprevir, ↔ dasabuvir Bir martalik qabulda varfarin farmakokinetikasida o‘zgarish kutilmasa ham, barcha vitamin K antagonistlari uchun MNO monitoringi tavsiya etiladi.
Jigar funksiyasidagi mumkin bo‘lgan o‘zgarishlar tufayli Viekira Pak preparatini qo‘llash vaqtida klinik monitoring talab etiladi.
Dabigatran
• O‘rganilmagan, taxminan: ↑ dabigatran
• Viekira Pak preparati bilan bir vaqtda qabul qilish dabigatranning plazmadagi konsentratsiyasini oshirishi mumkin.
Qo‘ziqorinlarga qarshi dori vositalari
• Ketokonazol 400 mg kuniga bir marta: ↑ ketokonazol, ↔ ombitasvir, ↑ paritaprevir, ↑ dasabuvir
o Birga qo‘llash mumkin emas.
• Vorikonazol
o Tez metabolizatorlarda (CYP2C19 izofermenti orqali): ↓ vorikonazol, ↑ paritaprevir, ↑ dasabuvir
o Sekin metabolizatorlarda (CYP2C19 izofermenti orqali): ↑ vorikonazol, ↑ paritaprevir, ↑ dasabuvir
o Birga qo‘llash mumkin emas.
• Itrakonazol, Pozakonazol
o O‘rganilmagan, taxminan: ↑ itrakonazol, ↑ pozakonazol, ↑ paritaprevir, ↑ dasabuvir
o Birga qo‘llash mumkin emas.
Sezkin kalsiy kanallari blokatorlari
• Amlodipin (5 mg bir martalik): ↑ amlodipin, ↔ ombitasvir, ↓ paritaprevir, ↔ dasabuvir
o Amlodipin dozasini 50% ga kamaytirish va bemorlarni klinik kuzatish tavsiya etiladi.
• Diltiazem, Verapamil
o O‘rganilmagan, taxminan: ↑ diltiazem, verapamil, ↑ paritaprevir, ↑/↔ dasabuvir
o Paritaprevirning konsentratsiyasini oshirishi mumkinligi sababli ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak. Dozani kamaytirish va klinik kuzatish tavsiya etiladi.
• Nifedipin
o O‘rganilmagan, taxminan: ↑ nifedipin
o Dozani kamaytirish va klinik kuzatish tavsiya etiladi.
GKS (ingalyatsion/burun orqali)
• Flutikazon
o O‘rganilmagan, taxminan: ↑ flutikazon
o Flutikazonni uzoq muddat qo‘llashda ehtiyotkorlik zarur; tizimli GKSdan foydalanishdagi foyda xavfdan yuqori bo‘lgan hollarda qo‘llanishi mumkin.
Og‘iz orqali qabul qilinadigan kontratseptivlar
• Etinilestradiol/norgestimat (0.035/0.25 mg kuniga bir marta): ↔ etinilestradiol, ↔ ombitasvir, ↓ paritaprevir, ↓ dasabuvir
o Norgestimatning metabolitlari: ↑ norgestrel, ↑ norelgostromin
o Viekira Pak preparati bilan bir vaqtda etinilestradiol saqlovchi preparatlar qo‘llanilmaydi.
• Noretindron (progestinli og‘iz kontratseptivi) 0.35 mg kuniga bir marta: ↔ noretindron, ↔ ombitasvir, ↑ paritaprevir, ↔ dasabuvir
o Noretindron yoki Viekira Pak uchun dozani to‘g‘irlash talab qilinmaydi.
Diuretiklar
• Furosemid 20 mg bir martalik: ↑ furosemid, ↔ ombitasvir, ↔ paritaprevir, ↔ dasabuvir
o Bemorlarni klinik kuzatish tavsiya etiladi. Furosemid dozasini 50% ga kamaytirish mumkin; Viekira Pak dozasini to‘g‘irlash talab qilinmaydi.
GnRH retseptorlari antagonistlari
• Elagoliks
o O‘rganilmagan, taxminan: ↑ elagoliks
o Elagoliksni 200 mg dozada kuniga 2 marta bir oydan ortiq muddatga qabul qilish tavsiya etilmaydi. 150 mg kuniga 1 marta qo‘llanishi esa 6 oydan ortiq davom etmasligi lozim.
Virusga qarshi (VICh) preparatlar: Proteaza ingibitorlari
• Atazanavir 300 mg kuniga 1 marta (Viekira Pak bilan bir vaqtda): ↔ atazanavir, ↓ ombitasvir, ↑ paritaprevir, ↔ dasabuvir
o Viekira Pak va atazanavir 300 mg kuniga bir marta birga qo‘llanilishi kerak, lekin qo‘shimcha ritonavir tayinlanmaydi (Viekira Pak tabletkasidagi ritonavir atazanavirning farmakokinetikasini kuchaytiradi). Viekira Pak dozasini to‘g‘irlash shart emas. Viekira Pak va atazanavirni birga qo‘llash qonda bilirubin konsentratsiyasini oshirishi mumkin, ayniqsa gepatit S terapiya rejimiga ribavirin kiritilganda.
• Atazanavir/ritonavir 300/100 mg kuniga 1 marta (Viekira Pak qabul qilinganidan 12 soat o‘tib): ↔ atazanavir, ↔ ombitasvir, ↑ paritaprevir, ↔ dasabuvir.
• Darunavir 800 mg kuniga 1 marta (Viekira Pak bilan bir vaqtda): ↓ darunavir, ↔ ombitasvir, ↑ paritaprevir, ↔ dasabuvir
o Viekira Pak va darunavir birga qo‘llanilishi kerak, qo‘shimcha ritonavir tayinlanmaydi (Viekira Pak tarkibidagi ritonavir darunavirning farmakokinetik xususiyatlarini kuchaytiradi). Tavsiya etilgan darunavir doza – 800 mg kuniga 1 marta, ritonavirsiz. Bu sxema, agar darunavirga nisbatan rezistentlik yuqori bo‘lmasa (ya’ni, darunavirga bog‘liq mutatsiyalar kam bo‘lsa), qo‘llanilishi mumkin. Viekira Pak uchun doza to‘g‘irlash talab qilinmaydi. Darunavir va Viekira Pak kombinatsiyasi proteaza ingibitorlariga kuchli rezistentlikka ega bemorlarga tavsiya etilmaydi.
• Darunavir/ritonavir 600/100 mg kuniga 2 marta: ↔ darunavir, ↓ ombitasvir, ↓ paritaprevir, ↓ dasabuvir.
• Darunavir/ritonavir 800/100 mg kuniga 1 marta (Viekira Pak qabul qilinganidan 12 soat o‘tib): ↑ darunavir, ↔ ombitasvir, ↓ paritaprevir, ↓ dasabuvir.
• Lopinavir/ritonavir 400/100 mg kuniga 2 marta: ↔ lopinavir, ↔ ombitasvir, ↑ paritaprevir, ↔ dasabuvir
o Lopinavir/ritonavir va Viekira Pakni birga qo‘llash mumkin emas.
• Indinavir, Sakvinavir, Tipranavir
o O‘rganilmagan, taxminan: ↑ paritaprevir
o Birga qo‘llash mumkin emas.
Virusga qarshi (VICh) preparatlar: Nukleozid bo‘lmagan qayta transkriptaza ingibitorlari
• Rilpivirin 25 mg kuniga 1 marta, ertalab ovqat bilan birga: ↑ rilpivirin, ↔ ombitasvir, ↑ paritaprevir, ↔ dasabuvir
o Viekira Pak va rilpivirin kombinatsiyasi faqat QT intervali uzayishi anamnезида bo‘lmagan va QT intervalini uzaytirishi mumkin bo‘lgan boshqa preparatlar bilan birga qabul qilinmaydigan bemorlarga tavsiya etiladi. Ushbu kombinatsiyadan foydalanganda EKG ni muntazam monitoring qilish kerak.
Virusga qarshi (VICh) preparatlar: Nukleozid bo‘lmagan qayta transkriptaza ingibitorlari
• Efavirenz/emtritsitabin/tenofovir dizoproksil fumarat 600/300/200 mg kuniga 1 marta
o Efavirenzga asoslangan davolash usullarini paritaprevir/ritonavir va dasabuvir bilan birga qo‘llash ALТ darajasini oshiradi va shu sababli tadqiqotni erta yakunlashga olib keladi. Efavirenz bilan birga qo‘llash mumkin emas.
• Nevirapin, Etravirin
o O‘rganilmagan, taxminan: ↓ ombitasvir, ↓ paritaprevir, ↓ dasabuvir
o Birga qo‘llash mumkin emas.
Virusga qarshi (VICh) preparatlar: Integraza transfer zanjiri ingibitorlari
• Dolutegravir 50 mg kuniga 1 marta
o ↑ dolutegravir, ↔ ombitasvir, ↔ paritaprevir, ↔ dasabuvir
o Dolutegravirning dozasini to‘g‘irlash talab qilinmaydi.
• Raltegavir 400 mg kuniga 2 marta
o ↑ raltegavir
o Dasabuvir, paritaprevir va ombitasvir konsentratsiyalarida o‘zgarish kuzatilmagan. Raltegavir yoki Viekira Pak dozasini to‘g‘irlash talab qilinmaydi.
Virusga qarshi (VICh) preparatlar: Nukleozid ingibitorlari
• Abakavir/lamivudin 600/300 mg kuniga 1 marta
o ↔ abakavir, ↓ lamivudin, ↔ ombitasvir, ↔ paritaprevir, ↔ dasabuvir
o Abakavir yoki lamivudinning dozasini to‘g‘irlash talab qilinmaydi.
• Emtritsitabin/tenofovir 200 mg kuniga 1 marta / 300 mg kuniga 1 marta
o ↔ emtritsitabin, ↔ tenofovir, ↔ ombitasvir, ↓ paritaprevir, ↔ dasabuvir
o Emtritsitabin/tenofovir yoki Viekira Pak dozasini to‘g‘irlash talab qilinmaydi.
Virusga qarshi (VICh) preparatlar: Farmakokinetik kuchaytiruvchilar
• Kobitsistat bilan qo‘shma terapiya
o O‘rganilmagan, taxminan: ↑ ombitasvir, ↑ paritaprevir, ↑ dasabuvir
o Birga qo‘llash mumkin emas.
Virusga qarshi (gepatit S) preparatlar
• Sofosbuvir 400 mg kuniga 1 marta
o ↑ sofosbuvir, ↑ GS-331007, ↔ ombitasvir, ↔ paritaprevir, ↔ dasabuvir
o Sofosbuvir dozasini to‘g‘irlash talab qilinmaydi.
GMM-KoA reduktaza ingibitorlari
• Rozuvastatin 5 mg kuniga 1 marta
o ↑ rozuvastatin, ↔ ombitasvir, ↑ paritaprevir, ↔ dasabuvir
o Maksimal sutkalik doza – 5 mg/kun. Viekira Pak dozasini to‘g‘irlash talab qilinmaydi.
• Pravastatin 10 mg kuniga 1 marta
o ↑ pravastatin, ↔ ombitasvir, ↔ dasabuvir, ↔ paritaprevir
o Pravastatin dozasini 50% ga kamaytirish kerak. Viekira Pak dozasini to‘g‘irlash talab qilinmaydi.
• Fluvastatin, Pitavastatin
o O‘rganilmagan, taxminan: ↑ fluvastatin, ↑ pitavastatin
o Ushbu preparatlar bilan qo‘shma qo‘llash tavsiya etilmaydi. Viekira Pak terapiyasi davomida vaqtincha fluvastatin va pitavastatinni qabul qilishni to‘xtatish tavsiya etiladi. Agar butun terapiya davomida statinlar kerak bo‘lsa, iloji boricha dozasini kamaytirish lozim.
• Lovastatin, Simvastatin, Atorvastatin
o O‘rganilmagan, taxminan: ↑ lovastatin, ↑ simvastatin, ↑ atorvastatin
o Birga qo‘llash mumkin emas.
Immunosupressorlar
• Siklosporin 30 mg kuniga 1 marta
o ↑ siklosporin, ↔ ombitasvir, ↑ paritaprevir, ↓ dasabuvir
o Davolash boshida siklosporinning umumiy sutkalik dozasining 1/5 qismi kuniga 1 marta buyuriladi. Siklosporin konsentratsiyasini monitoring qilish va kerak bo‘lganda dozani va/yoki qabul qilish tezligini o‘zgartirish tavsiya etiladi. Viekira Pak dozasini to‘g‘irlash shart emas.
• Takrolimus 2 mg bir martalik
o ↑ takrolimus, ↔ ombitasvir, ↓ paritaprevir, ↔ dasabuvir
o Takrolimus va Viekira Pak birga qabul qilinishi tavsiya etilmaydi, faqat foydasi xavfdan yuqori bo‘lgan hollarda qo‘llaniladi.
Takrolimus va Viekira Pak birga qo‘llanganda
• Viekira Pak qabul qilingan kun takrolimusni qo‘llash tavsiya etilmaydi. Viekira Pak qabul qilingan kundan keyingi kun takrolimusning pasaytirilgan dozasini qabul qilish mumkin, bu qon tarkibidagi takrolimus darajasini hisobga olgan holda amalga oshiriladi. Tavsiya etilgan doza – haftasiga 0.5 mg (qarang: "Maxsus ko‘rsatmalar" bo‘limi).
• Takrolimus konsentratsiyasini qon zardobida monitoring qilish Viekira Pak bilan birga qo‘llanilgan davr boshida va davomida amalga oshirilishi kerak. Doza va/yoki qo‘llash chastotasi zarur bo‘lganda to‘g‘irlanishi lozim. Viekira Pak bilan davolash tugaganidan so‘ng takrolimusning doza va/yoki qo‘llash chastotasi qon konsentratsiyasiga muvofiq ravishda moslashtirilishi kerak.
Everolimus 0.75 mg bir martalik
• ↑ everolimus, ↔ ombitasvir, ↔ paritaprevir, ↔ dasabuvir
o Everolimus va Viekira Pakni birga qo‘llash tavsiya etilmaydi, chunki everolimus konsentratsiyasining sezilarli darajada oshishi tufayli tegishli dozani tanlash mumkin emas.
Sirolimus 0.5 mg bir martalik
• ↑ sirolimus, ↔ ombitasvir, ↔ paritaprevir, ↔ dasabuvir
o Viekira Pak va sirolimusni birga qo‘llash tavsiya etilmaydi, faqat foydasi xavfdan yuqori bo‘lganda qo‘llaniladi. Agar birga qo‘llash zarur bo‘lsa, sirolimusni haftasiga 2 marta 0.2 mg dozasida (har 3 yoki 4 kunda bir xil kunlarda) qabul qilish kerak.
o Viekira Pak bilan davolash boshlanganidan 4-7 kun o‘tib sirolimusning qon darajasini monitoring qilish kerak. 3 marta ketma-ket olingan natijalar sirolimusning barqaror konsentratsiyasini ko‘rsatgunga qadar monitoring davom ettiriladi. Viekira Pak bilan birga qo‘llanganda sirolimus dozasini va qo‘llash chastotasini to‘g‘irlash kerak.
o Viekira Pak qabul qilish tugaganidan 5 kun o‘tib, sirolimus oldingi dozalash sxemasi bo‘yicha qayta qo‘llanadi va qon plazmasida uning konsentratsiyasi muntazam monitoring qilinadi.
Miorelaksantlar
• Karizoprodol 250 mg bir martalik: ↓ karizoprodol, ↔ ombitasvir, ↔ paritaprevir, ↔ dasabuvir
o Karizoprodol dozasini to‘g‘irlash talab qilinmaydi; klinik ehtiyojga ko‘ra dozani oshirish mumkin.
• Siklobenzaprin 5 mg bir martalik: ↓ siklobenzaprin, ↔ ombitasvir, ↔ paritaprevir, ↔ dasabuvir
o Siklobenzaprin dozasini to‘g‘irlash talab qilinmaydi; klinik ehtiyojga ko‘ra dozani oshirish mumkin.
Ingalatsion uzoq ta'sir qiluvchi β-adrenoretseptor agonistlari
• Salmetrol
o O‘rganilmagan, taxminan: ↑ salmetrol
o Viekira Pak va salmetrolni birga qo‘llash mumkin emas.
Gipoglikemik vositalar
• Repaglinid
o O‘rganilmagan, taxminan: ↑ repaglinid
o Ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak, Viekira Pak bilan birga qo‘llanganda repaglinidning dozasini kamaytirish talab qilinishi mumkin.
Narkotik analgetiklar
• Paratsetamol (gidrokodon/paratsetamolning fiksatsiyalangan dozasi) 300 mg bir martalik
o ↔ paratsetamol, ↔ ombitasvir, ↔ paritaprevir, ↔ dasabuvir
o Viekira Pak bilan birga qo‘llanganda paratsetamol dozasini to‘g‘irlash talab qilinmaydi.
• Gidrokodon (gidrokodon/paratsetamolning fiksatsiyalangan dozasi) 5 mg bir martalik
o ↑ gidrokodon, ↔ ombitasvir, ↔ paritaprevir, ↔ dasabuvir
o Viekira Pak bilan birga qo‘llanganda gidrokodon dozasini tavsiya etilganidan 50% ga kamaytirish va/yoki klinik kuzatuv tavsiya etiladi.
Opioidlar
• Buprenorfin/nalokson 4–24 mg/1–6 mg kuniga 1 marta
o ↑ buprenorfin, ↑ norbuprenorfin, ↑ nalokson, ↔ paritaprevir, ↔ ombitasvir, ↔ dasabuvir
o Buprenorfin/nalokson va Viekira Pak dozasini to‘g‘irlash talab qilinmaydi.
• Metadon 20–120 mg haftasiga 1 marta
o ↔ R-metadon, ↔ S-metadon, ↔ paritaprevir, ↔ ombitasvir, ↔ dasabuvir
o Metadon yoki Viekira Pak dozasini o‘zgartirish talab qilinmaydi.
Proton nasos ingibitorlari
• Omeprazol 40 mg kuniga 1 marta
o ↓ omeprazol, ↔ ombitasvir, ↔ paritaprevir, ↔ dasabuvir
o Klinika talab qilgan holatda omeprazol dozasini oshirish mumkin. Viekira Pak dozasini to‘g‘irlash talab qilinmaydi.
• Ezomeprazol, Lansoprazol
o O‘rganilmagan, taxminan: ↓ ezomeprazol, ↓ lansoprazol
o Klinika talab qilgan holatda ezomeprazol yoki lansoprazol dozasini oshirish mumkin.
Sedativ/uyquga keltiruvchi dori vositalari
• Alprazolam 0.5 mg bir martalik
o ↑ alprazolam, ↔ ombitasvir, ↔ paritaprevir, ↔ dasabuvir
o Klinika talab qilgan holatda alprazolam dozasini kamaytirish mumkin; bemorlarni klinik kuzatish tavsiya etiladi. Viekira Pak dozasini to‘g‘irlash talab qilinmaydi.
• Diazepam 2 mg bir martalik
o ↓ diazepam, ↓ nordiazepam (diazepamning metaboliti), ↔ ombitasvir, ↔ paritaprevir, ↔ dasabuvir
o Diazepam dozasini to‘g‘irlash talab qilinmaydi; klinik ehtiyojga ko‘ra dozani oshirish mumkin.
• Midozolam va triazolam (og‘iz orqali qabul qilish uchun)
o O‘rganilmagan, taxminan: ↑ midozolam yoki triazolam
o Birga qo‘llash mumkin emas. Parenteral midozolam Viekira Pak bilan birga qo‘llanganda, bemorlarda nafas olishni susaytirish va/yoki uzoq davom etuvchi sedativ ta’sirlar ehtimolini klinik kuzatish kerak.
Zolpidem 5 mg bir martalik doza
• ↔ zolpidem, ↔ ombitasvir, ↓ paritaprevir, ↔ dasabuvir
o Zolpidem va Viekira Pak dozasini o‘zgartirish talab qilinmaydi.
Antipsixotik vositalar
• Kvetiapin, Pimozid, Lurazidon
o CYP3A4 ritanovir yordamida ingibitsiya qilinadi. O‘rganilmagan, taxminan: ↑ kvetiapin, ↑ pimozid, ↑ lurazidon
o Birga qo‘llash mumkin emas.
Alfa1-adrenoblokatorlar
• Alfuzozin
o O‘rganilmagan, taxminan: ↑ alfuzozin
o Birga qo‘llash mumkin emas.
Aminosalisilatlar
• Sulfasalazin
o O‘rganilmagan, taxminan: ↑ sulfasalazin
o Viekira Pak bilan ehtiyotkorlik bilan qo‘llanishi tavsiya etiladi.
Angiotenzin II retseptorlari antagonistlari
• Valsartan, Lozartan, Kandesartan
o O‘rganilmagan, taxminan: ↑ angiotenzin II retseptorlari antagonistlari
o Klinik monitoring va doza pasaytirish tavsiya etiladi.
Epilepsiyaga qarshi vositalar
• Karbamazepin 200 mg kuniga 2 marta, keyin 200 mg 2 marta
o ↔ karbamazepin, ↓ karbamazepin 10,11-epoksid, ↓ ombitasvir, ↓ paritaprevir, ↓ dasabuvir
o Birga qo‘llash mumkin emas.
• Fenobarbital
o O‘rganilmagan, taxminan: ↓ ombitasvir, ↓ paritaprevir, ↓ dasabuvir
o Birga qo‘llash mumkin emas.
• Fenitoin
o O‘rganilmagan, taxminan: ↓ ombitasvir, ↓ paritaprevir, ↓ dasabuvir
o Birga qo‘llash mumkin emas.
• S-mefenitoin
o O‘rganilmagan, taxminan: ↓ mefenitoin
o Klinik monitoring tavsiya etiladi, doza pasaytirilishi mumkin.
Antidepressantlar
• Essitalopram 10 mg bir martalik
o ↔ essitalopram, ↑ S-desmetil citalopram, ↔ ombitasvir, ↔ dasabuvir, ↔ paritaprevir
o Essitalopram dozasini o‘zgartirish talab qilinmaydi.
• Duloksetin 60 mg bir martalik
o ↓ duloksetin, ↔ ombitasvir, ↓ paritaprevir, ↔ dasabuvir
o Duloksetin va Viekira Pak dozasini o‘zgartirish talab qilinmaydi.
• Trazodon
o O‘rganilmagan, taxminan: ↑ trazodon
o Ehtiyotkorlik bilan qo‘llanishi tavsiya etiladi, doza kamaytirish talab qilinishi mumkin.
Antidiuretik gormon
• Konivaptan
o O‘rganilmagan, taxminan: ↑ konivaptan, ↑ paritaprevir, ↑ dasabuvir
o Birga qo‘llash mumkin emas.