Вингард

-

Вингард

Nemonoksatsinga yuqori sezuvchanlik; xinolonlar/floroxinolonlar qo‘llanganida paylarning shikastlanishi mavjudligi; psixoparalitik miasteniya; o‘rta va og‘ir darajadagi buyrak yetishmovchiligi, terminal bosqich (GFR <60 ml/min); epilepsiya; jigar funksiyasining buzilishi; homiladorlik, emizish davri; 18 yoshgacha bo‘lgan bolalar va o‘smirlar. Ehtiyotkorlik bilan Qo‘llash: tendinit va pay yorilishi xavfi yuqori (60 yoshdan kattalar, GKS qabul qilayotganlar, organ transplantatsiyasi o‘tkazganlar); anamnezda psixoz yoki ruhiy kasalliklar; tutqanoq rivojlanishiga moyillik yoki anamnezda tutqanoq xurujlari; tutqanoq faoliyatini pasaytiruvchi preparatlar bilan birga qo‘llash, masalan, teofillin; neyropatiya; QT intervalining uzayishi xavfi omillari mavjudligi; elektrolit buzilishlari (gipokaliemiya va gipomagnezemiya); yurak kasalliklari (yurak yetishmovchiligi, miokard infarkti, bradikardiya); irsiy QT intervalining uzayishi sindromi; QT intervalini uzaytiruvchi dorilar bilan bir vaqtda qo‘llash (IA (xinidin va prokainamid) va III sinf antiaritmiklar); keksalar, ayol jinsiga mansub bemorlar.

18 yoshgacha bo‘lgan bolalar va o‘smirlarda qo‘llash mumkin emas.

Dori-darmonlarga chidamli bakteriya shtammlarining rivojlanish xavfini kamaytirish va davolash samaradorligini ta’minlash uchun nemonoksatsin faqat unga tasdiqlangan yoki taxminiy sezgirligi bo‘lgan bakteriyalar tomonidan keltirilgan infeksiyalarni davolashda qo‘llanilishi kerak. Davolashni boshlashdan oldin infeksiya qo‘zg‘atuvchilarini ajratib olish, ularni aniqlash va antibakterial preparatlarga (shu jumladan, nemonoksatsinga) sezgirligini aniqlash lozim. Nemonoksatsin bilan davolash yuqorida aytilgan tadqiqotlar natijalari olinmasidan ham boshlanishi mumkin, zarurat tug‘ilganda davolash keyinchalik tuzatiladi. Agar bunday tadqiqotlar natijalari mavjud bo‘lmasa, mahalliy epidemiologik ma’lumotlar va qo‘zg‘atuvchilarning sezgirligi haqidagi ma’lumotlarga asoslangan empirik davolash o‘tkazilishi lozim. Bundan tashqari, nemonoksatsin bilan davolashda rezistentlik rivojlanishini o‘z vaqtida aniqlash uchun muntazam bakterologik tadqiqotlar o‘tkazish zarur. Agar bakterial infeksiya mavjudligini tasdiqlovchi dalillar bo‘lmasa, nemonoksatsin buyurish bemorga foyda keltirmaydi va bakteriyalarning ushbu vositaga nisbatan chidamlilik rivojlanish xavfini oshirishi mumkin. Xinolonlar guruhidagi preparatlarni qo‘llash fonida tendonit va paylarning uzilishi (ayniqsa, Axilles payi) rivojlanishi mumkin. Bu asorat juda tez – preparatni qabul qilish boshlanganidan keyingi 48 soat ichida, yoki preparatni qabul qilish to‘xtatilganidan keyingi bir necha oy o‘tgach ham yuzaga kelishi mumkin. Tendonit va paylarning uzilishi xavfi keksa odamlarda, buyrak faoliyati buzilgan bemorlarda, turli organ transplantatsiyasidan keyingi bemorlarda, shuningdek, GKSlarni bir vaqtning o‘zida qabul qilayotgan bemorlarda ortadi. Shu sababli, nemonoksatsin bilan davolashda GKSlarni birga qo‘llashdan saqlanish kerak. Nemonoksatsin qo‘llangandan keyin tendonit va paylarning uzilishi holatlari qayd etilmagan. Agar bemorlarda og‘riq, shish, yallig‘lanish yoki pay uzilishi kuzatilsa, ularga dam olish tavsiya qilinishi va shifokorga murojaat qilishlari lozim. Tendonit yoki paylarning uzilishi rivojlanishiga shubha bo‘lsa, darhol nemonoksatsin bilan davolashni to‘xtatish va ta’sirlangan payni immobilizatsiya qilish kabi tegishli davolashni boshlash kerak. Nemonoksatsin qo‘llanganda psixotik reaktsiyalar qayd etilmagan bo‘lsa ham, bemorlarni sinchkov kuzatish talab qilinadi. Agar bunday alomatlar paydo bo‘lsa, bemor shifokorga murojaat qilishi, nemonoksatsinni qabul qilishni to‘xtatishi va tegishli davolashni boshlashi kerak. Nemonoksatsin bilan davolanish paytida yoki undan keyin rivojlangan diareya, ayniqsa, og‘ir darajadagi, davomli va/yoki qon bilan bo‘lishi Clostridium difficile sabab bo‘luvchi soxta membranali kolitning belgisi bo‘lishi mumkin. Soxta membranali kolit rivojlanishiga shubha tug‘ilganda, nemonoksatsin bilan davolashni darhol to‘xtatish va maxsus antibiotikoterapiyani zudlik bilan boshlash kerak. Ichak peristaltikasini susaytiruvchi preparatlar qo‘llanishi mumkin emas. Nemonoksatsin qo‘llangandan so‘ng periferik nevropatiya holatlari qayd etilmagan. Ammo ftorxinolonlar bilan davolanayotgan bemorlarda sensor va sensor-motor periferik nevropatiya rivojlanish holatlari qayd etilgan, uning boshlanishi juda tez kechishi mumkin. Agar bemorda nevropatiya alomatlari rivojlansa, nemonoksatsinni qo‘llash to‘xtatilishi kerak. Bu qaytarib bo‘lmaydigan o‘zgarishlar rivojlanish xavfini minimallashtiradi. Bemorlar nevrropatiya alomatlari paydo bo‘lganda, bu haqda davolovchi shifokorga xabar berishlari kerak. Ftorxinolonlar anamnezida periferik nevropatiyaga oid klinik holatlari bo‘lgan bemorlarga buyurilmasligi kerak. Epidemiologik tadqiqotlar ma'lumotlariga ko‘ra, ayniqsa, keksa yoshdagi bemorlarda ftorxinolonlarni qo‘llaganidan keyin aorta anevrizmasi va aorta qatlamlanishi rivojlanish xavfi oshgani qayd etilgan. Shu sababli, ushbu preparatlar aorta anevrizmasi yoki tug‘ma yurak klapani nuqsoni oilaviy anamneziga ega bemorlar yoki aorta anevrizmasi tashxisi qo‘yilgan bemorlarda foyda-xavf nisbatini sinchiklab baholagandan keyingina qo‘llanishi kerak. Nemonoksatsinni qo‘llashdan keyin giperglikemiya va gipoglikemiya holatlari kuzatilmagan. Biroq, ftorxinolonlar bilan davolashda, ayniqsa keksa yoshdagi bemorlar va peroral gipoglikemik preparatlar (masalan, glibenklamid) yoki insulin bilan birga davolanayotgan qandli diabet bilan kasallangan bemorlarda giperglikemiya va gipoglikemiya holatlari qayd etilgan. Bunday bemorlarda gipoglikemiya, hatto gipoglikemik koma rivojlanish xavfi ortadi. Bemorlar gipoglikemiya belgilari haqida (ong chalkashishi, bosh aylanishi, ishtahaning kuchayishi, bosh og‘rig‘i, asabiylashish, yurak urishi yoki pulsning tezlashishi, terining oqarishi, terlash, titroq, holsizlik) xabardor qilinishi lozim. Agar bemorda gipoglikemiya rivojlansa, nemonoksatsin bilan davolashni darhol to‘xtatish va tegishli davolashni boshlash kerak. Bu holatlarda, iloji bo‘lsa, boshqa antibiotik terapiyasiga o‘tish tavsiya etiladi. Keksa yoshdagi bemorlar va qandli diabetga chalingan bemorlarda nemonoksatsin bilan davolash paytida qondagi glyukoza miqdorini sinchkovlik bilan nazorat qilish tavsiya etiladi. Fotosensibilizatsiyani oldini olish uchun bemorlarga nemonoksatsin bilan davolash vaqtida va davolash tugagandan keyingi 48 soat ichida quyosh nurlari yoki sun'iy ultrabinafsha nurlanishiga (masalan, solyariyga) duchor bo‘lmaslik tavsiya etiladi. Boshqa antibiotiklar singari, nemonoksatsinni, ayniqsa, uzoq vaqt davomida qo‘llash, unga chidamli mikroorganizmlar (bakteriyalar va zamburug‘lar) ko‘payishiga olib kelishi mumkin, bu esa inson normal mikroflorasini o‘zgartirishi mumkin. Natijada, superinfeksiya rivojlanish xavfi ortadi. Shuning uchun davolash davomida bemorning holatini qayta baholash muhimdir, va agar davolash davomida superinfeksiya rivojlansa, tegishli choralar ko‘rish kerak. Transport vositalari va mexanizmlarni boshqarish qobiliyatiga ta’siri Nemonoksatsinning bunday nojo‘ya ta’sirlari, masalan, bosh aylanishi, uyqusizlik psixomotor reaktsiyalarni pasaytirishi va diqqatni jamlash qobiliyatini kamaytirishi mumkin. Ushbu nojo‘ya ta’sirlar kuzatilgan bemorlarga transport vositalarini boshqarish va yuqori darajada diqqatni va tezkor psixomotor reaksiyalarni talab qiladigan boshqa potentsial xavfli faoliyat turlari bilan shug‘ullanish tavsiya etilmaydi.

In vitro tadqiqotlari natijalariga ko'ra, nemonoksatsin P-glikoprotein substrati ekanligi aniqlangan. Ftorxinolonlardan foydalanish ma'lumotlariga ko'ra, varfarinning bilvosita antikoagulyant ta'siri kuchayishi mumkin. Shu sababli, varfarin yoki uning hosilalari va nemonoksatsin bir vaqtda qo'llanganda, qon ivish ko'rsatkichlarini muntazam kuzatish zarur. Nemonoksatsin va gipoglikemik preparatlar (insulin, sitagliptin, pioglitazon, akarbosa, glipizid, glimperid, glibenklamid, gliklazid, rosiglitazon, repaglinid va metformin) bir vaqtda qo'llanganda klinik tadqiqotlarda qon glyukoza darajasidagi o'zgarishlar bilan bog'liq hech qanday nojo'ya reaksiyalar kuzatilmagan. Biroq, xinolonlar va gipoglikemik vositalarni bir vaqtda qabul qilayotgan bemorlarda giperglikemiya va gipoglikemiya kuzatilishi mumkinligi haqida xabarlar bor. Bir vaqtda qo'llashda qon glyukoza darajasini kuzatish zarur. Agar simptomatik giperglikemiya yoki gipoglikemiya yuzaga kelsa, preparatni darhol qabul qilishni to'xtatish va tegishli davolashni boshlash kerak. Mavjud ma'lumotlarga ko'ra, NPV va ftorxinolonlarning birgalikda qo'llanishi markaziy asab tizimini qo'zg'atish va tutqanoq tutish xavfini oshirishi mumkin. Nemonoksatsin teofillinning farmakokinetikasiga ahamiyatsiz ta'sir ko'rsatadi. Teofillin nemonoksatsin farmakokinetikasiga ahamiyatsiz ta'sir ko'rsatgan. Shunday qilib, nemonoksatsin bilan bir vaqtda qo'llanganda teofillin konsentratsiyasini kuzatish va uning dozasini moslashtirish kerak. Ftorxinolonlar va siklosporinni bir vaqtda qo'llash siklosporinning plazmadagi konsentratsiyasini oshiradi. Nemonoksatsin bilan mos tadqiqotlar o'tkazilmaganligi sababli, uni siklosporin bilan bir vaqtda qo'llash tavsiya etilmaydi. Klinik tadqiqotlarda sog'lom ko'ngillilar nemonoksatsin qabul qilishdan 1 soat oldin, 12 va 24 soat keyin probenetsidni qabul qilgan. Nemonoksatsinning buyrak klirensi taxminan 23.7% ga kamaygan, AUC esa taxminan 25.4% ga oshgan. Probenetsid bilan bir vaqtda qo'llanganda ehtiyotkorlik zarur va bemorlarning holatini kuzatish kerak. Ftorxinolonlarni qo'llash opiatlarga siydik skrining tekshiruvida soxta musbat natijalarga olib kelishi mumkinligi haqida xabarlar bor. Opiatlar uchun musbat testlarni tasdiqlash uchun aniqroq usullar qo'llash kerak. Nemonoksatsin bilan mos tadqiqotlar o'tkazilmagan, lekin bu ma'lumotlar hisobga olinishi tavsiya etiladi.

Mikroblarga qarshi vosita bo'lib, xinolonlar guruhiga mansub va ftorni o'z ichiga olmaydi. Nemonoksatsin in vitro tadqiqotlarida ko'plab gram-manfiy va gram-musbat bakteriyalarga nisbatan samaradorligi aniqlangan. Nemonoksatsin ta'sir mexanizmi DNK giraza va topoizomeraza IV ni ingibitsiya qilishga asoslanadi, bu bakterial DNK replikatsiyasi, transkripsiyasi, ta'mirlash va rekombinatsiyasi uchun zarur bo'lgan fermentlardir. Streptococcus pneumoniae shtammlari DNK giraza va topoizomeraza (ikki karra mutatsiya) mutatsiyalari bilan ko'pchilik ftorxinolonli antibiotiklarga chidamli. In vitro tadqiqotlari shuni ko'rsatdiki, nemonoksatsin ushbu ikki ferment tizimini ingibitsiya qilish uchun yetarli darajada yuqori konsentratsiyada bo'lganda Streptococcus pneumoniae sabab bo'lgan infeksiyalarni davolash uchun ishlatilishi mumkin. Ikki karra mutatsiyaga ega bakteriya shtammlarining minimal inhibe qiluvchi konsentratsiyasi hali ham oddiy bakteriyalarga qarshi samarali bo'lgan konsentratsiya oralig'ida qolmoqda. Ftorxinolonlarga qarshi rezistentlikning asosiy mexanizmi DNK giraza va/yoki topoizomeraza IV turidagi mutatsiyalar bilan bog'liq. Nemonoksatsinga nisbatan rezistentlik mexanizmi ftorxinolonli antibiotiklarga o'xshash bo'lib, ko'p bosqichli mutatsiyalar rivojlanishini va faol efflyuks tizimidagi o'zgarishlarni o'z ichiga oladi. Spontan mutatsiyalarning rivojlanish tezligi juda past (10-10 dan 10-6 gacha). Biroq, nemonoksatsin maqsadli fermentlar bilan bog'lanadigan joyi ftorlangan xinolonli antibiotiklardan farq qilganligi sababli, hozirgi kunda mavjud ma'lumotlarga ko'ra, nemonoksatsin va ftorxinolonlar guruhi antibiotiklari o'rtasida o'zaro rezistentlik mavjudligi haqida hech qanday ma'lumot yo'q. Klinik qo'llash sharoitida o'zaro rezistentlik ehtimolini o'rganish uchun qo'shimcha kuzatuv tadqiqotlari talab etiladi. Xinolonlar guruhidagi antibiotiklarning ta'sir mexanizmi (shu jumladan nemonoksatsin) makrolidlar, beta-laktam, aminoglikozid yoki tetratsiklin guruhidagi antibiotiklarning ta'sir mexanizmidan farq qiladi, shuning uchun bu turdagi antibiotiklarga rezistent bo'lgan mikroorganizmlar nemonoksatsinga va xinolonlar guruhidagi boshqa antibiotiklarga sezgir bo'lishi mumkin. Hozirda nemonoksatsin va yuqoridagi antibiotiklar sinflari o'rtasida o'zaro rezistentlik haqida ma'lumot yo'q. In vitro tadqiqotlarida nemonoksatsin makrolidlar va penitsillinga chidamli ayrim shtammlarga nisbatan samarali ekanligini ko'rsatdi. Nemonoksatsin gram-musbat bakteriyalarga nisbatan faol: Streptococcus pneumoniae (penitsillinga sezgir, oraliq va rezistent shtammlarini qo'shib), Staphylococcus aureus (metitsillinga sezgir va rezistent shtammlarini qo'shib), Streptococcus pyogenes; gram-manfiy bakteriyalar: Haemophilus influenzae, Haemophilus parainfluenzae, Klebsiella pneumoniae, Klebsiella oxytoca, Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa, Acinetobacter baumannii, Moraxella catarrhalis; noan'anaviy bakteriyalar: Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae, Legionella pneumophila.

Sog‘lom ko‘ngillilarga vena ichiga nemonoksatsin infuziyasi qilingandan so‘ng, konsentratsiya doza oshishi bilan oshadi. Plazmadagi Cmax yuborilgandan keyin 1-2 soat ichida erishiladi. Sutkada 1 marta nemonoksatsin qabul qilinganda Css 3-5 kundan keyin erishiladi. 500 mg yoki 750 mg bir martalik dozada yuborilganda nemonoksatsinning o‘rtacha Vd taxminan 200 l ni tashkil etadi, bu esa moddani organizmning turli to‘qimalarida yaxshi taqsimlanishini ko‘rsatadi. In vitro sharoitida nemonoksatsinning plazma oqsillari bilan bog‘lanishi 44-48% ni tashkil etadi. Nemonoksatsin organizmda glukuron kislotasi kon’yugatlarini hosil qilib sekin metabolizmga uchraydi. Og‘zaki qabul qilinganda yoki vena ichiga yuborilgandan keyin siydikda nemonoksatsin glukuronidining 2% dan kam qismi aniqlanadi. Nemonoksatsin asosan buyraklar orqali chiqariladi. Sog‘lom ko‘ngillilarga bir martalik og‘zaki qabul yoki vena ichiga yuborilganidan keyin dozaning 70% siydik orqali, 6% esa najas orqali o‘zgarmagan holda chiqariladi. T1/2 taxminan 11 soatni tashkil etadi. Buyrak klirensi 8 l/soat.

Yengil darajadagi pnevmoniyani davolash, nemonoksatsinga sezgir mikroorganizmlar sabab bo‘lgan (18 yoshdan katta bemorlarda).

Homiladorlik va emizish davri Nemonoksatsinni homiladorlik va emizish davrida qoʻllash mumkin emas. Davolanish davomida tugʻish yoshidagi ayollar va erkaklar yuqori samarali kontratseptsiya usullaridan foydalanishlari kerak.

Jigar faoliyatining og‘ir darajada buzilishida qo‘llash mumkin emas.

Yengil buyrak yetishmovchiligida bemorlarda nemonoksatsin dozasini o‘zgartirish talab qilinmaydi. O‘rtacha va og‘ir buyrak yetishmovchiligi, shuningdek terminal bosqichdagi buyrak yetishmovchiligida nemonoksatsinni qo‘llash tavsiya etilmaydi.

Keksa yoshdagi bemorlarda (65 yosh va undan katta) doza tuzatishi talab etilmaydi.