Зидовудин-АЗТ

-

Зидовудин-АЗТ

Zidovudin bilan davolashda kuzatiladigan nojo‘ya reaksiyalar Qon va limfa tizimi: - Tez-tez: Anemiya (gemo transfuziyalarni talab qilishi mumkin), neyropeniya, leykopeiya (yuqori dozalarni qabul qilgan bemorlarda va OIV-infeksiyasi kechikkan bosqichdagi bemorlarda, ayniqsa, suyak iligi zaxirasi past bemorlarda va CD4-limfotsitlar soni 100 hujayra/mm^3 dan past bo‘lgan bemorlarda kuzatiladi). Bunday holatlarda zidovudin dozasini kamaytirish yoki bekor qilish talab qilinishi mumkin. Neytropeniya rivojlanishining chastotasi neyrofil soni, gemoglobin va B12 vitamini darajasi past bemorlarda yuqori bo‘ladi. - Tez-tez emas: Trombositopeniya, suyak iligi gipoplaziyasi bilan pancitopeniya - Kam: Eritrotsitar aplaziya - Juda kam: Aplastik anemiya Modda almashinuvi va oziqlanish: - Tez-tez: Giperlaktatemiya - Kam: Laktaatsidoz, anoreksiya, yog‘ to‘qimalarining qayta taqsimlanishi yoki to‘planishi (bu holat ko‘p omillarga, jumladan, antiretrovirus preparatlar kombinatsiyasiga bog‘liq) Psixik buzilishlar: - Kam: Xavotir, depressiya Nerv tizimi: - Juda tez-tez: Bosh og‘rig‘i - Tez-tez: Bosh aylanishi - Kam: Uyqusizlik, paresteziya, uyquchanlik, aqliy faollikning pasayishi, tutqanoq Yurak-qon tomir tizimi: - Kam: Kardiomiopatiya Nafas olish tizimi: - Tez-tez emas: Hansirash - Kam: Yo‘tal Hazm qilish tizimi: - Juda tez-tez: Ko‘ngil aynishi - Tez-tez: Qusish, qorin yuqori qismida og‘riq, diareya - Tez-tez emas: Meteorizm - Kam: Og‘iz bo‘shlig‘i shilliq qavatining pigmentatsiyasi, ta’mning buzilishi, dispepsiya, pankreatit Jigar va o‘t chiqarish tizimi: - Tez-tez: Bilirubin darajasining oshishi va jigar fermentlari faolligining oshishi - Kam: Jigar steatozi bilan og‘ir gepatomegaliya Teri va teri osti to‘qimalari: - Tez-tez emas: Teri toshmasi (eshakemi tashqari), qichishish - Kam: Teri va tirnoqlarning pigmentatsiyasi, eshakemi, kuchaygan terlash Skelet-mushak va biriktiruvchi to‘qima: - Tez-tez: Miyalgiya - Tez-tez emas: Miyopatiya Siydik chiqarish tizimi: - Kam: Tez-tez siyish Reproduktiv tizim va ko‘krak bezlari: - Kam: Ginekomastiya Boshqa: - Tez-tez: Noqulaylik - Tez-tez emas: Isitma, umumiy og‘riq sindromi, astenia - Kam: Titroq, ko‘krakda og‘riq, grippga o‘xshash sindrom Zidovudin eritmasini 2 haftadan 12 haftagacha v/v kiritish tajribasi: Eng ko‘p kuzatilgan nojo‘ya ta’sirlar: - Anemiya, leykopeiya, neyropeniya Kam kuzatilgan nojo‘ya ta’sirlar: - Mahalliy reaktsiyalar Zidovudin bilan OIV-infeksiyasi onadan bolaga o‘tishini oldini olish tajribasi: - Homilador ayollar zidovudinni tavsiya etilgan dozada yaxshi o‘zlashtiradi. - Bolalarda gemoglobin miqdorining pasayishi kuzatiladi, ammo bu holat gemo transfuziyalarni talab qilmaydi. - Anemiya zidovudin terapiyasini to‘xtatgandan keyin 6 hafta ichida yo‘qoladi.

Zidovuding yoki boshqa komponentlarga yuqori sezuvchanlik; neytropeniya (neytrofillar soni 0.75×10^9/l dan kam); gemoglobin darajasi pastligi (75 g/l yoki 4.65 mmol/l dan kam); emizish davri. Ehtiyotkorlik bilan: keksa yoshdagi bemorlar, jigar yetishmovchiligi, suyak iligi gemopoezining bostirilishi.

Zidovudin-AZT infuziya uchun eritma bilan davolashni faqat VICH-infeksiyasini davolash tajribasiga ega bo‘lgan shifokor amalga oshirishi kerak. Qo‘llash usuli: • Zidovudin-AZT infuziya uchun eritma sekin tomir ichiga (v/i) infuziya shaklida, 1 soat davomida yuboriladi. • Preparatni mushak ichiga (m/i) yuborish mumkin emas. • Zidovudin-AZT infuziya uchun eritma faqat bemorlar ichga qabul qilinadigan dori shakllarini (kapsulalar, tabletkalar, ichga qabul qilish uchun eritma) qabul qilish imkoniga ega bo‘lguniga qadar ishlatiladi. Eritmani tayyorlash Zidovudin-AZT infuziya uchun eritma yuborishdan oldin suyultirilishi kerak. Kerakli zidovudin dozasini 5% dekstroz eritmasiga qo‘shish kerak, shunda zidovudinning oxirgi konsentratsiyasi 2 mg/ml yoki 4 mg/ml bo‘ladi. Olingan eritma yaxshilab aralashtiriladi. Eritma 5°C dan 25°C gacha bo‘lgan haroratda 48 soat davomida kimyoviy va fizik jihatdan barqaror bo‘ladi. Eritma tarkibida antimikrobiyal konservantlar yo‘qligi sababli, suyultirish to‘liq aseptik sharoitda amalga oshirilishi kerak va darhol yuborish zarur. Foydalanilmagan eritma flakonda qolsa, yo‘q qilinishi kerak. Agar eritma loyqalanib qolsa, uni yo‘q qilish lozim. Dozalash rejimi Kattalar va tana vazni 30 kg dan kam bo‘lmagan o‘smirlar: • Zidovudin 1 mg/kg yoki 2 mg/kg dozasida har 4 soatda tayinlanadi. • Ushbu v/i doza zidovudinni ichga qabul qilish uchun tavsiya etilgan 1.5 mg/kg yoki 3 mg/kg har 4 soatda (70 kg og‘irlikdagi bemorda kuniga 600 mg yoki 1200 mg) dozaga ekvivalent hisoblanadi. Maxsus guruhdagi bemorlar 3 oylikdan 12 yoshgacha bo‘lgan bolalar: • Zidovudin-AZT infuziya uchun eritma bolalarda v/i qo‘llanishi bo‘yicha yetarli ma’lumot yo‘q. • Tavsiya etilgan doza oralig‘i: 80-160 mg/m² har 6 soatda (kuniga 320-640 mg/m²). Kunlik 240-320 mg/m² doza, 3-4 marta yuborish bilan, peroral qo‘llashdagi 360-480 mg/m²/kun dozasiga mos keladi. Hozirda past dozalarda v/i zidovudin qo‘llanishining samaradorligi haqida ma’lumotlar yo‘q. 3 oylikkacha bo‘lgan bolalar: • Mavjud ma’lumotlar zidovudinning ushbu yoshdagi bolalarda dozalash tartibini aniq belgilash imkonini bermaydi. Ona va homilaga VICH infeksiyasi yuqishining oldini olish: Zidovudin-AZT preparatining ikki xil dozasi tasdiqlangan: 1. Homiladorlarga: 14-haftadan boshlab, Zidovudin-AZT kapsulalarini 500 mg (100 mg dan 5 marta/kun) dozada tug‘ruqqa qadar qabul qilish tavsiya etiladi. o Tug‘ruq paytida: Zidovudin-AZT infuziya uchun eritma tomir ichiga 2 mg/kg dozada 1 soat davomida yuboriladi, so‘ngra pupovinaning qisilib qolishiga qadar 1 mg/kg/soat dozasida uzluksiz infuziya davom ettiriladi. o Yangi tug‘ilgan chaqaloqlar uchun: Zidovudin-AZT ichga qabul qilish uchun eritma 2 mg/kg dozada har 6 soatda tug‘ilganidan keyin 12 soatdan kechikmay boshlanadi va 6 haftalik yoshgacha davom etadi. Zidovudin-AZT infuziya uchun eritma bilan davolash: bolalar Bolalar, og‘zaki dori shakllarini qabul qila olmasa, Zidovudin-AZT infuziya uchun eritma tomir ichiga (v/i) quyidagi dozada yuboriladi: • 1,5 mg/kg tana vazniga, 30 daqiqa davomida, har 6 soatda. Homiladorlar uchun Zidovudin-AZT qo‘llanishi (36-haftadan boshlab): 1. 36-haftadan boshlab Zidovudin-AZT kapsulalari kuniga 2 marta 300 mg (100 mg li 3 ta kapsula) qabul qilinadi. 2. Tug‘ruq boshlanishidan boshlab: Zidovudin-AZT kapsulalari har 3 soatda 300 mg (100 mg li 3 ta kapsula) miqdorida tug‘ruq tugaguniga qadar qabul qilinadi. Buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlar • Og‘ir buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda tavsiya etilgan Zidovudin-AZT infuziya doza: 1 mg/kg kuniga 3-4 marta. Bu doza, kuniga 300-400 mg ichga qabul qilinadigan doza bilan tengdir. • Gemodializ va peritoneal dializ zidovudin chiqarilishiga unchalik ta’sir qilmaydi, ammo glukuronid metaboliti chiqarilishini tezlashtiradi. • Buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlar uchun (terminal bosqichda dializda bo‘lganlar): 100 mg har 6-8 soatda tavsiya etiladi. Jigar yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlar • Jigar yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda zidovudin kumulyatsiyalanishi mumkin, chunki glukuronidatsiya jarayoni pasaygan bo‘lishi mumkin. Dozani tuzatish talab qilinishi mumkin, ammo mavjud ma’lumotlar cheklangan. • Agar zidovudin plazma konsentratsiyasini kuzatish imkoni bo‘lmasa, klinik belgilar diqqat bilan kuzatilib, zarur hollarda doza o‘zgartirilishi yoki dori yuborish oralig‘i oshirilishi kerak. Gematopoetik tizimga bog‘liq nojo‘ya ta’sirlar uchun dozani tuzatish • Agar gemoglobin darajasi 75-90 g/l (4.65-5.59 mmol/l) gacha tushsa yoki neyrofillar soni 0.75-1.0×10⁹/l gacha kamayib ketsa, zidovudin dozasini kamaytirish yoki bekor qilish talab qilinishi mumkin. Keksa bemorlar • Zidovudin farmakokinetikasi 65 yoshdan oshgan bemorlarda o‘rganilmagan, ammo buyrak funksiyasining pasayishi va qon ko‘rsatkichlaridagi o‘zgarishlar hisobga olinib, zidovudin buyurilganda ehtiyotkorlik bilan ishlash va tegishli kuzatuv olib borish zarur.

Preparat retsept bo‘yicha beriladi.

Preparatni yorug'likdan himoyalangan va bolalar ololmaydigan joyda, harorat 25°C dan oshmagan holda saqlash kerak.

Boshqa antiretrovirus preparatlar bilan kombinatsiyalangan OIV-1 infeksiyasini davolash; ona tomonidan homilaga OIV-1 infeksiyasining yuqishining oldini olish.

Yaroqlik muddati - 2 yil. Yaroqlik muddati tugagandan keyin ishlatmaslik.