Вудистав

-

Вудистав

stavudin va/yoki preparatning yordamchi moddalariga yuqori sezuvchanlik; tana vazni 30 kg dan kam bo‘lgan bolalar; kreatinin klirensi 50 ml/min dan kam bo‘lgan surunkali buyrak yetishmovchiligi (SBN); laktaza yetishmovchiligi, laktoza intoleransi, glyukoza-galaktoza malabsorbsiyasi. Ehtiyotkorlik bilan: alkogolizm, surunkali buyrak yetishmovchiligi, jigar yetishmovchiligi, periferik neyropatiya, didanozin bilan bir vaqtda qo‘llash, pankreatit.

30 kg dan kam tana vazniga ega bolalarda qo‘llash mumkin emas.

Preparatni periferik neyropatiya rivojlanish xavfi yuqori bo‘lgan bemorlarda, progressiv OIV-infektsiyasi bilan og‘rigan, anamnezida periferik neyropatiya bo‘lgan bemorlarda, shuningdek, didanozin bilan kombinatsiyada qo‘llashda ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak. Qo‘llar yoki oyoqlarda uyquchanlik, qichishish yoki og‘riq periferik neyropatiya rivojlanishiga ishora qilishi mumkin, va bu simptomlar preparatni qabul qilishni to‘xtatgandan so‘ng darhol yo‘qolishi mumkin. Ushbu simptomlar paydo bo‘lganda, davolashni vaqtincha to‘xtatish kerak. Davolashni qayta boshlash faqat simptomlar to‘liq yo‘qolgandan keyin mumkin. Tavsiya etilgan dozaning yarmigacha kamaytirish zarur bo‘lishi mumkin. Pankreatit rivojlanish xavfi yuqori bo‘lgan bemorlarda, progressiv OIV-infektsiyasi bo‘lgan bemorlarda va didanozin bilan bir vaqtda qo‘llashda preparat ehtiyotkorlik bilan qo‘llanishi kerak. Pankreatit simptomlari paydo bo‘lganda, davolashni to‘xtatish kerak. Preparatni qayta buyurishda didanozin va gidroksimochеvinni bir vaqtda qo‘llashdan saqlanish kerak. Vudistav preparati monoterapiya sifatida yoki boshqa preparatlar bilan kombinatsiyada qo‘llanilishidan qat'i nazar, jigar funksiyasining biokimyoviy ko‘rsatkichlari oshishi mumkin. Pankreatit rivojlanishini erta aniqlash uchun oshqozon osti bezi funksiyasini tez-tez tekshirish zarur. Davolash davomida jigar va buyrak funksiyasi doimiy shifokor nazorati ostida bo‘ladi. Stavudin qabul qilgan bemorlarda lipodistrofiya og‘irligi ularni tеnofovir yoki abakavir bilan davolashga o‘tkazish orqali kamayadi; ammo bu bilan lipoatrofiyaning klinik namoyonlari kamaymaydi. Har bir holatda stavudin saqlovchi davolash rejalaridan kelib chiqadigan lipodistrofiya/lipoatrofiya xavfi va foydani hisobga olish kerak; yuqori xavf darajasida alternativ davolash usullarini qo‘llashni ko‘rib chiqish kerak. Stavudin qabul qilgan barcha bemorlarda lipodistrofiya/lipoatrofiya simptomlarini diqqat bilan kuzatib borish zarur. Transport vositalari va mexanizmlarni boshqarish qobiliyatiga ta’siri Bu borada ma'lumotlar mavjud emas.

Stavudin va zidovudinni birga qabul qilish tavsiya etilmaydi. Zidovudin mavjudligida stavudin faol metabolitga aylanishi kamayadi va fosforillanishi sekinlashadi. Doksorubitsin va ribavirin mavjudligida ham fosforillanish sekinlashadi. Didanozin, lamivudin yoki nelfinavir birga qabul qilinganda stavudinning samaradorligiga ta'sir qilmaydi, lekin didanozin bilan birga qo'llanganda nojo'ya ta'sirlar xavfi ortadi. Stavudin deyarli plazma oqsillari bilan bog'lanmaydi, bu esa dori vositalari o'rtasidagi bog'lanish joyidan siqib chiqarish mexanizmi bilan o'zaro ta'sir ehtimolini kamaytiradi. Periferik nevrologik buzilishlarni chaqiruvchi preparatlar (masalan, xloramfenikol, sisplatin, dapson, etambutol, etionamid, gidralazin, izoniazid, litiy, metronidazol, nitrofurantoin, fenitoin, vinkristin, zaltsitabin) bilan bir vaqtda qabul qilish tavsiya etilmaydi.

Stavudin – timidin nukleozidining sintetik analogi bo‘lib, inson hujayralarida va in vitro hujayra liniyalarida OITS replikatsiyasini bostiradi. Hujayraga kirgandan keyin stavudin hujayra fermentlari ta’sirida faol metabolit – stavudin trifosfatga aylanadi, bu esa tabiiy substrat dioksitimidin trifosfat bilan raqobatlashish orqali OITS ning teskari transkriptaza faolligini bostiradi va OITS replikatsiyasini buzadi. Stavudin trifosfat, shuningdek, virusli DNK zanjirlarining uzilishini kuchaytiradi, chunki molekulada DNK hosil bo‘lishi uchun zarur bo‘lgan 3'-gidroksil guruhlari yo‘q. Bundan tashqari, stavudin trifosfat hujayra DNK-polimerazalarini (β va γ) bostiradi va mitoxondrial DNK sintezini sezilarli darajada kamaytiradi. In vitro stavudinning zidovudin bilan kombinatsiyadagi bostiruvchi faolligini o‘rganish shuni ko‘rsatdiki, ikkala preparat ham hujayra timidinkinazasi tomonidan fosforillanadi. Zidovudinning faol shaklga aylanishi tezroq sodir bo‘lib, stavudin faolligini sekinlashtiradi. Shuning uchun ushbu preparatlar bilan kombinatsiyalangan davolash tavsiya etilmaydi. In vitro tadqiqotlar ma’lumotlariga ko‘ra, stavudinning fosforillanishi doksorubitsin va ribavirin preparatlari mavjudligida ham sekinlashadi.

Kattalar. Stavudin ichga qabul qilinganda tez so‘riladi. Uning mutlaq biokiraolishligi taxminan 86,4% ni tashkil etadi. Ichga bir marta qabul qilingan doza uchun qon plazmasida Cmax bir soatdan kamroq vaqt ichida kuzatiladi. Cmax qiymatlari preparat dozasining oshishi bilan proporsional ravishda oshadi. Stavudinni har 6, 8 yoki 12 soatda qabul qilishda kumulyatsiya kuzatilmagan. Klinik alomatlarsiz OIV infektsiyali bemorlarda stavudin yuqori yog‘ miqdoridagi ovqat bilan yoki och qoringa qabul qilinganda, uning farmakokinetikasi sezilarli darajada o‘zgarmagan. Preparatning bir martalik qabulidan keyin taxminiy taqsimlanish hajmi o‘rtacha 66 litrni tashkil etadi va dozaga bog‘liq emas. Preparat qizil va oq qon hujayralari o‘rtasida teng taqsimlanadi. Qon oqsillari bilan bog‘lanishi juda oz. 40 mg stavudin bir marta peroral qabul qilingandan so‘ng, sog‘lom ko‘ngillilarning orqa miya suyuqligidagi (OMC) konsentratsiyasi 63 ng/ml (o‘rtacha 44-71 ng/ml) bo‘lib, 4-5 soat davomida saqlangan. OMC va qon plazmasidagi konsentratsiya nisbati taxminan 40% (o‘rtacha 31-45%) ni tashkil etadi. Stavudinning organizmdagi metabolizmi hali o‘rganilmagan. Ichga qabul qilingandan so‘ng, preparatning T1/2 1,44 soatni tashkil etadi va dozaga bog‘liq emas. Buyrak klirensi umumiy klirensning 40% ni tashkil etadi va endogen kreatinin klirensidan deyarli ikki barobar yuqori, bu stavudinning buyraklardan chiqarilishi davomida faol kanaltubulyar sekretsiyaga hamda glomerulyar filtratsiyaga duchor bo‘lishini ko‘rsatadi. Bolalar. Bolalarda preparatning mutlaq biokiraolishligi o‘rtacha 76,9% ni tashkil etadi. Bir martalik qabul qilingandan keyingi farmakokinetikasi kattalarnikiga o‘xshash va dozaga bog‘liq emas. Preparatning OMCdagi konsentratsiyalari, ichga bir yoki bir necha martalik qabuldan keyin, plazmadagi konsentratsiyaning 16% dan 125% gacha bo‘lgan miqdorini tashkil etadi. Stavudinni har 12 soatda 0,125-2 mg/kg dozada qabul qilishda kumulyatsiya kuzatilmagan. T1/2 o‘rtacha 1 soat. Preparatning taxminan 34,5% buyraklar orqali o‘zgarmagan holda chiqariladi. Yoshi katta bemorlar. 65 yoshdan oshgan bemorlarning farmakokinetikasi o‘rganilmagan. Buyrak funksiyasi buzilgan bemorlar. Buyrak funksiyasi buzilganda stavudin klirensi pasayadi. Dozani sozlash tavsiya etiladi (qarang: Qo‘llash usuli va dozalari). Jigar funksiyasi buzilgan bemorlar. Jigar funksiyasi buzilgan va normal bemorlarda preparatning farmakokinetikasi o‘xshash. Barqaror holatdagi jigar funksiyasi buzilgan bemorlarga boshlang‘ich dozani o‘zgartirish shart emas.

Homiladorlik davrida Vudistavni qo‘llash faqat qat’iy ko‘rsatmalar mavjud bo‘lgan hollarda va faqat onaga bo‘lgan kutilayotgan foyda homila uchun bo‘lgan xavfdan yuqori bo‘lganda amalga oshirilishi lozim. Hayvonlarda o‘tkazilgan tadqiqotlarda stavudin va/yoki uning metabolitlari yo‘ldoshdan o‘tishi ko‘rsatilgan. Preparatning ona sutiga o‘tishi noma’lum. Davolanish davomida emizish tavsiya etilmaydi.

Jigar yetishmovchiligi bo'lgan bemorlarga ehtiyotkorlik bilan qo'llaniladi.

Kreatinin klirensi 50 ml/min dan past bo‘lgan xronik buyrak yetishmovchiligi (XBY) bo‘lgan bemorlarga preparatni qo‘llash mumkin emas.

Preparat retsept bo‘yicha beriladi.

Simptomlar: periferik neyropatiya va jigar funksiyasining buzilishi. Davolash: simptomatik. Stavudin gemodializ orqali chiqariladi (chiqarilish tezligi 120±18 ml/min), ammo peritoneal dializ samarasiz.

25°C dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlang. Bolalar ololmaydigan joyda saqlang.

OIV-infeksiyasini davolash (boshqa nukleozid va nukleozid bo‘lmagan teskari transkriptaza ingibitorlari va OIV-proteaza ingibitorlari bilan kombinatsiyada).

Yaroqlik muddati - 4 yil.