Preparatning har qanday komponentiga yuqori sezuvchanlik; 12 yoshgacha bo‘lgan bolalar (partsial tutqanoqlarda). Ehtiyotkorlik bilan: buyrak yetishmovchiligi.
Bolalarda foydalanish
12 yoshgacha bo'lgan bolalarda parsiyal tutqanoqlar uchun qarshi ko'rsatilgan. Neyropatik og'riqlarni davolash uchun 18 yoshdan kichik bolalar va o'smirlarga buyurilmaydi.
Maxsus ko‘rsatma
Gabaapentin bilan davolashda bekor qilish sindromi va tutqanoqlar rivojlanishi kuzatilmagan bo‘lsa-da, partsial tutqanoqlari bo‘lgan bemorlarda epilepsiyaga qarshi vositalarni to‘satdan to‘xtatish tutqanoqlarning rivojlanishiga olib kelishi mumkin. Gabapentin absans-epilepsiyani davolash uchun samarali vosita deb hisoblanmaydi. Morfin bilan birga davolanish talab qilinadigan bemorlarda gabapentin dozasini oshirish zarur bo‘lishi mumkin. Bunda bemorlarni markaziy asab tizimining bostirilishi kabi belgilar, masalan, uyquchanlik, rivojlanishi uchun sinchkovlik bilan kuzatish zarur. Bunday holatda gabapentin yoki morfin dozasini mos ravishda kamaytirish kerak. Gabapentinni boshqa tutqanoqqa qarshi vositalarga qo‘shganda, Ames N-Multistix SG® test-tasmasi yordamida siydikda oqsilni aniqlashda noto‘g‘ri ijobiy natijalar qayd etilgan. Siydikdagi oqsilni aniqlash uchun sulfosalitsil kislotasi bilan cho‘ktirishning aniqroq usulidan foydalanish tavsiya etiladi. Transport vositalari va mexanizmlarni boshqarish qobiliyatiga ta'siri: Bemorlar avtomobil boshqarishdan va tezkor psixomotor reaktsiyalarni talab qiladigan ishlarni bajarishdan saqlanishlari kerak.
Dori vositalarining o‘zaro ta'siri
Morfin: gabapentin bilan birga qabul qilinganda, morfin gabapentindan 2 soat oldin qabul qilinganda, gabapentinning o'rtacha AUC qiymati monoterapiya bilan solishtirganda 44% ga oshishi kuzatilgan, bu og'riq to'sig'ini oshirish bilan bog'liq (sovuq pressor testi). Ushbu o'zgarishning klinik ahamiyati aniqlanmagan, morfinning farmakokinetik xususiyatlari o'zgarmagan. Morfin bilan birga qabul qilinganda gabapentin bilan bo'lgan yon ta'sirlar morfin bilan plasebo bilan birga qabul qilinganda kuzatilgan yon ta'sirlardan farq qilmagan. Gabapentin bilan fenobarbital, fenitoin, valproev kislotasi va karbamazepin o'rtasida o'zaro ta'sir kuzatilmagan. Gabapentinning muvozanat holatidagi farmakokinetikasi sog'lom odamlarda va boshqa antikonvulsant vositalarni qabul qilayotgan bemorlarda bir xil. Gabapentin bilan birga qo'llanilganda norethisteron va/yoki etinilestradiol saqlagan og'iz orqali kontratseptivlar bilan o'zgarishsiz farmakokinetika. Gabapentin bilan birga qo'llanilganda alyuminiy va magniy saqlagan antatsidlar bilan gabapentin biokiraolishligi taxminan 20% ga kamayadi. Gabapentin antatsid qabul qilinganidan taxminan 2 soat keyin qabul qilinishi tavsiya etiladi. Cimetidin bilan birga qo'llanilganda gabapentin buyrak ekskretsiyasining kichik pasayishi klinik ahamiyatga ega emas.
Farmakologik ta'siri
Gabapentin GABA neyrotransmitteri bilan tuzilishi bo'yicha o'xshash, ammo uning ta'sir mexanizmi GABA retseptorlari bilan o'zaro ta'sir qiluvchi boshqa dori vositalaridan (valproat kislotasi, barbituratlar, benzodiazepinlar, GABA transaminaz inhibitorlari, GABA qabul qilish inhibitorlari, GABA agonistlari va GABA prolekari shakllari) farq qiladi. U GABA-ergik xususiyatlarga ega emas va GABA qabul qilish va metabolizmini ta'sirlamaydi. Dastlabki tadqiqotlar gabapentin voltajga bog'liq kalsiy kanallarining α2-δ-subbirligi bilan bog'lanishini va kalsiy ionlarining oqimini kamaytirishini ko'rsatgan, bu nevropatik og'riqlarning paydo bo'lishida muhim rol o'ynaydi. Gabapentin nevropatik og'riqlarda boshqa ta'sir mexanizmlari glutamatga bog'liq neyronlar o'limini kamaytirish, GABA sintezini oshirish, monoamin guruhining neyrotransmitterlarini chiqarilishini bostirishdir. Gabapentin klinik ahamiyatli konsentratsiyalarida GABA, GABAB, benzodiazepin, glutamat, glicin yoki NMDA kabi boshqa keng tarqalgan dori vositalari yoki neyrotransmitter retseptorlariga bog'lanmaydi. Fenitoin va karbamazepin bilan farqli o'laroq, gabapentin vitroda natriy kanallari bilan o'zaro ta'sir qilmaydi. Gabapentin vitroda ba'zi testlarda glutamat NMDA-reseptorlarining agonistining ta'sirini qisman pasaytiradi, lekin faqat 100 mikromol konsentratsiyadan yuqori bo'lganda, bu vivo holatida erishilmaydi. Gabapentin vitroda monoamin neyrotransmitterlarining chiqarilishini biroz kamaytiradi.
Farmakokinetika
Gabapentinning biokiraolishligi doza bilan proportsional emas; doza oshishi bilan biokiraolishlik pasayadi. Ichga qabul qilingandan keyin gabapentinning plazmadagi Cmax 2-3 soat ichida erishiladi. Kapsulalar uchun gabapentinning mutlaq biokiraolishligi taxminan 60%. Oziq-ovqat, shu jumladan yog‘ miqdori yuqori bo‘lgan ovqatlar, farmakokinetikaga ta’sir qilmaydi. Gabapentinning plazmadan chiqarilishi eng yaxshi chiziqli model yordamida tavsiflanadi. T1/2 doza miqdoriga bog‘liq emas va o‘rtacha 5-7 soatni tashkil etadi. Takroriy qabul qilinganda farmakokinetikasi o‘zgarmaydi; plazmadagi muvozanat konsentratsiyalarini bir martalik qabul natijalariga asoslanib oldindan aytish mumkin. Gabapentin plazma oqsillari bilan deyarli bog‘lanmaydi (<3%) va Vd 57,7 l ga teng. U metabolizmga uchramay, faqat buyrak orqali o‘zgarmagan holda chiqariladi. Gabapentin jigar oksidativ fermentlarini induktsiyalamaydi. Plazmadan klirensi qariyalar va buyrak funksiyasi buzilgan bemorlarda kamayadi. Chiqarilish tezligi, plazma va buyrak klirensi kreatinin klirensiga to‘g‘ri proporsionaldir. Gabapentin gemodializ yordamida plazmadan chiqarilishi mumkin. Buyrak funksiyasi buzilgan va gemodializ oladigan bemorlarda doza sozlanishi tavsiya etiladi.
Preparatning faol moddalariga ko‘rsatmalar
Monoterapiya yoki qo‘shimcha vosita sifatida 12 yoshdan katta kattalar va bolalarda ikkilamchi generalizatsiya bilan yoki generalizatsiyasiz qisman tutqanoqlarni davolash; 18 yoshdan katta kattalarda neyropatik og‘riq.
Dozalash tartibi
Homilalik davrida foydalanish
Homilador ayollarda qo‘llash bo‘yicha ma'lumotlar mavjud emas, shuning uchun gabapentinni faqat onaga kutilayotgan foyda homila uchun potentsial xavfdan yuqori bo‘lganda qo‘llash tavsiya etiladi. Gabapentin ona sutida ajraladi, uning emizilayotgan chaqaloqqa ta’siri noma’lum, shuning uchun davolanish vaqtida emizishdan voz kechish lozim.
Jigar disfunktsiyasi uchun foydalanish
Buyrak etishmovchiligi uchun foydalanish
Buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan va gemodializdagi bemorlarda dozani tuzatish tavsiya etiladi.
DIQQAT!
O‘zbekiston Respublikasining “Bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilish
to‘g‘risida” 08.09.2017 yildagi qonuniga muvofiq:
bolalarni ularning hayotiga va (yoki) sog‘lig‘iga xavf soladigan xatti-harakatlarni sodir etishga, shu
jumladan o‘z sog‘lig‘iga zarar yetkazishga, o‘z joniga qasd qilishga va shunday harakatlarni targ‘ib
qilishga undaydigan;
bolalarda alkogolli va tamaki mahsulotlarini, giyohvandlik vositalarini, psixotrop moddalarni yoki aql-iroda
faoliyatiga ta’sir etuvchi boshqa moddalarni iste’mol qilish, qimor o‘yinlarida, ommaviy tartibsizliklarda
ishtirok etish, fohishalik, darbadarlik, tilanchilik yoki g‘ayriijtimoiy xatti-harakatning boshqa shakllari
bilan shug‘ullanish istagini paydo qiladigan;
odamlarga yoki hayvonlarga nisbatan zo‘ravonlik va shafqatsizlik qilish mumkinligini asoslaydigan yoki
oqlaydigan yoxud zo‘ravonlik xatti-harakatlarini amalga oshirishga undaydigan;
oilaviy qadriyatlarni inkor etadigan, axloqsizlikni targ‘ib qiladigan, shuningdek ota-onasiga va oilaning
boshqa a’zolariga nisbatan hurmatsiz munosabatni shakllantiradigan;
g‘ayriqonuniy xulq-atvorni oqlaydigan va huquqbuzarlik sodir etishga olib keladigan;
jamiyatda buzg‘unchilik g‘oyalarini targ‘ib etishga chaqiradigan;
uyatli so‘zlarni o‘z ichiga olgan;
pornografiya xususiyatiga ega bo‘lgan axborotni o‘z ichiga olgan;
g‘ayriqonuniy harakatlar natijasida jabrlangan bolalar to‘g‘risidagi, shu jumladan bunday bolaning
familiyasi, ismi, otasining ismi, uning ota-onasi va boshqa qonuniy vakillarining foto- va videotasvirlari,
bunday bolaning tug‘ilgan sanasi, uning ovozi yozilgan audiotasma, yashash joyi yoki vaqtincha turgan joyi,
o‘qish yoki ish joyi to‘g‘risidagi, bunday bolaning shaxsini bevosita yoxud bilvosita aniqlashga imkon
beradigan boshqa axborotni o‘z ichiga olgan axborot mahsuloti bolalar o‘rtasida tarqatilishi taqiqlangan
axborot mahsulotlari jumlasiga kiradi.
Shunga ko‘ra, davo.uz saytida e’lon qilinayotgan ayrim axborot (xabar, ma’lumot, maqola)lar bolalar uchun
taqiqlangan axborot mahsuloti hisoblanadi va 18 yoshga to‘lmagan shaxslar undan foydalanishi taqiqlanadi.