Галоперидол-Рихтер

-

Галоперидол-Рихтер

galoperidol va/yoki boshqa butirofenon hosilalariga yoki yordamchi moddalariga yuqori sezuvchanlik; koma; Markaziy asab tizimi susayishi; Parkinson kasalligi; Levi tanachalari bilan demensiya; progressiv supranuklear falaj; tug‘ma yoki o‘tmishda QT intervalining uzayishi sindromi; yaqinda o‘tkazilgan o‘tkir miokard infarkti; dekompensatsiyalangan yurak yetishmovchiligi; qorinchalar aritmiyasi yoki o‘tmishda "piruet" turidagi polimorf qorinchalar taxikardiyasi; kompensatsiyalanmagan gipokaliyemiya; QT intervalini uzaytiruvchi dori vositalarini bir vaqtda qo‘llash (qarang: "Dori vositalarining o‘zaro ta'siri" bo‘limi); klinik tadqiqotlar ma'lumotlarining yo‘qligi tufayli 18 yoshgacha bo‘lgan bolalar va o‘smirlar. Ehtiyotkorlik bilan: dekompensatsiyalangan yurak-qon tomir tizimi kasalliklari (jumladan, stenokardiya, yurak ichki o‘tkazuvchanligi buzilishlari), epilepsiya, jigar va/yoki buyrak yetishmovchiligi, gipertireoz (tireotoksikoz bilan), o‘pka-yurak va nafas yetishmovchiligi (jumladan, XOBL va o‘tkir infeksion kasalliklarda), prostata giperplaziyasi bilan siydik ushlanishi, alkogolizm, depressiya, yoshi katta bemorlar.

18 yoshgacha bo'lgan bolalar va o'smirlarda qo'llanilishi qarshi ko'rsatilgan (klinik tadqiqotlar ma'lumotlarining yo'qligi sababli).

Keksa yoshdagi demensiyali bemorlarda o‘lim ko‘payishi Ruhiy kasalliklari bo‘lgan va antipsixotik preparatlar, jumladan, galoperidol qabul qilgan bemorlarda kamdan-kam hollarda to‘satdan o‘lim holatlari qayd etilgan (qarang: "Nojo‘ya ta’sirlar" bo‘limi). Demensiya fonida psixoz bilan kechayotgan keksalarda antipsixotik preparatlar qabul qilganda o‘lim xavfi yuqoriligi kuzatilgan. 17 ta plasebo-nazoratli tadqiqotlarni (davolashning dastlabki 10 haftasi) tahlil qilish shuni ko‘rsatdiki, davolangan bemorlarda o‘lim xavfi plasebo olgan bemorlarga nisbatan 1,6-1,7 barobar yuqori bo‘lgan. 10 haftalik nazoratli tadqiqotda antipsixotik preparatlar qabul qilgan bemorlarda o‘lim darajasi taxminan 4,5% ni tashkil qilgan, plasebo guruhida esa bu ko‘rsatkich 2,6% ni tashkil etgan. Garchi o‘lim sabablarining xilma-xil bo‘lgani qayd etilgan bo‘lsa-da, ularning ko‘pchiligi yurak-qon tomir (masalan, yurak yetishmovchiligi, to‘satdan o‘lim) yoki infeksion (masalan, pnevmoniya) kasalliklari bilan bog‘liq bo‘lgan. Kuzatuv tadqiqotlari galoperidol qabul qilgan keksalarda ham o‘lim xavfi yuqori ekanligini ko‘rsatmoqda. Bu bog‘liqlik galoperidolni qo‘llaganda atipik antipsixotik preparatlarga nisbatan yanada kuchliroq bo‘lishi va davolash boshlanganidan keyingi dastlabki 30 kun ichida yaqqolroq namoyon bo‘lishi, shuningdek, kamida 6 oy davom etishi mumkin. Ushbu bog‘liqlikning qanchalik darajada dori preparati bilan yoki bemorlarning hamroh kasalliklari va boshqa xususiyatlari bilan bog‘liqligi hali aniqlanmagan. Galoperidol dekanoat preparati demensiya bilan bog‘liq xulq-atvor buzilishlarini davolash uchun mo‘ljallanmagan. Yurak-qon tomir tizimiga ta'siri Galoperidol qo‘llanganda to‘satdan o‘lim, shuningdek, QT intervalining uzayishi va/yoki qorincha aritmiyalari qayd etilgan (qarang: "Qo‘llashga qarshi ko‘rsatmalar" va "Nojo‘ya ta’sirlar" bo‘limlari). Ushbu hodisalar xavfi yuqori dozalarni qo‘llashda, galoperidolning plazmadagi yuqori konsentratsiyalari, moyil bemorlarda yoki parenteral qo‘llashda, ayniqsa tomir ichiga yuborilganda oshadi. Galoperidol dekanoat preparatini tomir ichiga yuborish mumkin emas. Bradikardiya, yurak kasalliklari, oilaviy anamnezida QT intervalining uzayishi yoki ko‘p miqdorda alkogol iste'mol qilgan bemorlarga galoperidol ehtiyotkorlik bilan buyurilishi kerak. Shuningdek, plazmada galoperidolning yuqori konsentratsiyalari bo‘lishi ehtimoli bo‘lgan bemorlarni davolashda ham ehtiyotkorlik talab qilinadi (qarang: "CYP2D6 izofermentining sekin metabolizatorlari" bo‘limi). Davolashni boshlashdan oldin EKG nazorati tavsiya etiladi. Davolanish vaqtida barcha bemorlarda QT intervalining uzayishi va qorincha aritmiyalarini aniqlash uchun EKG monitoringi zarurligini baholash kerak. Agar davolanish davomida QT intervali uzaygan bo‘lsa, dozani kamaytirish va QTc 500 ms dan oshsa, galoperidolni bekor qilish tavsiya etiladi. Elektrolitlar muvozanatining buzilishi, masalan, gipokaliemiya va gipomagniemiya qorincha aritmiyalari rivojlanish xavfini oshiradi va galoperidol bilan davolashni boshlashdan oldin bartaraf etilishi kerak. Shuningdek, elektrolitlar darajasini oldindan va muntazam nazorat qilish tavsiya etiladi. Shuningdek, taxikardiya va arterial gipotenziya (shu jumladan ortostatik gipotenziya) ham qayd etilgan (qarang: "Nojo‘ya ta’sirlar" bo‘limi). Arterial gipotenziyasi yoki ortostatik gipotenziyasi bo‘lgan bemorlarga galoperidol buyurilganda ehtiyotkorlik talab qilinadi. Serebrovaskulyar hodisalar Demensiya bilan og‘rigan bemorlarda ba'zi atipik antipsixotik preparatlar qo‘llanganda serebrovaskulyar noxush hodisalar xavfi taxminan 3 baravar oshgan. Antipsixotik preparatlar qabul qilgan keksa yoshdagi bemorlarda insult darajasi oshgan. Bu xavf barcha butirofenonlarni, jumladan galoperidolni qo‘llaganda yuqori bo‘lishi mumkin. Ushbu bog‘liqlik mexanizmi hali aniqlanmagan. Boshqa guruh bemorlarida ham bu xavf oshishi mumkinligini istisno qilib bo‘lmaydi. Galoperidol dekanoat preparatini insult xavfi yuqori bo‘lgan bemorlarda ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak. Zaharli neyroleptik sindrom Galoperidolni qo‘llaganda kam uchraydigan idiosinkraziya turidagi reaksiya – zaharli neyroleptik sindrom rivojlanishi mumkin, u gipertermiya, umumiy mushak rigidligi, vegetativ labillik, ongni buzilishi va qonda KFK faolligining oshishi bilan xarakterlanadi. Ushbu sindromning dastlabki belgilari ko‘pincha gipertermiya bo‘ladi. Davolashni darhol to‘xtatish va diqqat bilan kuzatish sharoitida tegishli yordamchi terapiyani boshlash kerak. Kechikkan diskineziya Kechikkan diskineziya ba'zi bemorlarda dori vositasini uzoq muddat qo‘llash yoki bekor qilish natijasida rivojlanishi mumkin. Ushbu sindrom asosan til, yuz, lablar yoki jag‘ mushaklarining ritmik ixtiyorsiz harakatlari bilan namoyon bo‘ladi. Ba'zi bemorlarda bu holatlar doimiy tus olishi mumkin. Sindrom davo qayta boshlanganda, doza oshirilganda yoki boshqa antipsixotik preparatga o‘tilganda yashirin bo‘lishi mumkin. Kechikkan diskineziya belgilarini kuzatganda, barcha antipsixotik preparatlar, jumladan, Galoperidol dekanoatni bekor qilish imkoniyatini ko‘rib chiqish kerak. Ekstrapiramidal simptomlar Ekstrapiramidal simptomlar (masalan, tremor, mushak rigidligi, gipersalivatsiya, bradikineziya, akatiziya, o‘tkir mushak distoniyasi) kuzatilishi mumkin. Galoperidolni qo‘llaganda akatiziya rivojlanishi ehtimoli bor. Akatiziya subyektiv noqulaylik, doimo harakat qilish zarurati, ko‘pincha tinch o‘tirish yoki turishning imkoni bo‘lmasligi bilan namoyon bo‘ladi. Ushbu simptomlar davolashning dastlabki bir necha haftasida rivojlanishi mumkin. Bunday bemorlarda dozani oshirish xavfli bo‘lishi mumkin. O‘tkir mushak distoniyasi Galoperidol dekanoat bilan davolashning dastlabki bir necha kunida o‘tkir mushak distoniyasi rivojlanishi mumkin, ammo bu simptomlar keyinroq ham paydo bo‘lishi yoki dozani oshirgandan keyin rivojlanishi mumkin. Mushak distoniyasining simptomlari: bo‘yin qiyshayishi, yuz qiyshayishi, chaynash mushaklarining spazmi (trizm), tilni chiqarib yuborish va ko‘zlarning noodatiy harakatlari, jumladan, okulogir kriz. Bunday reaktsiyalar erkak bemorlar va yosh bo‘lganlarda yuqori xavf bilan kuzatiladi. O‘tkir mushak distoniyasi rivojlanishida preparatni bekor qilish kerak. Ekstrapiramidal simptomlarni bartaraf etish uchun xolinolitik ta'sirga ega antiparkinson preparatlarini qo‘llash mumkin, ammo profilaktika maqsadida ularni qo‘llash tavsiya etilmaydi. Agar antiparkinson preparatlari galoperidoldan tezroq chiqarilsa, Galoperidol dekanoat bekor qilingandan keyin ham ushbu preparatlarni davom ettirish kerak. Antixolinergik preparatlar, jumladan, antiparkinson preparatlari, Galoperidol dekanoat bilan birga qo‘llanganda, ko‘z ichki bosimi oshishi mumkin. Tutqanoqlar/xurujlar Galoperidol tutqanoqlarni keltirib chiqarishi mumkinligi haqida xabarlar mavjud. Epilepsiyali va tutqanoqlar rivojlanishiga moyil holatlar (masalan, alkogol abstinent sindromi, miya shikastlanishi) bo‘lgan bemorlarga galoperidolni ehtiyotkorlik bilan buyurish kerak. Jigar va o‘t chiqarish yo‘llari buzilishlari Galoperidol jigarda metabolizmga uchraydi, shuning uchun jigar yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarni davolashda dozani kamaytirish va ehtiyot choralariga rioya qilish tavsiya etiladi (qarang: "Dozalash rejimi" va "Farmakokinetika" bo‘limlari). Jigar faoliyatining buzilishi yoki xolestatik gepatit holatlari qayd etilgan (qarang: "Nojo‘ya ta’sirlar" bo‘limi). Endokrin tizim bilan bog‘liq buzilishlar Tiroksin galoperidolning toksikligini oshirishi mumkin. Gipertireozli bemorlarda antipsixotik preparatlarni ehtiyotkorlik bilan va faqat evterioid holatga erishishga yo‘naltirilgan davolash bilan birga qo‘llash kerak. Antipsixotik preparatlarning gormonal ta'sirlari gipreprolaktinemiya bo‘lib, u galaktoreya, ginemastiya, oligomenoreya yoki amenoreyani keltirib chiqarishi mumkin (qarang: "Nojo‘ya ta’sirlar" bo‘limi). Prolaktin inson ko‘krak bezi o‘simtasi hujayralarining o‘sishini rag‘batlantirishi mumkin. Garchi antipsixotik preparatlar va ko'krak bezi saratoni o'rtasidagi aniq bog'liqlik klinik va epidemiologik tadqiqotlarda aniqlanmagan bo'lsa-da, mos keluvchi tibbiy anamnezi bo'lgan bemorlarni davolashda ehtiyotkorlik tavsiya etiladi. Boshlang‘ich gipreprolaktinemiya va prolaktin bilan bog‘liq o‘simtalari bo‘lgan bemorlarda Galoperidol dekanoat preparatini ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak. Gipoglikemiya va ADGning noadekvat sekretsiyasi sindromi Galoperidol qo‘llanganda gipoglikemiya va ADG noadekvat sekretsiyasi sindromi qayd etilgan (qarang: "Nojo‘ya ta'sirlar" bo‘limi). Venoz tromboembolizm (VTE) Antipsixotik preparatlar qo‘llanganda venoz tromboembolizm (VTE) holatlari qayd etilgan. Antipsixotik preparatlar qabul qiluvchi bemorlarda VTE xavfining orttirilgan omillari tez-tez uchrashi sababli, Galoperidol dekanoat bilan davolashni boshlashdan oldin va davolanish davomida barcha xavf omillarini aniqlash va profilaktika choralarini ko‘rish kerak. Davolashni boshlash Galoperidol dekanoat preparatini tayinlashni rejalashtirgan bemorlarga dastlab galoperidol ichki qabul uchun buyurilishi kerak, bu galoperidolga nisbatan kutilmagan o‘ta sezuvchanlik xavfini kamaytiradi. Depressiyali bemorlar Galoperidol dekanoat preparatini depressiya simptomlari ustun bo‘lgan bemorlarga monoterapiya sifatida qo‘llash tavsiya etilmaydi. Depressiya va psixozning kombinatsiyasi bilan tavsiflangan holatlarni davolash uchun preparatni antidepressantlar bilan birgalikda qo‘llash mumkin (qarang: "Dori vositalarining o‘zaro ta'siri" bo‘limi). CYP2D6 izofermentining sekin metabolizatorlari CYP2D6 izofermentining sekin metabolizatorlari bo‘lgan va bir vaqtda CYP3A4 ingibitorlarini qabul qilayotgan bemorlarda Galoperidol dekanoat preparatini ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak. Yordamchi moddalar Galoperidol dekanoat preparati tarkibida 1 ml eritmada 15 mg benzil spirti mavjud. Benzil spirt allergik reaktsiyalarni keltirib chiqarishi mumkin. Preparatni yuqori dozada buyurishda ehtiyotkorlik talab qilinadi, ayniqsa jigar yoki buyrak faoliyati buzilgan bemorlarda, shuningdek, homiladorlik yoki emizish davrida toksiklik va metabolik asidoz xavfi sababli faqat zarurat bo‘lgandagina qo‘llash tavsiya etiladi. Preparat tarkibida kunjut yog‘i mavjud bo‘lib, u kamdan-kam hollarda og‘ir allergik reaktsiyalarni keltirib chiqarishi mumkin. Transport vositalari va mexanizmlarni boshqarish qobiliyatiga ta'siri Galoperidol dekanoat preparati transport vositalarini va mexanizmlarni boshqarish qobiliyatiga o‘rtacha darajada ta'sir qiladi. Sedativ ta'sir yoki diqqatni jamlash qobiliyatining buzilishi kuzatilishi mumkin, ayniqsa yuqori dozalarni qabul qilishda va davolashning boshlanishida. Ushbu ta'sirlar alkogol iste'mol qilganda kuchayadi. Bemorlar davolanish vaqtida transport vositalarini boshqarmasliklari va diqqatni jamlash hamda tez psixomotor reaksiyalarni talab qiluvchi harakatlardan voz kechishlari kerak.

Tadqiqotlar faqat kattalarda o‘tkazilgan. Yurak-qon tomir tizimiga ta'siri Galoperidol dekanoat preparatini QTc intervalini uzaytiruvchi dori vositalari bilan bir vaqtda qo‘llash mumkin emas (qarang bo‘lim "Qo‘llashga qarshi ko‘rsatmalar"). Bunday preparatlarga quyidagilar kiradi: • IA sinfi antiaritmik preparatlar (masalan, dizopiramid, xinin). • III sinfi antiaritmik preparatlar (amiodaron, dofetilid, dronedaron, ibutilid, sotalol). • Ba'zi antidepressantlar (sitalopram, essitalopram). • Ba'zi antibiotiklar (azitromitsin, klaritromitsin, eritromitsin, levofloksasin, moksifloksasin, telitromitsin). • Boshqa antipsixotik preparatlar (fenotiazin hosilalari, sertindol, pimozid, ziprasidon). • Ba'zi zamburug‘larga qarshi preparatlar (pentamidin). • Ba'zi bezgakka qarshi preparatlar (galofantrin). • Ba'zi me'da-ichak traktiga ta’sir qiluvchi preparatlar (dolasetron). • Ba'zi onkologik kasalliklarni davolashda ishlatiladigan preparatlar (toremifen, vandetanib). • Ba'zi boshqa preparatlar (bepridil, metadon). Bu ro‘yxat to‘liq emas. Galoperidol dekanoat preparatini elektrolitlar balansini buzuvchi dori vositalari bilan bir vaqtda qo‘llashda ehtiyotkorlikka rioya qilish tavsiya etiladi (qarang bo‘lim "Maxsus ko‘rsatmalar"). Galoperidolning qon plazmasidagi kontsentratsiyasini oshirishi mumkin bo‘lgan dori vositalari Galoperidolning metabolizmi bir necha yo‘nalish orqali amalga oshadi (qarang bo‘lim "Farmakokinetika"). Asosiy yo‘nalish glyukuronlanish va ketonlarga qaytarilishdir. Shuningdek, metabolizmda sitoxrom P450 izofermentlari tizimi, ayniqsa, CYP3A4 va kam darajada CYP2D6 ishtirok etadi. Boshqa dori vositalari tomonidan ushbu metabolizm yo‘llarining ingibirlanishi yoki CYP2D6 izofermenti faolligining pasayishi galoperidolning qon plazmasidagi kontsentratsiyasini oshirishi mumkin. CYP3A4 izofermenti faolligining ingibirlanishi va CYP2D6 izofermenti faolligining pasayishi o‘zaro kuchaytiruvchi ta'sirga ega bo‘lishi mumkin (qarang bo‘lim "Farmakokinetika"). Cheklangan va ba'zi hollarda ziddiyatli ma'lumotlarga asoslangan holda, CYP3A4 va/yoki CYP2D6 izofermenti ingibitori bilan bir vaqtda qo‘llashda galoperidolning plazmadagi kontsentratsiyasi 20-40% gacha oshishi mumkin, ba'zi hollarda esa oshish 100% ga yetishi mumkin. Qon plazmasidagi galoperidol kontsentratsiyasini oshirishi mumkin bo‘lgan dori vositalariga (klinika tajribasi yoki dori vositalari o‘rtasidagi o‘zaro ta’sir mexanizmlariga asoslangan holda) quyidagilar kiradi: • CYP3A4 izofermentining ingibitorlari – alprazolam, fluvoksamin, indinavir, itrakonazol, ketokonazol, nefazodon, pozakonazol, saquinavir, verapamil, vorikonazol. • CYP2D6 izofermentining ingibitorlari – bupropion, xlorpromazin, duloksetin, paroksetin, prometazin, sertralin, venlafaksin. • CYP3A4 va CYP2D6 izofermentlarining birgalikdagi ingibitorlari: fluoksetin, ritonavir. • Mexanizmi noma'lum – buspiron. Bu ro‘yxat to‘liq emas. Galoperidolning plazmadagi kontsentratsiyasining oshishi nojo‘ya ta'sirlar, shu jumladan QTc intervalining uzayishi xavfini oshirishi mumkin (qarang bo‘lim "Maxsus ko‘rsatmalar"). QTc intervalining uzayishi galoperidolni ketokonazol (400 mg/kun) va paroksetin (20 mg/kun) kabi metabolizm ingibitorlari bilan birga qo‘llaganda kuzatilgan. Galoperidolni bunday dori vositalari bilan birga qabul qilayotgan bemorlarda galoperidolning kuchaygan yoki uzaygan farmakologik ta'sirining belgilarini yoki simptomlarini kuzatish va zaruriyat tug'ilganda Galoperidol dekanoat preparati dozasini kamaytirish tavsiya etiladi. Galoperidolning qon plazmasidagi konsentratsiyasini kamaytirishi mumkin bo‘lgan dori vositalari Galoperidolni kuchli CYP3A4 izofermenti induktorlari bilan bir vaqtda qo‘llash galoperidolning plazmadagi konsentratsiyasini asta-sekin kamaytirishi, natijada uning samaradorligini pasaytirishi mumkin. Bunday preparatlarga quyidagilar kiradi: karbamazepin, fenobarbital, fenitoin, rifampitsin, muqaddas johori (Hypericum perforatum). Bu ro‘yxat to‘liq emas. Fermentlarning induksiyasi preparat qabul qilinganidan bir necha kun o‘tgach kuzatilishi mumkin. Fermentlar maksimal induksiyasi odatda taxminan 2 hafta o‘tgach kuzatiladi va dori vositasi bekor qilingandan keyin ham bir muddat saqlanib qolishi mumkin. CYP3A4 izofermenti induktorlari bilan bir vaqtda qo‘llanganda bemorni kuzatish va kerak bo'lsa, Galoperidol dekanoat dozasini oshirish tavsiya etiladi. CYP3A4 izofermenti induktori bekor qilingandan so‘ng galoperidolning konsentratsiyasi asta-sekin ortishi mumkin, shuning uchun Galoperidol dekanoat dozasini pasaytirish zarur bo‘lishi mumkin. Ma'lumki, natriy valproat glyukuronlanishni ingibirlashi mumkin, ammo galoperidolning plazmadagi konsentratsiyasiga ta'sir qilmaydi. Galoperidolning boshqa dori vositalariga ta'siri Galoperidol markaziy asab tizimini (MAT) susaytiruvchi vositalarning, shu jumladan alkogol, uyqu dorilari, sedativlar va kuchli og'riq qoldiruvchilarning ta'sirini kuchaytirishi mumkin. Shuningdek, metildopa bilan birga qo‘llanganda MATga ta'sir kuchayishi kuzatilgan. Galoperidol adrenalin va boshqa simpatomimetik faol dorilar (masalan, amfetaminlar kabi stimulyatorlar) ta'sirini susaytiradi va guanetidin kabi adrenoblokatorlarning antigipertenziv ta'sirini o'zgartiradi. Galoperidol levodopa va boshqa dopamin agonistlari ta'sirini susaytirishi mumkin. Galoperidol CYP2D6 izofermentining ingibitori hisoblanadi. U trisiklik antidepressantlarning (masalan, imipramin, dezipramin) metabolizmini sekinlashtirib, ularning plazmadagi konsentratsiyasini oshirishga yordam beradi. Boshqa o‘zaro ta'sir shakllari Kam hollarda litiy tuzlari va galoperidolni bir vaqtda qo‘llashda quyidagi buzilishlar kuzatilgan: ensefalopatiya, ekstrapiramidal simptomatika, kechikkan diskineziya, xavfli neyroleptik sindrom, o'tkir miya sindromi va koma. Ushbu simptomlarning aksariyati qaytuvchan hisoblanadi. Ushbu simptomlar ma'lum bir nosologik shaklning namoyishi ekanligi hali aniqlanmagan. Shunga qaramasdan, litiy tuzlari va galoperidolni birga qabul qilayotgan bemorlarda bunday simptomlar kuzatilsa, darhol dori vositalarini bekor qilish tavsiya etiladi. Galoperidolning antikoagulyant fenindionga nisbatan antagonistik ta’siri aniqlangan.

Galoperidol – butirofenon hosilasiga mansub antipsixotik vosita. Markaziy dopamin D2-retseptorlarining kuchli antagonisti hisoblanadi. Tavsiya etilgan dozalarda past alfa1-adrenobloqiruvchi faollik ko‘rsatadi, antigistamin va xolinobloqiruvchi ta’sirga ega emas. Galoperidol mezolimblik tuzilmalardagi dopaminergik signal yo‘llarini bloklash orqali delyuziyalar va gallyutsinatsiyalarni bartaraf etadi. Markaziy antidopaminergik ta’sir bazal yadrolarda (nigrostriatal tolalarda) namoyon bo‘ladi. Galoperidol psixomotor qo‘zg‘alishni samarali bartaraf etadi, bu esa maniyalar va boshqa qo‘zg‘alish bilan kechuvchi sindromlar uchun ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. Bazal yadrolarga ta’sir qilish ekstrapiramidal harakat buzilishlari (mushak distoniyasi, akatiziya va parkinsonizm)ga olib kelishi mumkin. Galoperidolning laktotrof hujayralarga antidopaminergik ta’siri gipofizning old qismida prolaktin sekretsiyasining tonik inhibe qilinishini yo‘q qilish natijasida gipyerprolaktinemiyaga olib keladi. Bundan tashqari, qusish markazining area postrema tetik zonasi xemoretseptorlariga antidopaminergik ta’siri preparatning ko‘ngil aynishi va qusishga qarshi samaradorligini tushuntiradi.

So‘rilishi Mushak ichiga (m/i) galoperidol dekanoat yuborilgandan keyin, erkin galoperidol depodan sekin va barqaror ravishda ajralib chiqadi. Plazmadagi konsentratsiya asta-sekin oshib borib, maksimal darajaga odatda in’yeksiyadan 3-9 kun o‘tgach yetadi. Oyiga bir marta in’yeksiya qabul qiladigan bemorlarda plazmada preparatning muvozanat holatiga (Css) 2-4 oy ichida erishiladi. Ta’sir qilish Kattalarda plazma oqsillari bilan bog‘lanish darajasi o‘rtacha 88-92% ni tashkil qiladi. Plazma oqsillari bilan bog‘lanish darajasi yuqori shaxsiy farqlanishga ega. Galoperidol turli to‘qimalar va organlarga tez taqsimlanadi, bu uning katta taqsimlanish hajmi (Vd, o‘rtacha 8-21 l/kg m/i yuborilgandan keyin) bilan tasdiqlanadi. Galoperidol gematoensefalik to‘siqdan oson o‘tadi, shuningdek, platsenta va ona sutiga ham kiradi. Metabolizm Galoperidol jigar orqali faol metabolizmga uchraydi. Inson organizmida galoperidolning asosiy metabolizm yo‘llari glyukuronizatsiya, ketonga qaytarilish, oksidlanish yo‘li bilan N-dalkillanish va piridiniy hosilalari hosil qilishdan iborat. Galoperidol metabolitlari uning faolligiga sezilarli hissa qo‘shmaydi, ammo taxminan 23% preparat qaytarilish yo‘li bilan biotransformatsiyalanadi va qaytarilgan metabolitning asl birikmaga qaytish ehtimoli butunlay chiqarib tashlanmaydi. Galoperidol metabolizmida sitoxrom P450 izofermentlari, xususan, CYP3A4 va CYP2D6 ishtirok etadi. CYP3A4 izofermentining ingibitsiyasi yoki induksiyasi yoki CYP2D6 izofermentining ingibitsiyasi galoperidol metabolizmiga ta’sir qilishi mumkin. CYP2D6 izofermentining faolligi pasayganda galoperidolning konsentratsiyasi oshishi mumkin. Chiqarilish Galoperidol dekanoat mushak ichiga yuborilgandan keyin uning yakuniy yarim chiqarilish davri (T1/2) o‘rtacha 3 haftani tashkil qiladi. Bu boshqa galoperidol shakllaridan uzoqroq bo‘lib, og‘iz orqali qabul qilinganda o‘rtacha T1/2 24 soatni, m/i yuborilganda esa 21 soatni tashkil qiladi. Galoperidolning ko‘rinuvchi klirensi (mushak ichiga yuborilgandan keyin) 0.9-1.5 l/soat/kg oralig‘ida bo‘lib, CYP2D6 izofermenti bo‘yicha sekin metabolizatorlarda kamayadi. CYP2D6 izofermenti faolligining pasayishi galoperidol konsentratsiyasining oshishiga olib kelishi mumkin. Shizofreniyaga chalingan bemorlar bo‘yicha populyatsion farmakokinetik tahlilda galoperidol klirensining shaxsiy farqlanishi (variatsiya koeffitsiyenti, %) 44% ni tashkil qilgan. Galoperidol vena ichiga (v/i) yuborilgandan keyin uning dozasining 21% ichak orqali, 33% esa buyrak orqali chiqariladi. Dozaning 3% dan kamrog‘i buyrak orqali o‘zgarmagan holda chiqariladi. Chiziqlilik Galoperidol dekanoat m/i yuborilgandan keyin farmakokinetikasi dozaga bog‘liq xarakterga ega. 450 mg dan kam dozalar kiritilganda plazmadagi galoperidol konsentratsiyasi bilan doza o‘rtasida deyarli chiziqli bog‘liqlik kuzatiladi. Maxsus bemor guruhlarining farmakokinetikasi Keksalar (65 yoshdan katta): Katta yoshdagi bemorlarda plazmadagi galoperidol konsentratsiyalari yoshroq bemorlarga qaraganda yuqori bo‘lgan. Kichik klinik tadqiqot natijalari keksalarda galoperidol klirensining pasayganligini va T1/2 ning uzayganligini ko‘rsatadi. Bu natijalar galoperidol farmakokinetik ko‘rsatkichlari o‘zgarishining kuzatilgan diapazoniga mos keladi. Keksa bemorlar uchun dozani moslashtirish tavsiya etiladi (qarang: "Dozani qo‘llash tartibi" bo‘limi). Buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlar Galoperidolning farmakokinetikasiga buyrak yetishmovchiligida ta’siri o‘rganilmagan. Buyrak funksiyasi buzilishi galoperidolning chiqarilishiga klinik ahamiyatli ta’sir ko‘rsatmasligi kerak bo‘lsa-da, uzoq davom etadigan T1/2 va galoperidolning qaytarilgan metaboliti tufayli preparatning to‘planish ehtimoli sababli buyrak yetishmovchiligi, ayniqsa og‘ir buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda ehtiyotkorlik bilan davolash tavsiya etiladi (qarang: "Dozani qo‘llash tartibi" bo‘limi). Galoperidolning katta Vd va plazma oqsillari bilan yuqori darajada bog‘lanishi sababli dializ orqali juda kam miqdorda preparat chiqarilishi mumkin. Jigar yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlar Galoperidolning farmakokinetikasiga jigar yetishmovchiligining ta’siri o‘rganilmagan. Biroq, galoperidol jigar orqali faol metabolizmga uchraganligi sababli, jigar yetishmovchiligi uning farmakokinetikasiga sezilarli ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Shu sababli, jigar yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda boshlang‘ich doza ikki baravar kamaytirilishi va davolash ehtiyotkorlik bilan olib borilishi tavsiya etiladi (qarang: "Dozani qo‘llash tartibi" va "Maxsus ko‘rsatmalar" bo‘limlari). Farmakokinetik-farmakodinamik bog‘liqlik Terapik konsentratsiyalar Ko‘plab klinik tadqiqotlardan olingan ma’lumotlarga ko‘ra, o‘tkir yoki surunkali shizofreniya shakllariga ega bemorlarda plazmadagi 1-10 ng/ml konsentratsiyalarda terapevtik ta’sirga erishiladi. Ba’zi bemorlar yuqori shaxsiy farqlanish tufayli yuqori konsentratsiyalarga muhtoj bo‘lishi mumkin. Birinchi shizofreniya xuruji bo‘lgan bemorlarda D2-retseptorlarning 60-80% bog‘lanishi minimal ekstrapiramidal simptomlar bilan terapevtik javobga erishishni ta’minlaydi va bu javob 0.6-3.2 ng/ml konsentratsiyalarda kuzatilgan. O‘rtacha, bunday konsentratsiyalar kuniga 1-4 mg dozada erishiladi. Galoperidol dekanoatining yuqori shaxsiy farmakokinetik o‘zgaruvchanligi va ta’sirning konsentratsiyaga bog‘liq ekanligi tufayli bemorning davolashga reaksiyasidan kelib chiqib, doza shaxsiy ravishda tanlanishi tavsiya etiladi. Dozani o‘zgartirgandan keyin yangi muvozanatli plazma konsentratsiyasiga erishish uchun talab qilinadigan vaqt va terapevtik javobning namoyon bo‘lish vaqti hisobga olinishi kerak. Ba’zi hollarda, galoperidolning qon konsentratsiyasini o‘lchash tavsiya etiladi. Yurak-qon tomir tizimiga ta’siri QTc intervalining uzayishi xavfi galoperidol doza va plazmadagi konsentratsiyasi oshishi bilan ortadi. Ekstrapiramidal simptomlar Galoperidolning terapevtik diapazonda qo‘llanishi ekstrapiramidal simptomlarni rivojlanishiga olib kelishi mumkin, lekin odatda bu simptomlar terapevtik dozalardan oshiq dozalar qo‘llanganda ko‘proq uchraydi.

HomiladorlikMa’lumotlarga ko‘ra, oz sonli homilador ayollarda qo‘llanishi (400 dan ortiq homiladorlik holatlari ma’lum bo'lgan) galoperidolning teratogen ta’sirga, fetotoksiklik yoki neonatal toksiklikka ega ekanini tasdiqlamaydi. Shunga qaramay, homiladorlik davrida boshqa dori vositalari bilan birga galoperidol qo‘llanganda tug‘ma rivojlanish nuqsonlari qayd etilgan ayrim holatlar mavjud. Hayvonlarda o‘tkazilgan tadqiqotlarda reproduktiv funksiyaga toksik ta’sir aniqlangan. Ehtiyot chorasi sifatida, homiladorlik davrida Galoperidol dekanoatni qo‘llashdan saqlanish lozim. Homiladorlikning III trimestrida antipsixotik preparatlarni (shu jumladan galoperidol) qabul qilgan yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda ekstrapiramidal buzilishlar va/yoki bekor qilish sindromi kabi nojo‘ya reaksiyalar rivojlanish xavfi mavjud bo‘lib, ularning og‘irlik darajasi va davomiyligi tug‘ruqdan keyin farq qilishi mumkin. Ushbu chaqaloqlarda bezovtalik, gipertonus, gipotoniya, tremor, uyquchanlik, nafas yetishmovchiligi va emizish buzilishlari kuzatilgan. Shu sababli, yangi tug‘ilgan chaqaloqlarni sinchiklab kuzatish tavsiya etiladi.Emizish davriGaloperidol ona sutiga o‘tadi. Galoperidol qabul qilgan onalarning emizgan chaqaloqlarida qon plazmasi va siydikda galoperidolning kichik miqdorlari aniqlangan. Emizishdagi chaqaloqlarga galoperidolning ta’siri bo‘yicha ma’lumotlar yetarli emas. Emizishni to‘xtatish yoki Galoperidol dekanoat bilan davolashni tugatish qarorini bolaga emizishning foydasi va ayolga davolanishning foydasini hisobga olgan holda qabul qilish lozim.FertilitetGaloperidol prolaktin miqdorini oshiradi. Gipreprolaktinemiya gipotalamusda gonadotropin-releasing gormon (GnRG) sintezini bostirishi mumkin, bu esa gipofizda gonadotropinlar sekretsiyasining pasayishiga olib keladi. Natijada, erkaklar va ayollarda jinsiy gormonlar sintezi susayishi tufayli reproduktiv funksiyalar buzilishi mumkin.

Jigar yetishmovchiligi bo'lgan bemorlarga ehtiyotkorlik bilan qo'llaniladi.

Buyrak yetishmovchiligida ehtiyotkorlik bilan qo‘llash zarur.

Preparat retsept bo‘yicha beriladi.

Galoperidolning dozasi oshirib yuborilganda ma’lum farmakologik ta’sirlar va nojo‘ya reaksiyalar kuchayishi bilan namoyon bo‘ladi. Simptomlar: kuchli ekstrapiramidal buzilishlar, arterial gipotenziya va sedatsiya. Ekstrapiramidal buzilishlar mushaklarning qotishi va umumiy yoki mahalliy tremor bilan ifodalanadi. Arterial gipotenziya bilan birga arterial gipertenziya rivojlanishi ham mumkin. Og‘ir holatlarda bemor komaga tushishi, nafas olish susayishi va arterial gipotenziya shokka o‘xshash holatga olib kelishi mumkin. QTc intervalining uzayishi bilan bog‘liq qorinchalar aritmiyasi xavfini baholash kerak. Davolash: maxsus antidot mavjud emas. Qo‘llab-quvvatlovchi terapiya o‘tkaziladi. Faol ko‘mir samaradorligi aniqlanmagan. Dozani oshirib yuborishda gemodializ tavsiya etilmaydi, chunki u orqali juda kam miqdorda galoperidol chiqariladi (qarang. “Farmakokinetika” bo‘limi). Komada bo‘lgan bemorlarda nafas yo‘llari o‘tkazuvchanligini og‘iz-halqum havo yo‘li yoki intubatsiya orqali ta’minlash zarur. Nafas olish susayganda sun’iy nafas oldirish talab qilinishi mumkin. EKG monitoringi va hayotiy muhim funksiyalar tiklanguncha nazorat qilish tavsiya etiladi. Og‘ir aritmiyalarni davolash uchun tegishli antiaritmik choralar qo‘llaniladi. Arterial gipotenziya va tomir kollapsini tomir ichiga suyuqliklar, plazma yoki konsentrlangan albumin kiritish va dopamin yoki norepinefrin kabi tomir toraytiruvchi vositalar bilan to‘ldirish mumkin. Galoperidol bilan birgalikda adrenalin qo‘llash qat’iyan tavsiya etilmaydi, chunki bu arterial gipotenziyani kuchaytirishi mumkin. Og‘ir ekstrapiramidal simptomlarda parenteral antiparkinson preparatlari tavsiya etiladi.

Preparatni bolalar ololmaydigan joyda, yorug'likdan himoya qiluvchi original o'ramda saqlash kerak. Maxsus harorat sharoitlari talab etilmaydi.

18 yoshdan katta kattalar uchun: psixotik buzilish yoki I tip bipolyar buzilishdagi manik epizodlar bilan bog‘liq og‘ir o‘tkir psixomotor qo‘zg‘alishni tezkor bartaraf etish uchun, og‘zaki terapiya samarasiz bo‘lganda; farmakologik bo‘lmagan usullar samarali bo‘lmaganda deliriozning tezkor terapiyasi; Xantington xoreyasining yengil va o‘rtacha darajalarini davolashda, boshqa dorilar samarasiz bo‘lganda yoki ularni yomon ko‘tarish holatlarida va og‘zaki terapiya mos kelmaganda; o‘rtacha va yuqori xavfdagi bemorlarda operatsiyadan keyin ko‘ngil aynishi va qusishni oldini olish uchun monoterapiya yoki kompleks terapiya shaklida; operatsiyadan keyingi ko‘ngil aynishi va qusish holatlarini kompleks terapiyada, boshqa dorilar samarasiz bo‘lganda yoki yomon ko‘tarilganda.

Keksa yoshdagi bemorlarga ehtiyotkorlik bilan dori buyurilishi kerak.

Yaroqlik muddati - 2 yil. Qadoqlamada ko'rsatilgan yaroqlik muddati tugagandan keyin qo'llash mumkin emas.