Гидроксихлорохин

-

Гидроксихлорохин

Gidroksixloroxinga va 4-aminoxinolin hosilalariga yuqori sezuvchanlik; retinopatiya (jumladan, anamnezdagi makulopatiya); uzoq muddatli davolanish talab etiladigan bolalar yoshi (bolalarda toksik ta'sir rivojlanishi xavfi yuqori); 6 yoshgacha bo‘lgan bolalar (200 mg tabletkalar tana vazni 31 kg dan kam bo‘lgan bolalar uchun mo‘ljallanmagan); homiladorlik. Ehtiyotkorlik bilan: ko‘rish buzilishlari (ko‘rish o‘tkirligining pasayishi, rang ajratish qobiliyatining buzilishi, ko‘rish maydonining torayishi), ko‘zga salbiy ta’sir ko‘rsatadigan dori vositalari bilan bir vaqtda qo‘llashda (retinopatiya va ko‘rish buzilishlari rivojlanishi xavfi); gematologik kasalliklar (jumladan, anamnezda); nevrologik kasalliklar, psixozlar (jumladan, anamnezda); kechki teri porfiriyasi (kuchayish xavfi), psoriaz (teri alomatlari kuchayishi xavfi); teriga ta’sir qiluvchi dorilar bilan bir vaqtda qo‘llashda; buyrak va/yoki jigar yetishmovchiligi, gepatitda; jigar va/yoki buyrak funktsiyasiga salbiy ta’sir ko‘rsatadigan dorilar bilan bir vaqtda qo‘llashda (og‘ir buzilishlarda gidroksixloroxin plazmadagi konsentratsiyasini nazorat qilish ostida dozani tanlash kerak); glyukoza-6-fosfatdegidrogenaza tanqisligida; me’da-ichak kasalliklarida; xininga sezuvchanlikda (allergik reaktsiyalar mumkin); yurak o‘tkazuvchanligi buzilishlari (Gis to‘plami oyoqchasining blokadasi/AV-blokada) va ikkala qorincha gipertrofiyasida; kardiomiopatiyada; tug‘ma yoki orttirilgan QT intervalining uzayishi va (yoki) QT intervalining uzayishi xavf omillari mavjud bo‘lgan anamnezda: yurak kasalliklari (masalan, yurak yetishmovchiligi, miokard infarkti); proaritmik holatlar (masalan, yurak tezligi 50 tadan kam bo‘lgan bradikardiya); qorinchalar ritm buzilishi; tuzatilmagan gipokaliemiya va/yoki gipomagniemiya; QT intervalini uzaytiruvchi dori vositalari bilan bir vaqtda qo‘llash (qorinchalar ritm buzilishi rivojlanishi xavfi yuqori). Gidrokzixloroxin gipoglikemiya xavfini oshirishi mumkin, shuning uchun uni gipoglikemik dori vositalarini qabul qiluvchi yoki qilmayotgan bemorlarga ehtiyotkorlik bilan buyurish kerak.

Uzoq muddatli davolash zarurati bo'lgan hollarda bolalarda qo'llash mumkin emas (bolalarda toksik ta'sirlar rivojlanish xavfi yuqori). 6 yoshgacha bo'lgan bolalarda qo'llash mumkin emas (200 mg tabletkalar tana vazni "ideal" 31 kg dan kam bo'lgan bolalar uchun mo'ljallanmagan).

Gidroksixloroxinning retina uchun toksik ta'siri asosan doza bilan bog'liq. 6,5 mg/kg "ideal" tana vazniga teng dozalarda retinopatiya rivojlanishining chastotasi kam uchraydi. Tavsiya etilgan sutkalik dozani oshirish retinopatiya rivojlanish xavfini keskin oshiradi. Gidroksixloroxin bilan uzoq muddatli davolanishni boshlashdan oldin ikkala ko'zni sinchiklab tekshirish kerak. Tekshiruvga ko‘rish o‘tkirligini aniqlash, ko‘z tubini tekshirish, rangli ko‘rish va ko‘rish maydonlarini baholash kirishi kerak. Bunday tekshiruv terapiya davomida kamida har 6 oyda bir marta o'tkazilishi kerak. Quyidagi holatlarda tekshiruvni tez-tez o'tkazish tavsiya etiladi: sutkalik doza 6,5 mg/kg "ideal" tana vaznidan oshsa (ortiqcha vaznga ega bo'lgan bemorlarda dozani hisoblash uchun mutlaq tana vaznini qo'llash haddan tashqari dozaga olib kelishi mumkin); buyrak yetishmovchiligi bo'lsa; umumiy doza 200 g dan oshsa; keksa yoshdagi bemorlar; davolanishni boshlashdan oldin ko‘rish o‘tkirligi har qanday darajada kamaygan bemorlar. Ko'rish buzilishlari (ko'rish o‘tkirligining pasayishi, rangli ko'rishning o'zgarishi) paydo bo'lganda, gidroksixloroxinni darhol to'xtatish va bemorning ko'z holatini diqqat bilan kuzatish kerak, chunki retina o'zgarishlari (va ko'rish buzilishlari) gidroksixloroxin bekor qilingandan keyin ham davom etishi mumkin. Gidroksixloroxin qabul qilgan bemorlarda kardiomiopatiya holatlari qayd etilgan, bu yurak yetishmovchiligiga olib kelgan. Gidroksixloroxin og'ir gipoglikemiya (hushdan ketishni o'z ichiga oladi) rivojlanishiga olib kelishi mumkinligi ko'rsatilgan, bu hayot uchun xavfli bo'lishi mumkin, nafaqat gipoglikemik preparatlar qabul qilayotgan bemorlarda, balki qabul qilmayotganlarda ham. Gidroksixloroxin qabul qilayotgan bemorlar gipoglikemiya rivojlanishi va uning klinik belgilari va simptomlari xavfi haqida ogohlantirilishi kerak. Gidroksixloroxin bilan davolanish vaqtida gipoglikemiya rivojlanishini ko'rsatuvchi klinik simptomlari bo'lgan bemorlarda qondagi glyukoza konsentratsiyasini aniqlash va kerak bo'lganda davolashni qayta ko'rib chiqish kerak. Gidroksixloroxinni jigar va buyrak kasalliklari bo'lgan bemorlarda ehtiyotkorlik bilan qo'llash tavsiya etiladi, chunki doza kamaytirilishi kerak bo'lishi mumkin, shuningdek, ushbu organlarga salbiy ta'sir ko'rsatishi mumkin bo'lgan boshqa dorilarni qabul qilayotgan bemorlarda ham ehtiyot bo'lish kerak. Gidroksixloroxinni uzoq muddat qabul qilayotgan bemorlarda muntazam ravishda to'liq qon tahlili o'tkazilishi kerak (gematologik buzilishlar paydo bo'lganda gidroksixloroxinni bekor qilish kerak). Bolalar 4-aminoquinolinlarning toksik ta'siriga juda sezgir, shuning uchun gidroksixloroxin bolalar yetib bora olmaydigan joylarda saqlanishi kerak. Gidroksixloroxinni uzoq muddat qabul qilayotgan barcha bemorlar skelet mushaklari funksiyalari va pay reflekslari o'zgarishini baholash uchun muntazam ravishda nevropatolog tomonidan tekshirilishi kerak. Mushaklarda kuchsizlik paydo bo'lganda gidroksixloroxinni bekor qilish kerak. Gidroksixloroxin qabul qilgan bemorlarda juda kamdan-kam hollarda o'z joniga qasd qilish xatti-harakatlari qayd etilgan. Gidroksixloroxin qo'llanganda ekstrapiramidal buzilishlar rivojlanishi mumkin. Gidroksixloroxin xloroxinga chidamli P. falciparum shtammlariga qarshi samarasiz, shuningdek, P. vivax, P. malariae va P. ovale ning eritrotsitdan tashqari shakllariga nisbatan faol emas, shuning uchun u ushbu mikroorganizmlar bilan zararlanishning oldini olish uchun qo'llanilishi mumkin emas va ushbu patogenlar keltirib chiqargan kasallikning qaytalanishini oldini ololmaydi. Transport vositalarini boshqarish va mexanizmlar bilan ishlash qobiliyatiga ta'siri: Gidroksixloroxin bilan davolanish davomida diqqatni yuqori darajada jamlashni va tezkor psixomotor reaktsiyalarni talab qiladigan potensial xavfli faoliyatlarni bajarishda ehtiyotkorlikka rioya qilish kerak.

Gidroksixloroxinni QT intervalini uzaytiruvchi dori vositalarini (masalan, IA va III sinf antiaritmik preparatlar, uch tsiklik antidepressantlar, antipsixotik preparatlar, ba'zi mikroblarga qarshi preparatlar [moksifloksatsin kabi]) qabul qilayotgan bemorlarga buyurishda ehtiyotkorlik zarur, chunki qorinchalar ritmi buzilishlari rivojlanish xavfi ortadi. Gidroksixloroxin digoksinning plazmadagi konsentratsiyasini oshirishi mumkinligi haqida xabarlar mavjud, shuning uchun digoksin bilan bir vaqtda qo‘llanganda glikozid intoksikatsiyasi rivojlanishining oldini olish uchun digoksin dozasini kamaytirish va plazmadagi konsentratsiyani nazorat qilish talab etiladi. Gidroksixloroxin insulin va og‘zaki gipoglikemik vositalarning ta’sirini kuchaytirishi mumkin, bu esa ushbu preparatlarning dozasini gidroksixloroxinni qabul qilishning boshida kamaytirishni talab qilishi mumkin. Antatsidlar gidroksixloroxinning so‘rilishini kamaytirishi mumkin, shuning uchun antatsidlar va gidroksixloroxinni bir vaqtda qo‘llashda ularni qabul qilish oralig‘i kamida 4 soat bo‘lishi kerak. Gidroksixloroxinning quyidagi dori vositalari bilan o‘zaro ta’sirini ham istisno qilib bo‘lmaydi, ular xloroxin uchun tasvirlangan, lekin hali gidroksixloroxin bilan qo‘llanganda kuzatilmagan. Aminoglikozidlar bilan — aminoglikozidlarning nerv-mushak o‘tishini bevosita bloklovchi ta’sirini kuchaytirishi. Simetidin bilan — simetidin bezgakka qarshi preparatlarning metabolizmini bostiradi, bu esa ularning plazmadagi konsentratsiyasini oshirishi va nojo‘ya ta’sirlar, ayniqsa toksik ta’sirlar rivojlanish xavfini oshirishi mumkin. Neostigmin va piridostigmin bilan — antagonist ta’sir. Ich terisiga yuboriladigan qutirishga qarshi inson diploid-hujayra vaksinasiga — bu vaksina bilan birlamchi immunizatsiyaga javoban antitanalar hosil bo‘lishini kamaytiradi. Aritmogen preparatlar bilan — xloroxin boshqa aritmogen preparatlar (masalan, amiodaron va moksifloksatsin) bilan bir vaqtda qo‘llanganda qorinchalar aritmiyasi rivojlanish xavfi ortadi. Galofantrin QT intervalini uzaytiradi va xloroxin bilan kombinatsiyada aritmiyalar chaqirishi mumkin (bunday kombinatsiya tavsiya etilmaydi). Tutqanoq faolligini pasaytiruvchi bezgakka qarshi boshqa preparatlar bilan qo‘llash — xloroxinni bunday preparatlar (masalan, mefloksin) bilan birga qo‘llash tutqanoq faolligini pasaytiradi va tutqanoq rivojlanish xavfini oshiradi. Siklosporin bilan — xloroxin va siklosporin bir vaqtda qo‘llanganda siklosporinning plazmadagi konsentratsiyasining oshishi haqida xabar berilgan. Tutqanoqqa qarshi preparatlar bilan — xloroxin bir vaqtda qo‘llanganda tutqanoqqa qarshi preparatlarning samaradorligi yetarli bo‘lmasligi mumkin. Prazikvantel bilan — xloroxin va prazikvantel o‘rtasidagi o‘zaro ta’sirni o‘rganishda prazikvantelning biokiraolishligi pasayishi haqida xabar berilgan. Gidroksixloroxin va prazikvantelni bir vaqtda qo‘llaganda xuddi shunday ta’sir kuzatilishi mumkin. Agalzidaza bilan — gidroksixloroxin va agalzidaza birga qo‘llanganda ichki hujayra alfa-galaktozidazasining ingibitsiyasi yuz berishi mumkinligi haqida nazariy xavf mavjud.

Gidrokxloroxin bezgakka qarshi xususiyatlarga ega, shuningdek, surunkali diskoid yoki tizimli qizil yuguruk (SKV), o'tkir va surunkali revmatoid artritda (RA) yallig'lanishga qarshi va immunodepressiv ta'sir ko'rsatadi. Uning bezgak, qizil yuguruk va revmatoid artritga qarshi ta'sir mexanizmi to'liq o'rganilmagan. Gidrokxloroxin o'rtacha immunosupressor xususiyatlarga ega bo'lib, revmatoid omil va o'ziga xos o'choqli yallig'lanish javob komponentlarining sintezini bostiradi. U leykotsitlarda to'planib, lizosomal membranalarni barqarorlashtiradi va ko'plab fermentlar, shu jumladan, kollagenaza va proteaz faolligini bostiradi, ular xaftani parchalaydi. SKV va RA holatlarida gidrokxloroxinning samaradorligi uning yallig'lanishga qarshi va immunomodulyator ta'sirlari bilan bog'liq: hujayra ichidagi pH oshishi antigen javobini sekinlashtiradi va asosiy gistosuyish kompleksi (GKG) retseptorlari bilan peptidlarning bog'lanishini kamaytiradi. Hujayra yuzasiga antigen-GKG retseptorlarining kamroq soni yetib boradi, bu autoimmun javobni kamaytiradi; yuqori konsentratsiyalarda fosfolipaza A2 va lizosomal fermentlar faolligining pasayishi; sitokinlar IL-1 va IL-6 konsentratsiyasining kamayishi klinik va laborator autoimmun javob belgilari kamayishiga olib keladi. Interferon-gamma sintezining buzilmasligi tufayli, ushbu ta'sirlar sitokinlarga selektiv ta'sir bilan bog'liq bo'lishi mumkin; DNK va RNK ning pre- va/yoki post-transkriptsiyasini ingibiratsiya qiladi. Gidrokxloroxin P. vivax va P. malariae ning gamet va jinsiy bo'lmagan eritrositar shakllarini faol bostiradi, ular qonning jinsiy bo'lmagan shakllari bilan deyarli bir vaqtda yo'qoladi. Gidrokxloroxin P. falciparum gametalariga ta'sir qilmaydi. Gidrokxloroxin xloroxinga chidamli P. falciparum shtammlariga qarshi samarali emas, shuningdek, P. vivax, P. malariae va P. ovale ning eritrositlardan tashqari shakllariga qarshi faol emas, shuning uchun bu mikroorganizmlar bilan zararlanishning oldini olish yoki ushbu kasalliklarning qaytalanishini oldini olish uchun profilaktik maqsadlarda qo'llanilmaydi.

Gidrokxloroxin Og‘iz orqali qabul qilingandan so‘ng gidrokxloroxin tez va deyarli to‘liq so‘riladi. Qon plazmasidagi oqsillar bilan bog‘lanishi – 45%. Plazmadagi T1/2 o‘rtacha qiymati gidrokxloroxin qabul qilingandan keyin vaqt o‘tishi bilan quyidagicha o‘zgaradi: 5,9 soat (Cmax ga yetish vaqtidan 10 soatgacha), 26,1 soat (10 dan 48 soatgacha) va 299 soat (48 dan 504 soatgacha). Jigarda gidrokxloroxin qisman faol etillangan metabolitlarga aylanadi. O‘zgarmagan gidrokxloroxin va uning metabolitlari organizmda yaxshi taqsimlanadi. Taqlimlanish hajmi 5-10 l/kg ni tashkil qiladi. Gidrokxloroxin yuqori almashinuv tezligiga ega bo‘lgan to‘qimalarda (jigar, buyrak, o‘pka, taloq – bu organlarda konsentratsiyasi plazmaga qaraganda 200-700 baravar yuqori; Markaziy asab tizimi, eritrotsitlar, leykotsitlar), shuningdek, ko‘z to‘r pardasi va melaninga boy to‘qimalarda to‘planadi. Gidrokxloroxin va uning metabolitlari asosan siydik orqali, kamroq miqdorda esa safro orqali chiqariladi. Gidrokxloroxinning chiqarilishi sekin, terminal T1/2 butun qon uchun taxminan 50 kun va plazma uchun 32 kunni tashkil qiladi. Gidrokxloroxinning qabul qilingan dozasining 3% 24 soat ichida siydik orqali chiqariladi. Gidrokxloroxin yo‘ldosh to‘sig‘idan o‘tadi va kam miqdorda ona sutida aniqlanadi.

Bezlar uchun xloroxinga chidamli bo‘lmagan R. falciparum shtammlaridan tashqari) malyariya: Plasmodium vivax, R. ovale va R. malariae tomonidan qo‘zg‘atilgan malyariya kasalligining o'tkir xurujlarini oldini olish va davolash; R. falciparum sezgir shtammlar tomonidan qo‘zg‘atilgan malyariyani radikal davolash; revmatoid artrit; juvenil revmatoid artrit; bo‘rilar (sistemali va diskoid); fotodermatit.

Homiladorlikda qo‘llash mumkin emas. Emizish davrida qo‘llash zarur bo‘lsa, preparatning onaga kutilayotgan foydasi va chaqaloqqa potensial xavfi o‘rtasidagi nisbatni, qo‘llanish maqsadini va terapiya davomiyligini hisobga olib sinchiklab baholash kerak.

Jigar yetishmovchiligi, gepatitda va jigar funksiyasiga salbiy ta'sir ko'rsatuvchi dorilarni bir vaqtda qabul qilganda ehtiyotkorlik bilan qo'llaniladi (og'ir jigar funksiyasini buzilishlarida dozani plazma kontsentratsiyalari nazorati ostida tanlash kerak).

Buyrak yetishmovchiligi va buyrak funksiyasiga salbiy ta’sir ko‘rsatadigan preparatlar bir vaqtda qabul qilinayotgan holatlarda ehtiyotkorlik bilan qo‘llanadi (og‘ir buyrak yetishmovchiligida gidroksixloroxin dozasini plazmadagi konsentratsiyani kuzatib borish orqali tanlash kerak).

Keksa yoshdagi bemorlarda ko‘rsatmalar bo‘yicha qo‘llanadi.