Камфорное масло

-

Капотен

Rezume profili xavfsizligi Rizatriptan qo‘llanilishi bir yilgacha bo‘lgan davr mobaynida 8630 dan ortiq katta yoshli bemorlarda nazoratli klinik tadqiqotlarda baholandi. Klinik tadqiqotlarda baholangan eng keng tarqalgan nojo'ya ta'sirlar bosh aylanishi, uyquchanlik va asteniya/holsizlik edi. Nojo'ya reaksiyalar rezumesi Quyidagi nojo'ya ta'sirlar klinik tadqiqotlarda baholangan va/yoki postmarket davrida qayd etilgan. Nojo'ya reaksiyalar chastotasi JSST tasnifiga muvofiq belgilandi: tez-tez (≥1/100 dan <1/10), kamdan-kam (≥1/1000 dan <1/100), kam (≥1/10000 dan <1/1000), juda kam (<1/10000), chastota noma'lum (mavjud ma'lumotlar asosida aniqlash mumkin emas). Immun tizimi tomonidan: Kam: gipersensitivlik, anafilaktik/anafilaktoid reaksiya. Ruhiy buzilishlar: Tez-tez: uyqusizlik; Kamdan-kam: dezorientatsiya, asabiylik. Asab tizimi tomonidan: Tez-tez: bosh aylanishi, uyquchanlik, paresteziya, bosh og'rig'i, gipesteziya, aqliy faollikning pasayishi; Kamdan-kam: ataksiya, tremor, vertigo, disgevziya/yoqimsiz ta’m, hushdan ketish; Chastota noma'lum: tutqanoq, serotonin sindromi. Ko‘rish organi tomonidan: Kamdan-kam: ko‘rishning xiralashishi. Yurak tomonidan: Tez-tez: yurak urishining sezilishi; Kamdan-kam: aritmiya, taxikardiya; Kam: miya qon aylanishining buzilishi (bu nojo'ya ta'sirlarning aksariyati koronar arteriya kasalliklarini prognozlash imkonini beruvchi xavf omillari bo‘lgan bemorlarda qayd etilgan), bradikardiya; Chastota noma'lum: ishemiya yoki miokard infarkti (bu nojo'ya ta'sirlarning aksariyati koronar arteriya kasalliklarini prognozlash imkonini beruvchi xavf omillari bo‘lgan bemorlarda qayd etilgan). Tomirlar tomonidan: Kamdan-kam: arterial gipertenziya, to‘lishish, issiqlik his qilish; Chastota noma'lum: periferik tomirlarning ishemiyasi. Nafas olish tizimi, ko‘krak qafasi organlari va o‘rta ko‘krak bo‘shlig‘i tomonidan: Tez-tez: tomoqda noqulaylik; Kamdan-kam: nafas qisishi; Kam: xirillash. Hazm qilish tizimi tomonidan: Tez-tez: ko'ngil aynishi, og'izda quruqlik, qayt qilish, diareya, dispepsiya, qorin og'rig‘i; Chastota noma'lum: ishemik kolit. Teri va teri osti to‘qimalari tomonidan: Tez-tez: to‘lishish; Kamdan-kam: teri qichishi, eshakemi, angionevrotik shish (Kvinke shishi) (qarang "Maxsus ko‘rsatmalar"), toshma, terlash; Chastota noma'lum: toksik epidermal nekroliz. Suyak-mushak tizimi tomonidan: Tez-tez: qo‘llarda og‘irlik, bo‘yinda og‘riq, qotish; Kamdan-kam: mushaklarning tarangligi, mushaklarning zaifligi, miyalgiya. Umumiy buzilishlar va yuborish joyidagi reaktsiyalar: Tez-tez: asteniya/holsizlik, ko‘krakda og‘riq; Kamdan-kam: chanqoqlik, yuzda og‘riq. Laborator va instrumental ma'lumotlar: Kamdan-kam: EKGda o‘zgarishlar.

Kaptoprilga, preparatning har qanday boshqa komponentiga va boshqa APF ingibitorlariga yuqori sezuvchanlik; anamnezda APF ingibitorlarini qo'llash bilan bog'liq angionevrotik shish (Kvinke shishi); nasliy/idiopatik angionevrotik shish; buyrak funktsiyasining og'ir darajada buzilishi; jigar funktsiyasining og'ir darajada buzilishi; refrakter giperkaliemiya; ikki tomonlama buyrak arteriyasi stenozi yoki azotemiya bilan kechuvchi yagona buyrak arteriyasi stenozi; buyrak transplantatsiyasidan keyingi holat; aorta teshigida stenozi va qonning chap qorinchadan chiqishini qiyinlashtiradigan boshqa obstruktiv o'zgarishlar; diabet va/yoki o'rtacha yoki og'ir buyrak funktsiyasi buzilishi (SKF 60 ml/min/1,73 m2 dan kam) bo'lgan bemorlarda aliskiren va aliskiren saqlovchi preparatlar bilan bir vaqtda qo'llash; diabetik nefropatiyaga chalingan bemorlarda angiotenzin II retseptorlari antagonistlari (ARA II) bilan bir vaqtda qo'llash; neytral endopeptidaza (masalan, sakubitril saqlovchi preparatlar) ingibitorlari bilan bir vaqtda qo'llash, chunki angionevrotik shish rivojlanish xavfi yuqori; homiladorlik; emizish davri; 18 yoshgacha bo'lgan yosh (samaradorlik va xavfsizlik tasdiqlanmagan); laktosani o'zlashtira olmaslik, laktaza yetishmovchiligi va glyukoza-galaktoza malabsorbtsiya sindromi. Ehtiyotkorlik bilan: arterial gipotenziya; surunkali yurak yetishmovchiligi; YIK yoki serebrovaskulyar kasalliklar; birlamchi giperaldosteronizm; jigar funktsiyasi buzilishi; biriktiruvchi to'qima tizimli kasalliklari (shu jumladan tizimli qizil bo'ri, sklerodermiya), suyak iligi qon yaratishining bostirilishi, immunosupressiv terapiya, allopurinol yoki prokainamidni yoki ushbu og'irlashtiruvchi omillar kombinatsiyasini bir vaqtda qo'llash (neytropeniya va agranulotsitoz rivojlanish xavfi); buyrak funktsiyasi buzilishi; gemodializdagi bemorlar; giperkaliemiya; diabet; og'ir allergik anamnez yoki angionevrotik shish anamnezda; qanotli qurtlar zaharidan allergen bilan desensibilizatsiya terapiyasini bir vaqtda o'tkazish; dekstran sulfat yordamida LPNP-aferes protsedurasini bir vaqtda o'tkazish; yuqori oqimga chidamli membranalar (masalan, AN69®) yordamida gemodializ; OCKning pasayishi bilan kechuvchi holatlar (shu jumladan, diuretiklar bilan davolash, tuz miqdorini cheklash dietasi, diareya yoki qayt qilish); katta jarrohlik aralashuvi yoki umumiy anesteziya vaqtida qo'llash; kaliyni saqlaydigan diuretiklar, kaliy preparatlari, kaliy saqlovchi oziq tuzi o'rnini bosuvchilar bilan bir vaqtda qo'llash; litiy preparatlari bilan bir vaqtda qo'llash; qora tanli bemorlarda qo'llash; keksa yoshdagi (65 yoshdan katta) bemorlarda qo'llash.

Preparat 18 yoshgacha bo'lgan bemorlarda qo'llash qarshi ko'rsatilgan (samaradorlik va xavfsizlik aniqlanmagan).

Arterial gipotenziya Kap¬t¬o¬pril qabul qilgan bemorlarda arterial gipotenziya (ADning haddan tashqari pasayishi) kamdan-kam hollarda kuzatiladi. Ushbu holat xavfi suyuqlik yo‘qotilishi va giponatriemiya (masalan, diuretiklar bilan faol davolash, tuz iste’molini cheklash, dializdagi bemorlar, diareya yoki qusish bilan kechgan holatlar) tufayli oshadi. Kap¬t¬o¬pril kam tuzli yoki umuman tuzsiz dietada bo‘lgan bemorlarga ehtiyotkorlik bilan buyuriladi. Kap¬t¬o¬pril terapiyasi oldidan umumiy qon aylanish hajmi (O‘O‘X) va qondagi natriy darajasini normallashtirish zarur. Arterial bosimning keskin pasayishini oldini olish uchun diuretiklarni bekor qilish (4-7 kun avval) yoki natriy xlorid iste’molini oshirish (davolash boshlanishidan bir hafta avval), yoki kap¬t¬o¬prilni past dozada buyurish (kuniga 6,25-12,5 mg) tavsiya etiladi. Kap¬t¬o¬prilni qo‘llashdan oldin va davolash jarayonida buyrak funksiyasini muntazam kuzatish zarur. ADning haddan tashqari pasayishi yurak ishemik kasalligi (YIK) yoki miya qon tomir kasalliklari bo‘lgan bemorlarda miokard infarkti yoki insult xavfini oshirishi mumkin. Agar arterial gipotenziya rivojlansa, bemor oyoqlari ko‘tarilgan holda gorizontal yotishi kerak. Zarur hollarda 0,9% natriy xlorid eritmasi tomir ichiga yuborilishi mumkin. Surunkali yurak yetishmovchiligi (SYuY) SYuY bo‘lgan bemorlarda ADning 20% dan ortiq pasayishi holatlarining yarimida kuzatiladi. AD pasayishi ko‘proq davolashning dastlabki bosqichlarida (kap¬t¬o¬prilning birinchi bir necha dozalaridan keyin) maksimal bo‘ladi va 1-2 hafta ichida barqarorlashadi. AD odatda davolashning ikki oyi ichida boshlang‘ich darajaga qaytadi va bu terapevtik samaradorlikning pasayishiga olib kelmaydi. SYuY bo‘lgan bemorlarga kap¬t¬o¬pril past dozalarda (kuniga 6,25-12,5 mg) shifokor nazorati ostida buyurilishi kerak. Kap¬t¬o¬prilning dozasi ehtiyotkorlik bilan oshirilishi kerak. Tranzitor arterial gipotenziya odatda davolashni to‘xtatishga sabab bo‘lmaydi, lekin arterial gipotenziya barqarorlashsa, diuretikning yoki kap¬t¬o¬prilning dozasini kamaytirish yoki ularni bekor qilish kerak bo‘ladi. Aortal va mitral stenoz yoki gipertrofik obstruktiv kardiomiopatiya AKF ingibitorlari kabi vazodilatatsiya qiluvchi dori vositalari qonning chap qorincha orqali oqimini to‘sib qo‘yadigan kasalliklari bo‘lgan bemorlarda ehtiyotkorlik bilan qo‘llanilishi kerak. Gemo¬d¬ina¬mik jihatdan muhim to‘siqlar mavjud bo‘lganda kap¬t¬o¬prilni qo‘llash tavsiya etilmaydi. Buyrak funksiyasi buzilishi Buyrak kasalliklari bo‘lgan bemorlarda, ayniqsa, og‘ir buyrak arteriyasi stenozida, AD pasayishidan keyin qondagi siydik azoti va kreatinin miqdorining oshishi kuzatiladi. Ushbu o‘zgarishlar odatda qaytuvchan bo‘lib, kap¬t¬o¬prilni bekor qilish bilan bartaraf etiladi. Ushbu hollarda kap¬t¬o¬prilning dozasini kamaytirish yoki diuretiklarni bekor qilish kerak bo‘lishi mumkin. Kap¬t¬o¬prilni uzoq vaqt qabul qilgan bemorlarning taxminan 20% ida siydik azoti va kreatinin miqdori 20% dan ortiq oshadi. Kam hollarda (<5%) kreatinin miqdorining o‘sishi tufayli davolashni to‘xtatish talab qilinadi. Renovaskulyar gipertenziya Ikki tomonlama buyrak arteriyasi stenozi yoki yagona buyrak arteriyasi stenozi bo‘lgan bemorlarda AKF ingibitorlari qabul qilish fonida arterial gipotenziya va buyrak yetishmovchiligi xavfi ortadi. Buyrak yetishmovchiligi dastlab qondagi kreatinin darajasining oz miqdorda o‘zgarishi bilan namoyon bo‘lishi mumkin. Kap¬t¬o¬prilni bunday bemorlarda qo‘llash tavsiya etilmaydi. Buyrak transplantatsiyasi Yaqinda buyrak transplantatsiyasi o‘tkazgan bemorlarda kap¬t¬o¬prilni qo‘llash bo‘yicha tajriba yo‘q, shuning uchun bunday bemorlarda kap¬t¬o¬pril qo‘llash tavsiya etilmaydi. Proteinuriya Kap¬t¬o¬pril qabul qilgan bemorlarning 0,7% ida proteinuriya (>1000 mg/kun) kuzatilgan. 90% hollarda buyrak funksiyasi buzilgan yoki yuqori dozalarda kap¬t¬o¬pril qabul qilgan (150 mg/kun) bemorlarda kuzatilgan. Proteinuriyasi bo‘lgan bemorlarning taxminan 20% ida nefrotik sindrom rivojlangan. Ko‘p hollarda proteinuriya kap¬t¬o¬pril qabul qilishni to‘xtatishdan qat’i nazar, 6 oy ichida yo‘qolgan yoki kamaygan. Buyrak funksiyasi ko'rsatkichlari (qonda mochevina azoti va kreatinin konsentratsiyasi) proteinuriya bilan og'rigan bemorlarda deyarli har doim me'yorda edi. Buyrak kasalliklari bo'lgan bemorlarda davolanishni boshlashdan oldin va davolash davomida vaqti-vaqti bilan siydikdagi oqsil miqdorini aniqlash zarur. Jigar funksiyasining buzilishi Kamdan-kam hollarda AAF ingibitorlaridan foydalanish xolestatik sariqlik yoki gepatitdan boshlanadigan va fulminant jigar nekroziga olib keladigan sindromning rivojlanishi bilan bog'liq bo'lgan, ba'zan o'lim bilan tugaydi. Ushbu sindromning rivojlanish mexanizmi noma'lum. AAF ingibitorlari bilan davolanayotgan bemorlarda sariqlik yoki jigar fermentlari faolligining sezilarli darajada oshishi kuzatilsa, kaptoprilni qabul qilishni to'xtatish va tegishli yordamchi terapiyani buyurish lozim. Bemor tegishli kuzatuv ostida bo'lishi kerak. Neytropeniya/agranulotsitoz/trombotsitopeniya/anemiya AAF ingibitorlarini qabul qilgan bemorlarda neytropeniya/agranulotsitoz, trombotsitopeniya va anemiya holatlari qayd etilgan. Buyrak funksiyasi normal bo'lgan bemorlarda va boshqa buzilishlar yo'qligida neytropeniya kamdan-kam uchraydi. Buyrak yetishmovchiligi bo'lganida, kaptopril va allopurinolni bir vaqtda qabul qilish neytropeniyaga olib kelgan. Kaptoprilni tizimli biriktiruvchi to'qimalar kasalliklari (shu jumladan, tizimli qizil yugurik, sklerodermiya) bo'lgan, immunosupressorlarni, allopurinol yoki prokainamidni qabul qilayotgan yoki ushbu omillarning kombinatsiyasi bo'lgan bemorlarda ayniqsa ehtiyotkorlik bilan qo'llash lozim, ayniqsa avvalgi buyrak funksiyasi buzilishlari mavjud bo'lsa. Neytropeniya holatlarining 13%ida o'lim qayd etilgan. Deyarli barcha o'lim holatlari biriktiruvchi to'qimalar kasalliklari, buyrak yoki yurak yetishmovchiligi bo'lgan, immunosupressorlarni qabul qilgan yoki ushbu omillarning kombinatsiyasi mavjud bemorlarda kuzatilgan. AAF ingibitorlariga bog'liq neytropeniya holatlarining aksariyat o'limlari shunday bemorlarda kuzatilganligi sababli, davolashni boshlashdan oldin va dastlabki 3 oy ichida har 2 haftada, keyin esa har 2 oyda qonning leykotsitlar sonini nazorat qilish zarur. Barcha bemorlarda kaptopril bilan davolanishning dastlabki 3 oyida har oyda, keyin esa har 2 oyda qonning leykotsitlar sonini nazorat qilish kerak. Agar leykotsitlar soni 4000/mkl dan past bo'lsa, umumiy qon tahlilini qayta o'tkazish tavsiya etiladi, 1000/mkl dan past bo'lsa – preparatni qabul qilish to'xtatiladi va bemor kuzatuv ostida bo'ladi. Odatda, kaptoprilni bekor qilgandan keyin 2 hafta ichida neyrofillar soni qayta tiklanadi. Ayrim bemorlarda jiddiy infeksiyalar rivojlangan bo'lib, ba'zi hollarda antibiotiklarning intensiv terapiyasiga javob bermagan. Neytropeniya/agranulotsitoz xavfi yuqori bo'lgan bemorlarda kaptoprilni qo'llaganda qonning leykotsitlar sonini muntazam ravishda kuzatish tavsiya etiladi. Bemorlarni har qanday infeksiya belgilarining (masalan, isitma, tomoq og'rig'i) paydo bo'lishida darhol shifokorga murojaat qilish zarurligi haqida ogohlantirish lozim. Oshqozon-ichak tizimi allergik reaktsiyalari/angiotenziv shish AAF ingibitorlarini, shu jumladan kaptoprilni qo'llashda, yuz, qo'l-oyoqlar, lablar, til, ovoz pardalari va/yoki halqumning angionevrotik shishi kamdan-kam hollarda kuzatilgan. Angionevrotik shish davolashning istalgan vaqtida rivojlanishi mumkin. Agar angionevrotik shish rivojlansa, kaptoprilni qabul qilishni darhol to'xtatish va bemorning holatini simptomlar to'liq yo'qolgunga qadar diqqat bilan kuzatish lozim. Agar shish yuzda lokalizatsiyalangan bo'lsa, odatda maxsus davolash talab qilinmaydi (simptomlarni kamaytirish uchun antigistamin preparatlar qo'llanilishi mumkin). Hatto nafas olish distress-sindromisiz til shishi kuzatilgan hollarda ham bemorlar uzoq muddatli kuzatuv ostida bo'lishi mumkin, chunki antigistaminlar va kortikosteroidlar bilan davolash yetarli bo'lmasligi mumkin. Halqum va til shishi bilan bog'liq bo'lgan angionevrotik shish juda kam hollarda o'limga olib kelishi mumkin. Agar shish til, halqum yoki halqumga tarqalib, nafas yo'llarining obstruktsiyasi tahdidi mavjud bo'lsa, darhol 0.3-0.5 ml 0.1% epinefrin (adrenalin) eritmasi teri ostiga kiritish va/yoki nafas yo'llarining o'tkazuvchanligini ta'minlash kerak (intubatsiya yoki traxeostomiya). Kamdan-kam hollarda AAF (angiotenzin aylantruvchi ferment) ingibitorlari bilan davolash fonida ichak shishi (angiotenziv shish) rivojlangan bo‘lib, u qorin og‘rig‘i bilan, ba'zida ko‘ngil aynishi va qusish bilan yoki bu simptomlarsiz namoyon bo‘lgan, vaqti-vaqti bilan esa yuzning angiotenziyalik shishi bilan bog‘liq bo‘lmagan holda va C1-esteraza darajasi normal bo‘lganda ham kuzatilgan. Diagnostika qorin bo‘shlig‘i KT, ultratovush tekshiruvi yoki jarrohlik aralashuvi yordamida amalga oshiriladi. AAF ingibitorlarini qabul qilish to'xtatilgandan so'ng simptomlar yo'qoladi. AAF ingibitorlarini qabul qilayotgan bemorlarda qorin og'rig'ining differensial diagnostikasida ichak shishi rivojlanishi imkoniyatini hisobga olish lozim. Angionevrotik shish bilan bog'liq anamnezga ega bemorlar AAF ingibitorlarini qabul qilish fonida angiotenziyalik shish rivojlanish xavfi ko'proq bo'lishi mumkin. Afrikalik negroid irq vakillarida AAF ingibitorlari qo‘llanganda angiotenziyalik shish holatlari boshqa irqlarga qaraganda tez-tez kuzatilgan. Boshqa dori vositalari bilan qo‘shilib ishlatilganda mTOR ingibitorlari (temsirolimus, sirolimus, everolimus), DPP-4 ingibitorlari (sitagliptin, saxagliptin, vildagliptin, linagliptin), estramustin, neytral endopeptidaza ingibitorlari (racekadotril, sakubitril) va plazminogenning to‘qima aktivatorlari bilan bir vaqtda qo‘llanganda angiotenziyalik shish rivojlanish xavfi oshishi kuzatilgan. Gimenopteran zahariga desensibilizatsiya jarayonida anafilaktoid reaksiyalar Kamdan-kam hollarda AAF ingibitorlari bilan davolash fonida gimenopteran zahari allergeni bilan desensibilizatsiya kursidan o'tayotgan bemorlarda hayot uchun xavfli anafilaktoid reaksiyalar qayd etilgan. Bunday bemorlarda ushbu reaksiyalarni oldini olish uchun desensibilizatsiya boshlanishidan oldin AAF ingibitorlarini vaqtincha to‘xtatish lozim. Pchcha zahari bilan immunoterapiya olayotgan bemorlarda kaptoprilni qo'llashdan saqlanish lozim. LPNP aferesasi paytida anafilaktoid reaksiyalar AAF ingibitorlarini qabul qilgan bemorlarda dekstran sulfat yordamida LPNP (kam zichlikdagi lipoproteid) aferesasi o'tkazilayotganda kamdan-kam hollarda hayot uchun xavfli bo‘lgan anafilaktoid reaksiyalar kuzatilgan. Ushbu reaksiyalarning oldini olish uchun AAF ingibitorini har bir LPNP aferesasi protsedurasi oldidan vaqtincha to'xtatish lozim. Yuqori oqimli membranlardan foydalangan holda gemodializ AAF ingibitorlarini qabul qilayotgan bemorlarda gemodializ o'tkazishda yuqori oqimli poliakrilonitril membranlardan (masalan, AN69®) foydalanishdan saqlanish kerak, chunki bu hollarda anafilaktoid reaksiyalar xavfi ortadi. Bunday hollarda boshqa turdagi dializ membranlarini qo‘llash yoki boshqa sinfdagi gipotenziya vositalarini qo‘llash tavsiya etiladi. Qandli diabet Og‘iz orqali qabul qilinadigan gipoglikemik vositalar yoki insulin bilan davolanayotgan qandli diabetga chalingan bemorlarda AAF ingibitorlari bilan bir vaqtda qabul qilinganda qondagi glyukoza darajasini muntazam nazorat qilish kerak. AAF ingibitorlari bilan davolashning birinchi oyi davomida bemorlarni qondagi glyukoza konsentratsiyasini (gipoglikemiya) muntazam ravishda kuzatib borish zarurati haqida ogohlantirish lozim. Yo‘tal AAF ingibitorlarini qabul qilgan bemorlarda ko‘pincha o‘ziga xos yo‘tal kuzatiladi. Odatda, yo‘tal mahsuldor bo‘lmaydi, doimiy xarakterga ega bo‘ladi va preparat bekor qilingandan keyin to‘xtaydi. AAF ingibitorlari bilan bog‘liq yo‘tal quruq yo‘taldan differensial diagnostikada e’tiborga olinishi kerak. Jarrohlik aralashuvlari / umumiy narkoz Katta jarrohlik amaliyotlari paytida yoki umumiy anesteziya vositalari qo‘llanganda, ayniqsa gipotenziya effektiga ega bo‘lgan vositalardan foydalanganda, AAF ingibitorlarini qabul qilgan bemorlarda arterial bosimning ortiqcha pasayishi kuzatilishi mumkin (chunki kaptopril renin chiqarilishiga bog‘liq bo‘lgan angiotenzin II hosil bo‘lishini bloklaydi). Bunday hollarda pasaygan arterial bosimni to‘g‘rilash uchun OTsKni oshirishga yo‘naltirilgan choralar qo‘llaniladi. Giperkaliemiya Ba'zi hollarda, shu jumladan kaptoprilni qo'llash fonida, AAF (angiotenzin aylantruvchi ferment) ingibitorlari bilan davolashda qon zardobida kaliy miqdorining oshishi kuzatiladi. Giperkaliemiya rivojlanishining xavf omillari buyrak yetishmovchiligi, keksa yosh (65 yoshdan katta), qandli diabet, ayrim birga kechadigan holatlar (OTS pasayishi, dekompensatsiya bosqichidagi o‘tkir yurak yetishmovchiligi, metabolik atsidoz), kaliyni tejovchi diuretiklarni (masalan, spironolakton, eplerenon, triamteren yoki amilorid) qo‘shib qabul qilish, shuningdek kaliy qo‘shimchalari, kaliy saqlovchi tuz o‘rnini bosuvchi moddalar va qon plazmasida kaliy miqdorini oshiruvchi boshqa dorilar (masalan, geparin, takrolimus, siklosporin; ko-trimoksazol saqlovchi preparatlar) hisoblanadi. Kaliy qo‘shimchalari, kaliy saqlovchi diuretiklar yoki kaliyli tuz o‘rnini bosuvchi moddalarni, ayniqsa buyrak funksiyasi buzilgan bemorlarda qo‘llash, qon zardobida kaliy miqdorining sezilarli darajada oshishiga olib kelishi mumkin. Giperkaliemiya yurak ritmining jiddiy buzilishlariga, ba'zida esa o'limga olib kelishi mumkin. Kaliy saqlovchi diuretiklar va kaliy preparatlarini bir vaqtda qo'llashdan saqlanish tavsiya etiladi. Agar kaptoprilni yuqorida sanab o‘tilgan kaliyli yoki qon plazmasida kaliy miqdorini oshiruvchi dorilar bilan birga qo‘llash zarur bo‘lsa, ehtiyotkorlik bilan yondashish va zardobda kaliy miqdorini muntazam ravishda nazorat qilish kerak. Gipokaliemiya AAF ingibitorlarini tiyazid diuretiklari bilan bir vaqtda qo‘llashda gipokaliemiya rivojlanish xavfi istisno qilinmaydi. Shu sababli, bunday hollarda terapiya davomida qondagi kaliy miqdorini muntazam ravishda monitoring qilish lozim. RAASning ikki karra blokadasi RAAS (renin-angiotenzin-aldosteron tizimi)ga ta’sir qiluvchi turli guruhdagi dorilarni bir vaqtda qo‘llash (RAASning ikki karra blokadasi) tavsiya etilmaydi, chunki bu holat yon ta'sirlarning ko'payishi bilan bog'liq, masalan, arterial gipotenziya, giperkaliemiya, buyrak funksiyasining pasayishi (shu jumladan o‘tkir buyrak yetishmovchiligi). AAF ingibitorlarini aliskiren saqlovchi dorilar bilan birga qabul qilish qandli diabet va/yoki o‘rtacha yoki og‘ir buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarga (TSF 60 ml/min/1,73 m² dan kam) qarshi ko‘rsatilgan va boshqa bemorlarga tavsiya etilmaydi. AAF ingibitorlarini ARB II (angiotenzin II retseptorlari blokatorlari) bilan birga qabul qilish diabetik nefropatiya bilan og‘rigan bemorlarga qarshi ko‘rsatilgan va boshqa bemorlarga tavsiya etilmaydi. RAASga ta'sir qiluvchi ikki dorini bir vaqtda buyurish zarur bo'lgan hollarda, ularning qo'llanishi shifokor nazorati ostida, buyrak funksiyasi, AD ko'rsatkichlari va qon plazmasidagi elektrolitlar darajasini muntazam monitoring qilish bilan amalga oshirilishi kerak. Litiyni saqlovchi preparatlar Kaptopril va litiy saqlovchi dorilarni bir vaqtda qo‘llash tavsiya etilmaydi, chunki bu holda litiyning toksikligi kuchayishi xavfi mavjud. Etnik farqlar AAF ingibitorlari negroid irq vakillarida, evropeoid irq vakillariga qaraganda, kam samarali bo'lishi mumkin, bu negroid irq vakillarida renin faolligining pastligi bilan bog'liq bo'lishi mumkin. Boshqa Kaptoprilni qabul qilishda siydikda asetonga tahlil o‘tkazilganda yolg‘on ijobiy natijalar kuzatilishi mumkin. Transport vositalarini boshqarish qobiliyatiga ta’siri va mexanizmlar Davolash davrida transport vositalarini boshqarish va diqqatni yuqori jamlash hamda tezkor psixomotor reaksiyalarni talab qiladigan potensial xavfli faoliyatlardan voz kechish kerak, chunki davolashning boshlang‘ich dozasini qabul qilgandan so‘ng bosh aylanishi mumkin.

RAAS ning ikki tomonlama blokadasi RAAS tizimining ikki tomonlama blokadasi angiotenzin II retseptorlari antagonistlari (ARA II), AAF ingibitorlari yoki aliskiren (renin ingibitori) yordamida qo‘llanganda arterial gipotenziya, hushdan ketish, giperkaliemiya va buyrak faoliyatining buzilishi (shu jumladan, o‘tkir buyrak yetishmovchiligi) xavfi ortadi. Kaptopril va RAAS tizimiga ta’sir qiluvchi boshqa dori vositalarini bir vaqtda qabul qilayotgan bemorlarda AB, buyrak faoliyati va qon elektrolitlarining darajasini muntazam nazorat qilish zarur. AAF ingibitorlarini aliskiren saqlovchi dori vositalari bilan birga qo‘llash qandli diabet va/yoki o‘rtacha yoki og‘ir darajadagi buyrak yetishmovchiligi (GFR 60 ml/min/1.73 m² dan kam) bo‘lgan bemorlarda mumkin emas va boshqa bemorlarda tavsiya etilmaydi. Shuningdek, AAF ingibitorlarini ARA II bilan birga qo‘llash diabetik nefropatiyali bemorlarda kontrendikatsiyaga ega va boshqa bemorlarda tavsiya etilmaydi. Kaliyni tejovchi diuretiklar, kaliy preparatlari, kaliy saqlovchi tuz o‘rnini bosuvchi vositalar va kaliy miqdorini oshiruvchi boshqa dori vositalari Kaptoprilni kaliyni tejovchi diuretiklar (masalan, spironolakton, eplerenon, triamteren, amilorid), kaliy preparatlari, kaliy saqlovchi tuz o‘rnini bosuvchi vositalar va zardobdagi kaliy miqdorini oshirishi mumkin bo‘lgan boshqa dori vositalari (ARA II, geparin, takrolimus, siklosporin, kotrimoksazol [trimetoprim + sulfametoksazol] saqlovchi preparatlar) bilan birga qo‘llash qondagi kaliy miqdorining sezilarli oshishiga olib kelishi mumkin. Kaptopril bilan davolashda kaliyni tejovchi diuretiklar (masalan, triamteren, spironolakton, amilorid, eplerenon), kaliy preparatlari, kaliy saqlovchi tuz o‘rnini bosuvchi vositalar faqat gipokaliemiya tasdiqlanganda buyurilishi kerak, chunki ularning qo‘llanishi giperkaliemiya rivojlanish xavfini oshiradi. Kaliyni tejamaydi (tiiazid va "halqaviy") diuretiklar Diuretiklarni qabul qilayotgan bemorlarda kaptopril antigipertenziv ta’sirni kuchaytirishi mumkin. Bu ta’sir, shuningdek, osh tuzini iste’mol qilishni cheklash (tuzsiz dietalar), gemodializ orqali ham kuchayishi mumkin. Odatda, AB ortiqcha pasayishi kaptoprilning birinchi dozasini qabul qilgandan keyingi birinchi soat ichida kuzatiladi. Boshqa antigipertenziv dori vositalari Kaptopril va boshqa antigipertenziv terapiya bir vaqtda qo‘llanganda qo‘shimcha ta’sir kuzatilishi mumkin. Kaptoprilni boshqa antigipertenziv preparatlar (masalan, beta-adrenoblokatorlar yoki uzoq muddatli ta’sir qiluvchi sekin kalsiy kanali blokatorlari) bilan xavfsiz qo‘llash mumkin. Kaptoprilni (diuretik bilan yoki usiz) simpatik asab tizimiga ta’sir qiluvchi dori vositalari (masalan, ganglioblokatorlar, alfa-adrenoblokatorlar) bilan birga qo‘llashda ehtiyotkorlik zarur. Vazodilatatorlar Vazodilatatorlarni (masalan, nitroglitserin) kaptopril bilan birga qo‘llaganda AB ortiqcha pasayishi xavfi tufayli minimal samarali dozalarda qo‘llash kerak. Trisiklik antidepressantlar / neyroleptiklar AAF ingibitorlari bilan bir vaqtda qo‘llanganda (AD yanada pasayadi) antigipertenziv ta’sir kuchayishi va ortostatik gipotenziya rivojlanish xavfi ortishi mumkin. Alfa- va beta-adrenomimetiklar Alfa- va beta-adrenomimetiklar (simpatomimetiklar), masalan, epinefrin (adrenalin), izoproterenol, dobutamin, dopamin AAF ingibitorlarining antigipertenziv ta’sirini susaytirishi mumkin. Lityum preparatlari AAF ingibitorlarini (ayniqsa, diuretiklar bilan bir vaqtda qo‘llanganda) va lityum preparatlarini bir vaqtda qo‘llash qondagi lityum miqdorini oshirishi, natijada lityum preparatlarining kardiotoksik va neyrotoksik ta’sirini kuchaytirishi mumkin. Lityum saqlovchi dori vositalarini AAF ingibitorlari bilan birga qo‘llash zarur bo‘lganda, qon zardobidagi lityum miqdorini muntazam nazorat qilish tavsiya etiladi. NYAQP, jumladan, COX-2 selektiv ingibitorlari va yuqori dozadagi asetilsalitsil kislota (≥3 g/kun) NYAQP, shu jumladan COX-2 selektiv ingibitorlari va sutkada 3 g yoki undan yuqori dozadagi asetilsalitsil kislota diuretiklar va boshqa antigipertenziv vositalarning antigipertenziv ta’sirini kamaytirishi mumkin. Kaptopril va indometatsin (shuningdek, ehtimol, boshqa NYAQP, masalan, asetilsalitsil kislota) bir vaqtda qo‘llanganda, ayniqsa, renin faolligi past bo‘lgan arterial gipertenziyali bemorlarda, antigipertenziv ta’sirning kamayishi kuzatilishi mumkin. Xavf omillariga ega (yoshi katta, gipovolemiya, diuretiklar bilan bir vaqtda qo‘llash, buyrak faoliyatining buzilishi) bemorlarda, NYAQP (shu jumladan COX-2 ingibitorlari) va AAF ingibitorlarini (masalan, kaptopril) bir vaqtda qo‘llash buyrak faoliyatining yomonlashishiga, hatto o‘tkir buyrak yetishmovchiligiga olib kelishi mumkin. Bunday hollarda buyrak faoliyatining buzilishi odatda qaytuvchan bo‘ladi. Kaptopril va NYAQP qabul qilayotgan bemorlarda buyrak faoliyatini muntazam nazorat qilish tavsiya etiladi. Antiplatelet vosita sifatida asetilsalitsil kislotasi bilan kaptoprilning birga qo‘llanishi kontrendikatsiyalanmaydi. Gipoglikemik dori vositalari AAF ingibitorlari, jumladan, kaptopril insulin va og‘iz orqali qabul qilinadigan gipoglikemik vositalarning (masalan, sulfonilmochevina hosilalari) gipoglikemik ta’sirini kuchaytirishi mumkin. Qandli diabetga chalingan, og‘zaki gipoglikemik vositalar yoki insulin qabul qilayotgan bemorlarda, ayniqsa kaptopril bilan birinchi oy davomida bir vaqtda qo‘llanganda, qondagi glyukoza darajasini muntazam kuzatish va zaruriyat bo‘lganda gipoglikemik dori vositasining dozasini tuzatish kerak. Allopurinol, prokainamid, sitostatiklar, immunodepressantlar, GKС (sistemaviy qo‘llashda) Allopurinol yoki prokainamid qabul qilayotgan bemorlarda kaptopril qo‘llash neyropeniya/agranulotsitoz va/yoki Stivens-Jonson sindromi rivojlanish xavfini oshiradi. Kaptoprilni immunodepressantlar (masalan, siklofosfamid yoki azatioprin) qabul qilayotgan bemorlarda qo‘llash gematologik buzilishlar xavfini oshiradi. Oltin preparatlari Parenteral kiritiladigan oltin preparatlari (natriy aurotiomalat) va AAF ingibitorlarini, jumladan, kaptoprilni birga qo‘llashda "nitratga o‘xshash reaktsiyalar" (yuzning qizarishi, ko‘ngil aynishi, qusish va arterial gipotenziya) kuzatilgan. mTOR (mamontlar hujayralaridagi rapamisin nishoni) ingibitorlari (masalan, temsirolimus, sirolimus, everolimus) AAF ingibitorlari va mTOR ingibitorlarini (temsirolimus, sirolimus, everolimus) bir vaqtda qabul qilayotgan bemorlarda angionevrotik shish rivojlanishining tez-tezligi ortgan. Dipeptidilpeptidaza 4 turdagi (DPP-4) ingibitorlari (gliptinlar) (masalan, sitagliptin, saxagliptin, vildagliptin, linagliptin) AAF ingibitorlari va DPP-4 ingibitorlarini (gliptinlar) bir vaqtda qabul qilgan bemorlarda angionevrotik shish rivojlanishining tez-tezligi oshgan. Estramustin AAF ingibitorlari bilan bir vaqtda qo‘llanganda angionevrotik shish rivojlanishining tez-tezligi oshishi mumkin. Neytral endopeptidaza (NEP) ingibitorlari AAF ingibitorlari va ratsikadotril (enkefalinaza ingibitori) bir vaqtda qo‘llanganda angionevrotik shish rivojlanish xavfi ortishi haqida ma’lumotlar mavjud. AAF ingibitorlari va sakubitrilni (neprilizin ingibitori) o‘z ichiga olgan dori vositalarini bir vaqtda qo‘llash angionevrotik shish rivojlanish xavfini oshiradi, shuning uchun bunday dori vositalarini bir vaqtda qo‘llash mumkin emas. Sakubitril saqlovchi preparatlarni bekor qilgandan keyin AAF ingibitorlarini kamida 36 soatdan keyin qo‘llash mumkin. AAF ingibitorlarini qabul qilayotgan bemorlarga sakubitril saqlovchi preparatlarni tayinlash yoki AAF ingibitorlari bekor qilinganidan keyin 36 soat davomida qo‘llash mumkin emas. Plazminogenning to‘qima aktivatorlari Observatsion tadqiqotlarda trombolitik terapiya uchun ishqemik insult holatida alteplazani qo‘llagandan keyin AAF ingibitorlarini qabul qilgan bemorlarda angionevrotik shish rivojlanishining tez-tezligi ortishi aniqlangan.

Kaptopril - bu birinchi avlod ACE inhibe qiluvchisi bo'lib, sulfidril guruhiga (SH-guruh) ega. U RAA sistemaning faoliyatini kamaytiradi. ACE ni inhibe qilish orqali, kaptopril angiotenzin I ning angiotenzin II ga aylanishini kamaytiradi va oxirgisining arteriyalar va venoz tomirlarga bo'lgan vazokonstriktor ta'sirini yo'q qiladi. Angiotenzin II ning konsentratsiyasining pasayishi natijasida qon plazmasidagi renin faolligining ikkilamchi oshishi (salbiy teskari aloqa olib tashlanganligi tufayli) va adrenal qobig'idan aldosteron sekresiyasining kamayishi yuz beradi. Kaptoprilning antigiipertenziv ta'siri qon plazmasidagi renin faolligiga bog'liq emas. ADni pasayishi normal va hatto pasaytirilgan gormon faolligi bilan kuzatiladi, bu esa to'qima RAA sistemasi ta'siri bilan bog'liq. Kaptopril, ACE orqali bradikinin degradatsiyasini kamaytiradi va uning matozlardagi miqdorini oshiradi. ACE inhibe qilish natijasida aylanib yurgan va matoz kallikrein-kinin sistemasi faolligi oshadi, bu bradikinin (kuchli vazodilatiruvchi peptid) to'planishi va prostaglandin E2 sintezining oshishi hisobiga periferik vazodilatatsiyaga yordam beradi. Bu mexanizm kaptoprilning antigiipertenziv ta'siriga ma'lum darajada hissa qo'shadi va ayrim noxush ta'sirlar (xususan, quruq yo'tal) paydo bo'lishiga sabab bo'ladi. Arterial gipertenziyasi bo'lgan bemorlarda kaptopril ADni kompensator ravishda yurak urish tezligining oshishi, suyuqlik va natriy ionlarining ushlanishisiz kamaytiradi. Bir martalik ichga qabul qilishdan keyin maksimal antigiipertenziv ta'sir 60-90 daqiqa ichida kuzatiladi. ADning pasayishi bemorning "turgan" va "yotgan" holatida bir xil. Antigiipertenziv ta'sirning davomiyligi dori dozasiga bog'liq. Kaptoprilning antigiipertenziv ta'siri vaqti o'tishi bilan kuchayadi va bir necha hafta davomida optimal qiymatlarga erishadi. Ortostatik gipotoniya asosan kamaytirilgan BCCga ega bemorlarda rivojlanadi. Kaptoprilni to'satdan bekor qilish odatda "bekor qilish sindromi"ni keltirib chiqarmaydi. Arterial gipertenziyasi bo'lgan bemorlarda kaptopril buyrak qon oqimini oshiradi, bu holda SКF odatda o'zgarmaydi. Uzoq muddatli qo'llash chap qorinchoq miokard gipertrofiyasini kamaytiradi. Sublingval qabul qilinganda, kaptopril notekis gipertonik kriz bilan bemorlarda antigiipertenziv ta'sir 10-20 daqiqa ichida boshlanadi; maksimal antigiipertenziv ta'sir 45-60 daqiqada kuzatiladi. Xronik yurak yetishmovchiligi (XYS) bo'lgan bemorlarda kaptopril OPPSni sezilarli darajada kamaytiradi va venoz hajmini oshiradi (bu orqali yurakka bo'lgan old va orqa yukni kamaytiradi), o'ng qorinchada va kichik qon aylanish doirasida bosimni pasaytiradi, daqiqa hajmini oshiradi va jismoniy yuklamaga chidamlilikni yaxshilaydi. Plasebo-nazoratli klinik tadqiqotlarda, chap qorinchaning ejeksiya fraksiyasi ≤40% bo'lgan bemorlarda miokard infarktidan keyin kaptopril omon qolishni oshirgan, aniq ifodalanmagan yurak yetishmovchiligi rivojlanishini sekinlashtirgan va yurak yetishmovchiligi sababli shifoxonaga yotqizilishlar sonini kamaytirgan. 1-tip diabeti, diabetik nefropatiyasi, retinopatiyasi va kuniga ≥500 mg proteinuriyasi bo'lgan bemorlarda klinik tadqiqotda kaptopril proteinuriyani kamaytirgan va diabetik nefropatiyaning rivojlanish tezligini pasaytirgan. Kaptoprilning bolalarda qo'llanilishi samaradorligi va xavfsizligi o'rnatilmagan.

So‘rilish Ichga qabul qilinganda, kaptopril me'da-ichak traktidan tez so‘riladi. Qon plazmasida kaptoprilning maksimal kontsentratsiyasi (Cmax - 114 ng/ml) ichga qabul qilingandan keyin 30-90 minut (o‘rtacha 1 soat) o‘tgach erishiladi. Minimal biokiraolishligi o‘rtacha 70-75% ni tashkil etadi. Bir vaqtning o‘zida ovqat qabul qilish kaptoprilning so‘rilishini 30-40% ga kamaytiradi. Kaptopril til ostiga 12.5-25 mg dozalarda qabul qilinganda, ichga qabul qilishga nisbatan qon plazmasida Cmax ga tezroq erishiladi (Tmax 40-45 minut) va Cmax va AUC qiymatlari bir xil bo‘ladi. Taqsimlanish Tugash bosqichidagi Vd ko‘rsatkichi (2 l/kg) kaptoprilning organizmning chuqur to‘qimalariga sezilarli kirishini ko‘rsatadi. Plazma oqsillari bilan bog‘lanishi 25-30% ni tashkil etadi. Kam darajada (1% dan kam) gematoensefalik va yo‘ldosh to‘sig‘idan o‘tadi. Qabul qilingan kaptopril dozasining 0.002% dan kamrog‘i ko‘krak suti orqali chiqariladi. Metabolizm Jigarda disulfidli kaptopril dimeri va kaptopril-sistein sulfid shaklida metabolizmga uchraydi. Metabolitlari farmakologik jihatdan faol emas. Chiqish Kaptoprilning T1/2 ko‘rsatkichi 2-3 soatni tashkil etadi. Preparat asosan buyraklar orqali chiqariladi, uning 50% o‘zgarmagan holda, qolgan qismi esa metabolitlar shaklida chiqariladi. Kaptoprilning taxminan 95% birinchi kun ichida buyraklar orqali chiqariladi, shundan 40-50% o‘zgarmagan holda, qolgan qismi esa metabolitlar shaklida. Kunlik siydikda o‘zgarmagan kaptopril 38% va metabolitlar shaklida 62% aniqlanadi. Maxsus bemor guruhlarida farmakokinetika Buyrak faoliyati buzilgan bemorlar. Kaptopril surunkali buyrak yetishmovchiligida to‘planadi. Buyrak yetishmovchiligida kaptoprilning T1/2 ko‘rsatkichi 3.5-32 soatni tashkil etadi (T1/2 oshishi buyrak klirensining pasayishi bilan korrelyatsiyalangan). Buyrakdan tashqari chiqarilishning T1/2 ko‘rsatkichi esa 156 soatni tashkil etadi. Buyrak faoliyati buzilgan bemorlarda kaptoprilning dozasi kamaytirilishi va/yoki qabul qilish oralig‘i uzaytirilishi kerak.

Preparat ichga 1 soat ovqatdan oldin qabul qilinadi. Dozalash rejimi individual ravishda belgilanadi. Arterial gipertenziya, jumladan renovaskulyar: • Kaptopril boshlang‘ich dozasi kuniga 2 marta 12.5 mg dan boshlanadi. Zarurat tug‘ilganda doza asta-sekinlik bilan (2-4 haftalik interval bilan) optimal ta‘sirga erishilguncha oshiriladi. Yengil va o‘rta darajadagi arterial gipertenziyada odatiy saqlab turuvchi doza kuniga 2 marta 25 mg; maksimal doza - kuniga 2 marta 50 mg. Og‘ir arterial gipertenziyada boshlang‘ich doza kuniga 2 marta 12.5 mg. Doza asta-sekin kuniga 3 marta 50 mg gacha (jami 150 mg) oshiriladi. Kaptopril monoterapiya sifatida yoki boshqa gipotenziv dori vositalari bilan (masalan, tiazid diuretiklari) birga qo‘llanishi mumkin. Diuretik qabul qilayotgan bemorlarga kaptoprilni alohida ehtiyotkorlik bilan, shifokor nazorati ostida buyurish kerak. Noodatiy gipertonik inqiroz: • Kapoten preparati sublingval (til osti) tarzda buyurilishi mumkin. Boshlang‘ich doza 25 mg (1 tabletkadir). Tabletkani til ostiga qo‘yib, to‘liq eriguncha ushlab turish kerak, uni yutmaslik yoki suv bilan yutmaslik kerak. Preparat qabul qilinganidan keyin, arterial bosim (AB) va yurak urish tezligi (YUT) ko‘rsatkichlarini diqqat bilan kuzatish kerak. Agar AB ko‘rsatkichlari 30 daqiqada pasaymasa, yana 25 mg (1 tabletkadir) Kapoten sublingval tarzda qabul qilinishi mumkin. Maksimal doza 50 mg (2 tabletkadir). Xronik yurak yetishmovchiligi (kombinatsiyalangan terapiya tarkibida): • Xronik yurak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda kaptopril terapiyasi diqqat bilan shifokor nazorati ostida boshlanishi kerak. Ko‘pchilik hollarda kaptopril diuretiklar va (kerak bo‘lganda) yurak glikozidlari bilan birga qo‘llaniladi. Agar kaptopril buyurishdan oldin diuretik terapiya olib borilgan bo‘lsa, qonning natriy miqdorining keskin kamayishi va/yoki hajm yetishmovchiligi mavjudligini istisno qilish kerak. Boshlang‘ich sutkalik doza 6.25 mg 3 marta/sut (giponatriemiya va/yoki gipovolemiya bo‘lgan yoki bo‘lishi mumkin bo‘lgan bemorlar uchun) yoki 12.5 mg 3 marta/sut. Keyinchalik doza asta-sekin (kamida 2 haftalik interval bilan klinik ta‘sir baholangan) oshiriladi. O‘rtacha saqlab turuvchi doza kaptoprilda kuniga 2-3 marta 25 mg. Maksimal sutkalik doza - 150 mg, 2-3 qabulda. O‘tkir miokard infarkti (infarkt boshlanganidan keyin birinchi 24 soat ichida klinik jihatdan barqaror holatda): • O‘tkir miokard infarkti bo‘lgan bemorlarda Kapoten terapiyasi imkon qadar tezroq boshlanishi kerak, agar bemorning holati klinik jihatdan barqaror bo‘lsa. Dori test dozasida 6.25 mg beriladi, agar 2 soat davomida gemodinamika buzilishlari bo‘lmasa, dori 12.5 mg dozada beriladi, 12 soatdan so‘ng dori 25 mg dozada beriladi. Keyingi kundan boshlab, Kapoten dori kuniga 100 mg doza bilan 2 marta qabul qilinadi, muddati 4 hafta. 4 hafta o‘tgach, bemorning holati va belgilangan davolanish qayta baholanadi. Chap qorin bo‘shlig‘i disfunktsiyasi (chap qorin bo‘shlig‘i chiqarish fraktsiyasi ≤40%) miokard infarktini boshdan kechirgandan keyin klinik jihatdan barqaror holatda Bemorlar klinik jihatdan barqaror holatda bo‘lganda, kaptopril qo‘llanishini miokard infarktidan keyin 3 kun o‘tgach boshlash mumkin. Kaptoprilning birinchi dozasi kuniga 1 marta 6.25 mg ni tashkil etadi. Keyin kaptopril dozasi kuniga 3 marta 12.5 mg gacha oshiriladi. Keyinchalik kaptopril dozasi bir necha kun - bir necha hafta davomida (bemorning ko‘tarishiga qarab) asta-sekin 75 mg/gacha (2-3 qabulda) oshiriladi toki maksimal sutkalik doza 150 mg (50 mg 3 marta/sut) ga yetguncha. Kaptopril dozasini 75 mg/gacha oshirish shifoxona sharoitida shifokor nazorati ostida tavsiya etiladi. 1-toifa qandli diabet fonida diabetik nefropatiya (kuniga 30 mg dan ortiq albuminuriya bo‘lganda) Kaptopril kuniga 75-100 mg dozada, 2-3 qabulga bo‘lingan holda buyuriladi. 1-toifa qandli diabetli, normal AD va mikroalbuminuriyali (albumin chiqarilishi 30-300 mg/sut) bemorlarda kaptoprilning samarali dozasi kuniga 2 marta 50 mg ni tashkil etadi. 1-toifa qandli diabetli, normal AD va aniq proteinuriyali (suyakdan oqsil chiqarilishi kuniga 500 mg dan ortiq) bemorlarda kaptoprilning samarali dozasi kuniga 3 marta 25 mg ni tashkil etadi. Maxsus guruhlar uchun qo‘llanilishi Bemorlarda buyrak funktsiyasining buzilishi, diabetik nefropatiya bilan bog‘liq bo‘lmagan holatlar Kaptopril asosan buyraklar orqali chiqariladi, shuning uchun buyrak yetishmovchiligi bo‘lganda uning chiqarilishi buziladi. Buyrak funktsiyasining buzilishi bo‘lgan bemorlar uchun dori dozasini oshirishda alohida ehtiyot bo‘lish kerak, kamroq dozalardan foydalanish va/veya dozani oshirish orasidagi intervalni (kamida 1-2 hafta) uzaytirish kerak. Maqsadli terapevtik ta‘sirga erishilgach, kaptoprilning saqlab turuvchi dozasini kamaytirish va/yoki dori qabul qilish orasidagi intervalni oshirish kerak. Agar buyrak funktsiyasining og‘ir buzilishi bo‘lgan bemorlarga diuretik terapiya zarur bo‘lsa, "loop" diuretiklari (masalan, furosemid) tiazid diuretiklariga qaraganda afzalroqdir. Buyrak funktsiyasining engil va o‘rtacha darajadagi buzilishlarida (SКF 40 ml/min/1.73 m² dan yuqori) kaptoprilni 75-150 mg/sut dozada buyurish mumkin (doza tuzatish talab etilmaydi). Og‘ir buyrak yetishmovchiligi bo‘lganda kaptoprilning to‘planishini oldini olish uchun quyidagi dozalash sxemasi tavsiya etiladi: • SКF >40: Boshlang‘ich doza 25-50 mg, maksimal sutkalik doza 150 mg • SКF 21-40: Boshlang‘ich doza 25 mg, maksimal sutkalik doza 100 mg • SКF 10-20: Boshlang‘ich doza 12.5 mg, maksimal sutkalik doza 75 mg • SКF <10: Boshlang‘ich doza 6.25 mg, maksimal sutkalik doza 37.5 mg Diabetik nefropatiya bilan bog‘liq buyrak funktsiyasining buzilishi bo‘lgan bemorlar: Buyrak funktsiyasining engil va o‘rtacha darajadagi buzilishlarida (SКF 30 ml/min/1.73 m² dan yuqori) kaptopril dozasini tuzatish talab etilmaydi. Diabetik nefropatiya va og‘ir buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlar (SКF <30 ml/min/1.73 m²) uchun kaptoprilni kamroq dozalarda va dozalarni oshirish orasidagi intervalni uzaytirib (kamida 1-2 hafta) qo‘llash tavsiya etiladi. Keksa yoshdagi bemorlar: Keksa yoshdagi bemorlar uchun kaptoprilni kuniga 2 marta 6.25 mg dan boshlash tavsiya etiladi. Keyinroq, kaptopril dozasini asta-sekin oshirish kerak. Dozani doimiy tuzatish tavsiya etiladi, terapevtik javobga qarab eng kam dozani qo‘llash kerak bo‘ladi, bu esa qoniqarli AD nazoratini ta‘minlaydi.

Homiladorlik Kapoten preparatini homiladorlik davrida qo‘llash mumkin emas. Kaptoprilni homiladorlikning birinchi trimestrida qo‘llash tavsiya etilmaydi. Homiladorlarda APF ingibitorlarini qo‘llash bo‘yicha nazorat qilingan tadqiqotlar o‘tkazilmagan. Homiladorlikning birinchi trimestrida preparat ta’siri haqida mavjud cheklangan ma’lumotlar APF ingibitorlarini qo‘llash feto-toksik rivojlanish nuqsonlarini keltirib chiqarmasligini ko‘rsatadi. Homiladorlikning birinchi trimestrida APF ingibitorlari teratogenlik xavfini oshirishi mumkinligi haqidagi epidemiologik ma’lumotlar ishonchli emas, biroq xavfning biroz oshishi ehtimoldan chetda emas. APF ingibitorlarini homiladorlikning ikkinchi va uchinchi trimestrida uzoq muddat davomida qo‘llash homilada rivojlanish buzilishlariga (buyrak funksiyasining pasayishi, oligogidramnion, bosh suyaklarining suyaklanishi kechikishi), homilaning o‘limiga va yangi tug‘ilgan chaqaloqda asoratlarning rivojlanishiga (neonatal buyrak yetishmovchiligi, arterial gipotenziya, giperkaliemiya) olib kelishi mumkin. Agar homiladorlik davrida kaptopril qabul qilinayotgan bo‘lsa, preparatni imkon qadar tezroq to‘xtatish va homilaning rivojlanishini muntazam kuzatish kerak. Agar bemor homiladorlikning ikkinchi va uchinchi trimestrida kaptopril qabul qilgan bo‘lsa, homilaning bosh suyagi va buyrak funksiyasini baholash uchun ultratovush tekshiruvi o‘tkazish tavsiya etiladi. Homiladorlik davrida kaptopril qabul qilgan onalarning yangi tug‘ilgan chaqaloqlari arterial gipotenziya, oliguriya va giperkaliemiya borasida sinchiklab tekshirilishi kerak. Homiladorlikni rejalashtirayotgan ayollar APF ingibitorlarini (kaptoprilni ham) qabul qilmasliklari kerak. Tug‘ish yoshidagi ayollar APF ingibitorlarini (kaptoprilni ham) homiladorlik davrida qo‘llashning potensial xavfi haqida xabardor bo‘lishlari kerak. Agar APF ingibitorini qo‘llash zarur bo‘lsa, homiladorlikni rejalashtirayotgan bemorlar homiladorlik uchun xavfsizligi isbotlangan muqobil gipertenziv davolashga o‘tkazilishi kerak. Emizish davri Kaptopril qabul qilingan dozadan taxminan 1% ko‘krak sutida aniqlangan. Chaqaloqda jiddiy nojo‘ya ta’sirlar rivojlanishi xavfi sababli, emizishni to‘xtatish yoki Kapoten bilan davolashni bekor qilish tavsiya etiladi.

Jigar funksiyasining og‘ir buzilishlarida preparatni qo‘llash mumkin emas. Jigar funksiyasi buzilgan bemorlarda ehtiyotkorlik bilan buyurish kerak.

Og‘ir buyrak funksiyasi buzilishlarida preparatni qo‘llash kontrendikedir. Buyrak funksiyasi buzilgan bemorlarda, shuningdek, gemodializdagi bemorlarga ehtiyotkorlik bilan buyurish lozim.

Preparat retsept bo‘yicha beriladi.

Simptomlar: arterial bosimning keskin pasayishi, shok, stupor, bradikardiya, suv-elektrolit muvozanatining buzilishi, buyrak yetishmovchiligi. Davolash: oshqozonni yuvish, adsorbentlar va natriy sulfatni qabul qilish (preparat qabul qilinganidan keyin 30 daqiqa ichida), 0,9% natriy xlorid eritmasi yoki boshqa plazma almashtiruvchi eritmalar kiritish (bemorni past yostiq bilan gorizontal holatda yotqizish, so‘ngra OCKni tiklash choralarini ko‘rish), gemodializ. Bradikardiya yoki kuchli vagus reaksiyalarida - atropin kiritish. Elektron yurak stimulyatori qo‘llash ko‘rib chiqilishi mumkin. Peritoneal dializ kaptoprilni organizmdan chiqarishda samarali emas.

Preparatni bolalar ololmaydigan joyda, 25°C dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlash kerak.

Arterial gipertenziya, shu jumladan renovaskulyar (jumladan, murakkablanmagan gipertonik kriz); surunkali yurak yetishmovchiligi (kombinatsiyalangan terapiya tarkibida); o‘tkir miokard infarkti (infarktdan so‘ng 24 soat davomida klinik barqaror holatda bo‘lganda); chap qorinchada disfunktsiya (chap qorincha chiqarish fraktsiyasi ≤40%) o'tkazilgan miokard infarktidan so'ng klinik barqaror holatda yurak yetishmovchiligi simptomlarini kamaytirish, tirik qolish ehtimolini oshirish va surunkali yurak yetishmovchiligi sababli shifoxonaga yotqizish holatlarini kamaytirish maqsadida; 1-turdagi qandli diabet fonida diabetik nefropatiya (kuniga 30 mg dan ortiq albuminuriyada).

65 yoshdan oshgan bemorlarga preparatni ehtiyotkorlik bilan tayinlash lozim.

Yaroqlik muddati - 2 yil 6 oy. Yaroqlik muddati tugagandan keyin dori vositasini ishlatmaslik.