Гипотэф®

-

Preparat tarkibidagi komponentlarga yuqori sezuvchanlik; gemorragik insultning o‘tkir fazasi, og‘ir YIK, yurak ritmining og‘ir buzilishlari; kardiogen shok; AV-blokada II va III daraja (sun’iy yurak ritmi haydovchisiz); sinoatriy blokada, sinus tugunining zaifligi sindromi, kuchli bradikardiya (yurak urishi 50 zarb/min dan kam), periferik qon aylanishining og‘ir buzilishlari, dekompensatsiya bosqichidagi yurak yetishmovchiligi; bronxlarning kuchli reaktivligi (masalan, og‘ir bronxial astma, beta-adrenoretseptorlarga ta’sir qiluvchi inotrop preparatlarni doimiy yoki vaqt-vaqti bilan qabul qiladigan bemorlarda, XO‘B kasalligining kuchaygan bosqichi); Printsmetal stenokardiyasi; arterial gipotenziya (miokard infarkti ikkilamchi profilaktikasida qo‘llanganda sistolik qon bosimi 100 mm simob ustunidan past); o‘tkir miokard infarktidan gumon qilinganda (yurak urishi 45 zarb/min dan kam, PQ intervali 0,24 sek dan oshiq yoki sistolik qon bosimi 100 mm simob ustunidan past); feoxromotsitoma (alfa-adrenoblokatorlarni bir vaqtda qabul qilmasdan); MAO ingibitorlarini bir vaqtda qabul qilish; buyrak funksiyasining og‘ir buzilishlari (KK 30 ml/min dan kam) va/yoki jigar funksiyasining og‘ir buzilishlari (shu jumladan ensefalopatiya); gipokaliemiya; ACE ingibitorlari qabul qilish bilan bog‘liq angionevrotik shish (Kvinke shishi) tarixi; irsiy/idiopatik angionevrotik shish; aliskirenni bir vaqtda qo‘llash; homiladorlik, emizish davri; 18 yoshgacha, 45 yoshdan kichik bemorlarda qo‘llash (samaradorlik va xavfsizlik aniqlanmagan). Ehtiyotkorlik bilan: boshqa qon bosimini pasaytiruvchi dorilar yoki QT intervalini uzaytiruvchi preparatlar bilan bir vaqtda qo‘llash, jigar funksiyasining buzilishi, kichik barvinok alkaloidlariga nisbatan toqat qilmaslik; qandli diabet, giperurikemiya (ayniqsa, podagra va uratli nefrolitiaz bilan birga), giponatremiya va boshqa suv-elektrolit muvozanati buzilishlari, jigar va/yoki buyrakning o‘rtacha yetishmovchiligi, assit, YIK, surunkali yurak yetishmovchiligi, QT intervalini uzaytiruvchi preparatlar bilan bir vaqtda qo‘llash, giperparatireoz, EKGda QT intervalining uzayishi bilan zaiflashgan bemorlar yoki boshqa antiaritmik vositalar bilan birga davolanish; metabolik asidoz, jigar va/yoki buyrak funksiyasining buzilishi (KK 40 ml/min dan kam), miyasteniya, AV-blokada I daraja, tireotoksikoz, depressiya (shu jumladan tarixi), psoriaz, allergik reaksiyalar tarixi (allergenlarga nisbatan sezuvchanlik oshishi, arterial gipertenziyaning kuchayishi va adrenalinga nisbatan terapevtik javobning pasayishi mumkin), bronxial astma, XO‘B, o‘pka emfizemasi, surunkali obstruktiv bronxit, obliterativ periferik qon tomir kasalliklari (“vaqt-vaqti bilan” oqsoqlanish, Reyno sindromi), keksa yosh (60 yoshdan oshgan); biriktiruvchi to‘qimalarning tizimli kasalliklari (shu jumladan, tizimli qizil yuguruk, sklerodermiya), immunosupressantlar bilan davolash (neytropeniya, agranulotsitoz rivojlanishi xavfi), suyak iligi qon yaratish jarayonining bostirilishi, OOK kamayishi (diuretiklarni qabul qilish, tuzsiz dieta, qayt qilish, diareya), YIK, serebrovaskulyar kasalliklar, renovaskulyar gipertenziya, surunkali yurak yetishmovchiligi (NYHA tasnifi bo‘yicha IV FK), keksa yosh (60 yoshdan oshgan); yuqori oqimli membranalar (masalan, AN69®) yordamida gemodializ o‘tkazish yoki desensibilizatsiya, LPNP aferizi, buyrak arteriyasi stenozi (shu jumladan ikki tomonlama), buyrak transplantatsiyasidan keyingi holat; aorta klapan stenozi/gipertrofik kardiomiopatiya, giperkalemiya.

18 yoshgacha bo‘lgan bolalar va o‘smirlarda qo‘llash mumkin emas.

QT intervalini uzaytiradigan preparatlar bilan bir vaqtda qo‘llanganda, EKGni muntazam nazorat qilish zarur. Eng diqqatli nazorat og‘ir yurak yetishmovchiligi, yurak ishemik kasalligi va miya tomir kasalliklari bo‘lgan bemorlarda ko‘rsatiladi, chunki ularda arterial bosimning keskin pasayishi miokard infarkti, insult yoki buyrak funktsiyasining buzilishiga olib kelishi mumkin, shuningdek, jigar sirrozi bo‘lgan bemorlarda. Qandli diabeti bo‘lgan bemorlarda, ayniqsa gipokaliemiya mavjud bo‘lsa, qon glyukoza konsentratsiyasini nazorat qilish juda muhim. Qandli diabetda gipoglikemiya sababli yuzaga kelgan taxikardiyani niqoblashi mumkin. Yurak glikozidlari, ich suruvchi vositalarni qabul qilayotgan bemorlarda, giperaldosteronizm fonida, shuningdek, keksa yoshdagi (60 yoshdan oshgan) bemorlarda kaliy va kreatinin miqdorini diqqat bilan nazorat qilish tavsiya etiladi. Alkogol, barbituratlar, narkotik preparatlar va boshqa gipotenziya vositalarini bir vaqtda qabul qilish ortostatik gipotenziya rivojlanishiga olib kelishi mumkin. Tireotoksikozning ba'zi klinik ko‘rinishlarini (masalan, taxikardiyani) niqoblashi mumkin. Ushbu kombinatsiyani qabul qilish fonida giperkaltsiemiya ilgari aniqlanmagan giperparatirozning natijasi bo‘lishi mumkin. Jiddiy suvsizlanish o'tkir buyrak yetishmovchiligi (glomerulyar filtratsiyaning pasayishi) rivojlanishiga olib kelishi mumkin. Bemorlar suyuqlik yo'qotilishini qoplashlari va davolashning boshida buyrak funktsiyasini diqqat bilan nazorat qilishlari kerak. Ushbu kombinatsiyani qabul qilish fonida indapamid mavjudligi sababli doping nazoratida ijobiy natija bo‘lishi mumkin. Arterial gipertenziya va giponatriemiyasi (diuretiklar qabul qilish tufayli) bo‘lgan bemorlar AAF ingibitorlarini qabul qilishni boshlashdan 3 kun oldin diuretiklarni qabul qilishni to‘xtatishlari kerak (zarur bo‘lsa, diuretiklarni keyinroq qayta boshlash mumkin) yoki ularga AAF ingibitorlarining boshlang‘ich past dozalarini buyurishadi. Sulfonamid hosilalari tizimli qizil volchanka kechishini kuchaytirishi mumkin (buni ushbu kombinatsiyani qo‘llashda hisobga olish kerak). Beta-adrenoblokatorlarni qabul qilayotgan bemorlarga verapamil turidagi sekin kalsiy kanallari blokatorlarini vena ichiga kiritmaslik kerak. Beta-adrenoblokatorlarni qabul qilayotgan bemorlarning holatini nazorat qilish yurak urish tezligi va arterial bosimni, qandli diabeti bo‘lgan bemorlarda esa qondagi glyukoza darajasini muntazam kuzatishni o‘z ichiga oladi. Zarur bo‘lsa, qandli diabeti bo‘lgan bemorlar uchun insulin yoki og‘iz orqali qabul qilinadigan gipoglikemik vositalarning dozasini individual ravishda tanlash kerak. Bemorga yurak urish tezligini hisoblash usulini o‘rgatish va yurak urish tezligi 50 urinish/dakikadan kam bo‘lsa, shifokorga murojaat qilish zarurligi haqida ma'lumot berish kerak. Printsmetal stenokardiyasi bo‘lgan bemorlarga noselektiv beta-adrenoblokatorlarni buyurish tavsiya etilmaydi. Beta-adrenoblokatorlarni qabul qilayotgan bemorlarda anafilaktik shok og‘irroq kechadi. Allergologik anamnezi og‘ir bo‘lgan bemorlarda gipersezgirlik reaksiyalari kuchayishi va epinefrin (adrenalin)ning odatdagi dozalari ta'sir etmasligi mumkin. Ushbu kombinatsiya periferik arterial qon aylanishining buzilishi simptomlarini kuchaytirishi mumkin. Davolashni bekor qilish dozani 14 kun davomida asta-sekin kamaytirish orqali amalga oshiriladi. Davolashni keskin to‘xtatish "bekor qilish" sindromini (stenokardiya xurujlarining kuchayishi, arterial bosimning oshishi) keltirib chiqarishi mumkin. Ushbu kombinatsiyani bekor qilishda stenokardiyasi bo‘lgan bemorlarga alohida e'tibor berish kerak. Kontakt linzalarini ishlatadigan bemorlar beta-adrenoblokatorlar bilan davolanish fonida ko‘z yosh suyuqligi ishlab chiqarilishi kamayishi mumkinligini hisobga olishlari kerak. Metoprolol giperteriozning ba'zi klinik ko‘rinishlarini (masalan, taxikardiyani) niqoblashi mumkin. Tireotoksikozi bo‘lgan bemorlarda preparatni keskin bekor qilish kontrendikatsiyalangan, chunki simptomlarni kuchaytirishi mumkin. Qandli diabetda gipoglikemiya sababli yuzaga kelgan taxikardiyani niqoblashi mumkin. Noselektiv beta-adrenoblokatorlardan farqli o‘laroq, insulin bilan chaqirilgan gipoglikemiyani deyarli kuchaytirmaydi va qondagi glyukoza darajasining normal darajaga qaytishini kechiktirmaydi. Bronxial astmasi bo‘lgan bemorlarga buyurish zarur bo‘lganda, qo‘shimcha davolash sifatida beta2-adrenomimetik terapiyasi buyurilishi kerak. Metoprololning minimal samarali dozasi buyurilishi kerak, bunda beta2-adrenomimetikning dozasini oshirish talab qilinishi mumkin. Feoxromotsitomasi bo‘lgan bemorlarga metoprolol bilan bir vaqtda alfa-adrenoblokator buyurish kerak. Xirurgik aralashuv zarur bo‘lganda, qo‘llanilayotgan terapiya haqida shifokor-anesteziologni ogohlantirish kerak (minimal salbiy inotrop ta'sirga ega umumiy anesteziya vositasini tanlash uchun), preparatni bekor qilish tavsiya etilmaydi. Katexolaminlar zaxirasini kamaytiruvchi preparatlar (masalan, rezerpin) beta-adrenoblokatorlarning ta'sirini kuchaytirishi mumkin, shuning uchun bunday preparatlarni birga qabul qilayotgan bemorlar arterial bosimning haddan tashqari pasayishi va bradikardiyani aniqlash uchun shifokor nazoratida bo‘lishlari kerak. Keksa yoshdagi bemorlarda jigar funktsiyasini muntazam nazorat qilish tavsiya etiladi. Og‘ir buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda buyrak funktsiyasini nazorat qilish tavsiya etiladi. Metoprolol qabul qilayotgan depressiv buzilishlari bo‘lgan bemorlarning holatini alohida nazorat qilish kerak; beta-adrenoblokatorlarni qabul qilish bilan bog‘liq depressiya rivojlanganda, terapiyani to‘xtatish tavsiya etiladi. Pardaqanotli hasharotlar (asalari, ari) zahari bilan desensibilizatsiya terapiyasi paytida AAF ingibitorlarini qabul qilayotgan bemorlarda hayot uchun xavfli bo‘lgan uzoq davom etuvchi anafilaktoid reaksiyalar rivojlanishi haqida alohida xabarlar mavjud. Desensibilizatsiya protseduralaridan o‘tayotgan, allergologik anamnezi og‘ir yoki allergik reaksiyalarga moyil bo‘lgan bemorlarda AAF ingibitorlarini ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak. Pardaqanotli hasharotlar zahari bilan immunoterapiya olayotgan bemorlarga AAF ingibitorlarini buyurishdan saqlanish kerak. Biroq, desensibilizatsiya protsedurasidan kamida 24 soat oldin AAF ingibitorini vaqtincha bekor qilish orqali anafilaktoid reaksiyani oldini olish mumkin. Kam hollarda, AAF ingibitorlarini qabul qilayotgan bemorlarda dekstran sulfatidan foydalanilgan LDL aferezini o‘tkazishda hayot uchun xavfli anafilaktoid reaksiyalar rivojlanishi mumkin. Anafilaktoid reaksiyani oldini olish uchun har bir aferez protsedurasi oldidan AAF ingibitorlari bilan davolashni vaqtincha to‘xtatish kerak. AAF ingibitorlarini qabul qilayotgan bemorlarda yuqori o'tkazuvchan membranalar (masalan, AN69®) yordamida gemodializ o'tkazishda anafilaktoid reaksiyalar qayd etilgan. Shuning uchun boshqa turdagi membranadan foydalanish yoki boshqa farmakoterapevtik guruhga mansub gipotenziya vositasini qo‘llash maqsadga muvofiq. AAF ingibitorlari chap qorinchaning chiqish yo‘li obstruktsiyasi bo‘lgan bemorlarga ehtiyotkorlik bilan buyurilishi kerak. Giperkaliemiya AAF ingibitorlari, jumladan perindopril bilan davolash paytida rivojlanishi mumkin. Giperkaliemiya xavf omillari buyrak yetishmovchiligi, buyrak funktsiyasining buzilishi, keksa yosh (60 yoshdan katta), qandli diabet, ba'zi hamroh holatlar (dehidratsiya, surunkali yurak yetishmovchiligini o'tkir dekompensatsiyasi, metabolik atsidoz), kaliy tejovchi diuretiklarni (spironolakton, eplerenon, triamteren, amilorid kabi), shuningdek, kaliy preparatlari yoki kaliy saqlovchi tuz o'rnini bosuvchilarni bir vaqtda qabul qilish, shuningdek, qonda kaliy ionlari miqdorini oshiruvchi boshqa vositalarni (masalan, geparin) qo‘llashdir. Kaliy preparatlari, kaliy tejovchi tuz o‘rnini bosuvchilarning qo‘llanilishi, ayniqsa buyrak funktsiyasi pasaygan bemorlarda, qonda kaliy ionlari miqdorining sezilarli oshishiga olib kelishi mumkin. Giperkaliemiya yurak ritmining jiddiy, ba'zan o‘limga olib keladigan buzilishlariga olib kelishi mumkin. Agar yuqorida ko‘rsatilgan vositalarni birga qabul qilish zarur bo‘lsa, davolash ehtiyotkorlik bilan, qon zardobida kaliy miqdorini muntazam nazorat qilish fonida o‘tkazilishi kerak. Transport vositalari va mexanizmlarni boshqarish qobiliyatiga ta'siri Davolash davrida avtomobil boshqarishda va diqqatni yuqori jamlash va tezkor psixomotor reaksiyalarni talab qiladigan boshqa potensial xavfli faoliyatlar bilan shug‘ullanishda ehtiyotkorlikni saqlash kerak.

Metildopa bilan bir vaqtda qo'llanganda antihipertenziv ta'sir kuchayishi mumkin (qon bosimini nazorat qilish talab etiladi). O‘zaro ta’sir ehtimolini tasdiqlovchi ma'lumotlar mavjud bo‘lmasa ham, antiaritmiklar va antikoagulyantlar bilan bir vaqtda qo‘llashda ehtiyotkorlikka rioya qilish tavsiya etiladi. Indapamid Indapamid va litiy preparatlari bir vaqtda qo'llanganda, litiyning plazmadagi konsentratsiyasi oshishi mumkin, bu dozani oshirib yuborish belgilari bilan birga keladi (litiy chiqib ketishining kamayishi sababli). Ushbu kombinatsiyani qo'llash zarur bo'lsa, litiyning plazmadagi konsentratsiyasini nazorat qilish kerak. "Piruet" turidagi aritmiyani keltirib chiqarishi mumkin bo‘lgan preparatlar: IA sinfidagi antiaritmiklar (xinidin, gidroxinidin, dizopiramid); III sinfidagi antiaritmiklar (amiodaron, dofetilid, ibutilid) va sotalol; ba’zi neyroleptiklar: fenotiazinlar (xlorpromazin, siyamemazin, levomepromazin, tioridazin, triftoperazin), benzamidlar (amisulprid, sulpirid, sultoprid, tiaprid), butirofenonlar (droperidol, galoperidol); boshqalar - bepridil, sisaprid, difemanil, eritromitsin (tomir ichiga), galofantrin, mizolastin, pentamidin, sparfloksasin, moksifloksasin, astemizol, vinkamin (tomir ichiga). NSAID (sistematik qo‘llanganda), shu jumladan COX-2 selektiv ingibitorlari, salitsilatlarning yuqori dozalari (≥3 g/kun): indapamidning antihipertenziv ta'siri pasayishi mumkin; suyuqlikning sezilarli darajada yo‘qolishi o‘tkir buyrak yetishmovchiligini rivojlanishiga olib kelishi mumkin (glomerulyar filtrlash tezligining pasayishi sababli). Qon natriyning miqdori past bo‘lgan bemorlarda AKE ingibitorlarini qo‘llash (ayniqsa, buyrak arteriyasi stenozi bo‘lgan bemorlarda) to‘satdan arterial gipotenziya va/yoki o‘tkir buyrak yetishmovchiligini rivojlanish xavfi bilan kechadi. Gipokaliyemiyani keltirib chiqarishi mumkin bo‘lgan boshqa preparatlar: amfoteritsin V (tomir ichiga), glyuko- va mineralokortikoidlar (sistematik qo'llanganda), tetrakozaktid, ichak motorikasini rag'batlantiruvchi laksativlar: gipokaliemiya rivojlanish xavfi oshadi (qo‘shma ta’sir). Baklofen bilan birga qo‘llanganda antihipertenziv ta’sir kuchayishi kuzatiladi. Gipokaliemiya yurak glikozidlarining toksik ta'sirini kuchaytiradi. Indapamid va yurak glikozidlari birgalikda qo'llanganda, qon plazmasidagi kaliyning miqdorini, EKGni nazorat qilish va zarurat tug‘ilganda terapiyani moslashtirish tavsiya etiladi. Ba'zi bemorlar uchun indapamid va kaliyni tejovchi diuretiklar bilan kombinatsiyalangan davolash maqsadga muvofiq bo'lsa-da, gipokaliemiya (ayniqsa, qandli diabet bilan kasallangan bemorlar va buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda) yoki giperkaliemiya rivojlanishi ehtimoli istisno qilinmaydi. Metformin: diuretiklar, ayniqsa “halqaviy” diuretiklar fonida rivojlanishi mumkin bo‘lgan funktsional buyrak yetishmovchiligi metforminni bir vaqtda qo‘llashda laktatsidemiya rivojlanish xavfini oshiradi. Diuretik preparatlar fonida organizm suvsizlanishi, ayniqsa, yod saqlovchi kontrast moddalarning yuqori dozalarda qo‘llanishida, o‘tkir buyrak yetishmovchiligi rivojlanish xavfini oshiradi. Yod saqlovchi kontrast moddalarni qo‘llashdan oldin bemorlarda suyuqlik yo‘qotilishini qoplash zarur. Trisiklik antidepressantlar, antipsixotik vositalar (neyroleptiklar): ushbu sinfdagi preparatlar indapamidning antihipertenziv ta’sirini kuchaytiradi va ortostatik gipotenziya xavfini oshiradi (qo‘shma ta’sir). Kalsiy tuzlari: bir vaqtda qo‘llanganda buyraklar orqali kalsiy ionlarining chiqarilishining kamayishi tufayli giperkalsemiya rivojlanishi mumkin. Siklosporin, takrolimus: plazmada kreatinin konsentratsiyasi, suyuqlik va natriy ionlari darajasi me’yorda bo‘lsa ham, siklosporin miqdori o‘zgarmasdan, oshishi mumkin. Kortikosteroid preparatlar (mineralo- va glyukokortikoidlar), tetrakozaktid (sistematik qo‘llanganda): antihipertenziv ta’sirning kamayishi (kortikosteroidlar ta’siri natijasida suyuqlik va natriy ionlarining ushlanishi). MAO ingibitorlari bilan bir vaqtda qo‘llash tavsiya etilmaydi, chunki antihipertenziv ta’sir sezilarli darajada kuchayadi. MAO ingibitorlarini metoprolol bilan qo‘llashda davolash oralig‘i kamida 14 kun bo‘lishi kerak. Beta-adrenoblokatorlar, teofillin, kokain, estrogenlar (natriyni ushlanishi), indometatsin va boshqa NSAIDlar (natriyni ushlanishi va buyraklarda prostaglandin sintezini bloklanishi) metoprololning antihipertenziv ta’sirini pasaytiradi. Og'iz orqali qabul qilinadigan gipoglikemik vositalar bilan bir vaqtda qo‘llanganda, ularning ta’siri pasayishi mumkin; insulin bilan birga qo‘llanganda esa gipoglikemiya rivojlanish xavfi, uning og‘irligi va davomiyligi ortadi, ba’zi gipoglikemiya belgilari (taxikardiya, terlash, qon bosimining oshishi) maskalanadi. Gipotenziv vositalar, diuretiklar, AKE ingibitorlari, nitroglitserin yoki sekin kalsiy kanallarining blokatorlari bilan bir vaqtda qo‘llanganda keskin qon bosimi pasayishi mumkin (prazosin bilan birikmada alohida ehtiyotkorlik talab etiladi); epinefrin bilan birikmada bradikardiya xavfi oshadi; metoprololni verapamil, diltiazem, rezerpin, metildopa, klonidin, guanfatsin, yurak glikozidlari va umumiy anesteziya vositalari bilan birga qo‘llaganda esa yurak urish tezligi sezilarli darajada sekinlashishi, AV-o‘tkazuvchanlikning pasayishi va to‘liq bloklanishi mumkin (kardiodepressiv va antihipertenziv ta’sir bilan birga). Verapamilni tomir ichiga bir vaqtda yuborish yurakni to‘xtashiga sabab bo‘lishi mumkin. CYP2D6 izofermentini induksiya qiluvchi yoki ingibitsiya qiluvchi preparatlar metoprololning plazmadagi konsentratsiyasiga ta’sir ko‘rsatishi mumkin. CYP2D6 uchun substrat bo‘lgan boshqa preparatlar bilan (masalan, antiaritmik vositalar, antigistamin preparatlar, gistamin H2-retseptorlari blokatorlari, antidepressantlar (serotoninni qayta ushlashning selektiv ingibitorlari, masalan, paroksetin, fluoksetin, sertralin), neyroleptiklar va COX-2 ingibitorlari) bir vaqtda qo‘llanganda metoprololning plazmadagi konsentratsiyasi oshishi mumkin. I sinfdagi antiaritmik preparatlar chap qorincha funksiyasi buzilgan bemorlarda sezilarli gemodinamik nojo'ya ta’sirlar rivojlanishiga olib kelishi mumkin bo‘lgan salbiy inotrop ta’sirni kuchaytirishi mumkin (sinus tuguni kuchsizligi sindromi va AV-o‘tkazuvchanlik buzilishlari bo‘lgan bemorlarda ushbu kombinatsiyadan saqlanish kerak). Xinin “tez” metabolizmga ega bemorlarda metoprolol metabolizmini ingibitsiya qiladi, bu esa plazmada metoprololning konsentratsiyasining sezilarli darajada oshishiga va uning beta-adrenobloklovchi ta’sirining kuchayishiga olib keladi. Amiodaron bilan birga qo‘llash kuchli sinus bradikardiyasi rivojlanish xavfini oshiradi (shu jumladan, amiodaron bekor qilinganidan keyin ham, uning uzoq yarim chiqarilish davri tufayli). Agar metoprolol va klonidin bir vaqtda qabul qilinsa, metoprololni bekor qilganda klonidinni ham bir necha kundan keyin bekor qilish kerak (“bekor qilish” sindromi xavfi tufayli). Jigar mikrosomal fermentlari induktorlari (rifampitsin, barbituratlar) metoprololning metabolizmini kuchaytiradi va uning ta’sirini kamaytiradi. Ingibitorlar (simetidin, og‘iz orqali qabul qilinadigan kontratseptivlar, fenotiazinlar) esa plazmada metoprolol konsentratsiyasini oshiradi. Difengidramin metoprolol klirensini kamaytiradi, uning ta’sirini kuchaytiradi. Fenilpropanolaminning yuqori dozalari bilan bir vaqtda qo‘llash paradoksal qon bosimi oshishiga (hatto gipertonik krizgacha) olib kelishi mumkin. Immunoterapiyada qo‘llaniladigan allergenlar yoki teri sinamalari uchun allergen ekstraktlari metoprolol bilan bir vaqtda qo‘llanganda tizimli allergik reaksiyalar yoki anafilaksiya xavfini oshiradi; tomir ichiga yuboriladigan yodli rentgen kontrast moddalar anafilaktik reaksiyalar xavfini oshiradi. Ksantinlar klirensini (difillindan tashqari), ayniqsa chekish ta’sirida teofillin klirensi oldindan yuqori bo‘lgan bemorlarda kamaytiradi. Lidokain klirensini kamaytiradi va plazmada lidokain konsentratsiyasini oshiradi. Antidepolyarizatsiyalovchi miorelaksantlarning ta’sirini kuchaytiradi va uzaytiradi; kumarinlarning antikoagulyatsion ta’sirini uzaytiradi. Anksiolitiklar va uyqu dorilar bilan bir vaqtda qo‘llanganda, metoprololning antihipertenziv ta’siri kuchayadi, etanol bilan birgalikda esa qon bosimining sezilarli darajada pasayishi xavfi va markaziy asab tizimiga depressiv ta’siri kuchayadi. Ergot alkaloidlari bilan birga qo‘llanganda periferik qon aylanishining buzilishi xavfi oshadi. Kaliyni tejovchi diuretiklar (spironolakton, eplerenon, triamteren, amilorid) yoki kaliyli tuzlar, kaliy qo‘shimchalari: AKE ingibitorlari bilan bir vaqtda qo‘llanganda giperkaliemiya rivojlanishi mumkin. Agar tashxis qo‘yilgan gipokaliemiya tufayli ushbu preparatlarni bir vaqtda qo‘llash zarur bo‘lsa, ularni ehtiyotkorlik bilan, qon zardobidagi kaliy miqdori va EKG muntazam nazorat qilinishi sharti bilan qo‘llash kerak. Tiazid yoki “halqaviy” diuretiklar: yuqori dozalarda diuretik bilan davolashdan keyin enalapril bilan davolash boshlanganida BCC (butun qon aylanish hajmi) kamayishi va arterial gipotenziya rivojlanishiga olib kelishi mumkin. Antihipertenziv ta'sirni diuretikni bekor qilish, organizmga suyuqlik yoki tuzlar kiritish yoki enalaprilni kichik dozalardan boshlab qabul qilish orqali kamaytirish mumkin. Umumiy anesteziya preparatlari: AKE ingibitorlari bilan birga qo‘llanganda ortostatik gipotenziyaning kuchayishiga olib kelishi mumkin. Narkotiklar/trisiklik antidepressantlar/psixotrop vositalar/barbituratlar: ortostatik gipotenziya rivojlanishi mumkin. Boshqa gipotenziya ta'siriga ega preparatlar (alfa- va beta-adrenoblokatorlar, sekin kalsiy kanallari blokatorlari): antihipertenziv ta'sir qo‘shilishi yoki kuchayishi mumkin. Nitroglicerin (turli dori shakllarida) va boshqa nitratlar yoki vazodilatatorlar bilan davolashda ehtiyotkorlik talab etiladi. Simetidin: kollaps rivojlanish xavfi yuqori. Siklosporin: AKE ingibitorlari bilan birga qo‘llanganda buyrak funksiyasining buzilishi xavfi oshadi. Allopurinol, prokainamid, sitostatiklar yoki immunodepressantlar: AKE ingibitorlari bilan bir vaqtda qo‘llanganda yuqori sezuvchanlik reaksiyalari, leykopeniya rivojlanish xavfi oshadi. Gipoglikemik vositalar: kam hollarda AKE ingibitorlari qandli diabet bilan kasallangan bemorlarda insulin va og‘iz orqali qabul qilinadigan gipoglikemik vositalarning (masalan, sulfonilmochevina hosilalari) gipoglikemik ta’sirini kuchaytirishi mumkin. Bunday hollarda AKE ingibitorlari bilan bir vaqtda qo‘llanganda gipoglikemik vositalarning dozasini kamaytirish talab etilishi mumkin. Simpatomimetiklar AKE ingibitorlarining antihipertenziv ta’sirini kamaytirishi mumkin. Bunday bemorlarda antihipertenziv ta’sirni tasdiqlash uchun ularni sinchkovlik bilan tibbiy nazorat ostida saqlash kerak. Antatsidlar bir vaqtda qo‘llanganda AKE ingibitorlarining biokiraolishligini kamaytiradi. Natriy aurotiomalat (tomir ichiga kiritish uchun oltin preparati) bilan bir vaqtda qo‘llanganda ba’zi bemorlarda yuz terisiga qon “qaynamasi,” ko‘ngil aynishi, qusish va arterial gipotenziya kuzatilgan. Arterial gipotenziyani AKE ingibitorlarining oltin preparati ta’sirida kuchayish sifatida baholash mumkin. Adabiyotda RAAS blokadasi ateroskleroz, yurak yetishmovchiligi yoki nishon organlar zararlanishi bilan kechuvchi qandli diabeti bor bemorlarda, RAAS bir komponentli blokadasi bilan solishtirganda, arterial gipotenziya, hushdan ketish, giperkaliemiya va buyrak funksiyasi buzilishi (shu jumladan, o‘tkir buyrak yetishmovchiligi rivojlanishi) bilan bog‘liq yuqori chastotada qayd etilgani haqida ma'lumotlar mavjud. RAASning ikki tomonlama blokadasini (masalan, AKE ingibitorini angiotenzin II retseptorlari antagonisti bilan bir vaqtda qo‘llash) qo‘llash masalasi har bir holatda alohida ko‘rib chiqilishi va buyrak funksiyasi sinchkovlik bilan nazorat qilinishi kerak.

Kombinatsiyalangan antigipertenziv vosita, uning faol komponentlarining dozalari har bir komponent uchun terapevtik dozalardan 2-4 barobar past. Antigipertenziv ta'sir arterial gipertenziyaning rivojlanishini belgilovchi ko'plab bosqichlarga bir vaqtning o'zida ta'sir qilish orqali erishiladi, bu esa tomirlarning relaksatsiyasiga (enalapril, vinpotsetin), organizmdagi suyuqlik miqdorini kamaytirishga (indapamid) va yurak faoliyatini normalizatsiyalashga (metoprolol) olib keladi. Ushbu kombinatsiya miya qobig'ining tonusini oshishiga to'sqinlik qiladi, jumladan, miya ishemik zararlanishida - ko'plab kasalliklar uchun xarakterli holatda va qariyalarda ham. Vinpotsetin kombinatsiyasiga kiritilishi lipidlarning peroksid oksidlanishining rivojlanishini cheklashga, miyada kislorodning qisman bosimini saqlab turishga, protivootechnoe ta'sir ko'rsatishga va miya ishemiyasi bilan birga arterial gipertenziyada aqliy faoliyatni yaxshilashga yordam beradi. Vinpotsetin - barvinko o'simligida uchraydigan devinkan alkaloidining yarim sintetik hosilasi; faol modda - apovinkamin kislotasining etil efiri. Vinpotsetin miya qon aylanishini yaxshilaydi, markaziy nerv tizimida metabolik jarayonlarni faollashtiradi. Miyada yuqori funksiyalarga nisbatan sezilarli protektiv ta'sirga ega, aniq serebroprotektiv ta'sir ko'rsatadi. Vinpotsetin miya qon oqimini intensiv va selektiv ravishda kuchaytiradi. Dorining farmakologik ta'sirlari bir nechta mexanizmlar orqali amalga oshiriladi. Vinpotsetin miya mikrotsirkulyatsiyasini sezilarli darajada yaxshilaydi, trombotsitlarning agregatsiyasini to'xtatadi, qonning yuqori quyuqligini kamaytiradi. Miyada metabolizmga to'g'ridan-to'g'ri ta'sir ko'rsatadi, cAMPni inhibe qiladi, shu orqali cAMPning parchalanish tezligini sekinlashtiradi. cAMP darajasi shuningdek vinpotsetin ta'siri orqali noradrenalin va dopamin miya to'qimasidagi darajasini oshirish orqali vositachilik qilingan holda cAMP sintezini oshiradi, bu o'z navbatida adenilat tsiklaz faoliyatini kuchaytiradi - cAMP sintezining oxirgi bosqichining katalizatori. Vinpotsetin miya hujayralarining gipoksiyaga bardoshliligini yaxshilaydi, eritrotsitlarning kislorodga sadoqatini kamaytirish orqali to'qimalarga kislorod tashishni rag'batlantiradi, glyukoza so'rilishini va metabolizmini kuchaytiradi. Glyukoza metabolizmi energetik jihatdan ko'proq samarali, aerob yo'nalishga o'tkaziladi. Vinpotsetin kalsiyning hujayra ichi bo'shliqqa yoki sinaptosomaga, depolyarizatsiya bilan induktsiyalangan, kirishini to'xtatadi va hujayra ichi kalsiyning bo'shatilishini inhibe qiladi. Vinpotsetin tomirlar va metabolizm ta'sirini birlashtiradi, miya tomirlarining qarshiligini kamaytirish fonida venoz oqimni normalizatsiyalashga yordam beradi. Indapamid - tiazidga o'xshash diuretik, sul'fanilamid hosilasi, nefronning kortikal segmentidagi natriyning orqaga so'rilishini inhibe qiladi, buyraklar orqali natriy, xlor, kalsiy va magniy chiqarilishini oshiradi. Gipotenziv ta'sir ko'rsatadi va vazodilatatsiya faolligiga ega. Indapamid norepinefrin va angiotensin II ga qarshi tomir devorining sezuvchanligini pasaytiradi; prostaglandin E2 sintezini rag'batlantiradi, bu vazodilatator va gipotenziv ta'sirlarga ega; tomir devorining silliq mushak hujayralariga kalsiy oqimini bostiradi va shu tariqa OPCSni kamaytiradi. Bu mexanizm vazokonstriktsiyaning kamayishiga va ADni normalizatsiyalashiga olib keladi. Metoprolol asosan yurakning β1-adrenoretseptorlariga ta'sir qiladi, ichki simpatomimetik va membranani barqarorlashtiruvchi faolligi yo'q. Yurakka simpatik innervatsiya ta'sirini kamaytiradi, antianginal, antigipertenziv va antiaritmik ta'sir ko'rsatadi. β-adrenoretseptorlarni selektiv ravishda bloklaydi. YUTni kamaytiradi, AV-o'tkazuvchanligini sekinlashtiradi, miokardning qisqarish va qo'zg'alish qobiliyatini pasaytiradi. ADni ushbu mexanizmlar, shuningdek qon renin faolligining sekretsiyasini bostirish orqali pasaytiradi. Bundan tashqari, jigar va mezenterial qon oqimining kamayishi tufayli portal venasi tizimidagi bosim pasayadi. Metoprolol ta'siri ichga qabul qilinganidan keyin 1 soat ichida rivojlanadi. Enalapril ACE inhibitori sifatida, angiotensin I ni angiotensin II ga aylantirishga yordam beradi, qon aldosteron kontsentratsiyasini kamaytiradi, renin chiqarilishini oshiradi, kallikrein-kinin tizimining funksiyasini yaxshilaydi, prostaglandinlar va endotelial relaksatsiya omilini chiqarilishini rag'batlantiradi, simpatik nerv tizimini bostiradi. Bu ta'sirlarning yig'indisi spazmni bartaraf etadi va periferik arteriyalarni kengaytiradi, OPCSni, sistolik va diastolik ADni, post- va prenagruzkalarni kamaytiradi. Arteriyalarni venalarga qaraganda ko'proq kengaytiradi, bunda reflektor YUT oshish kuzatilmaydi. Antigipertenziv ta'sir qon plazmasidagi renin kontsentratsiyasi yuqori bo'lganda aniqroq, normal yoki kamayganida kamroq. Terapevtik chegaralarda ADni pasayishi miya qon aylanishiga ta'sir qilmaydi. Ishemik miokard qon ta'minotini yaxshilaydi. Buyrak qon oqimini kuchaytiradi, bunda glomerulyar filtrlash tezligi o'zgarmaydi. Boshlang'ich pasaygan glomerulyar filtrlash tezligi bo'lgan bemorlarda odatda tezlik oshadi.

Vinpocetine Og‘iz orqali qabul qilinganda me’da-ichak traktidan tez va to‘liq so‘riladi. Biokiraolishligi 57% ni tashkil etadi. Qon plazmasida vinpocetinning terapevtik konsentratsiyasi 10-20 ng/ml oralig‘ida. Vinpocetin gistogematik to‘siqlar (shu jumladan gematoensefalik va yo‘ldosh to‘siqlari) orqali osonlik bilan o‘tadi va ona sutiga ajraladi. Tez metabolizmga uchraydi, asosiy metabolitlari – apovinkamin kislotasi va gidroksivinpoctin. T1/2 – taxminan 5 soat. Vinpocetin asosan siydik orqali metabolitlar shaklida chiqariladi, o‘zgarmagan holda oz miqdorda chiqariladi. Indapamid Og‘iz orqali qabul qilinganda, me’da-ichak traktidan tez va to‘liq so‘riladi. Biokiraolishligi yuqori (93%). Og‘iz orqali qabul qilingandan so‘ng 1-2 soat ichida Cmax ga erishiladi. Qon plazmasi oqsillari bilan 71-79% bog‘lanadi va eritrotsitlar bilan sorbsiyalanishi mumkin. Metoprolol Og‘iz orqali qabul qilinganda tez so‘riladi, Cmax 1,17 soatda erishiladi. Gematoensefalik va yo‘ldosh to‘siqlaridan o‘tadi, ona sutiga ajraladi. Jigarda intensiv biotransformatsiyaga uchrab, o-desmetilmetoprolol va α-gidroksimetoprolol metabolitlarini hosil qiladi. T1/2 – 2,15 soat. Asosan metabolitlar shaklida buyraklar orqali chiqariladi, taxminan 3% o‘zgarmagan holda chiqariladi. Enalapril Og‘iz orqali qabul qilinganda me’da-ichak traktidan so‘riladi (60%). Qondagi Cmax 3-4 soatda kuzatiladi, barqaror holatga esa 4 kun ichida erishiladi. Qabuldan 1 soat o‘tib, qon bosimi pasaya boshlaydi, maksimal ta’sir 6 soatda erishiladi va ta’sir 1 sutka davom etadi. Yo‘ldosh to‘sig‘idan o‘tadi. Jigarda enalaprilat metabolitini hosil qilib, biotransformatsiyaga uchraydi; enalaprilatning Cmax 4 soatda aniqlanadi. T1/2 – 11 soat. Asosan buyraklar orqali chiqariladi (40% enalaprilat shaklida). 24 soat ichida kiritilgan miqdorning 90% chiqariladi.

1 va 2 darajali arterial gipertenziya, 45 yoshdan katta bemorlarda qo‘llaniladi.

Homiladorlik va emizish davrida qo'llash mumkin emas.

Og'ir jigar funksiyasini buzilishlari (jumladan ensefalopatiya bilan) qo'llanilishi qarshi ko'rsatilgan.

Qarshi ko‘rsatma: og‘ir buyrak yetishmovchiligi (KK <30 ml/min/1,73 m²), anuriya.

45 yoshdan oshgan bemorlarda qo‘llanadi, 60 yoshdan oshgan bemorlarga esa ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak.