Даприл

-

Даприл

Lizinoprilga, boshqa AAF ingibitorlariga yuqori sezuvchanlik; anamnezda angionevrotik shish, shu jumladan AAF ingibitorlari qo‘llanganda; nasliy Kvinke shishi yoki idiopatik angionevrotik shish; homiladorlik; emizish davri; 18 yoshgacha (samaradorligi va xavfsizligi aniqlanmagan); yuqori o‘tkazuvchanlikka ega yuqori oqimli dializ membranalari (masalan, AN69) bilan gemodializ yoki gemofiltratsiya; dekstran sulfatidan foydalanilgan past zichlikdagi lipoproteidlar aferezi; pardali qanotlilar (ari, asalari) zahariga desensibilizatsiya terapiyasi; aliskiren va aliskiren saqlovchi preparatlar bilan bir vaqtda qabul qilish, diabet va/yoki o‘rtacha yoki og‘ir darajadagi buyrak funksiyasi buzilishi bo‘lgan bemorlarda (KK 60 ml/min dan kam); II angiotenzin retseptorlari antagonistlari (ARA II) bilan bir vaqtda qabul qilish, diabetik nefropatiyaga ega bemorlarda; neytral endopeptidaza ingibitorlari (masalan, sakubitril saqlovchi preparatlar) bilan bir vaqtda qabul qilish, angionevrotik shish rivojlanishi xavfi yuqori bo‘lgani uchun. Ehtiyotkorlik bilan: buyrak funksiyasining buzilishi; ikkala buyrak arteriyasining stenozi yoki yagona buyrak arteriyasining stenozi; buyrak ko‘chirib o‘tkazilganidan keyingi holat; azotemiya; giperkaliemiya; aorta stenozi, mitral stenozi; giperatrofik obstruktiv kardiomiopatiya; birlamchi giperaldosteronizm; arterial gipotenziya; serebrovaskulyar kasalliklar (shu jumladan miya qon aylanishining yetishmovchiligi); IYQ; koronar yetishmovchilik, biriktiruvchi to‘qimalarning avtoimmun tizimli kasalliklari (shu jumladan tizimli qizil yugurik, sklerodermiya); suyak iligi qon yaratish faoliyatining susayishi; gipovolemik holatlar (shu jumladan diareya, qayt qilish natijasida); tuz iste'molini cheklovchi parhez; qariyalar (65 yoshdan yuqori); negroid irqi vakillarida qo‘llash; aliskiren saqlovchi preparatlar yoki II angiotenzin retseptorlari antagonistlari bilan bir vaqtda qo‘llash (RAASning ikki tomonlama blokadasi arterial gipotenziya, giperkaliemiya va buyrak yetishmovchiligi xavfini oshiradi); qandli diabet.

18 yoshgacha bo‘lgan bolalar va o‘smirlarda qo‘llash mumkin emas (samaradorlik va xavfsizlik aniqlanmagan).

Lisinoprilning antihipertenziv preparatlar bilan birga qo'llanishi natijasida aditiv (kuchaytirilgan) antihipertenziv ta'sir kuzatilishi mumkin. Kaliy saqlovchi diuretiklar (spironolakton, triamteren, amilorid), kaliy preparatlari yoki kaliy saqlovchi ozuqa o‘rinbosarlari bilan birga qo‘llanganda, ayniqsa buyrak funksiyasi buzilgan bemorlarda, giperkaliemiya rivojlanish xavfi oshadi. APF ingibitorlari va NQAV bilan birga qo‘llash buyrak funksiyasining buzilishi xavfini oshiradi, kam hollarda giperkaliemiya kuzatilishi mumkin. Pushtli diuretiklar va tiazid diuretiklar bilan birga qo‘llanganda, antihipertenziv ta'sir kuchayadi. Diuretikning birinchi dozasidan keyin aniqlangan og'ir arterial gipotenziya, ehtimol, gipovolemiya natijasida yuzaga keladi, bu esa lisinoprilning gipotenziya ta'sirini oshiradi. Buyrak funksiyasi buzilishining xavfi ortadi. Indometatsin bilan birga qo‘llashda lisinoprilning antihipertenziv ta'siri kamayadi, bu esa prostaglandinlar sintezining ingibitsiyasi tufayli bo'lishi mumkin, chunki prostaglandinlar APF ingibitorlarining ta'sirini rivojlantirishda muhim rol o‘ynaydi deb hisoblanadi. Insulin va sulfonilurea hosilalari bilan bir vaqtda qo‘llanganda, glyukozaga bo‘lgan tolerantlik oshishi hisobiga gipoglikemiya rivojlanishi mumkin. Klozapin bilan birga qo‘llanganda, qonda klozapin konsentratsiyasi oshadi. Litiyning karbonati bilan bir vaqtda qo‘llash qondagi litiyning konsentratsiyasini oshiradi, bu litiyning intoksikatsiya belgilariga olib kelishi mumkin. Lisinopril litiy preparatlarini chiqarilishini sekinlashtiradi, bu esa nojo‘ya ta'sirlarni kuchaytirishi mumkin. Shuning uchun, ularni birgalikda qo‘llaganda, qondagi litiy darajasini muntazam kuzatib borish kerak. Diabet bilan og'rigan bemorda lisinopril va lovastatin bilan bir vaqtda qo‘llash natijasida og'ir giperkalemiya holati qayd etilgan. Lisinoprilning b-blokatorlar, sekin kaltsiy kanallari blokatorlari, diuretiklar, trisiklik antidepressantlar/neyleptiklar va boshqa gipotenziya preparatlari bilan bir vaqtda qo‘llanishi uning gipotenziya ta'sirini kuchaytiradi. Antatsidlar va kolestiramin lisinoprilning me'da-ichak traktidan so‘rilishini kamaytiradi. Insulin va og‘iz orqali qabul qilinadigan gipoglikemik vositalar bilan birga qo‘llash gipoglikemiya xavfini oshiradi. NQAV, COX-2 ingibitorlari, asetilsalitsil kislotasi (kuniga 3 g dan ortiq dozada), estrogenlar, simpatomimetiklar bilan bir vaqtda qo‘llash lisinoprilning gipotenziya ta'sirini kamaytiradi. NQAV va APF ingibitorlari qondagi kaliyning miqdorini oshirishi va buyrak funksiyasini yomonlashtirishi mumkin, lekin bu ta'sir odatda qaytariladigan. Antikoagulyant sifatida asetilsalitsil kislotasi, trombolitiklar va/yoki nitratalar bilan bir vaqtda qo‘llash qarshi ko'rsatma hisoblanmaydi. Etanol lisinoprilning ta'sirini kuchaytiradi. APF ingibitorlari va tomir ichiga yuboriladigan oltin preparatlari (natriy auritiomalat) birga qo‘llanganda yuz qizarishi, ko‘ngil aynishi, qayt qilish va arterial bosimning pasayishi simptomlari kuzatilgan. Serotoninni qayta qabul qilishning selektiv ingibitorlari bilan bir vaqtda qo‘llash og'ir giponatremiyaga olib kelishi mumkin. Allopurinol, prokainamid, sitostatiklar bilan bir vaqtda qo‘llash leykopeniya xavfini oshiradi. Aliskiren yoki aliskiren saqlovchi preparatlar bilan bir vaqtda qabul qilish, diabet yoki buyrak funksiyasi buzilgan bemorlarda (glomerular filtrlash tezligi <60 ml/min) giperkalemiya, buyrak funksiyasining yomonlashishi, yurak-tomir kasalliklari xavfining oshishiga olib kelishi mumkin. Buyrak yetishmovchiligi bo'lgan qariyalar va bemorlar sulfametoksazol/trimetoprim bilan bir vaqtda APF ingibitorlarini qo‘llaganda og'ir giperkaliemiya kuzatilgan. Shu sababli, trimetoprim saqlovchi preparatlar bilan qo‘llaganda plazmadagi kaliyni muntazam kuzatish tavsiya etiladi.

Lizinopril — bu ACE (angiotenzin konvertlash fermenti) ingibitori bo'lib, uning antigidertenziv ta'siri ACE faoliyatini inhibe qilish orqali angiotenzin I ni angiotenzin II ga aylantirish tezligini kamaytirishga bog'liq. Angiotenzin II kuchli tomir toraytiruvchi ta'sir ko'rsatadi va nadpochechnik po'stining qobig'ida aldosteron sekretsiyasini rag'batlantiradi. Angiotenzin II ning hosil bo'lishini kamaytirish natijasida, plazma renin faolligi oshadi, chunki renin chiqarilishini bostiruvchi salbiy qaytar aloqa olib tashlanadi va aldosteron sekretsiyasining to'g'ridan-to'g'ri kamayishi kuzatiladi. Aldosteron sekretsiyasining pasayishi kaliy darajasining oshishiga yordam berishi mumkin. Lizinopril OPSS ni pasaytiradi, arterial bosimni kamaytiradi, yuklamani, o'pka kapillyarlari bosimini kamaytiradi, qon aylanishining daqiqali hajmini oshiradi va yurakning yuklamaga bardoshliligini oshiradi xronik yurak yetishmovchiligi (XYN) bo'lgan bemorlarda. U arteriyalarni venalarga qaraganda ko'proq kengaytiradi. Uzoq muddatli qo'llash yurakning gipertrofiyasini va patologik qayta tuzilishini orqaga qaytarishga olib keladi. Lizinopril endoteliy funktsiyasini yaxshilaydi va ishemik miokard qon ta'minotini yaxshilaydi. ACE ingibitorlari XYN bo'lgan bemorlarda umrni uzaytiradi, miokard infarktini o'tkazgan va yurak yetishmovchiligi klinik ko'rinishlari bo'lmagan bemorlarda chap qorincha disfunktsiyasining rivojlanishini sekinlashtiradi. Lizinopril albuminuriyani kamaytiradi. Hyperglycemiya bo'lgan bemorlarda zararlangan glomerulyar endoteliy funktsiyasini normallashtiradi. U qonning glyukoza darajasiga ta'sir qilmaydi va diabetli bemorlarda gipoglikemiya holatlarining ko'payishiga olib kelmaydi.

Lizinopril ichga qabul qilinganda sekin va to‘liq bo‘lmagan darajada me’da-ichak traktidan so‘riladi. O‘rtacha so‘rilish darajasi 25% ni tashkil qiladi, yuqori darajada o‘zgaruvchanlikka ega – 6-60%. Biokiraolishlik – 29%. Qon plazmasidagi Cmax ga taxminan 7 soatda erishiladi. Plazma oqsillari bilan bog‘lanishi ahamiyatsiz darajada. O‘zgarmagan holda siydik orqali chiqariladi. Buyrak faoliyati normal bo‘lgan bemorlarda T1/2 12 soatni tashkil qiladi. Lizinopril gemodializ orqali organizmdan chiqariladi.

Asosiy va renovaskulyar arterial gipertenziya (monoterapiya shaklida yoki boshqa antigipertenziv preparatlar bilan kombinatsiyada). Surunkali yurak yetishmovchiligi (kompleks terapiya tarkibida). O‘tkir miokard infarkti (birinchi 24 soatda gemodinamika ko‘rsatkichlari barqarorligini saqlash va chap qorincha disfunktsiyasi va yurak yetishmovchiligini oldini olish uchun). Diabetik nefropatiya (insulinga bog‘liq qandli diabetli bemorlarda albominuriyani kamaytirish, normal qon bosimi ko‘rsatkichlari yoki arterial gipertenziya bilan insulinga bog‘liq bo‘lmagan qandli diabetli bemorlarda).

Homiladorlik davrida qo‘llash mumkin emas. Laktatsiya davrida qo‘llash mumkin emas. Laktatsiya davrida qo‘llash zarur bo‘lsa, emizishni to‘xtatish masalasini hal qilish kerak.

Buyrak funksiyasi buzilgan, ikki tomonlama buyrak arteriyasi stenozi yoki yagona buyrak arteriyasi stenoziga ega bemorlarda, buyrak transplantatsiyasidan keyin ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak. Davolashni boshlashdan oldin va davolash davomida buyrak funksiyasini kuzatish zarur.

65 yoshdan oshgan keksa bemorlarda ehtiyotkorlik bilan qo‘llash lozim.