Альфа Д3

-

Альфа Д3

Giperkalsemiya; giporfosfatemiya (giperparatireozdagi giporfosfatemiya bundan mustasno); gipermagniemiya; D vitamini gipervitaminozi; homiladorlik; emizish davri (ko‘krak bilan emizish); 3 yoshgacha bo‘lgan bolalar yoshi; alfakalsidol va preparatning boshqa komponentlariga yuqori sezuvchanlik. Ehtiyotkorlik bilan: nefrolitiaz, ateroskleroz, surunkali yurak yetishmovchiligi, surunkali buyrak yetishmovchiligi, sarkoidoz yoki boshqa granulomatozlar, faol shakldagi o‘pka sil kasalligi bo‘lgan bemorlar, giperkalsemiya rivojlanish xavfi yuqori bo‘lganlar, ayniqsa buyrak tosh kasalligi bo‘lgan hollarda, 3 yoshdan katta bolalarda qo‘llash kerak.

Qarshi ko‘rsatma: 2 yoshgacha bo‘lgan bolalar.

Alfa D3 preparatini bolalarda va surunkali buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda qo‘llashda muntazam ravishda qon plazmasidagi kalsiy va fosfatlar miqdorini nazorat qilish zarur (davolash boshida – haftasiga bir marta, qon plazmasidagi maksimal kontsentratsiyaga erishilgandan so‘ng va davolash davomida har 3-5 haftada), shuningdek, qondagi SHF (surunkali buyrak yetishmovchiligida – haftalik nazorat). Surunkali buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda oldindan gipofosfatemiya tuzatilishi kerak. Qon plazmasida SHF normal faolligiga erishilganda Alfa D3 dozasini kamaytirish kerak, bu giperkaltsemiya rivojlanishining oldini olishga yordam beradi. Alfa D3 preparati bilan davolashni boshlashda, ayniqsa, suyak to‘qimasi ancha shikastlanmagan holatlarda, masalan, gipoparatireozda va qon plazmasida kalsiy miqdori allaqachon oshib ketgan bo‘lsa, kalsiy miqdorini o‘lchash tavsiya etiladi. Davolashning keyingi bosqichlarida suyak to‘qimalarining tiklanish belgilari mavjud bo‘lganida ham kalsiy darajasini o‘lchash lozim. Giperkaltsemiya rivojlanish xavfi suyaklarning demeneralizatsiyasi darajasi, buyraklarning funksional imkoniyati va preparat dozasiga bog‘liq. Giperkaltsemiya yoki giperkaltsiuriya rivojlanganida, Alfa D3 preparatining dozasini kamaytirish va kalsiy miqdorini normallashtirish uchun kalsiy iste'molini kamaytirish kerak. Odatda bu davr bir hafta davom etadi. Normalizatsiyadan so‘ng davolashni avvalgi dozaning yarmini qo‘llagan holda davom ettirish kerak. Agar giperkaltsemiya yoki kalsiy-fosfat birikmalarining barqaror oshishi klinik me'yordan chetga chiqsa, preparatni zudlik bilan bekor qilish kerak, hech bo‘lmaganda, bu ko‘rsatkichlar normallashguncha (odatda bir hafta ichida). Keyinchalik preparatni avvalgi dozadan yarmini qo‘llagan holda qayta qo‘llash mumkin. Suyak to‘qimalari ancha shikastlangan bemorlar (buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlardan farqli o‘laroq) giperkaltsemiya belgilari bo‘lmagan holda preparatning yuqori dozalari bilan davolanishi mumkin. O'tkir kalsiy darajasining sekin oshishi osteomalatsiya bilan og'rigan bemorlarda dozaning oshirilishi kerakligini anglatmaydi, chunki ichak orqali kalsiyning ko'paygan so'rilishi tufayli u demineralizatsiyalangan suyaklarga kirishi mumkin. Davomli giperkaltsimiyaning oldini olish kerak, ayniqsa, surunkali buyrak yetishmovchiligi mavjud bo‘lganida, qon zardobidagi va siydikdagi kalsiy miqdori, SHF faolligi, paratgormon konsentratsiyasi, rentgenologik va gistologik ma'lumotlarga asoslanib. Buyrak geneziga ega suyak kasalliklari bo‘lgan bemorlarda gipofosfatemiya rivojlanishining oldini olish uchun alfakalsidolni fosfat bog‘lovchi preparatlar bilan birga qo‘llash mumkin. Shuni inobatga olish kerakki, D vitaminiga sezuvchanlik bemorlar orasida individual bo‘lib, ba'zan terapevtik dozalar ham gipervitaminoz simptomlari bilan kechishi mumkin. Uzoq muddatli D vitamini terapiyasini qabul qilayotgan bolalarda o‘sishning kechikish xavfi ortadi. D vitaminining gipovitaminozining oldini olish uchun muvozanatli ovqatlanish afzalroqdir. Keksalarda D vitaminiga bo‘lgan ehtiyoj oshishi mumkin, chunki D vitaminining so‘rilishi kamayadi, terida provitamin D3 sintez qilish qobiliyati pasayadi, quyosh nuriga ta’sir qilish va buyrak yetishmovchiligining rivojlanishi tez-tez uchraydi. Preparatning yordamchi moddalar tarkibiga yer yong‘oq moyi kiradi. Yer yong‘oq moyi va soyaga allergik reaksiya beradigan bemorlarga preparatni qo‘llash mumkin emas. Transport vositalari va mexanizmlar bilan ishlash qobiliyatiga ta’siri Alfa D3 qabul qilish bosh aylanishi va uyquchanlikni keltirib chiqarishi mumkin, shuning uchun yuqori diqqatni jamlash va psixomotor reaktsiyalar tezligini talab qiladigan transport vositalari va mexanizmlar bilan ishlashda ehtiyotkorlik talab qilinadi.

Al'fakal'tsidolni osteoporozni davolashda estrogenlar va suyak resorbsiyasini kamaytiruvchi dori preparatlari bilan birga belgilash mumkin. Al'fakal'tsidol va yurak glikozidlari bir vaqtda qo'llanganda yurak ritmini buzilish xavfi ortadi. Jigar mikrosomal fermentlarini induktorlari (jumladan, fenitoin va fenobarbital) al'fakal'tsidolning qon plazmasidagi konsentratsiyasini pasaytiradi, inhibitorlari esa oshiradi (uning samaradorligi o'zgarishi mumkin). Al'fakal'tsidolni mineral moy bilan (uzoq vaqt davomida), kolestiramin, kolestipol, sukralfat, antatsidlar, albomin asosidagi preparatlar bilan bir vaqtda qo'llash singishni kamaytiradi. Al'fakal'tsidolni ushbu preparatlarni qabul qilishdan 1 soat oldin yoki 4-6 soat keyin qo'llash orqali o'zaro ta'sir ehtimolini kamaytirish mumkin. Magniy saqlovchi antatsidlar va al'fakal'tsidolni bir vaqtda qo'llash qon plazmasidagi magniy miqdorini, alyuminiy saqlovchi antatsidlar esa alyuminiy miqdorini oshirishi mumkin, ayniqsa surunkali buyrak yetishmovchiligi bo'lganda. Al'fakal'tsidol fosforsaqlaydigan preparatlarning singishini va giperfosfatemiya xavfini oshiradi. Al'fakal'tsidol va kalsiy preparatlari, tiazid diuretiklari bilan bir vaqtda qo'llanganda giperkalsemiya rivojlanish xavfini orttiradi. Al'fakal'tsidol davolash davrida boshqa dori vositalari, vitamin D va uning hosilalari bilan birga qo'llanmasligi kerak, chunki bu aditiv ta'sir va giperkalsemiya xavfini oshiradi.

Kalsiy-fosfor almashinuvini tartibga soluvchi vitamin. Alfakalsidol (1α-gidroksivitamin D3) jigar tomonidan tezda 1,25-digidroksivitamin D3 ga aylanadi, bu vitamin D ning faol metaboliti (kalsitriol) bo‘lib, u kalsiy va fosfor almashinuvining regulyatori sifatida ishlaydi. Ichakda kalsiy va fosforning so‘rilishini oshiradi, buyraklarda ularning qayta so‘rilishini kuchaytiradi, kalsiy malabsorbsiyasi sindromini davolashda kalsiy balansini tiklaydi va qon plazmasidagi paratireoid gormon miqdorini kamaytiradi. Suyakni qayta shakllantirish jarayonining (rezorbsion va sintez) ikkala qismiga ham ta’sir ko‘rsatib, alfakalsidol nafaqat suyak to‘qimasining mineralizatsiyasini oshiradi, balki suyak matritsasi oqsillari, suyak morfogenetik oqsillari, suyak o‘sish omillari sintezini rag‘batlantirish orqali suyakning elastikligini ham oshiradi, bu esa sinishlar rivojlanish tezligini kamaytirishga yordam beradi. Keksa yoshdagi bemorlarda endokrin-immun disfunktsiyasi, shu jumladan D-gormon (kalsitriol) ishlab chiqarilishi tanqisligi fonida umumiy mushak massasi kamayishi (sarkopeniya) va mushaklar zaifligi sindromi (neyromushak tizimining normal ishlashining buzilishi tufayli) yuzaga keladi, bu esa yiqilishlar va u bilan bog‘liq travmalar va sinishlar xavfini oshiradi. Bir qator tadqiqotlarda keksa yoshdagi bemorlar orasida alfakalsidolni qo‘llash yiqilishlar sonini sezilarli darajada kamaytirishi ko‘rsatilgan. Alfakalsidol mushak tolalari regeneratsiyasini rag‘batlantiradi, bu esa yo‘qolgan mushak tonusini tiklaydi.

So‘rilish: Ichga qabul qilingandan keyin alfa-kalsidol me’da-ichak traktidan tez so‘riladi. Qon plazmasidagi Cmax bir martalik qabuldan keyin 8-12 soatda erishiladi. Metabolizm: Alfa-kalsidol jigar orqali 25-uglerod atomiga gidroksillanish yo‘li bilan kalsitriolga (1,25-digidroksikolekaltsiferol) aylanadi, va bu gidroksillanish juda tez sodir bo‘ladi (substratga bog‘liq). Nativ D vitaminidan farqli o‘laroq, alfa-kalsidol buyraklarda gidroksillanishga muhtoj emas, shuning uchun buyrak 1-alfa gidroksilaza faoliyati pasaygan bemorlarda (buyrak kasalliklari, keksa yosh) ham samarali hisoblanadi. Chiqarilish: Buyraklar orqali va o‘t bilan ichak orqali taxminan teng miqdorda chiqariladi.

Qabul qilish usuli: preparat ichga buyuriladi. Tavsiya etilgan sutkalik doza bir martada qabul qilinishi yoki ikki qismga bo‘linib qabul qilinishi mumkin. Terapiya 2-3 oydan 1 yilgacha va undan ko‘proq davom etishi mumkin. Davolash muddatini har bir bemor uchun shifokor individual ravishda belgilaydi. Kattalar uchun: Oziqlanish yoki so‘rilish yetishmovchiligi bilan bog‘liq osteomalatsiya: kuniga 1 dan 3 mkg gacha, kamida 2-3 oy davomida. Gipoparatireozda: kuniga 1 dan 4 mkg gacha. Surunkali buyrak yetishmovchiligi bilan bog‘liq osteodistrofiyada: kuniga 0,5 dan 2 mkg gacha, 2-3 oylik kurslar bilan yiliga 2-3 marta. Fankoni sindromi va buyrak atsidozida: kuniga 2 dan 6 mkg gacha. Gipofosfatemik osteomalatsiyada: terapiya kuniga 4 mkg doza bilan boshlanadi. Maksimal sutkalik doza 20 mkg gacha yetishi mumkin. Agar yuqori dozalarda alfakalsidol buyurish zarurati bo‘lsa, Alfa D3 ning yuqori doza shaklini yoki alfakalsidolning boshqa dori shaklini ko‘rib chiqish kerak. Osteoporozda (postmenopauzal, senil, steroidal): kuniga 0,5 dan 1 mkg gacha. Davolashni minimal dozadan boshlash tavsiya etiladi, va har hafta qonda kalsiy va fosfor darajasini nazorat qilish kerak. Biokimyoviy ko‘rsatkichlar barqarorlashguncha dozani kuniga 0,5 mkg ga oshirish mumkin. 3 yoshdan katta bolalar uchun: Oziqlanish yoki so‘rilish yetishmovchiligi bilan bog‘liq raxit va osteomalatsiyada: kuniga 1 dan 3 mkg gacha, kamida 2-3 oy davomida. Surunkali buyrak yetishmovchiligi bilan bog‘liq osteodistrofiyada: kuniga 0,5 dan 1 mkg gacha, 2-3 oylik kurslar bilan yiliga 2-3 marta. Fankoni sindromi va buyrak atsidozida: kuniga 2 dan 6 mkg gacha. Gipofosfatemik raxit va osteomalatsiyada: terapiya kuniga 1 mkg dozada boshlanadi.

Homiladorlik va emizish davrida preparatni qo‘llashga qarshi ko‘rsatilgan. D vitamini uzoq muddat yuqori dozada qabul qilish bilan bog‘liq ravishda homiladorlikda ona organizmida giperkaltsemiya yuzaga kelsa, bu homilada D vitaminiga yuqori sezuvchanlik, qalqonsimon bez faoliyatining susayishi, o‘ziga xos "elfsimon" tashqi ko‘rinish, aqliy rivojlanishning kechikishi va aortal stenozga olib kelishi mumkin.

Buyrak yetishmovchiligida preparatni ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak.

Preparat retsept bo‘yicha beriladi.

D gipervitaminozining dastlabki simptomlari (giperkalsemiya tufayli): diareya, qabziyat, ko‘ngil aynishi, qusish, og‘iz shilliq qavatining qurishi, ishtahaning yo‘qolishi, og‘izda metall ta’mi, giperkalsiuriya, poliuriya, kuchli chanqash, tez-tez va ko‘p siyish, bosh og‘rig‘i, charchoq, umumiy zaiflik, miyalgiya, suyaklardagi og‘riqlar. D vitaminining kechki gipervitaminozi simptomlari: bosh aylanishi, ong chalkashishi, uyquchanlik, siydikning xiralashishi, yurak ritmi buzilishi, teri qichishi, arterial bosimning oshishi, kon’yunktivaning giperemiyasi, buyrak toshlari, tana vaznining kamayishi, yorug‘likka sezuvchanlik, pankreatit, gastralgiya, psixotik buzilishlar. Surunkali D gipervitaminozi simptomlari: yumshoq to‘qimalar, qon tomirlari va ichki organlar (buyraklar, o‘pka) kalsifikatsiyasi, buyrak va yurak-qon tomir yetishmovchiligi, o‘lim bilan tugashi, bolalarda o‘sishning buzilishi. Davolash: preparatni bekor qilish kerak. O‘tkir doza oshishining erta bosqichlarida - me’dani yuvish, mineral moy (vazelin) qabul qilish tavsiya etiladi, bu so‘rilishni kamaytiradi va ichak orqali chiqarishni oshiradi. Og‘ir hollarda qo‘llab-quvvatlovchi davolash zarur bo‘lishi mumkin - infuzion tuzli eritmalar bilan (majburiy diurez) suyuqlik yuborish, ba’zi hollarda GKС, "halqa" diuretiklar, bisfosfonatlar, kalsitonin, kam kalsiyli eritmalar bilan gemodializ qo‘llanadi. Qondagi elektrolitlar darajasi, buyrak va yurak funksiyalarini (EKG yordamida) kuzatish tavsiya etiladi, ayniqsa, digoksin yoki boshqa yurak glikozidlari qabul qilayotgan bemorlarda.

Preparatni bolalar ololmaydigan joyda, 25°C dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlash kerak.

Osteoporoz (shu jumladan postmenopauza, senil, steroid); surunkali buyrak yetishmovchiligi bilan bog'liq osteodistrofiya; gipoparatireoz va psevdogipoparatireoz; oziqlanish yoki so'rilish yetishmovchiligi bilan bog'liq raxit va osteomalyatsiya; gipofosfatemiya bilan D vitamini sezgir bo'lmagan raxit va osteomalyatsiya; psevdodefitsitli (D vitaminiga bog'liq) raxit va osteomalyatsiya; Fanconi sindromi (irsi buyrak atsidozi nefrokaltsinoz, kech raxit va adipozogenital distrofiyali); buyrak atsidozi.

Yaroqlik muddati - 4 yil.