Preparat Duodart va alohida dutaaterid hamda tamsulozin kapsulalarining bir vaqtda qabul qilinishida bioekvivalentlik mavjudligi ko‘rsatildi. Bemorlar ovqatdan oldin va keyin bir martalik doza qabul qilganda bioekvivalentlik o‘rganilgan. Ovqatdan keyin tamsulozinning qon zardobidagi Cmax ko‘rsatkichi och qorin bilan qabul qilinganda kombinatsiyaga nisbatan 30% ga pasaygan. Ovqat qabul qilish tamsulozinning AUC ko‘rsatkichiga ta’sir qilmagan.
Dutasterid
Yutilishi Dutasterid ichga qabul qilinadi va yumshoq jelatinli kapsula ichidagi eritma shaklida qo‘llanadi. Bir martalik 500 mkg dutasterid dozasi qabul qilingandan so‘ng qon zardobida Cmax ko‘rsatkichiga 1-3 soatda erishiladi. Erkaklarda dutasteridning mutlaq biokiraolishligi 2 soatlik vena ichiga infuziyaga nisbatan taxminan 60% ni tashkil qiladi. Ovqat qabul qilish dutasteridning biokiraolishligiga ta’sir qilmaydi.
Taqsimlanishi Dutasteridning bir martalik va ko‘p martalik peroral qabulidan keyingi farmakokinetik ma’lumotlar uning katta Vd qiymatiga ega ekanligini ko‘rsatadi (300 l dan 500 l gacha). Dutasterid plazma oqsillari bilan yuqori darajada bog‘lanadi (>99,5%). Kunlik qabul qilinganda dutasteridning qon zardobidagi konsentratsiyasi barqaror darajadagi konsentratsiyaning 65% iga 1 oydan keyin, taxminan 90% ga esa 3 oydan keyin yetadi. Qon zardobida dutasteridning Css darajasi (taxminan 40 ng/ml) 6 oydan keyin 500 mkg kunlik doza bilan erishiladi. Sperma va qon zardobida ham dutasteridning Css darajasiga 6 oydan keyin erishiladi. 52 haftalik davolashdan keyin spermadagi dutasterid konsentratsiyasi o‘rtacha 3,4 ng/ml ni tashkil qilgan (0,4 dan 14 ng/ml gacha), va dutasteridning qon zardobidan spermaga o‘tishi taxminan 11,5% ni tashkil etadi.
Metabolizm In vitro sharoitida dutasterid inson sitoxrom P450 tizimining CYP3A4 izofermenti orqali ikkita kichik monogidroksilangan metabolitlarga metabolizmga uchraydi; CYP1A2, CYP2A6, CYP2E1, CYP2C8, CYP2C9, CYP2C19, CYP2B6 yoki CYP2D6 izofermentlari dutasterid metabolizmida ishtirok etmaydi. Qon zardobida dutasteridning barqaror konsentratsiyasiga erishilganda, mass-spektrometrik usul yordamida o‘zgarmagan dutasterid, 3 asosiy metabolit (4'-gidroksidutasterid, 1,2-digidrodutasterid va 6-gidroksidutasterid) va 2 ikkilamchi metabolit (6,4'-digidroksidutasterid va 15-gidroksidutasterid) aniqlangan. Inson qon zardobida aniqlangan 5 ta dutasterid metaboliti sichqonlarning qon zardobida ham topilgan, ammo inson va sichqonlarda 6 va 15 metabolit pozitsiyalaridagi gidroksil guruhlarning stereokimyosi noma’lum.
Chiqarilishi Inson organizmida dutasterid kuchli metabolizmga uchraydi. Ichga qabul qilingandan so‘ng dutasteridning sutkalik 500 mkg dozasi bilan barqaror konsentratsiyaga erishilganda, dozadan 1% dan 15,4% gacha (o‘rtacha 5,4%) miqdoridagi qismi o‘zgarmagan holda ichak orqali chiqariladi. Qolgan qismi ichak orqali 4 ta asosiy metabolit shaklida chiqariladi, ulardan har biri mos ravishda 39%, 21%, 7% va 7% ni tashkil qiladi, shuningdek, 6 ta ikkilamchi metabolit chiqariladi (ularning har biri 5% dan kamroq ulushga ega). Inson siydigida o‘zgarmagan dutasteridning faqat iz miqdorlari (dozaning 0,1% dan kam) aniqlangan.
Dutasterid
Qon zardobidagi past konsentratsiyalarda (3 ng/ml dan kam) dutasterid ikki usul bilan tez chiqariladi: konsentratsiyaga bog‘liq va bog‘liq bo‘lmagan yo‘llar orqali. Bir martalik 5 mg yoki undan kam dutasterid dozasini qabul qilganda qisqa T1/2 (3 dan 9 kungacha) bilan tez klirens kuzatilgan.
Qon zardobida 3 ng/ml dan yuqori konsentratsiyada dutasterid asosan chiziqli tarzda sekin chiqariladi (0,35 dan 0,58 l/soat gacha), va uning T1/2 3 dan 5 haftagacha davom etadi. Terapevtik dozalar qabul qilinganda dutasteridning oxirgi T1/2 3-5 hafta bo‘ladi va 500 mkg/kun dozasida takroriy qabulda sekin klirens ustunlik qiladi, umumiy klirens esa chiziqli va konsentratsiyaga bog‘liq bo‘lmagan xarakterga ega. Dutasterid qon zardobida (0,1 ng/ml dan yuqori konsentratsiyalarda) qabul to‘xtatilgandan keyin 4-6 oygacha aniqlanishi mumkin.
Maxsus bemor guruhlaridagi farmakokinetika Dutasteridning farmakokinetikasi va farmakodinamikasi 36 nafar sog‘lom erkak ko‘ngillilarda (yoshi 24 dan 87 yoshgacha) bir martalik 500 mkg doza qabul qilinganda o‘rganilgan. AUC va Cmax kabi farmakokinetik ko‘rsatkichlar bo‘yicha turli yosh guruhlari o‘rtasida statistik jihatdan ahamiyatli farqlar aniqlanmagan. Shuningdek, dutasteridning T1/2 qiymatlari bo‘yicha 50-69 va 70 yoshdan katta erkaklar o‘rtasida ahamiyatli farqlar kuzatilmagan, bu guruhlarga DGPJ (dobryach-sifatli prostata giperplaziyasi) bilan og‘rigan erkaklarning aksariyati kiradi. Turli yosh guruhlari o‘rtasida DGT darajasining pasayish darajasida ham ahamiyatli farqlar qayd etilmagan. Ushbu natijalar bemorlarning yoshiga qarab dutasterid dozasini o‘zgartirish zarurati yo‘qligini ko‘rsatadi.
Buyrak funksiyasi buzilishining dutasterid farmakokinetikasiga ta’siri o‘rganilmagan. Ammo, dutasteridning Css ning kamida 0,1% (kuniga 500 mkg dutasterid dozasida) buyraklar orqali chiqariladi, shuning uchun buyrak funksiyasi buzilgan bemorlarda dozani o‘zgartirish zarurati yo‘q.
Jigar funksiyasi buzilishining dutasterid farmakokinetikasiga ta’siri o‘rganilmagan. Dutasterid jigarda intensiv metabolizmga uchragani sababli, jigar funksiyasi buzilgan bemorlarda uning ta’siri kuchayishi mumkin.
Tamsulozin
Yutilishi Tamsulozin gidroxlorid ichak orqali so‘riladi va deyarli 100% biokiraolishlikka ega. Tamsulozin gidroxlorid bir martalik va ko‘p martalik qabuldan so‘ng barqaror konsentratsiyaga erishishi (kuniga bir marta qabul qilinganda) 5-kuni kuzatiladi va preparat liniy farmakokinetikaga ega. Tamsulozin gidroxloridning so‘rilish tezligi ovqat qabul qilgandan keyin sekinlashadi. Tamsulozin bir xil darajada so‘rilishi uchun bemor uni har kuni, taxminan, bir xil ovqat qabul qilingandan keyin 30 daqiqa o‘tgach ichishi kerak.
Taqsimlanishi Sog‘lom erkaklarga 10 mg vena ichiga yuborilganda tamsulozinning o‘rtacha barqaror ko‘rinma Vd 16 l ni tashkil etgan, bu esa preparatning organizmda hujayra tashqarisi suyuqligida taqsimlanishini ko‘rsatadi.
Tamsulozin gidroxlorid asosan plazma oqsillari, ayniqsa α1-kislotali glikoprotein bilan bog‘lanadi (94 dan 99% gacha) va bog‘lanish liniy xarakterga ega bo‘lib, keng konsentratsiya diapazonida (20-600 ng/ml) saqlanadi.
Metabolizm Tamsulozinning R(-) izomeridan S(+) izomeriga enantiomerik biokonversiyasi odamlarda kuzatilmagan. Tamsulozin inson jigari sitoxrom P450 tizimi izofermentlari orqali intensiv ravishda metabolizmga uchraydi va yuborilgan dozadan 10% dan kamrog‘i o‘zgarmagan holda buyraklar orqali chiqariladi. Biroq, insonda tamsulozin metabolitlarining farmakokinetik profili aniqlanmagan. In vitro natijalar CYP3A4 va CYP2D6 izofermentlarining tamsulozin metabolizmida ishtirok etishini ko‘rsatadi, shuningdek, boshqa sitoxrom P450 izofermentlarining ham kichik ishtiroki mavjud. Tamsulozin metabolizmida ishtirok etuvchi jigar fermentlari faoliyatining bostirilishi uning ta’sirini kuchaytirishi mumkin. Tamsulozin metabolitlari buyrak orqali chiqarilishdan oldin glukuronidlar yoki sulfatlar bilan intensiv ravishda kon’yugatsiyaga uchraydi.
Chiqarilishi Tamsulozinning T1/2 5-7 soatni tashkil etadi. Tamsulozinning taxminan 10% o‘zgarmagan holda buyraklar orqali chiqariladi.
Maxsus bemor guruhlaridagi farmakokinetika Duodart preparatining maxsus bemor guruhlarida qo‘llanishi bo‘yicha farmakokinetik tadqiqotlar o‘tkazilmagan. Quyida keltirilgan ma’lumotlar alohida komponentlarga tegishli.
Qarigan bemorlar Dutasterid Dutasteridning farmakokinetikasi va farmakodinamikasi 24 dan 87 yoshgacha bo‘lgan 36 nafar sog‘lom erkak ko‘ngillilarda bir martalik 500 mkg doza qabul qilingandan so‘ng o‘rganilgan. Turli yosh guruhlari o‘rtasida dutasteridning ta’sir ko‘rsatkichlari (AUC va Cmax) bo‘yicha statistik jihatdan ahamiyatli farqlar aniqlanmagan. Shuningdek, dutasteridning T1/2 ko‘rsatkichlari bo‘yicha 50-69 va 70 yoshdan oshgan erkaklar guruhlari o‘rtasida statistik jihatdan sezilarli farqlar aniqlanmagan, ushbu yosh guruhlari ko‘pincha DGPJ (dobryach-sifatli prostata giperplaziyasi) bilan og‘rigan erkaklarni o‘z ichiga oladi. Turli yosh guruhlari o‘rtasida preparatning DGT darajasini pasaytirish samaradorligi bo‘yicha ham sezilarli farqlar kuzatilmagan. Ushbu natijalar bemorning yoshiga qarab dutasterid dozasini o‘zgartirish zaruriyati yo‘qligini ko‘rsatadi.
Tamsulozin Tamsulozin gidroxloridning AUC va T1/2 qiymatlarini solishtirgan kesishgan tadqiqotda, keksa erkaklarda tamsulozinning farmakokinetik taqsimlanishi yosh sog‘lom erkak ko‘ngillilarga nisbatan biroz uzoqroq davom etishi aniqlangan. Tamsulozin gidroxloridning o‘z klirensi α1-kislotali glikoprotein bilan bog‘lanishiga bog‘liq emas, ammo yosh o‘tishi bilan kamayadi, bu esa 55-75 yoshdagi erkaklarda 20-32 yoshdagi erkaklarga nisbatan AUC ni 40% ga oshishiga olib keladi.
Buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlar Dutasterid Buyrak funksiyasining buzilishi dutasteridning farmakokinetikasiga ta’sirini o‘rganilmagan.
Dutasterid Dutasteridning barqaror konsentratsiyasining kamida 0,1% qismi (sutkalik 500 mkg dozada qabul qilinganida) odam buyraklari orqali chiqariladi. Shunday qilib, buyrak funksiyasi buzilgan bemorlarda dutasterid dozasini o‘zgartirish zarurati yo‘q.
Tamsulozin Tamsulozin gidroxloridning farmakokinetikasi yengil va o‘rtacha darajada (KK 30 ≤ KK < 70 ml/min/1,73 m2) yoki o‘rtacha og‘irlikdagi (KK 10 ≤ KK < 30 ml/min/1,73 m2) buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan 6 nafar ko‘ngilli va sog‘lom ko‘ngillilardan iborat (KK > 90 ml/min/1,73 m2) 6 nafar nazorat guruhi o‘rtasida solishtirilgan. α1-kislotali glikoprotein bilan bog‘lanishning buzilishi tufayli qon plazmasidagi umumiy tamsulozin konsentratsiyasida o‘zgarishlar kuzatilgan bo‘lsa-da, bog‘lanmagan (faol) tamsulozin gidroxlorid konsentratsiyasi va uning o‘z klirensi nisbatan doimiy qolgan. Shunday qilib, buyrak funksiyasi buzilgan bemorlarda tamsulozin gidroxlorid dozasini o‘zgartirish zaruriyati yo‘q. Biroq, buyrak yetishmovchiligining terminal bosqichidagi (KK < 10 ml/min/1,73 m2) bemorlar o‘rganilmagan.
Jigar yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlar
Dutasterid Jigar yetishmovchiligining dutasterid farmakokinetikasiga ta’siri o‘rganilmagan. Dutasterid jigarda intensiv metabolizmga uchraganligi sababli, jigar funksiyasi buzilgan bemorlarda uning ta’siri oshishi mumkin.
Tamsulozin Tamsulozin gidroxloridning farmakokinetikasi o‘rtacha darajadagi jigar yetishmovchiligi bo‘lgan (Child-Pugh tasnifi bo‘yicha A va B sinf) 8 nafar ko‘ngilli va sog‘lom bo‘lgan 8 nafar nazorat guruhi o‘rtasida solishtirilgan. α1-kislotali glikoprotein bilan bog‘lanishning buzilishi tufayli qon plazmasidagi umumiy tamsulozin gidroxlorid konsentratsiyasida o‘zgarishlar kuzatilgan bo‘lsa-da, bog‘lanmagan (faol) tamsulozin gidroxlorid konsentratsiyasida sezilarli o‘zgarish kuzatilmagan va faqat o‘rtacha darajada (32%) bog‘lanmagan tamsulozin gidroxloridning o‘z klirensida o‘zgarish kuzatilgan. Shunday qilib, o‘rtacha darajadagi jigar yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda tamsulozin gidroxlorid dozasini o‘zgartirish talab etilmaydi. Og‘ir darajadagi jigar yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlar o‘rganilmagan.