Зидолам-АБ®

-

Зидолам-АБ®

O'rtacha va og'ir darajadagi jigar yetishmovchiligi (Child-Pugh shkala bo‘yicha B va C sinf); yengil darajadagi jigar yetishmovchiligi (Child-Pugh shkala bo‘yicha A sinf); buyrak funksiyasi buzilishi (KK <50 ml/min); neytrofillarning sezilarli darajada kamayishi (0,75×10⁹/l dan kam) yoki gemoglobin kontsentratsiyasining pasayishi (7,5 g/dl yoki 4,65 mmol/l dan kam) zidovudin tarkibi tufayli; 12 yoshgacha bo‘lgan yosh (dozani moslashtirish imkoni yo‘qligi sababli); tana vazni 40 kg dan kam. Ehtiyotkorlik bilan: suyak iligi gemopoezi pasayganda (gemoglobin konsentratsiyasi 9 g/l (5,59 mmol/l) dan kam yoki neytrofillarning qon tarkibida 1,0×10⁹/l dan kam bo'lganda) zidovudin dozasini o'zgartirish talab qilinishi mumkin (bu nojo'ya reaksiyalar rivojlanganida abakavir, zidovudin va lamivudin alohida preparatlar ko‘rinishida qo‘llaniladi); pankreatit (shu jumladan anamnezda); gepatomegaliya, gepatit, jigar kasalliklari xavfini oshiruvchi har qanday omillar; IBO rivojlanish xavfi omillari mavjudligi; keksa yoshdagi bemorlar.

12 yoshgacha bo‘lgan bolalarda qo‘llash mumkin emas, chunki doza tuzatish imkoniyati yo‘q.

Lamivudin, abakavir va zidovudin ichga qabul qilinganda me'da-ichak traktidan tez va yaxshi so‘riladi. Kattalarda lamivudin, abakavir va zidovudinning og'iz orqali qabul qilingandan keyingi mutlaq biokiraolishligi mos ravishda 80-85%, 83% va 60-70% ni tashkil etadi. Lamivudin, abakavir va zidovudinning Vd ko‘rsatkichi tomir ichiga yuborilganda mos ravishda o‘rtacha 1,3, 0,8 va 1,6 l/kg ni tashkil etadi. Lamivudinning qon plazmasining asosiy oqsili – albumin bilan bog‘lanishi ahamiyatsiz darajada (in vitro sharoitida zardob albuminining 36% dan kam), lamivudinning farmakokinetikasi chiziqli xarakterga ega. Zidovudin qon plazmasining oqsillari bilan 34-38% bog‘lanadi. In vitro tadqiqotlar ma’lumotlariga ko‘ra, terapevtik dozalarda abakavir zardob oqsillari bilan taxminan 49% bog‘lanadi. Lamivudin, abakavir va zidovudin qon-miya to‘sig‘i orqali o‘tadi va orqa miya suyuqligida (OMS) aniqlanadi. Lamivudin va zidovudinning zardobdagi konsentratsiyasi bilan OMSdagi mos keluvchi konsentratsiyalari nisbati ichga qabul qilingandan keyin 2-4 soatdan so‘ng o‘rtacha lamivudin uchun 0,12 va zidovudin uchun 0,5 ni tashkil etadi. OIV infektsiyalangan bemorlarda o‘tkazilgan tadqiqotlar ma’lumotlariga ko‘ra, abakavir OMSga yaxshi o‘tadi, bunda OMSda abakavirning AUC ko‘rsatkichi plazmadagi AUC ning 30-44% ini tashkil etadi. Abakavir farmakokinetikasini o‘rganishga bag‘ishlangan 1-faza klinik tadqiqotida abakavirni kuniga 2 marta 300 mkg dozada yuborilgandan 1,5 soat o‘tib OMSdagi konsentratsiyasi 0,14 mkg/ml ni tashkil etishi ko‘rsatilgan. Abakavir kuniga 2 marta 600 mg dozada qo‘llanganda, uning OMSdagi konsentratsiyasi yuborilgandan 0,5-1 soat o‘tgach 0,13 mkg/ml dan, 3-4 soat o‘tgach 0,74 mkg/ml gacha oshadi. Shu tariqa, 600 mg dozada kuniga 2 marta yuborilgandan keyin 4 soatdan so‘ng ham, abakavirning OMSdagi konsentratsiyasi maksimumga yetmasa ham, u IC50 (0,8 mkg/ml yoki 0,6 mkmol/l) ni taxminan 9 marta oshiradi. Abakavir asosan jigar orqali metabolizmga uchraydi, faqat qabul qilingan dozaning 2% o‘zgarmagan holda buyrak orqali chiqariladi. Insonda abakavir asosan alkogoldegidrogenaza ta’siri ostida 5'-karbon kislotasi va glyukuron kislotasi bilan kon’yugatsiya yo‘li bilan 5'-glyukuronid hosil qiladi, ular buyrak orqali chiqarilgan preparatning umumiy miqdorining taxminan 66% ni tashkil etadi. Lamivudin o‘zgarmagan holda buyrak ekskresiyasi yo‘li bilan chiqariladi. Zidovudin asosan jigar orqali metabolizmga uchraydi. Qon plazmasi va siydikdagi zidovudinning asosiy metaboliti buyrak orqali chiqariladigan va qabul qilingan dozaning taxminan 50-80% ni tashkil etuvchi 5'-glyukuronid zidovudindir. Zidovudinning parenteral qo‘llashda yana bir metaboliti 3'-amino-3'-dezoksitimidindir (AMT). Lamivudinning T1/2 ko‘rsatkichi 5-7 soatni tashkil etadi. Lamivudinning o‘rtacha tizimli klirensi taxminan 0,32 l/soat kg ni tashkil etadi, uning asosiy qismini organik kationlar transport tizimi orqali amalga oshiriladigan buyrak klirensi (70% dan ortig‘i) egallaydi. Buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlar ishtirokidagi tadqiqotlarda lamivudinning chiqarilishiga buyrak faoliyatining buzilishi ta’sir ko‘rsatilgan. Og‘ir buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda zidovudinning qon plazmasidagi konsentratsiyasi oshgan. Abakavirning o‘rtacha T1/2 ko‘rsatkichi taxminan 1,5 soatni tashkil etadi. Abakavirni kuniga 2 marta 300 mg dozada takroran qabul qilinganda sezilarli kumulyatsiya kuzatilmaydi. Abakavir chiqarilishi jigar orqali metabolizmga uchrab, metabolitlar asosan buyraklar orqali ekskretsiyalanadi. Abakavirning qabul qilingan dozasining taxminan 83% buyrak orqali metabolitlar va o‘zgarmagan holda chiqariladi, qolgan miqdori ichak orqali chiqariladi. Buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlar ishtirokidagi tadqiqotlarda lamivudinning chiqarilishiga buyrak klirensining pasayishi ta’sir ko‘rsatishi, shuningdek, og‘ir buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda zidovudinning qon plazmasidagi konsentratsiyasi oshishi ko‘rsatilgan. Abakavir asosan jigar orqali metabolizmga uchraydi, uning kamroq 2% qismi o‘zgarmagan holda buyrak orqali chiqariladi. Terminal buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlardagi abakavirning farmakokinetikasi buyrak faoliyati normal bo‘lgan bemorlardagiga o‘xshash. Abakavir asosan jigar orqali metabolizmga uchraydi. Abakavirning farmakokinetikasi yengil darajadagi jigar yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda (Chayld-Pyu shkalasi bo‘yicha 5-6 ball) o‘rganilgan. Tadqiqot natijalari abakavirning AUC ko‘rsatkichining o‘rtacha 1,89 marta oshishi va abakavirning T1/2 ko‘rsatkichining 1,58 marta oshishi haqida dalolat beradi. Jigar faoliyatining buzilishi abakavir metabolitlarining AUC qiymatiga ta’sir ko‘rsatmaydi, ammo ularning hosil bo‘lish va chiqarilish tezligini pasaytiradi.

OIV infektsiyasini davolash kattalar va 12 yoshdan katta bolalarda antiretrovirus terapiya tarkibida.

Ushbu kombinatsiyani homilador ayollarda qo'llash xavfsizligi hozirgacha o'rganilmagan. Hayvonlarda abakavir, lamivudin va zidovudin moddalari homila rivojlanishiga ta'sirini o'rganish bo'yicha tadqiqotlar mavjud. Shu sababli, homiladorlik davrida ushbu kombinatsiyani faqat onaga bo'lgan kutilayotgan foyda homilaga nisbatan xavfdan ustun kelgandagina qo'llash tavsiya etiladi. Abakavir, lamivudin va zidovudinning ayollarda fertilitetga ta'siri hali o'rganilmagan. Zidovudin erkaklarda spermatozoidlar soni, morfologiyasi va harakatchanligiga ta'sir ko'rsatmasligi aniqlangan. Mutaxassislar OIV infeksiyasiga chalingan bemor ayollarga OIVning chaqaloqqa o'tishini oldini olish maqsadida emizishni tavsiya etmaydilar. Chunki abakavir, uning metabolitlari va OIV ko'krak sutiga o'tadi, shuning uchun emizish mumkin emas.

Jigar faoliyatining o‘rtacha va og‘ir darajada buzilishi holatida preparatni qo‘llash mumkin emas.

Buyrak faoliyati buzilgan bemorlarda lamivudin dozasini KK pasayishiga mutanosib ravishda kamaytirish kerak. Shu sababli, KK 50 ml/min dan kam bo‘lgan hollarda preparatni qo‘llash tavsiya etilmaydi.