Yon ta'sirlar preparatning tez va sezilarli darajada arterial bosimni pasaytirish qobiliyati yoki uning asosiy metabolitlarining (sianid va tiotsianat) toksikligi bilan bog'liq.
Mumkin: ko'ngil aynishi, qayt qilish, terlashning kuchayishi, bosh og'rig'i, tashvish, bosh aylanishi, mushak spazmlari, giperefleksiya, arterial bosimning tez pasayishi, taxikardiya, bradikardiya, ko'krak ortidagi diskomfort, qorin sohasida og'riq; haddan tashqari yuqori dozalarda qo'llanganda - sianid bilan intoksikatsiya (qayt qilish, hushdan ketish, to'qima gipoksiyasi); infuziyani tez to'xtatishda - "rikoshet" sindromi. Bu simptomlar infuziya tezligini sekinlashtirish yoki vaqtincha to'xtatish bilan yo'qoladi.
Dermatologik reaktsiyalar: juda kam - teri toshmalari, qichishish, eritema (infuziyani to'xtatishni talab qiladi).
Mahalliy reaktsiyalar: qizarish, shish, o'tkir flebit.
Boshqalar: kam - trombotsitlar miqdorining kamayishi; juda kam - gipotiroidizm.
Foydalanishga qarshi ko‘rsatmalar
Simptomatik (kompensator) arterial gipertenziya (arterioveno shuntlash yoki aorta koarktatsiyasida); o‘tkir miya qon aylanishi buzilishi; intrakraniyal bosimning oshishi; arterial gipotenziya; periferik qon tomirlar qarshiligi pastligi bilan bog‘liq surunkali yurak yetishmovchiligi; aorta stenoz; gipovolemiya; gipotiroidizm (tiotsianat yodning singishini va bog‘lanishini pasaytiradi); B12 vitamini gipovitaminozi; Leberning ko‘z atrofiyasi bilan o‘tkaziladigan sulforiltransferaza (rodonaza) yetishmovchiligi; ko‘rish nervining atrofiyasi; glaukoma; og‘ir jigar yetishmovchiligi; og‘ir buyrak yetishmovchiligi; homiladorlik; emizish davri (ko‘krak suti bilan boqish); faol va yordamchi moddalar tarkibiga yuqori sezuvchanlik. Favqulodda holatlarda (hayot uchun zarur bo‘lgan holatlar) bu qarshi ko‘rsatmalar nisbiy hisoblanadi. Ehtiyotkorlik bilan qo‘llash: hipotermiya, giponatremiya, IYB, qariyalar.
Bolalarda foydalanish
Bolalar: Naniprus preparatini bolalarda qo'llash tajribasi cheklangan. O'rtacha doza kattalar uchun belgilangan doza bilan bir xil.
Maxsus ko‘rsatma
Naniprus bilan davolanish gipertonik kriz rivojlanishi va shu bilan bog'liq bo'lgan miya qon-tomir hodisalari uchun ko'rsatma emas. Qaror, faqat hayot uchun bevosita xavf tug'diradigan visseral asoratlar mavjud bo'lganda qabul qilinadi. Giponatriemiya va buyrak funksiyasi buzilgan bemorlarda Naniprus bilan uzoq muddatli davolash asosiy metabolit tiotsianatning plazmadagi yuqori konsentratsiyalariga olib kelishi mumkin. Tiotsianat qalqonsimon bezdan yodning o'zlashtirilishini susaytirgani uchun, gipotireoz simptomlari paydo bo'lishi mumkin. Yosh bemorlarda katetexolaminlar va renin darajasining keskin oshishi bilan bog'liq bo'lgan kuchli kompensator reaksiya rivojlanishining oldini olish uchun dozani oshirish va kamaytirish asta-sekin amalga oshiriladi. Barcha infuzion tizimni to'g'ridan-to'g'ri quyosh nuridan qora polietilen paket bilan izolyatsiya qilish kerak. Preparat faqat statsionar sharoitda qo'llaniladi.
Dori vositalarining o‘zaro ta'siri
Ganglioblokatorlar, umumiy anesteziya vositalari, beta-adrenoblokatorlar, diuretiklar, sekin kaltsiy kanallari blokatorlari (diltiazem), AAF inhibitörlari (kaptopril) natriy nitroprussidning antigipertenziv ta’sirini kuchaytirishi mumkin. Natriy nitroprussid azot oksidi donori bo‘lgani sababli, uni FDE5 inhibitörlari (sildenafil, vardenafil, tadalafil) bilan bir vaqtda qo‘llash mumkin emas. Estrogenlar yoki simpatomimetiklar bilan birga qo‘llanganda Naniprusning antigipertenziv ta’siri kamayadi. Naniprus infuzion eritmasini boshqa dori vositalari bilan aralashtirish mumkin emas.
Farmakologik ta'siri
Periferik vazodilatator. Arteriyalarga kengaytiruvchi, venodilatatatsiyalovchi va antigipertenziv ta'sir ko‘rsatadi. Naniprus arteriyalar va venalarning tonusini to‘g‘ridan-to‘g‘ri miotrop ta'sir orqali pasaytiradi. Periferik arterial qon tomirlarini kengaytirish orqali natriy nitroprussidi postnagruzkani kamaytiradi, chap qorinchani to‘ldirish bosimini pasaytiradi va arterial bosimni tushiradi. Periferik venalarni kengaytirib, yurakdagi prednagruzkani kamaytiradi, bu esa yurak ichidagi va tizimli gemodinamikani yaxshilaydi va kichik qon aylanish doirasidagi bosimni kamaytiradi. Ba'zi hollarda reflektorli taxikardiyani keltirib chiqaradi. Ta'sir mexanizmi guanilattsiklaza faollashishi va hujayra ichidagi tsiklik guanozinmonofosfatning oshishi, shuningdek, kaltsiy ionlari oqimini to‘xtatish bilan bog‘liq (kaltsiy ionlarining sekin kanallar orqali kirishini to‘g‘ridan-to‘g‘ri to‘xtatish) va miozinni fosforillanishini buzish. Antigipertenziv ta'sir i/v yuborilgandan so‘ng birinchi daqiqada rivojlanadi. Preparatning ta'siri qisqa muddatli bo‘lib, qon metabolizmining tezligi tufayli davomiy emas.
Farmakokinetika
Tarqatilishi
Natriy nitroprussid tomir ichiga yuborilganda tez taqsimlanadi va Vd ekstrasellyular makon (hajm) bilan mos keladi.
Metabolizm va chiqarilish
Eritrotsit fermentlari yordamida bir necha daqiqada to'liq metabolizm qilinadi va temir ionlari, sianidlar va metgemoglobin hosil qiladi. Eritrotsitlardan plazmaga sianid va metgemoglobin sekin chiqarilib, jigarga yetib borgach, rodinaza fermenti va tiyosulfat yordamida tiotsianatga aylanadi. Tiotsianat buyrak orqali chiqariladi (80% gacha). Buyrak funktsiyasi normal bo'lgan bemorlarda T1/2 plazmadan taxminan 3 kun. Tiotsianatning buyrak klirensi taxminan 2.2 ml/min. Gematoensefalik va platsentar to'siqdan o'tadi, va kam miqdorda ko'krak suti bilan chiqariladi.
Maxsus klinik holatlarda farmakokinetika
Buyrak yetishmovchiligida plazmadagi T1/2 2-3 marta oshishi mumkin.
Preparatning faol moddalariga ko‘rsatmalar
Dozalash tartibi
Preparat vena ichiga infuziya shaklida yuboriladi. Naniprus bilan davolash shifoxona sharoitida, qon bosimini monitoring qilish, reanimatsion choralarni qo‘llash va sianid intoksikatsiyasini davolash vositalarining mavjudligi bilan o‘tkaziladi. Naniprus preparatini vena ichiga bolyus yo‘li bilan yuborish mumkin emas. Doza, qon bosimini doimiy nazorat qilib, individual ravishda belgilanadi.
Gipertonik kriz, jarrohlik aralashuvlari vaqtida boshqariladigan arterial gipertenziya
Kattalar: Antigipertenziv vositalarni qabul qilmagan bemorlarda doza odatda 3 mkg/kg/min ni tashkil etadi. Boshlang‘ich doza – 0.3-1.5 mkg/kg/min. Doza asta-sekin (har 5 daqiqada 0.5 mkg/kg/min ga oshiriladi) antihipertenziv ta’sirga erishilgunga qadar oshiriladi. Infuziyaning birinchi soati davomida qon bosimining pasayishi boshlang‘ich darajadan 25% dan oshmasligi kerak, chunki bu miokard, miya yoki buyrak ishemiyasi xavfini tug‘dirishi mumkin. Kattalar uchun maksimal doza 8-10 mkg/kg/min ni tashkil etadi. Agar 10 daqiqa davomida 10 mkg/kg/min tezlikda yuborish qon bosimini yetarli darajada pasaytirmasa, infuziyani darhol to‘xtatish tavsiya etiladi. Doza 500 mkg/min dan oshmasligi kerak. Jarrohlik operatsiyasi paytida arterial gipertenziya nazoratini ta’minlash uchun yoki antigipertenziv vositalarni infuziyadan 3 soat oldin qabul qilgan bemorlarga umumiy doza tana vazniga 1 mg/kg ni tashkil etadi. Kompensatsion reaktsiyadan (katakolaminlar va reninning keskin ko‘payishi, taxikardiya) qochish uchun, ayniqsa yosh bemorlarda, dozani asta-sekin oshirish kerak. Kiritish tezligi ham asta-sekin, 10-30 daqiqa davomida kamaytiriladi, aks holda qon bosimi keskin ko‘tarilib ketishi mumkin.
Bolalar: Bolalarda Naniprus preparatini qo‘llash tajribasi cheklangan. O‘rtacha doza kattalar uchun bo‘lganidek.
65 yoshdan katta bemorlar: Keksa yoshdagi bemorlar preparatga sezgirroq bo‘lgani uchun davolashni Naniprusni past dozada yuborishdan boshlash kerak (antigipertenziv ta’sir tez rivojlanadi).
Davolash muddati
Antigipertenziv ta’sirga erishilgach, sianid intoksikatsiyasi xavfini oldini olish uchun preparatni bir necha soat davomida qo‘llash tavsiya etiladi. Naniprus bilan davolashni 72 soatdan ko‘p davom ettirish mumkin emas. Preparatni qo‘llash to‘xtatilgach, og‘iz orqali antigipertenziv vositalar bilan davolash boshlanishi kerak.
Yurak yetishmovchiligi
Boshlang‘ich doza 10-15 mkg/min ni tashkil etadi va har 5-10 daqiqada 10-15 mkg/min ga oshiriladi. Zarur bo‘lsa, qoniqarli terapevtik ta’sirga erishish uchun doza 10-200 mkg/min gacha oshirilishi mumkin. Agar preparatni yuborish vaqtida arterial gipotenziya, gipoperfuziya yoki boshqa nojo‘ya reaksiyalar rivojlansa, infuziya tezligini kamaytirish yoki preparatni yuborishni to‘xtatish kerak. Preparatning infuziyasini xavfsiz og‘iz orqali davolashga o‘tish vaqti kelgunga qadar davom ettirish mumkin. Odatda preparatni 72 soatdan ko‘p davom ettirish tavsiya etilmaydi.
Infuzion eritmani tayyorlash va qo‘llash qoidalari
Naniprusni liofilizatsiyalangan kukun shaklida faqat suyultirilgan infuzion eritmani tayyorlash uchun ishlatish kerak. Infuzion eritma qo‘llashdan darhol tayyorlanadi (tayyorlangandan keyin 4 soatdan kechiktirmay foydalanish kerak). Preparatning 1 ampulasi erituvchi bilan suyultiriladi. Olingan eritma qo‘shimcha ravishda 500 ml 5% dekstroz (glyukoza) yoki 0.9% natriy xlorid eritmasida suyultiriladi va infuzion eritma yorug‘likdan himoyalanadi. Infuziya qon bosimini doimiy nazorat qilgan holda infuzion nasos yordamida o‘tkaziladi. Butun infuzion tizimni quyosh nuridan qora polietilen paket yordamida himoyalash kerak. Infuzion eritmani boshqa dori vositalari bilan aralashtirish mumkin emas.
Homilalik davrida foydalanish
Ushbu preparatni homiladorlik va laktatsiya (emizish) davrida qo‘llash mumkin emas.
Jigar disfunktsiyasi uchun foydalanish
Aniqlangan jigar yetishmovchiligi bo'lganda dori qo'llanilishi qarshi ko'rsatilgan.
Buyrak etishmovchiligi uchun foydalanish
Qo‘llashga qarshi ko‘rsatma: kuchli ifodalangan buyrak yetishmovchiligi.
Sotish shartlari
Preparat faqat statsionarda qo‘llash uchun mo‘ljallangan.
Dozani oshirib yuborish
Belgilari: arterial bosimning sezilarli pasayishi, ba’zida laktatsidoz rivojlanishi dozani oshirib yuborishning erta belgisi bo‘lishi mumkin. Og‘ir dozani oshirishda qonda sianidlar miqdori oshadi. Davolash: dozani oshirib yuborish belgilari paydo bo‘lganida darhol Naniprus infuziyasini to‘xtatish kerak. Antidot sifatida 1% natriy nitrit eritmasi va 20-50 ml natriy tiosulfat eritmasini (5% dekstroz (glyukoza) eritmasida 12.5 g 50 ml) qo‘llash mumkin. Nafas olishni qayta tiklash, kislorod bilan davolash va simptomatik vositalar - analiptiklar, yurak-qon tomir vositalari, suv-tuz eritmalari, kislota-ishqoriy muvozanatni tuzatuvchi vositalar, oksikobalamin 2.5 g (2.5 g 0,9% natriy xlorid eritmasida 100 ml da) 7.5 minut davomida.
Saqlash shartlari
Preparatni bolalar yetolmaydigan, quruq, yorug‘likdan himoyalangan joyda 25°C dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlash kerak; muzlatmang.
Preparat ko‘rsatmalar
Gipertonik kriz; jarrohlik aralashuvlar vaqtida boshqariladigan arterial gipotenziya (qon yo‘qotilishini kamaytirish maqsadida); chap qorincha yuklamasini tez kamaytirish zarurati bo‘lgan o‘tkir yurak yetishmovchiligi holatlari, chap qorincha bosimini tushirish uchun; o‘pka shishi bilan kechuvchi o‘tkir chap qorincha yetishmovchiligi.
Keksa bemorlarda foydalanish
65 yoshdan katta keksa yoshdagi bemorlarda Naniprus preparatini past dozalarda boshlash tavsiya etiladi, chunki ushbu toifadagi bemorlar preparatga ko'proq sezgir (tezroq antigidertenziv ta'sir rivojlanishi).
Preparat amal qilish muddati
Amal qilish muddati - 5 yil. Tayyorlangan infuziya eritmasini 4 soat ichida ishlatish kerak.
Mahsulot saqlash shartlari
Mahsulot amal qilish muddati
Yangilandi: 2025-03-04
×
18+
DIQQAT!
O‘zbekiston Respublikasining “Bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilish
to‘g‘risida” 08.09.2017 yildagi qonuniga muvofiq:
bolalarni ularning hayotiga va (yoki) sog‘lig‘iga xavf soladigan xatti-harakatlarni sodir etishga, shu
jumladan o‘z sog‘lig‘iga zarar yetkazishga, o‘z joniga qasd qilishga va shunday harakatlarni targ‘ib
qilishga undaydigan;
bolalarda alkogolli va tamaki mahsulotlarini, giyohvandlik vositalarini, psixotrop moddalarni yoki aql-iroda
faoliyatiga ta’sir etuvchi boshqa moddalarni iste’mol qilish, qimor o‘yinlarida, ommaviy tartibsizliklarda
ishtirok etish, fohishalik, darbadarlik, tilanchilik yoki g‘ayriijtimoiy xatti-harakatning boshqa shakllari
bilan shug‘ullanish istagini paydo qiladigan;
odamlarga yoki hayvonlarga nisbatan zo‘ravonlik va shafqatsizlik qilish mumkinligini asoslaydigan yoki
oqlaydigan yoxud zo‘ravonlik xatti-harakatlarini amalga oshirishga undaydigan;
oilaviy qadriyatlarni inkor etadigan, axloqsizlikni targ‘ib qiladigan, shuningdek ota-onasiga va oilaning
boshqa a’zolariga nisbatan hurmatsiz munosabatni shakllantiradigan;
g‘ayriqonuniy xulq-atvorni oqlaydigan va huquqbuzarlik sodir etishga olib keladigan;
jamiyatda buzg‘unchilik g‘oyalarini targ‘ib etishga chaqiradigan;
uyatli so‘zlarni o‘z ichiga olgan;
pornografiya xususiyatiga ega bo‘lgan axborotni o‘z ichiga olgan;
g‘ayriqonuniy harakatlar natijasida jabrlangan bolalar to‘g‘risidagi, shu jumladan bunday bolaning
familiyasi, ismi, otasining ismi, uning ota-onasi va boshqa qonuniy vakillarining foto- va videotasvirlari,
bunday bolaning tug‘ilgan sanasi, uning ovozi yozilgan audiotasma, yashash joyi yoki vaqtincha turgan joyi,
o‘qish yoki ish joyi to‘g‘risidagi, bunday bolaning shaxsini bevosita yoxud bilvosita aniqlashga imkon
beradigan boshqa axborotni o‘z ichiga olgan axborot mahsuloti bolalar o‘rtasida tarqatilishi taqiqlangan
axborot mahsulotlari jumlasiga kiradi.
Shunga ko‘ra, davo.uz saytida e’lon qilinayotgan ayrim axborot (xabar, ma’lumot, maqola)lar bolalar uchun
taqiqlangan axborot mahsuloti hisoblanadi va 18 yoshga to‘lmagan shaxslar undan foydalanishi taqiqlanadi.