Аминазин

-

Аминазин

Jigar, buyrak, gematopoetik organlar funksiyalarining buzilishi, bosh va orqa miya tizimining progressiv kasalliklari, miksedema, og‘ir yurak-qon tomir kasalliklari, tromboembolik kasalliklar; bronxiektaz kasalligining kechki bosqichi; yopiq burchakli glaukoma; prostata bezining gipertrofiyasi bilan bog‘liq siydik ushlanishi; markaziy asab tizimining ifodalangan susayishi, komatoz holat, bosh miya jarohatlari.

Dozalash tartibiga muvofiq bolalarda qo‘llash mumkin. Fenotiazinlar qo‘llanganda, ayniqsa o‘tkir kasalliklari bo‘lgan bolalarda, ekstrapiramidal simptomlar rivojlanish ehtimoli yuqori.

Fenotiazinlarni juda ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak: Qon tarkibida patologik o‘zgarishlar, jigar funksiyasining buzilishi, spirtli ichimliklarni haddan tashqari iste'mol qilish, Reyye sindromi, shuningdek, ko‘krak bezi saratoni, yurak-qon tomir kasalliklari, glaukoma rivojlanishiga moyillik, Parkinson kasalligi, me'da va o‘n ikki barmoq ichak yarasi, siydik tutilishi, nafas olish organlarining surunkali kasalliklari (ayniqsa, bolalarda), epileptik tutqanoqlar bo‘lgan bemorlarda. Fenotiazinlarni keksa yoshdagi bemorlarga (ortiqcha sedativ va hipotenziv ta'sir xavfi yuqori), ozg‘in va zaif bemorlarga ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak. Haroratning ko‘tarilishi, ZNS ning belgisi bo‘lgan holatda, xlorpromazin darhol to‘xtatilishi kerak. Bolalarda, ayniqsa o‘tkir kasalliklar bilan, fenotiazinlarni qo‘llashda ekstrapiramidal simptomlar rivojlanishi ehtimoli ko‘proq. Davolash davrida spirtli ichimliklarni iste'mol qilishga yo‘l qo‘ymaslik kerak. Transport vositalarini boshqarish va mexanizmlarni boshqarish qobiliyatiga ta'siri: Fenotiazinlarni yuqori psixomotor reaksiyalar talab qiladigan potensial xavfli faoliyat bilan shug‘ullanuvchi bemorlarda ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak.

Markaziy nerv tizimiga (MNT) bosim o'tkazuvchi dori vositalari, etanol yoki etanol o'z ichiga olgan preparatlar bilan bir vaqtda qo'llanganda MNTga bosim o'tkazuvchi ta'siri kuchayishi mumkin, shuningdek nafas olishning susayishi mumkin. Tritsiklik antidepressantlar, maprotilin, MAO inhibitorlari bilan bir vaqtda qo'llanganda ZNS rivojlanish xavfi oshishi mumkin. Qarshi tuturuq vositalari bilan bir vaqtda qo'llanganda tuturuq tayyorgarligi pastga tushishi mumkin; gipertireozni davolash vositalari bilan - agranulotsitoz rivojlanish xavfi oshishi mumkin; ekstrapiramidal reaktsiyalarni chaqiruvchi preparatlar bilan - ekstrapiramidal buzilishlarning chastotasi va og'irligi oshishi mumkin; arterial gipotenzion preparatlar bilan - qo'shimcha ta'sir ko'rsatib, aniq arterial gipotenzion, ortostatik gipotenzion kuchayishi mumkin. Amfetaminlar bilan bir vaqtda qo'llanganda antagonistik o'zaro ta'sir mumkin; antixolinergik vositalar bilan - antixolinergik ta'sirni kuchayishi mumkin; antixolinesteraz vositalar bilan - mushak zaifligi, miasteniyaning yomonlashishi mumkin. Aluminiy va magniy gidroksidi o'z ichiga olgan antatsidlar bilan bir vaqtda qo'llanganda xlorpromazinning qon plazmasidagi konsentratsiyasi pasayishi mumkin, chunki uning OITdan so'rilishi buziladi. Barbituratlar bilan bir vaqtda qo'llanganda xlorpromazinning metabolizmini kuchaytiradi, jigar mikrosomal fermentlarini induktsiyalab, shu orqali uning qon plazmasidagi konsentratsiyasini pasaytiradi. Og'zaki kontratseptiv vositalar bilan bir vaqtda qo'llanganda xlorpromazinning qon plazmasidagi konsentratsiyasi oshish holati tavsiflangan. Epinefrin bilan bir vaqtda qo'llanganda epinefrinning pressor ta'sirining "buzilishi" mumkin, natijada faqat β-adrenoretseptorlarini stimulyatsiya qilinadi va og'ir gipotenzion va taxikardiya yuzaga keladi. Amitriptilin bilan bir vaqtda qo'llanganda kech diskineziya rivojlanish xavfi oshadi. Paralitik ileus rivojlanishi holatlari tavsiflangan. Xlorpromazin bir vaqtda qo'llanganda guanetidinning antigipertenziv ta'sirini pasaytirishi yoki hatto to'liq susaytirishi mumkin, garchi ba'zi bemorlarda xlorpromazinning gipotenziv ta'siri namoyon bo'lishi mumkin. Diazoksid bilan bir vaqtda qo'llanganda aniq giperglyukemiya yuzaga kelishi mumkin; doksepin bilan - giperpireksiyaning kuchayishi; zolpidem bilan - sedativ ta'sir ancha kuchayadi; zopiklon bilan - sedativ ta'sirning kuchayishi mumkin; imipramin bilan - imipraminning qon plazmasidagi konsentratsiyasi oshadi. Xlorpromazin bir vaqtda qo'llanganda levodopaning ta'sirini to'sib qo'yadi, chunki u MNTdagi dopamin retseptorlarini bloklaydi. Ekstrapiramidal simptomlarning kuchayishi mumkin. Litii karbonat bilan bir vaqtda qo'llanganda aniq ekstrapiramidal simptomlar, neyrotoksik ta'sir yuzaga kelishi mumkin; morfin bilan - mioklonus rivojlanishi mumkin. Nortriptilin bilan bir vaqtda qo'llanganda skizofreniya bilan kasallangan bemorlarning klinik holati yomonlashishi mumkin, garchi xlorpromazinning qon plazmasidagi darajasi oshgan bo'lsa ham. Paralitik ileus rivojlanishi holatlari tavsiflangan. Piperazin bilan bir vaqtda qo'llanganda tuturuq rivojlanishi holati tavsiflangan; propranolol bilan - propranolol va xlorpromazinning qon plazmasidagi konsentratsiyalari oshadi; trazodon bilan - arterial gipotenzion mumkin; trigeksifenidil bilan - paralitik ileus rivojlanishi haqida xabarlar mavjud; trifluoperazin bilan - og'ir giperpireksiya holatlari tavsiflangan; fenitoin bilan - fenitoinning qon plazmasidagi konsentratsiyasi oshishi yoki kamayishi mumkin. Fluoksetin bilan bir vaqtda qo'llanganda ekstrapiramidal simptomlarning rivojlanish xavfi oshadi; xloroxin, sulfadoksin/pirimetamin bilan - xlorpromazinning qon plazmasidagi konsentratsiyasi oshib, xlorpromazinning toksik ta'sirining rivojlanish xavfi ortadi. Tsisaprid bilan bir vaqtda qo'llanganda EKGda QT intervalining uzayishi kuzatiladi. Tsimetidin bilan bir vaqtda qo'llanganda xlorpromazinning qon plazmasidagi konsentratsiyasi kamayishi mumkin. Shuningdek, xlorpromazinning qon plazmasidagi konsentratsiyasining oshishiga olib keladigan ma'lumotlar mavjud. Efedin bilan bir vaqtda qo'llanganda uning tomir toraytiruvchi ta'siri susayishi mumkin.

Antipsixotik vosita (neyroleptik), fenotiyazin hosilalar guruhiga mansub. Kuchli antipsixotik, sedativ va ko‘ngil aynishiga qarshi ta’sir ko‘rsatadi. Bred va gallyutsinatsiyalarni zaiflashtiradi yoki butunlay yo‘q qiladi, psixomotor qo‘zg‘alishni bartaraf etadi, affektiv reaksiyalar, xavotir va bezovtalikni kamaytiradi, harakat faolligini pasaytiradi. Antipsixotik ta’sir mexanizmi miya mezolimbik tuzilmalari dopaminergik retseptorlarini postsinaptik bloklash bilan bog‘liq. Shuningdek, alfa-adrenoretseptorlarni bloklaydi va gipofiz va gipotalamus gormonlarining ajralishini bostiradi, lekin dopamin retseptorlarini bloklashi gipofiz tomonidan prolaktin sekretsiyasini oshiradi. Markaziy ko‘ngil aynishiga qarshi ta’sir miyacha kimyoreseptor trigges zonadagi dopamin D2 retseptorlarini bostirishi bilan bog‘liq, periferik ta’sir esa me’da-ichak traktida nervni bloklashi bilan amalga oshiriladi. Ko‘ngil aynishiga qarshi ta’sir, ehtimol, antixolinergik, sedativ va antigistamin xususiyatlar bilan kuchayadi. Sedativ ta’sir alfa-adrenobloklovchi faollik bilan bog‘liq. Ekstrapiramidal ta’sir o‘rtacha yoki zaif bo‘lishi mumkin.

So‘rilish Xlorpromazin ichga qabul qilinganda tez, ammo ba'zida to‘liq bo‘lmagan holda me'da-ichak yo‘lidan so‘riladi. Plazmadagi Cmax ichga qabul qilingandan so‘ng 2-4 soat ichida erishiladi. Jigar orqali “birinchi o‘tish” ta’siriga uchraydi, shu sababli ichga qabuldan keyin plazmadagi konsentratsiya mushak ichiga (m/i) yuborilgandan keyingi konsentratsiyaga qaraganda kamroq. Xlorpromazin jigar orqali intensiv metabolizmga uchraydi, bunda bir qator faol va nofaol metabolitlar hosil bo‘ladi. Xlorpromazin metabolizm yo‘llari gidroksillanish, glyukuron kislotasi bilan kon’yugatsiya, N-oksidlanish, oltingugurt atomlarini oksidlanish va dealkillanishni o‘z ichiga oladi. Xlorpromazin plazma oqsillari bilan yuqori (95-98%) bog‘lanish ko‘rsatadi va tanada keng taqsimlanadi, GEB orqali o‘tib, miyadagi konsentratsiyasi plazmadagidan yuqori bo‘ladi. Farmakokinetik ko‘rsatkichlarda bir xil bemorda ham katta o‘zgaruvchanlik kuzatiladi. Xlorpromazin va uning metabolitlari plazmadagi konsentratsiyasi bilan terapevtik ta’siri orasida bevosita bog‘liqlik yo‘q. Xlorpromazinning T1/2 taxminan 30 soatni tashkil etadi; uning metabolitlari chiqarilishining uzoqroq davom etishi mumkin deb hisoblanadi. Preparat siydik va o‘t bilan metabolitlar shaklida chiqariladi.

Surunkali paranoidal va gallyutsinator-paranoidal holatlar, shizofreniyadagi psixomotor qo‘zg‘alish holatlari (gallyutsinator-aldaydigan, gebefrenik, katatonik sindromlar), alkogol psixozi, manik-depressiv psixozdagi manik qo‘zg‘alish, epilepsiya bilan bog‘liq ruhiy buzilishlar, presenil psixozdagi ajitlangan depressiya, manik-depressiv psixoz hamda boshqa qo‘zg‘alish va zo‘riqish bilan kechadigan kasalliklar. Mushak tonusi oshishi bilan kechadigan nevrotik kasalliklar. Uzluksiz og‘riqlar, jumladan, kauzalgiyalar (analgetiklar bilan birgalikda), uzoq muddatli uyqu buzilishlari (uyqu dorilari va trankvilizatorlar bilan kombinatsiyada). Meniere kasalligi, homiladorlikdagi qusish, o‘smalarga qarshi vositalar bilan davolash va nurlanish terapiyasi vaqtida qusishning davosi va profilaktikasi. Qichishuvchi dermatozlar. Anesteziologiyada "litik aralashmalar" tarkibida.

Qo‘llash usuli va aniq preparatning dozalash tartibi uning chiqarilish shakli va boshqa omillarga bog‘liq. Optimal dozalash tartibini shifokor belgilaydi. Foydalanilayotgan dori shaklini aniq preparatning ko‘rsatmalariga va dozalash rejimiga qat‘iy rioya qilish kerak.

Homiladorlikda хlorprоmazinni qo‘llash zarur bo‘lsa, davolanish muddatini qisqartirish va homiladorlik oxirida, iloji boricha, dozasini kamaytirish tavsiya etiladi. Хlorprоmazin tug‘ruq muddatini uzaytirishi mumkinligini hisobga olish lozim. Emizish davrida qo‘llash zarur bo‘lsa, emizishni to‘xtatish kerak. Хlorprоmazin va uning metabolitlari platsenta to‘sig‘idan o‘tadi va ko‘krak sutiga ajraladi. Klinik tadqiqotlar хlorprоmazinning teratogen ta’sir ko‘rsatishi mumkinligini ko‘rsatgan. Homiladorlikda yuqori dozalarda qo‘llanganda yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda ba’zi hollarda ovqat hazm qilish buzilishlari, atropin-sifatli ta’sirlar va ekstrapiramidal sindrom kuzatilgan.

Jigar faoliyati buzilgan holatlarda qo‘llash mumkin emas.

Buyrak faoliyatining buzilishlarida qo‘llash mumkin emas.

Keksa yoshdagi bemorlarda fenotiazinlarni ehtiyotkorlik bilan qo'llash kerak (ortiqcha sedativ va gipotenziv ta'sir xavfi oshadi).