Suvsizlanish – faqat suv yo‘qotilishi emas

Suvsizlanish (dehydration) — bu organizmda nafaqat suv, balki muhim mineral moddalar: natriy, kaliy, xlor yo‘qotilishi bilan bog‘liq holatdir. Tanadagi bu moddalarning muvozanati buzilganda, yurak, miya va buyraklar faoliyati jiddiy zarar ko‘radi.

Mayo Clinic ma’lumotiga ko‘ra, suvsizlanish tez-tez kuzatiladigan holat bo‘lib, ayniqsa issiq iqlimda yashovchilar orasida yosh bolalar, qariyalar va jismoniy ish bilan shug‘ullanuvchilar eng ko‘p xavf ostida qoladi.
👉 Manba: Mayo Clinic — Dehydration

Suvsizlanish belgilarini erta aniqlang

Quyidagi belgilar oddiy chanqoqlikdan ko‘ra jiddiyroq holat yuzaga kelganidan darak beradi:

• Og‘iz qurishi, til qurib qolishi

• Qorong‘i rangli siydik yoki siydik ajralmasligi

• Bosh aylanishi, holsizlik

• Tez yurak urishi

• Terining quruqligi va elastikligini yo‘qotishi

• Bolalarda — yig‘lamasdan yig‘lash (ko‘z yoshsiz), fontanelning cho‘kishi

Agar bu belgilar kuzatilsa, faqat suv ichish muammoni bartaraf etmaydi. Tana elektrolitlar bilan to‘ldirilishi kerak.

Qachon suv yordam bermaydi?

Agar siz faqat suv ichib, o‘zingizni yomon his qilsangiz, bu tanangiz tuz va elektrolit yetishmovchiligidan aziyat chekayotganini anglatadi. Suv organizmdan tuzlarni yuvib yuboradi, bu esa vaziyatni yanada og‘irlashtiradi. Ayniqsa, ko‘p terlash, ich ketishi yoki qusish holatlarida bu xavfli bo‘lishi mumkin.

NHS mutaxassislari ta’kidlashicha, elektrolit muvozanatini tiklamasdan suvsizlanishni davolash deyarli imkonsiz.
👉 Manba: NHS – Dehydration

Regidron yoki boshqa rehidratatsiya eritmalari – qachon kerak?

Regidron — bu organizmga nafaqat suv, balki kerakli tuzlar (natriy, kaliy, glyukoza) yetkazib beradigan maxsus doridir. U quyidagi holatlarda kerak bo‘ladi:

• Kuchli terlashdan keyin hushyorlik pasayganda

• Bolalarda yoki qariyalarda ich ketishi boshlanganida

• Issiqda bosh og‘rig‘i, yurak urishining tezlashuvi paydo bo‘lganda

• Nafas qisilishi yoki hushdan ketish belgilari kuzatilganda

Regidronni dorixonadan xarid qilish mumkin va uni to‘g‘ri tayyorlash juda muhim. 1 paketni 1 litr qaynatilgan va sovutilgan suvda eritib, kichik qismlarda tez-tez ichish tavsiya etiladi.

Qachon shifokorga murojaat qilish kerak?

Agar suvsizlanish quyidagi holatlar bilan kechsa, o‘zingiz davolanmasdan darhol shifokorga murojaat qiling:

• Ich ketishi yoki qusish 24 soatdan ortiq davom etsa

• Og‘ir bosh aylanishi, hushdan ketish

• Siymik chiqmasligi 8 soatdan ortiq davom etsa

• Quruq teri va lablar, mushaklar qaltirashi

Bolalarda esa ayniqsa ehtiyot bo‘lish zarur: tanadagi suyuqlik yo‘qotilishi ularda tez kechadi va jiddiy oqibatlarga olib kelishi mumkin.

Jaziramani yengil qabul qilmang

Yozgi issiqlikda oddiy chanqoqlik — bu faqat boshlanishi. Agar tanangiz ogohlantirayotgan bo‘lsa — uni tinglang. Faqat suv ichish yetarli bo‘lmagan vaqtda Regidron kabi vositalar yordamga keladi.

Shifokorlar tavsiyasi:

"Suvsizlanishning ilk belgilari paydo bo‘lishi bilanoq harakat qiling. Regidratatsiya vositalarini uyda saqlang va har doim birinchi yordam sifatida foydalanishga tayyor bo‘ling."

🩺 Unutmang: vaqtida chora ko‘rish — sog‘lig‘ingizni saqlab qolishning eng samarali yo‘lidir.

🔗 Shuningdek, ushbu mavzuga oid boshqa maqolalarimizni ham o‘qing:

• Nima uchun jazirama issiq hatto yoshlarda ham yurak xurujining xavfini oshiradi

• Suvsizlanish: organizm nimani his qiladi va qanday yordam berish mumkin?

• Yozgi zaharlanishlar: nega ovqat emas, suv aybdor?

• Yozda nega ichak infeksiyalari ko‘payadi?

• Bosh og‘riqlari va issiq havoga bog‘liq sabablar

• Issiqlik va yurak-qon tomir stresslari

📲 Sog‘lig‘ingizni yozda ham nazoratda saqlang – Davo.uz bilan birga!